Hij maakte zijn huis tot museum
Restant van gildewelvaart
Het Zakkendragersgilde lil
„Kunstenaars" onder de leden
Handenarbeidcursus
exposeerde
Filmochtend van
V. en A.
Geldige bonnen
Muizenkoning van de Veluwe
Zaagvissen en nijlpaarden, in een
Apeldoornse woning
Gemengde indrukken
Concertgebouw-
orkesi in Luxor
bel
Radioprogramma
öfficiëele lifededeelingen
!\PS£
MAANDAG 10 JANUARI 1044
LOrwC&cur tl J üuiXUieeSUU. SU»
run, hoofdredacteur. aendrü Lindt
Amsterdam, pIr hoofdredacteur: lr A
H de Haas van Dorasez, Haarlem
chef der redactie: yaa de Velde
Botterdam; v erantwoordelli k voor de
sdvertentlEa; A~ H. Ia minera. Adam
KIM
in ons eerste artikel
over de 2akken-
dragers hebben, we
j een en. ander verteld
over de geschiedenis
j van hun gilde, in het
tweede over de
merkwaardige ge-
bruiken en. gewoon-
ten van de gilde-
broeders en in dit
derde en laatste ar-
j tïkeUje zullen we nu
1 nog wat over het
I gildehuls vertellen.
Een. oude beschrtf-
I ving ervan zegt:
„Hefc staat benoor
den de Schie en
heeft boven het dak
een torentje, waarin
een klok, die ten tijde
van arbeid, ook wel In brand
watersnood, wordt geklept, en
zakkendragers waarschuwt van
hier bijeen te komen."
De steen boven de ingang van het zakken-
dragcrshuisje
Cliché- AP.-archlef
„Benoorden de Schie" en wel aan
de Oude Sluis, staat het sierlijke ge
bouwtje, drie verdiepingen hoog. in
dar stadsdeel, dat met afjn oude
historie 2o sterk tot de verbeelding
spreekt en waarover zoveel te vertel-
I len valt.
Heb zakkendragershuisje, zoals we
dat kermen, werd. in 1725, nadat men
de toestemming, daarvoor benodigd,
van Bur gem eest er en en gecommit-
teerde vroedschappen'' had verkregen,
gebouwd.
De steen, boven de ingang ge
plaatst-, draagt het jaartal en wel in
het volgende opschrift <D-EM bete
kent vermoedelijk „De Edele Ma-
I gistra at")
jJD-E-M. Heer Burgemeester Antho-
I nius Hoodenpyï Deken vam St.
Anëhoniusgilde De Hoofïluyde zijn
Mees van Huyn Klaas Plooy: laco-
bus van Ooste: Jan Coningh."
Het inferieur
Op de begane grond is in het ge-
bouwt je een hoek afgeschoten en.
voorzien van een loket, ingericht tot
kantoortje voor den gildesecretaris.
Er Ls een lessenaar, sinds 1725 onver
anderd gelaten. Nu het gilde geen
secretaris meer heeft, doet het kan
toortje niet meer als zodanig diensfc.
"Verder bevindt zich op de parterre
een wachtlokaaltje, waarin de dra
gers, die veraf woonden en dus even
tueel het klokje niet zouden horen, op
werk bleven wachten. In het midden
stond een grote kachel, daar omheen,
zijn banken geplaatst, die er thans
nog staan en alleen in dit opzicht
een verandering "nebben ondergaan,
dar er in de loop der eeuwen hier en.
daar wel eens een. stuk afgezaagd is,
Naast dit Iokaa'. waarvan de deur
met grote letters het opschrift ..alleen
"voor leden" draagt, is het ladder- en
plankmhok. Eet gilde zorgde en zorgt
er namelijk voor, dat zijn leden voor
alen zijn van de voor hun werk be
nodigde attributen.
In het portaaltje staat de speciale
- dobbelt ai el met banken er omheen.
XX' dobbelstenen worden boven be
waard. Bij de dobbeltafel is een haak.
waaraan, als er werd verdeeld moet
worden, de zandloper wordt opgehan-
gen. Anders wordt ook die zandloper
boven bewaard.
„Boven", dat is op de eerste étage,
is in de eerste plaats het kantoor van
de hoofdlieden, waarin, zich voor ieder
der vier hoofdlieden eenlessenaar
bevindt. Nu er nog slechts één hoofd
man is, worden die lessenaars niet
- meer gebruikt.
In eea hoek van het kantoor Ls een
"met een daarin bevestigde
brandkist. Het geld werd achter ver-
-scheidene aioten bewaard en dat was
wel nodig, wamt het is in de bloeitijd
van het gilde wel eens voorgekomen,
dat er as.000 gulden in kas was. Enige
voorzichtigheid was dus met het be
waren van die gelden zeker aan
bevelenswaardig- Ieder der hoofdlie-
1 den had een sleutel om de kist te
kunnen openen.
