TEvdInL.
Fietsend postkantoor
De Plattetands'brievenbesteller
heeft een zware taak
Schaakrabriek
genoeg
bel
Zoet Roggebrood
Artikelen.
.„nRUKWlBSf
Een letterraadsel
Carmen" was een levende mens
„Eis" ais 60-er
Japon
Mantel ,/sC*
Gebr, Ten Hoeve
Radioprogramma
Geldige bonnen
|a<^A'' "0" -
E rgens ïn een stad komt post in
de bus ploffen; een brief, een
.'postwissel, een giro-overschrijving en
&W paar drukwerkjes. De stedeling
^viddt het de doodgewoonste zaak van
Aae wereld en verbaast zich nergens
Sjófer. Integendeel, bij stond den be
steller al op te wachten en een paar
maai had hij ai verwonderd ge-
Avraagd: „Is de post nog niet ge-
.fwéestWant hij is er aan gewend
geraakt, dat Tante Pee precies op
tlld verschijnt,
^vUrgens op het platteland wordt
yv®èh brief bezorgd. Br is geen brie*
|.venbu3 aan. het huls en het adres be.
helst géén straatnaam, omdat er
ievenmin straten sUn. .Slangenburg
- S 64w, de naam van een buurtschap
|W.een nummer, dat is alles, wat
"behalve een persoonsnaam op
fSSWftt. Maar men vertrouwt er op,
®dat de post het wel aal vinden. Het
friummer op de brief ontbreekt vaak
Aaaa de boerenhoeve en de postbode
5 moet het maar uitzoeken. Dat doet
hy dan ook. Over een hobbelig bin.
oenpaadje, dwars door boomgaarden
j; en langs mulle of modderige slinger.
weggetjes komt hij aanfietsen, HU
- kent de wijk en do mensen, die er
r^wonen; hij stapt de bansdeur door
sen maakt een vriendelijk praatje, na.
'Sdat hij de post op de keukentafel
gïteeft gelegd.
';2a de stad en i« het dorp gaan de
■■monsen naar het postkantoor als ae
fposteegeïs nodig hebben, een giro*
^storting moeten doen, belasting moe.
Aten betalen of een postwissel moe-
A ten innen. Hun brieven gooien ze
>ln de brievenbus en postpakketten
leaven 2e af aan het loket.
Op het platteland van Gelderland
|.ea Overijsel. waar bet soms een uur
fgfetaén ia. haar het dichtstbijzijnde
postkantoor, ia dat allemaal héél
anders. Wat doet de plattelandsbe-
'fwoaer, die een brief moet versturen
'Of wrn postwissel krijgt? Als Moham-
aned niet naar de berg komt, komt
|do berg naar Mohammed. Als de
plattelander niet naar het postkan-
ftodr kan komen, komt het postkan-
Stoor naar den plattelander...,
B/iDezer dagen gijn wij op stap ge*
%wreesfe; met een Achterhoeksen brie*
A.venbestelJer. Wij hebben daarbij ge-
I den. hoe de post, die de vorige dag
/^ergens in een grote stad op de bus
I'êiedaan was, zijn weg vond naar het
HkJeinste en eenzaamste huisje.
h morgens in de vroegte de
•"posttrein aankomt, worden de post-
ISBifcen. onmiddellijk naar het kan-
'Stoor gebracht, waar de post in de
^verschillende wijken wordt vóórge-
teerd. Dan komen de bestellers,
f|ophun bpurt hun wyken weer
tesa ea dan hun post „zetten"
facials" dat beet. De stukken worden
^precies op de volgorde gelegd, waarin
:ze- straks worden bezorgd.Even; nog
pbqndelen en. dan stbpt de besteller
|rj55- in zön tas en kan hij, nadat hif
t-zijn pakketten en de aangetekende
./stukken in ontvangst genomen beeft,
'-rijn tocht beginnen.
Manusje van. alles
./-Voor den postbode, die dep "boer
A-opgaat komt hier nog- het een' en
fander bij. Als hij postwissels bij zich
•^heéffe moet htj ook geld meenemen
jaenf.ze direct te kunnen uitbetalen.
JfcvHftr moet zegels en briefkaarten
|amèfiCenien en hij moet ook alle han*
^delingen .kunnen verrichten, dae aan
&|^.,jQkfit geschieden.
postbode op bet platteland is
Sales, alleen een brievenbesteller, hy
ris-een fietsend postkantoor.
I HU deelt niet alleen brieven uit,
Hlnéemt ze ook In ontvangst, als
!dsi schrUrer te ver bmtanaf woont
-om ze zelf weg te brengen: fcU ver-
.ioopfc postzegels en hij int kwitan*
"öes; hij.- bezorgt pakketten en hij
-'"tab ze mee, zodat rifn fiets by
terugtocht vaak nog zwaarder
-maden Is, dan op zijn heenreis,TUfn
;^ak.-' is veelomvattendhet lichten
^n.;:de: brievenbus, die tegenover bet
buurtschapskerkje hangt, be-
«►•ee'oofc al toe; de ene keer
t:;hU;|véeI de andere keer weinig
*^ejj£:ég£ hij arriveert wat niemand
.iieni- kwalijk neemt daarom lang
-nifit altUd op; hetzelfde uur,
^51:;Als- de waakhond begint te Maf.
-'|^en weet de boerin, dat hij er aan
want rij heeft, hem steaks al
w-gszifiu toen.bU buunn&ns erf op reed,
flfpfföge post, kam je me wat bren-
1 - - - J
heb hier een aangetekende
g; voor, je van de distributie:bonnen
t.zeïcr."
^iDïe mag je alle dagen komen
...brengen- Kim., je me-,ook zeggen
sfpafc er op- een brief naar Holland
fèXBOetii* -
£-r:^even en een halve cent".
Irjik «Davs krek wilc gedacht had.
riïüin je hem ook meenemen?''
\Tk sal er voor zorgen hoor. Ajuf'
0PBot voort gaat hij weer met zijn
|tas op:de rug, dwars over de heide,
I i-langs greppeltjes en over boom*
^drteK'- naar- een volgend boerde-
;rUtj«, das ginds achter de berken
-•
Grote afstanden
j|ZÜn. werk is niet gemakkelijk. De
li-verste hoeve waar hü bestellen
j; ;noet ligt misstóuen twaalf küome-
■.?er van het drnp. maar hij legt wel
liiïjflen dertig kilometer af, omdat
t'aisteeds weer zijweggetjes in moet
De postbode, die de» beer optrekt,
heeft het mak heel wat moeiWker
da» coiteüa in de etad. o/ dorp,
FöoraJ in de herfst en de winter
valt het niei tnee een vera/ ^etejen
woning te bereiken.
CFoto BouvetJ
slaan. Om ongeveer half tien is hU
tütgerukt en hij. is niet voor twee
uur op het postkantoor terug.
Twee bestellingen, zoals stad en'
dorp 2e nog kennen, zijn in de
buurtschap onmogelijk. Ook vóór de
oorlog werd er maar ééns per dag
besteld. Want de. .moeilijkheden, dié
er overdag al zijn, worden in het
duister van de avond-onoverkome
lijk. Telkens- weer zou de besteller
de kans lopen een verkeerd paadje
in te slaan en. de deuren, waar hU
's morgens zonder kloppen binnen
loopt, zou hij gesloten vinden.
Overdag heeft ha het al zwaar
genoeg. Als een druilerige regen uit
een loodgrijze lucht daalt of een
scherpe noordposter over de akkers
blaast, is het geen. pretje om plat-
celandspostbode te zijn. Maar de
boeren weten het. En daarom ia er
in. de boerenkeuken altijd nog wel
een warm plaatsje^ voor een ver
kleumden besteller en daarom Ls er
in. de ouderwetse koffiekan altijd nog
wel een kopje voor den postbode, die
met zijn „reizend postkantoor'' op
het platteland een populaire verschij-
niias is.