•Tot voor kort hing aan de muur
in dit kantoor een lijst van alle leden,
die het gilde in 1877 telde en waarop
de overleden leden door het tussen-
scimiven van kartonnetjes met na
men konden worden bekend gemaakt-
Ook de zilveren plaat, met het jaartal
1818, die bij begrafenissen van gilde-
leden werd meegedragen en een
antieke brievenhanger, waann de
„vrijbrieven" der patroons werden
bewaard, hingen vroeger aan deze
muur. „"Vrijbrieven' waxen bewijzen,
dat een patroon voor een bepaald
soort werk een bepaald gHoelid had
aangewezen. Enige tijd geleden zijn
deze voorwerpen overgebracht naar
het gemeentemuseum,
Kunsrzinnïge uitingen
Eveneens tot voor kort bevatten
de muren van deze kamer de bewij
zen, dat de zakkendragers dikwijls
zeer dichterlijke neigingen hadden,
terwijl ze blijkbaar ook vaardig met
de pen of het penseel waren. Wat
denkt D b.v. hiervan*
leveling heeft dit hordt gestigt
l'an Katwijk heeft het werk verrigf
I'ertfoes maakt vaas en seisen af
Toen is het rijm daar op gebragt
Wier in nam Boon en 'anderhoeven
en Arend Scheurkogel zijn genoegen
Ao 1808".
Blijkbaar was een heel kunste
naarscollectief met vereende krach
ten aan. het werk getrokken om dit
schoons te wrochten.
Ook filosofen tevens kunstenaars
telde het gilde in het begin van
de vorige eeuw, zoals uit het volgende
blijkt:
„Die op dit hordt eeni merken wil
Hoe 't met zijn foe«tendf is gelegen
Die houdt zig 2clf een weinig stil
Om 'f geen hierin staat te
overwegen
Op dat hij in zijn levenstijd
Ook door Gods geest de eeuwige
dood ontwijkt.
Gerijmd door Abraham v. d.
Hoevrn 1808".
Ook deze borden hebben, nu elders
een plaats gevonden.
Op de eerste étage bevindt zich,
behalve het kantoor, een lokaal met
rekken, waarop de zakken, die in de
Kolk gespoeld waren, werden ge
droogd.
De tweede étage is ingericht als
werkzolder voor het repareren van
planken en zakken. "Vroeger had het
gilde daarvoor een timmerman m
diensfc, maar nu doet hoofdman Van
Tienen dat "werk zelf, wam geld voor
een timmerman heeft het gilde niet
meer. Op deze étage is ook een
bergplaats voor nieuw materiaal.
De derde étage is de torenzolder,
van waar men reeds een prachtig
uitzicht heeffc op de schilderachtige
stadswijk aan de Schie.
Een tweetal oude uitgesleten lad
ders leidt van hier naar het torentje.
In het torentje hing vroeger een klok
en op dit torentje staat een vergulde
windwijzer in de vorm van eert sjou-
wenden man. een zakkendrager. Van
dit torentje af kan men tot ver in de
omtrek zien.
Ei'gerwJom van de gemeente
Een. jaar of twaalf, dertien geleden
was de toestand van het huisje van
die aard geworden, dat her tot een
rmne dreigde te worden. Het verkeer
de al jaren in verval en het dragers-
gilde was niet financieel krachtig
genoeg om in te grijpen en het ge
bouw afdoende te restaureren. Het
is toen aan. de gemeente overgegaan,
die daarvoor de nog in leven zijnde
leden van het gilde een wekelijkse
toelage verstrekt.
Het gebouwtje is daarop grondig
getestaureerd, waarbij het Byk fi
nanciële medewerking verleende Zo
lang het. gilde nog zeven leden telt
mogen de zakkendragers beu ge
bruiken.
Laten we. terwille van de traditie
en van het in stand houden der
typische gebruiken, hopen, dat het
nog: héél lang duren moge voor dit
recht van bruikleen vervalt. Het
merkwaardige gilde immers vormt
een belangwekk^hd element in het
Schiedamse leven.
Eigendom der
gemeente
Een jaar of twaalf,
dertien geleden was de
toestand van het huisje
van die aard geworden,
dat het tot een ruïne
dreigde te worden. Het
verkeerde al jaren in
verval en het dragers-
gilde was niet financieel
krachtig genoeg om in te
grijpen, en het gebouw
afdoende te restaureren.
Het is t-oen aan de ge
meen .e overgegaan, die
daarvoor de nog in leven
zijnde leden van het gil
de een wekelijkse toelage
verstrekt.
Het gebouwtje is daar-
op grondig gerestaureerd,
waarbij het Rijk finan
ciële' medewerking ver-
leende. Zolang het gilde
nog zeven ieden telt,
mogen de zakkendragers
het gebruiken.