Voor de kinderen
Beste meisje, en jowenj.
brieven en brief.;
n er van Jullie ge-
^an'*de brur 2nfllct'h0ör' Een «antal
TSS ^n»ilttrachrUyör» en schrijfster*
iijjt graag
<el waten Ja:
V Jeker
3- Assen
3. Eramep.
4 Obdam
S, Rijgeq
0. Baarn -r
a. sofa?
n aeist ot öoeai
,1. 15 ae ®mte ach lid er. die
ik bedoelde Een *au atjn bekendste
«cli U der-ij en u de Naohtwacht. Som-
tntKC kmejereu habb«R andere schilde*
rijen genoemd. Hun oplossingen waren
ook goed,
De prijswinnaar» hUu; Hegma Beem-
«terbtwr. Bnrg. ter Lganstr 43. Zaan*
dö VrleB- Blkelenhergstt
78. Alkmaar; Dleuwke Akker. Hoort-
noystr. 17, Voorschoten; J J. van
nattum. Scherpenherg 43. Heakber*
ï®bï O. nn 3on, Blnnencnptenatr. u.
cuiemborg; Dtenle Heringa, Hodeweg
00, Assen; Qerrlt Hommen. Herm
Hobbersstr TOD. Rtkterdam: Henk
«arms, Nachtegaalste. 39A. Qronln.
f»e»ie van Maatrigt, Pr Hendrik'
straat 340. Hoek van Holland; Frans
ffle A" Ma&5Str' l5- Maaa'
Ik heb da gewonnen prUsJa» al to«-
qezondea.
15. 8 ts een deel van het men-
^olljlr Hchaara,
1, 18. e. 33. 34 is eeo lichaamsdeel
/ao «en vogel.
'5 een maat,
2' J9* 30 ls Mn galdstus,
O?* 11.«* 6811 'laessaort.
21. 14. 17,,8, 33 la da plaats, waar
ne boer tn het voorjaar en de zomer
AUn koe en l®at grazen
13. 8, 17 ie een steen.
7. 14. 22, 10 is een metajesna&m.
HöA ?el?dei ls een spreekwoord, dat
Mtt 24 tettars beatgat.
t5e oplossingen moeten gezonden
;7oröen v<jör Dinsdes 18 Januari aan
Sca'. Het Vo,lc' Hekel-
veld 15, Adam-O. Naam en adres van
afzenders ook binnen ln de brief ver*
'nelden. Denk daaraan. Anders kan
s Je niet mee taten loten om de tien
'eschikbsra nriJzen.
- Oo volgende ttncleren willen graag
niet een raadeelvrtend of -vriendin
'-orre pond eren; Hemrao Staal (13
y. IjEgewiJk E 584. B/olBam: amje
3»menbQi,ft (13 Noor welde 37.
•.nunercompaacuum: S Boerman (Jon-,
®eo 12 i-b J- C, de teeuwweg- 24, Brée*
JO°P Koster (13 i.|.
Slide 392, Boakoop; Stten Hartog (16
Kiempoider&ade 44, Qverscöte;
Piet en Dlna v. Waardenburg, Broera-
vest 109, Schiedam. Plet ia 10 U Dilu
te jaar. Stuur elkaar maar veel moot-
fïl lange brieven
Tot volgende week allemaal tl
beate groefet» van
00«*
"n Kopipsker keeft wel «o top, KI AAB..
kil Jack! nl at l ookolataaa 4e ae ha-
de, die hJJ aaa Ualabandaa kan be-
rttkiacenjr Helpt hem, gooit hem
oiet oa rtraot; 4epktaaoderiatter*5
Ned. Toeristenbond iAJV.W.Bj
Hoe men door een kléine noncha.
lanc» zijn stelling in een Kering
aantal netten kan. bederven, wordt
weer" een» gedemonstreerd door onder
staande partij Vlagama—CoïUevgr uit
de juist beëindigde HooKOvenwedstri.t-
den. Het merkwaardige ia, dat de
«war tape Ier vicb» aan deze noncha-
lanco schuldig maakt in een gunstige
stelling, waaruit eens te meer blijkt.
daï ook op het schaakbord pvenals
soras in het leven voorspoed ver
slappend kan werken.
Wit; «hr Vlagsma
Zwart: N. Cortlever.
Kcnlngslndlsch.
1. d2-—d4, Pv8-f8; 2. c2—c4, gl—gé:
3. Pgl—f3. IfB«7: 4 g2-g3, 0—0".
5 T,n—g2. d?(J5; S. D—0,
Beter u 8. cd5:.
0. o7—c8; 7. Pbl—c3.
Een pionorfer van twijfelachtige
waarde Juist ts 7. b3
7. d5*c4! 8. Pf3-e5
Lc8-~.ee:
Met deae ?et heeft .de witspeler
olijkbnor niet .voldoendr rekening ge
houden.
9. e2~*3, PbB—d?70. f2—f4. Pf8-
d5: U, Pc3—e4, pdT*e5; 12. f4neG
'.eS^fS; 13 Ddl-e2. Lf3xe4: 14. Lg?
"«4. b7—bB;
Zwart heeft nu een volkomen ge
zonde pluspton. Een weinig succes
volle opéningsbehandeling van de
wijde van wit.
15 Lel—d2. f7—f6; 10. e5*re. e7x
fö; 17. a2—a4. fS-f5: 18. Le4—g2„
Tf8—e8?'.
Deze plausibele, niet voldoende
doordachte, zét ts een ernstige fout.
welke zwart weldra voor moeilijke
problemen plaatst.
19. a4xb5 C0xb5; 20 De2—f3. fd5
-b6r 21. Df3-f2. Pbft—d5; 22. Df2-
f3. Te8e4: -
Zwart doet een poging ora zijn
vpordeel te handhaven, hij had echter
beter gedaan met 22 Pc? op
remise te spelen b.v. 23 Df4. Pd5 enz
en nu komt 23 La5; a6; 21 Dc6
IcS enz.
23. Kgl-hl
Ter voorbereiding van de pu vol
gende zet.
23, .Dd&—d724. gJ-g4I,
Hiermee keren de kansen24.
Tg4: faalt oo 25, Dd5:t en 24
?g4: op 25 De4:
(Men ga na waarom g3—g4 op de
bïste zet niet ging.)
24. Ta8—f8: 25 g4xfg, g6
f5: 28. Lg3h3.
Pion f5 ls een ongeneeslijke zwakte
reworden.
20, Dd7-b7:
De inleiding tot een foutieve com-
jinatie,
27. Lh3xf5. Tf8xf5?;-
Zwart rekende slechts op 28. Df5:
vaarhR 28, Pe3:l mlosteps
emlse aou maken,
23. Df3 x e4
Met deze eenvoudige zet komt wit
ja kwaliteit voor. waarna de winst
en kwestie van enkele zetten is, Er
•olgde nog: 28. Tfl:t: 29 Tflr.
Dd7; 30. Df5.*Dc6: 31. Df7t. Kh8:
32. e4, Pf6; 33 d5, De8: 34. Tf6:
De4:t; 35; TI3 en zwart gaf het op
Dr. M EU WE
^?rtffU0»thu»sen ontbreken meertal b$
tyidfe^boerderyen op het platteland,
Be eller maat de brieven aan
a d-tmr afgeven en vindt daarbij
wel even tyd mor een ff<r
fM&mg'edellfh praatjemei de boerin
{Foto Ai FouwiJ
Zoekt en gij tuit Vinden. Ook in
een volle tr«f* ts nogzitplaats
genoeg. 'fy
Ik rety sinds enige weken altijd
Derde, tweede, eerste
klasse, off t/d zitplaats. «Ittfd rqafc.
Waarom eou ifc«te opeen laten
pakken, zoals vroeger de haringen,
toen deze beestjes stich nog Z»efe«
vangen en in een ton lieten opslui-
tenf Waarom *OU ik; met twintig
mensen op een achterbalcon slaan,
ais ik
tfu ja, waar de keizer te voet gaat,
Kaar het ie heerlijk rustig,
3fen zal xeggen: willen anderen
■nooitt Ik seg- de pmetijk leert van
niet. De mensen staan i« de rtftui-
gen toch veel te dicht op elkaar o«t
fó KuKRgn. Ik zit dus rustig en
ongestoord.
Bij de Diesels is -het niet zo fijn.
Die zijn te klein behuisd. Maar de
ouderwetse wagens zijn prachtig,
ruim en geriefelijk. Plaats voor zes
personen desnoods. Die heb ik alléén.
Laatst was er een persoon, die mij
stoorde. Ik had de 'deur even laten
aanstaan, wartt ik toi*de niemand
belemmeren in de rechtmatige u(f-
oefening van zijn functies, ook oï
zijn deze van zuiver tich-amel^ts en
stoffelijke aard.