Laten we. terwille van
de traditie en van het
a stand houden der
typische gebruiken, ho-
Den. dat het nog héél
lang duren moge voor
dit recht van bruikleen
Van het torentje van het aakke-ndragershuisjB vervalt. Het meikwaar-
heeft men een mooi uitzicht over het oudste dige gilde immers vormt
- gedeelte van Schiedam; achter veel wzt Mer een belangwekkend ele-
Jtittoresk; lijlit gaat *rsrct Jr-ryiti/tn." TnAnf. in .CUrhiMiame*
i ellende schuil-
Nadat het departement Schiedam
van de Maatschappij tot Nut van het
Algemeen opgeheven was, is de han
denarbeidcursus, die georganiseerd
wordt door een commissie, oorspron
kelijk uit dit departement gevormd,
voortgezet. Vroeger exposeerde deze
cursus jaarlijks haar werkstukken m
haar werklokaal boven in het Beurs
gebouw, sinds de oorlog heeft zij geen
tentoonstellingen gehouden, maar j.l.
Zaterdag was er weer een. expositie,
nu echter m een der lokalen van het
Weeshuis der Hervormden, dat zich
beter voor een tentoonstelling bleek
La lenen.
Het aantal leerlingen neemt door
da tijdsomstandigheden steeds toe en
dat kwam ook In. het grote aantal
werkstukken tot uiting. Voorts bleek
»er expositie, dat de leidei* van de
cursus, de heer W. G-. J. ds Boer,
alle zorg besteedt aan de opleiding
van zyn leerlingen, die zich tweemaal
per week, namelijk op Zaterdagmid
dag en op Dinsdagochtend of Woens
dagmiddag onder zyn leiding stellen.
Hij laat de cursisten beginnen met
figuurzagen, waarbij zij eenvoudig
kinderspeelgoed vervaardigen, als
dieren, poppetjes e.d., die daarna ge
tekend en gebeitst worden. Daarna
leert hij hun, de gewone timmerge
reedschappen te gebruiken en wel zo
dat ze tenslotte alle gereedschappen
kunnen hanteren Aanvankelijk, ma
ken zc ook daarby eenvoudige werk
stukjes, maar allengs wordt het werk
moei.ijker. Alles wordt gebeitst en
lecei weiksluk getuigt in styl en uit-
voenng van moderne begrippen bij
de leiding van de cursus. Daardoor
or.de: scheidde deze tentoonstelling
va n schemerlampen, kapstokken,
krantenbangers, brie venbakjes, boe
kenrekker» enz. zich gunstig van vele
ander» handenarbe;d expos,ties, waa:-
ih nog te vaak prullaria te zien is. In
de lokaliteit van het Weeshuls, die
vo'ducndé ruimte bleek te oieden,
was alies zo uitgestald, dat het goed
tot zijn recht kwam. Er was zeer
veel belangstelling.
echter heel ivat krotten'
(Foto: A J?-ar chief.)
ment in het Schiedamse
leven.
Ons kantoor te Schiedam
k.gew^tigd Passage 1820.
In de eerste voorstelling, die
„Vreugde en Arbeid" In 1944 gege
ven heeft, Zondagochtend in 't Pas
sagetheater, heeft de provinciaal
leider van het NA.F., de heer A.
Jordaans, een toespraak gehouden.
Daarin zette hij uiteen, dat 1943 een.
moeilijk jaar is geweest, waarin, nie
mand ontkomen is aan het brengen
van offers, aan moeiten en. zorgen.
We hebben, nu ook een moeilijk jaar
vcoc ons, aldus spr., maar we willen
1944 maken tot het jaar, waarin de
arbeid zegeviert, waarin de arbeider
begint aan zijn erkenning. Spr. ver
wachtte, dat allen daaraan zouden
willen medewerken en merkte opi
dat het NA.F. een zware taak op
zich heeft genomen. Drie jaar ge
leden begon „Vreugde en Arbeid" in
deze zelfde zaal haar werk in Schie
dam, er waren toen 53 mensen, maar
spr. heeft bij die gelegenheid voor
speld, dat de werkende mens naar
„Vreugd en Arbeid" zou komen en
die voorspelling is uitgekomen. Wel
iswaar js de opkomst vanochtend
door omstandigheden minder groot,
maar we weten, aldus spr., dat er
In Schiedam belangstelling voor het
werk van V. en A.= bestaat. In dit
verband kondigde spr. een op 22
dezer te houden cabaretavond aan.
Tenslotte heeft de heer Jordaans
uiteengezet, dat de organisatievorm
van het NA. F. met ingang van. 1944
veranderd is: er zijn overal kringen
gevormd en het Schiedamse kan
toor is nu kringkamoor geworden,
dat leiding geeft aan alle plaatse
lijke kantoren langs de Nieuwe Wa
terweg, de plaatselijk leider krmg-
Jeider en zijn functionarissen kring-
functionarissen. Spr. wenste den
kringleider, den heer C. van den
Heuvel veel succes bij zijn arbeid.
Cor Steyn zcu zich deze ochtend
op het orgel laten horen, maar was
niet verscheenen, zodat meteen met
de afwerking van het filmprogram
ma werd begonnen. Na het Neder
landse journaal draaide „Slotac-
eoord", een mooie film met Willy
Birgel, Lil Dagover en. Maria von
Tasnady,
Er werd voor Winterhulp gecol
lecteerd.
Van 9 t/m, 22 Januari;
Bonnen 3 en 4 voor brood»
beschuit, aardappelen, molk,
taptemelk, vlees en tabak
(twee keuzebonnen).