De man /bleef bescheiden staan
Ander Aai/ uur. Van Meppol tot
Amersfoort. yWant een omstander
had gezegds »&io meneer is niet
lekker, meneerBedeesd retireerde
h$ bij Amersfoort. Maar dit wilde
ik niet en ik bond hein gracieus mijn
plaats aan- Ik vraag waar vindt
men 4» deze tijd en (n de trein nog
zulk een wedstrijd in edelmoedig
heid f
Wie mocht en wie eouf Ik zat zo
Wèèr. Sn ift diohffe daar het vol
gende levenslied, met een opbou
wende moraal, dat ik vriendelijk aan
Willy Derby aanbied:
In een overvolle trein.
J2ew ik rustig, ruim en f%h,
In een-vrij compartiment
Dat een ieder heet goad kent.
Maar datook al is er geen belet
x iemand vlot bezet!
Geen valse schaamte
Geen wie© schjjnf
Men», durf met u eelf
Alléén te zjjn
TIILi
P.8. Bet is er ook niet %q benauwd,
al» in de wagens. Dddr stinkt het
bepaald eome.
Stuka's waren sneller
De duikvhegers Zijn de
beate vrlenée» cvzer. grenadiers. Wan
neer hun stixkö a iandreunen, kUkt de
man Hl zijn deKfcln§agat bttj omboog,
Klj weet, nu krijgen de goWjets er zo
vsn Langs, dat hun horen, en zien ver
gaat Maar ook de man ln da pantser
wagen wuift de kameraden boven hem
vroiyk tpe. Reeds menige aware taak
hebben de stuka's verlicht.
Dat echter een hele ^Tiger"-beman-
nlag afgunstig en sip de grUze vogels
opkijkt, lb beslist nog niet voorgekomen.
Het gebetrrde tijdens de afweergevech
ten der laatste weken. VUf „Tlgers
waren ln hevige strijdgewlkkelij met»
niet minder dan twaalf sowjet-pontsers
van het type T.-34. Op «en open vlakte,
die nergens dekking booC, waren de
'onzen verrassend tot de aanval overge
gaan. De ene vijandelijke pantser na de
andere bleef brandend liggen of vloog
met een oorverdovende knal uit elkaar.
Tien der tegenstanden waren reeds ver
nietigd. De resterende twee probeerden
zich door een overhaaste vlucht ln vei
ligheid te stellen v>
Hierbij kwamen zij op de rolbaan In
volle vaart raasden. gU weg,. Juist ln de
richting van een onzer „Tigers", in gun
stige positie UggéfJd, bereidden deze hun
een bete ontvangst. Alles was klaar; voor
bet gevecht- D^ kerels moestennog
dichterbij komen. Nog driehonderd, rit-
ter, dan was het zover als.,..
Als niet plotseling twee stuka's uit het
wolkendek waren gedoken en de pant
sers met hun boord wapens aanvielen.
Twee maal scheerden zU over ban heen.
Enkele vuurstoten uit alle lopen waren
voldoende...*,
Op de jplbaan lagen twee sowjet-
pantsera, dia vóór noch achteruit kon
den. De stuka's echter zetten, hun vlucht
onverstoorbaar vport.
Met lange gezichten keken de panteer-
mannen hen na. De concurrenten uit de
lucht hadden hun vUk voor de neua een
zekere bult weggekaapt.
Lang verdiepten sdj zich echter niet ln
hun beschouwingen. De bemanningen
derT.-34 pantsers probeerden zich uit
de voeten te maken. Hen ook nog te
laten ontkomen,. Ware-te veel geweest. In
enkele seconden -was een mitrailleur ln
Stelling gebracht. Al spoedig zagen de
vluchtenden het hopeloze van hun po
gingen ia ën gaven, eich gevangen.
SS-Oorlogaverslaggever Martin
Goldschraidt. (Duitsland).
net de nendliernonics
Roman door Manfred Baumaitn
12)
Jte bedoel een s andere an^sfc, een
angst voor alles, zie je."
jBtoe dan?"
Jfao. voor het leven en zo. Angst
en melancholie en gpea levenslust
meer.. Of ken je dat gevoel niet?"
„Voor bet leven? Ik weet bet niet,
Ik ken meer een ander gevoel.".
„Wat. dan?"
Peter antwoordde niet dadelijk.
Maar omdat Abel nog steeds roerloos
in beÈ *bet staarde en om zo te zeg
gen maar met een half por luisterde,
ging bJj voort: ^Ek bedoel, wantrou
wen tegen mijn eigen Ik, snap je ine?