Voorts voor bloem; 16 en 17;
havermout: 15 (250 gram);
gort; D 6 reserve (250 gram)
rijst of gort: E 6 reserve (250
granri; kaas: 14 (1Q0 gram
volvette of 40 plus); suiker:
13 (500 gram); jam: 12 (250
gram); vervangingsmiddelen:
11; versnaperingen: 3 (choco)
en 4 (suikerwerken); boter of
margarine: boter 3 A (100 gr.
rundvet of 125 gr, margarine)
en boter 3B (125 gr. marga
rine) reserve B 7, O 7; D1 en
E7 (elk 125 gr. boter).
Voorts voor margarine: bon
„boter 50 B" 100 gr. bak- en
braadvet, indien bon tevoren
Ingeleverd of 125 gram mar*
gar ine indien bon bewaard.
Voorts boónen 52 A en 52 B
boter (alleen aan kaarten van
personen tot 21 jaar) elk 125
gram margarine.
Bon 09 algemeen een rantsoen
eenheidszeep, bon 10 algemeen
en resem C3, D-3 en E3
(kinderen t/m. 13 jaar) elk
een rantscten waspoeder; E4
reserve (kinderen van 0 en 1
jaar) een rantsoen toiletzeep.
Op rijdende tram springen is
gevaarlijk!
Zaterdagmiddag omstreeks vijf uur
wilde de 52-jarige P. van G, op de
Rotterdamsedijk ter hoogte van het
Rode Hek op een rijdende tram
springen. Hij verloor zijn evenwicht
en werd, hangend aan de tram, een
eind meegesleurd.. Hij kwam tegen
een. paai terecht en werd tegen de
straat geslingerd. Een dokter con
stateerde, dat v. G. zun linkerheup
been had gekneusd. Per ziekenauto
is de onvoorzichtige naar zijn wo
ning vervoerd.
KUNST EN LETTEREN
In 1873 maakte de Deense compo
nist en. dirigent Niels Wilhelm Gade
een reis door Nederland, die hem. veel
triomfen bracht. Na het aanhoren
van zijn Ouverture „Nachklange von
Ossian" hebben wy geen hoge dunk
gekregen van "het muziekleven ten
tijde van onze overgrootvaders. Ze
ker. als op. l van een jong musicus
is het een degelyk werk, goed van.
instrumentatie en met een nog
schuchtere poging om Scandinavische
volksliedjes er in te verwerken. Maar
het heeffc de tand des tyds mefc
doorstaan, at is de uitvoering Zater
dagmiddag door het Rotterdams
Philharmonisch Orkest volop te
waarderen geweest.
Hoezeer een compositie afhankelijk
is van do vertolking, bleek bij het
Cello-concert in a" van Saint-
Saëns. dat deze keer vrijwel aan ons
voorbij ging door de luchtige, yle
kamerrmiziettoon, die Co van der
Beek op zijn instrument voortbrengt.
Een goede techniek en muzikaliteit
bezit deze jonge cellist zeker, maar
deze speeltrant deugt voor dit werk
in de grote ruimte van de Koningin-
nekérk niet.
Het is geen overschatting van de
producten van eigen bodem, wanneer
wy zeggen, het meest genoten te
hebben van Doppers „Zuiderzee-
symphonic" met haar kleurrijke in
leiding, de humoristische Burleske,
het fraai klinkende Adagio en de gro
te slotfuga in de Finale. Opmerkelijk
is het. met hoeveel meer durf de
volksliedjes in deze compositie ver
werkt zijn. dan in de „Nachklange von
Ossian". een honderd jaar geleden
gecomponeerd.
Het orkest, dat door Piet van
Mever gedirigeerd zou worden, die
wegens ziekte had moeten afzeggen,
werd nu geleid door Flipse, die zyn
musici met vuur aanvoerde.
De muizenkoning van de Veluwe te
midden van zijn verzameling opge
zette dieren, skeletten en prepa
raten. Foto ABoxtvet.)
Mijn hele leven lang heb ik dieren
om me heen gehad, meneer, ffc
heb kippen er duiven gehouden, ik
heb marmotten gekweekt en muizen
en r tten. Toen ik nog een klefcie
jongen was. had ik ai een stel wflke
muizen, die in mijn, zak en. op mijn
hoofd zaten en die ik voor wagentjes
liet lopen, die ik zelf in elkaar had
geprutst. Ik hield kikkers en vissen,
ik zocht rupsen en kreeg er prach
tige vlinders van En nukijkt u
maar rond, dat heb ik allemaal ver
zameld."
We zitten in een klein onaanzien
lijk huisje aan de rand van Apel
doorn, dicht bii het Kanaal. Hier. op
no. 36, aan. de Kayersmoienweg woont
A. C. Muusse. die bij velen in Neder
land bekend is als „de muizenkoning
van de Veluwe".
Bij hem kochten tal van geleerden
hun muizen en ratten om er medi
sche proeven mee te nemen; maar
deze professoren kenden alleen zyn
adres. Zij wisten, niet. dat Muusse nog
meer was dan een ..muizenkoning".
Zijn woning heeft de oude man ge
heel als natuurhistorisch museum
Ingericht. Nu bestaat het huisje uit
niet veel meer dan één kamer, maar
daar is dan ook geen plaatsje op
tafels en stoelen en bijna geen
centimeter aan de wand onbenut ge
laten. Overal liggen, staan of han
gen zün biologische schatten. Opge
zette- ratten, muizen, hazen, kony-
nen, reigers, uilen, valken en zelfs
een witte mol zyn misschien niet zo
bijzonder. Maar Muusse heeft meer:
prachtige paradijsvogels, kempha
nen. een Jan van Gent. een aal
scholver. een hop en tal van andere
vaak zeldzame vogels, uit binnen-
en buitenland. De kleinst bekende
vogel, de cohbri, heeffc hij opgezefc;
boven een machtig ei van de groot- j een grote auto voor, om die speer-
ste vocel. de struis. slane te zien. Kijk. daar staat hii
in deze kamer raakt men in eennog." En ia een van de ontelbare
paar uur niet uitgekeken. Hier kan 1 flesjes met ..sterk water" zien wij de
practük, enkele populaire boeken en
wat tijdschriften syn enige leer
meesters. Hu laat 2eenaalden zien,
dieren, die naar üU aegt als palin
gen worden gegeten, hii brengt ons
by Japanse kooitjes, waarin een kre
kel zit te zingen en hu vertelt over
de productie van ziide door de zijde
rups en van honing coor de bijen.
Men stapt voorzichtig verder door
de kamer en stuit tegen een stuk
skelet van een nijlpaard, de kop van
een tapir, het skelet van eer dolfijn,
tegen een kanjer van een schild
pad, „Hoe ter wereld komt u daar
aan", vraagt men en het lachende
antwoord ls steeds: „Gekregen".
Van alles heeft men uit de buurt
en vaak uit verre platasen in het
land naar het huis van dezen ver-
zamolaar gesleept. Hoe kan trouwens
anders een eenvoudige man op de
Veluwe aan de zaag van een zaagvis
en aan een naar prachtige zee-egels
komen, hoe zou hu een zonnevis en
een maanvis, een zeepaard, een zee-
spin en een zeester kunnen bemach
tigen en vele andere dieren uit ver
re landen en zeeen?
„Eens", vertelt de oude baas, .kwam
er een zending bananen met een boot
uit Zuid-Amerika voor de firma
Stokking hier in Apeldoorn. Daar
vonden ze een levende speerslang in
en. een lichtgevende baruanenkever.
Die werden natuurlijk bij mij ge
bracht en ik h<flb ze aüebeL een tijd
lang in leven gehouden. Een paar he
ren uit Frankrijk zijn speciaal hier
naar toe gekomen, ze kwamen met
er ertsen van ijzer, van goud en van
andere metalen, steensoorten uit de
Nederlandse bodem en men heerthem I
zelfs een paar kanonskogels uit de f
zeventiende eeuw gebracht, die tu
1908 in het Uddelerveen werden op-
gegraven. „Kogels van de Spanjaar* f
den", zegt Muusse,
Wil praten nog wat rret den
ouden man. We griezelen even als hij u
een grote witte rat langs zun mouw
omhoog laat lopen, en ons een paar
Zeldzame dwergmuizen in. de band S
wil geven: wjj kyicen bewonderend
toe ais hil zich nog van een andere
zijde laat kennen en snel en. kunstig
met de schaar uit een stuk panier
een filn bewerkt kleedje knipt, twee
boerinnen met melkemmers, een til
met duiven. En inmiddels laten wij
hem vertellen, over de deftige heren
die hem bezochten, over de school
klassen. die hy in zun museum
rondleidde, over zijn leven....
Hij is weduwnaar, oud en vergrijsd, t-
71 jaar; zelf bescharrelt hü ziin scha-
mele huishoudinkje Want deze ko- ri
mng der muizen is arm, het mag ge-
zegd worden, want het is geen schart- t
de. En aan het eind van ons gesprek
blijkt, dat deze oude dierenvriend H
diep in de put zit. Hij laat ons een" I
papier zien van „De goede woning"..,, i&
de stichting, die eigenaresse is van W
zijn armelijk huisje. Men wil hem op
straat zetten: er ls een bevel vrh deji W
deurwaarder bij om de woning te ont- fi
ruimen. „Dat komt allemaal, omdat
ik hier dieren houd", zegt de oude
man. „Dat mag niet. Waar-moet ik fr
dan heen met mijn. verzameling? Die
moet ik maar weggeven, zeggen ze t'-
van „De goede woning". En dan moet
ik zeker m een oudemannenhuis."
Zo mag het niet gaan! Dat heeft
de oude Muusse toch zeker met ver- f
diend. Goed, laat hem uit dit ver- 5"
vallen huisje gaan. dat is niet erg
op zichzelf. Maar laat er dan ge
zorgd worden, dat hij een andere
woning krijgt, dichter bii de kom
van Apeldoorn ook. een. huisje, waar
zijn ryke verzameling goed opge- |r;
steid kan worden. Dan kuruiea
schoolkinderen en volwassenen er
heel wat leren en heel wat gemeten. Jr.