Jumbo,1' en nu liet hü ook zijn stem
dalen, „die begrijpten weet daar
niets van. Twijfel aan Je zelf, wan
trouwen, aombere uren, daar b^röpt
by niets van." Hij legde zijn vork
neer en giimlacbte hoofdschuddend
in zichzelf. ,Ik zou zo zeggen, dat
moet iedereen toch wel eeps hebben
een morele kater noemen ze dat
teloof ik. Wanneer je denkt, dat alle
nensen beter zU» en zo. Ik kan het
niet zo goed onder woorden brengen,
ik heb er nog nooit vrijuit met an
deren over gesproken. Het is, omdat
JU er nu over begonnen bent. Ach,
>nzini Je moest over zulke dingen
helemaal niet. denken!" v
,Jn ieder geval is mijn hemd weg,"
bromde Jumbo uit het vooronder.
Pao. kwam fcij te- voorscbUn, Mleen
met schoenen, sokken en een onder
broek aan, en wilde weten waar zfja
hemd was. Jk heb alles overhoop
gehaald, maar,., r"
,^e bad t het daarnet toch nog
aianr"..,.--C«v,v
„Dat niet, schaapskopf Dat la hn-
me"*s van achteren nati Daarom zoek
ik een ander, Het wollen f Het nacht
hemd! Zeg. Peter, Je zit er net bU
als een kip, die haar ei nigt kwfjt
kan. is er wat gebeurd?"
1 J7eenf ik was juist herig te bft-
denfcen Of dat een ejgenuitvinding
van Je was om je verbrand» klavieren
af te koeien door in de waskom neer
te. pleuren." -
„Je bedoelt toch het hemd. niet,
dat ik sap heb?", vroeg Abel. ^vrqar
je b*bt zelf gezegd, dat Uc h«t hebbep
pmcht."
„Stomkop, die ik ben!" Jumbo.gaf
een klap ent rijn hoofd en yer*
öween weer. ^Dan moet ik dat natte
brr.,,. brr....^ 7
Peter en Abel zaten zwijgend .naast
elkaar en keken ieder een andere
kant uit. Duiten donderde de zee aan,
schoot crohoog- en klotste weer weg.
Ten sjotte klopte Abel rijn mondhar
monica uit en begon aarzelend over
iets anders: ;^n waarom ben je lulac
hier voor anker gegaan?" Rij boog
zien weer over de kaait.
Peter draalde zich om. „Wat?"
„"Waarom je juist hier achter de.
hoe beeft ding ook al weer? Achter
Spie-ka-er Barre voor anker gegaan
bèni?t ;V -
„O..., om nog even op pns ge
sprek.... Heb beste is er helemaal
niet over te denken. Je komt er toch
nies verder mee."
„Heen, veel zeker niet," zei AbeL
„Maar waarom liggen we achter de
Spiekaer Barre?"
„Omdat het Noordwesten wind ls,
snap Je dat niet? Hier achter dE
Barre zijn we enigszins tegen de
zwure golven van de Noordzee be
schermd en kunnen we rustig
maffen." ■- -
„Maar we schommelen toch aardig
op en neer* Hoor maar eens boe het
weer kra»kt O, lieve Hitler, Jk voel
ma zo beroerd."
.Dat is toch niets f Wanneer we
verd^ naar het Noorden gegaan
waren, hier bijvoorbeeld, waar het
Norder Tül uit de Noordzee komt....
Kerel, Jumbo, wat zie Jij eruit! Draal
Je eens om! Even voorstellen !r'
Jumbo had een van zijn oude vette
pikbroeken, waarvan er verscheidene
aan boord waren, aangetrokken.
DaarhU rijn groen gebreide kiel en
om zyn hals een helblauwe das. Dat
alles ging nog;wel»-maar tussen riJh
kiel en zijn broek hing van achteren
rijn hemd met de natte plek eruit,
Zo werkte hQ zich door «je nauwe
verbindingsdeur. „Altyd practlach,"
zeide hij. „Dachten Jullie soms, dat
Ik....»:- a
Abel blies een fanfare op züa
mondharmonica.