Dit levenswerk van een oud, man E
mag niet vernietigd worden, de ge- 5,
meenschap zou daar schade bij w
ONZE BLADEN
ABONNEER! U
Maakt propaganda
een liefhebber weken zoek brengen.
Hy kan de tientallen flessen en bak
ken met „sterk water" bekijken,
waarin slangen, hagedissen en aller
lei zeedieren geconserveerd siin en
zelfs enige embryo's. En de heer
Muusse heeft overal wat bii te ver- j
tellen. Hij weet veel, al verzamelde
hü zyn kennis met op colleges en
uit geleerde werken en al waren de
vermaarde slang nog ineengekron
keld.
Vele honderden dieren zijn m he«-
kleine, maar waardevolle museum
van den ouden Muusse bijeengebracht
binnenlandse en uitheemse, de mees
te dood. opgezet of op „sterk water",
andere levend, zoals tropische hage
dissen. slangen, vissen.ratten, mui
zen, marmotten en cavia's. Hy heeft
De heer Muusse is niet alleen goei
op de hoogte net allerlei soorten jj
van dieren, maa~ bovendien handig Jri
met de schaar, 'n ewA'eie oje'iSItft*
ken kn,ipt hij uit een stuk papier j
ingcvzikkelde en fraaie figuren.
(Foto A. Bontst.} f'
Onder auspiciën van de Sociëteit
Harmonie heeft het Concertgebouw
orkest Zaterdagmiddag in -Luxor een
populair concert gegeven. Eduard v.
Beinum, aanvankelijk als dirigent
aangekondigd, was door ziekte ver
hinderd en thans stond het orkest
onder leiding van Jan Koetsier, die
nu dus zelf de uitvoering kon lelden
van zijn compositie .Muziek voor
met de raofidiiaraianica
Roman door Manfred Hausmartn
7)
Abel zag wel de vuurtoren op de
Robbenplate en hier en daar in de
verte ook grijze stellages boven de
horizont, maar verder alleen water,
een eindeloze vlakte, waar windvla
gen en zonnestralen overheen scho
ten. „Wat ia nu het vaarwater?
vroeg hy. „Kan je hier dan niet over
al....? Het ziet er toch precies^ uit
alsof je hier overal kan varen."
„Dat kan je aar. je hart voelen.
Kijk maar eens hoe precies die Kin
koers houdt. Nu draait hij een beetje.
Heb je het gezien? Hup! Hup.
Draaien! Om met zijn achterspnet.
„Ineens!" zelde Abel.
„Dat moet hij ook. Zelfs wij met
onze sliksehuiver moeten nog oppas
sen. Niet dat je nu bepaald midden
in de vaargeul behoeft te varen,
maar we moeten toch tussen de
boeien blijven."
„Ik zie helemaal geen boeien.
„Daar voor ons aan bakboord^ die
rode, waar hij nu op aanstuurt."
„Waar"*"
„Kijk maar eens goed over de lin
kerhoek van de her. Zie je het nu?
„Daar helemaal in de verte?"
„Nou ben je er!"
„Haar die kan je toch heel moei
lijk onderscheiden."
„Dan zal je die zwarte aan stuur
boordzijde wei helemaal niet kunnen
«ten. Ze kwam net even naar boven.
Nou alweer! Gezien?"
rgsr tnis-schlen kan je het ding
alleen, zien, wanneer je precies weet
waar het ligt. Hé. Jumbo, een
beetje dichter langs de plaat 1 Daar
hebben we meer stroom."
„Hebben jullie ook zon leeg ge
voel in je maag?" vroeg Jumbo, ter
wijl hij met rijn vingertoppen het
roer drie strepen draaide,
„Neen."
„Nou, ik wei!" t
„Dan. heb je zeker onder het ont
bijt half ziften maffen!"
.Rest mogelijk. Maar ik heb een
raar leeg gevoel,"
„Er is nog wat van die pannekeefc
over. Smaakt met een flinke kwak
jam erop koud ook heel lekker."
„Fannekoek?" Jumbo voelde zich
ta zijn koks-eer getast. „Het waren
met Je permissie roereleren!"
Peter had het echter voor panne-
koek aangezien. „Ju toch ook, Abel?"
By Abel thuis werd zo iets Kai~
ser5chmarren (een soon meelspijs)
genoemd. Wanneer er rozijnen in
tafcen, heette hec KaiserschmArren.
„Rozynen?"
„Waren die aangebrande dingen
dan geen rozynen?"
,Je bent zelf een rozyn!" hoonde
Jumbo en keek rechtuit, om de goeae
koers te houden.
„O, Jumbo, Jumbo, nu heeft hij
stukjes ham. voor rozynen aange
zien!'"
„Vlieg op met Je ham, 't was spek.
He: waren grote spekkanen! Roer
eieren met spek!"
„Een. kaan, pardon kraan van een
sok hebben we aan boord. Die laaf
aa kanen zo lang aanbranden tot zt
net als rozijnen smaken!"
„Nou alle gekheid op een stokje",
zei Abel, „ze smaakten heus als rozij-
uen, een beetje bitter maar anders
precies.
.Ranzige boter krijgt dikwijls zo'rt
smaak van gekookte ham, maar
.Neen, van sardientjes in olijfolie,"
eeide Jumbo.
„Wat? Maar spek als rozynen..,."
,Dia is niet goed snikï"
„Neen, dat moet aan den. kok lig
gen. Een verduiveld kranige kok,
waarmede we zitten opgescheept."
„Jullie stomme apen, kaffers, jui-
ila akelige regenwormen! Ik zou wel
eens wilien Weten wat voor smaak
jullie in je mond hebt! Vanmiddag
zal ik jullie een pot smeerolie voor
zetten en zeggen, dat het ossestaart-
soep is, dan kunnen, jullie het als
rijstebrij naar binnen werken, ezels
veulens, stommelingen!"
Kerel, sny uit en ga je Kalser-
schmarren naar binnen werken. Nu
neemt de kapitein In hoogst eigen
persoon het roer in handen."
Jumbo liet zich vlug van zjjn
stuurstoel gleden en constateerde,
dat ze allebei glazige harmgogen,
kale tomaten en vervelende klieren
waren.
.Kranig, kokkie!!" riep Peter. ,Je
bent vandaag goed in vorm!" Hij
ging op Jumbo's plaats achter het
roer zitten, niet schrijlings, doch non
chalant opzij. „Of wil Jij het eens
proberen?'^ vroeg hfj aan Abel.
Jumbo daagde Peter uit een par
tijtje te bakkeleien en verdween onder
dek.
Neen, Abel wilde liever niet.
,Nu gaat hy voor de keukenkast
zlLten en schranst een half uur lang
alles wat hy onder zijn fikken krijgt.
Waarom wil Je niet?"
,Jk heb het nog nooit gedaan".
„Als Je dat altijd zegt, zal je het
wei ver schoppen In de wereld! Voor
uit, pak aan!"
Abel wreef zijn handen over zyn
heupen en kwam nu eens naar rechts,
dan weer naar links waggelend,
dichter bij.
„Bij zo*n gelijkmatig briesje is er
helemaal niets aan", zei de Peter. „Je
hoeft niets anders te doen dan het
wiel in de richting te draaien, die Je
uit wil. En er goed op letten, dat het
zeil ooi blijft staan. Wanneer het
langs de raast gaat klapperen.zo
als nu bijvoorbeelddan draai je
een beetje bij. Zo, snap je? Dat is
voorlopig alles. Alleen moet je dan
later weer een beetje bij loeven, om
!n de goede koers te blijven."
„Wat is dat, biiioeven?"
.Nou, je loeft by, dat wil zeggen, je
brengt het schip meer in de richtinz
waaruit de wind komt loef, snap
Je? of je draait by dan breng
Je het meer in de richting waann
de wind waait Heel eenvoudig, niet?
En nu houdt je vooreerst trouw en
braaf op dat zwarte ding rechts voor
de vuurtoren van de Robbenplate
aan. Het beste is, dat je het ding
recht langs de mast heen in het
houdt. Vooruitl"
Hij stond op en gaf Abel, die reeds
volgens de regelen van de kunst op
de stuurstoel zat, het wiel in handen
„Niet weggaan hoor!" riep Abel
„Wat is dat nu?"
„Zal je wei zien! Een beetje zo
om! Neen zo!"
„O, kerel, kerel, hoe Dm?"
.Andersom!" Peter greep het wiel.
„Niet ai te ver. Zo!"
«Waar is dat zwarte ding nu?"
„Achter het zeil. Bijdraaien! Een
pietsje maar. Nu natuuriyk weer
andersom, het wiel naar de andere
kant draaien, zodat we niet te ver
uitscheren! Je moet de wind al op
vangen vóór het schip de goede koers
krijgt. Wanneer de wind aanwakkert,
kan je weer bijioeven. Nul Hei. niet
zo hard. Behandel de meisjes met
zachtheid en spaar de zeilen! Je
moet er eerst wat aan wennen, niet?
Maar het gaat al heel aardig
2o had Abel dus voor de eerste
maal in zijn leven een zeilschip on
der „handen" gaf nog meer emo
ties dan bi) gedacht had. Het zeil
leek hem driemaal zo groot als vroe
ger. Niet te stuiten de kracht, waar
mede het schip door de golven schoot
Plotseling voor hem een knal en
achter hem, waar de schoot aan ne
blokken hep. een gekraak. En hy had
er geen flauw idee van waarom het
kraakte en wat die knal betekende.
Het zeil sloeg klappend en blaffend
van onder naar boven tegen de mast.
(Wordt vervolgd)
twee strijkorkesten, trompetten, ba^
zuinen en pauken". Die uitvoering
bracht op het podium een ware
volksverhuizing met zich mede, want
het orkest werd daarbij in drie celen
gesplitst. Deze indeling is ook in de
muziek, althans in de beide eerste
delen van de compositie, consequent
volgehouden. Het hoogtepunt van
deze uitvoering vormde ongetwijfeld
de treurmars, waarmee het tweede
deel inzet. De waardering voor het
werk was vriendelijk, maar de com
positie bleek toch niet in staaf bij
het talrijke publiek het ware enthou
siasme te verwekken.
Aan het werk Van Koetsier was het
symphomsche gedicht ,Don Juai."
van Richard Strauss voorafgegaan,
een compositie, die een sterk illu
stratieve indruk maakt. Na de pauze
trad Gerard Hengeveld als solist op
in Grieg's Concert in a kl. t„ op. 16
voor piano en orkest. De pianist, die
in zyn spel vrouwelijke gratie paart
aan een mannelijke kracht, die ra de
uitvoering van een compositie als
deze opmerkelijk mocht heten, had
uitermate veel succes.
Von Rezmcek's pittige ouverture
.Donna Diana" bleek een dankbaar
slot van dit concert.
Jan Koomen
DINSDAG U JANUARI
HILVERSUM I, 414 4 m S45 Gram, 7 00
Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.15
Gram.. 7 40 Sportnieuws. 75Q Progr-
overz. 8 oo Nieuws S10 Morgeneoacert.
Van 3 45—8 50 Voor de Huisvrouw), 9.00
Amusementsorkest. 9 45 God si. Uitz.
1015 Zang-, pLaco. 10.45 Gerard van Kre
velen 11.15 Het was anders aan men
ons leerde. 11 DO Gerard van Krevelen.
12 O0 Almanak. 12 15 Viool en plano
2.45 Nieuws. 13 00 De slichting Baxo-
Frisia. 1315 Melodisten. 14 GO Gram.
415 SaJonorkc-t. zaag en orgel. 15 30
Voor de zieken IC 00 Arnhemse Orkest
vereniging 16 45 Nieuws 17 oo Cabaret len kunnen
Nederlands Fabrikaat 18 00 Binnenlands fri
overzicht. 18 05 Nederlandse Operamu- j~ -
ziek. 18 45 Jeugd van Estland 13 55 jj>
Spiegel van. de dag 19 00 Nieuws. Van
915 af Radio-Centrales 1915 Bonte
verscheidenheid. 22 00 Nieuws 22,15 ê,-i
Tussen twee steden (in). 23 30—2400 f~-
Dansmuziek
HELVERSCM II. 17 00 Kamermu-neSc- C„
©neeri. lo 00 Septet Jonny Omhadu V
8 35 Balletmuziek ui* ..An der schösen j-1
ïauen Donau". 10«* Nieuws 19 IS Voor
e Jeugd 19 20 Jrkeatconcert. 2515
Xiltse taalctt 20 40 Mededelingen
an het f» ZC 45 Opera-concert. 21,s? J-
vondwUdïsg 22 00 Nieuws. 5;-
5-1
C
.Sri
Eigcnhrandturf producenten
ElgenbrAtidtUrl-producenten die als
zoodanig voor ae door h-n in 1943 voor
eigen gebruik gegraven huisbrand turf bJJ
de betrokken brar.dstOlfencorsmis3ie rile
ingeschreven en die op grond tan de op
de irihchrijvinvfakaart geplaatste a&ntee-
kentagen nog aanspraak maken op
brandstoftenboanon toor bot betrekken
van vaste brandstoffen, bij den bandek
kunnen zich mor aeze afrekening in bet
tijdvak van 10 tot en met 29 Januari as.
tot den d.atribu tied lenst wenden. Voor
het overige wordt verwezen naar de reed»
eerder over de hier bedoelde verrekening fel
verschenen publicaties. Jfï/
In aansluiting op de la November 1343
gedane mededeeiingen omtrent de nood» '-f
zakelijkheid van. inschrijving van produ-
centen van binsbrandturf voor eigen g«-
brulk (zg. etgenbrandturf-produccnten) j
bij de brandstoffen com miss le. waarvoor
de aanvraagformulieren tot en met fl Jan. -
1944 bij een distxibutledlenst verkrijgbaar ri
waren gesteld, wordt ter kennis gehractt, t
dat ten gerieve van hen, die door om- j
stanriigheden niet in staat zijn geweest
hun aanvraag binnen den oorspronkelijk S"
Bestelden termijn in te dienen, nogmaals
de gelegenheid zal worden geboden dlfc
te doen en wel van 10 t/m. 29 Januari jgT
a.s Na dezen datum Worden geen aan-
vragen meer ter behandeling aarrgeao- j|3.,
men, zoodat zij ra wier voornemen p-
llgt om in 1944 huiebrand turf voor eigen -fe
gebruik te graven, doch ce thans op-
nieuw geboden gelegenheid, tot inschrijf
ving laten voorbijgaan aan dit voor-
nemen tot eigen scnade geen gesolg z,JL 1:1)
Jb
Zondag werd to Schiedam de belangrijke taalstrijd Bermes-D.V.8.—-Dff^
voleivyckera gespeeld. Een spannend moment nvt de strijd.