„Wees JU nou maar gauw stil,
idioot, anders móet Je mUn hemd
weer uittrekken. Dachten jullie soms,
dat jk tüe koude lommei aan myn
achterste wilde heb ben 7 Zo droogt
het het beste. Ben onderbroek had ik
nog. Jullie kunt voor mijn part net
zoveel lachen als je wilt,, kaffers,
maar ik ga eten,"
Hij lichtte rijn hemd als een rok-
panüje op en ging aan bakboordzydo
op de sofa zitten. Ab«l zat aan stuur-
boQrdztjde. 1
„Jullie hebt nog niets gegeten l Wat
hebben JülUe ai dia tyd uitgespookt?"
.„O," lachte Peter, «we hebben op,
onze duimen zitten zuigen, zo rrsoc^
Hanna Kück je eens rien!"
,J)aar zou ik niets tegen hebben.
Allo, je kroezen hier! Of willen julhs
geen koffie? 's;Jongens, wat heb ik
een leeg gevoel in mJjn maag!"
,Jk weethetniet," sprak Abel,
„maar Ik geloof, dat ik een beetje
op het dek ga. Tk .yori me lelijk be
roerd;" ..'f
Maar Jumbo stak; zijn rechterhand
met. de koffiekan naar nem uit, om
hem tegen te houden. Met zijn linker
haalde hij uit de kast achter de sofa
de nimf les te voorschijn. „Wacht
even zei hU. «Bier! Dat helpt!"
„Neen, neen!" Abel probeerde op te
staan, ,Jk ga liever een beetje op het
dek.". - i--:;**'
„Enfin, je moet nooit 'emand Iets
«^dringen. Maar wat. zou je ervan
denken, mlin brave peter, als ik zelf
een klein scheutje in my» - koffie
deed, dat zal wel goed riln voor mtin
natte broek. Ik. ben het feitelijk aan
mijn- ouder» verschuldigd, wat?"
„Ga je gang," zeide Peter,JSanlk
niet zo lang!"
HOOFDSTUK TO*.
Daar is zetn vreemd licht
in het Noorden!
Abel klom in gebukte houding door
de kajuitadeur naar de plecht. Hier
buiten beukte de hullende storm met
verdubbeldB kracht om hem heen.
Het klonk in het want als luid klok
gelui, waardoor wilde gillen snerptem
De dpor het vocht strakke touwen
klapten als ra?end tegen de mast.
Abel voelde ee» vreemde, druk' qp rij»
oj-en. die hem duizelig maakte. Wan
neer de storm een ogenblik luwde,
trok uit de kajuit een stenk van olie.
spiritus, kofiie l en mensenwarmte
langs hem heen. Niet dat hij zich al
echt ratsseiyk voelde, maar nu en dan
had hij toch verdachte oprispingen
in rijn keel. HU drukte zyn borst
tegen de wand-; van de kajuit en
staarde over het dak heen de duis
ternis In, Zijnhand omklemde de
balustrade, die langs ,de rand van het
dak naar voren liep.
De öcharhöm wentelde krèunend
en krakend van'de ene pp de andere
kant, a
(Wordt vervolgd)
mwcrumi: a J. Karxmeester. m»
mm: hoordredacpeur; nenarik Uodt
Amsterdfrm, pfv hoofurrdactetir ir a
tt de öaw van Doïw>ej, Haarlem
chef öer reüactie:. s. van de Velde.
Rotterdam: verantwoordelijk voor de
advBrtenHess h-fa, ^awnwra,
ff
Niet ten onrechte ziet men Vaak 01
operateksten neer, Zelfs wanneer el
aan beroemde letterkundige werken
sUo ontleend, dan nog eist hun be
werking êen werk&Ukheldszln, die
men ln het alsvoorheelcl dienende
werk kan ontberen maa,r die voor
raeer naar de voorgrond tredende
wnarschljnlljkheldseisen onmisbaar ls,
omdat de opera, evenals, het toneel,
de gebeurtenissen een tastbaar ka
rakter verleent. Daarom worden
operateksten en toneelstukken zo
gauw tot „draken", wanneer men met
de waarschSjniykheld géén rekening
houdt.
Toch zUn er heel wat opera's, aan
welker handeling ware gebeurtenissen
ten grondslag lisgen en een voorbeeld
hiervan wordt hier in dit artikel
aangehaald, omdat men zo vaak de
mening hoort verkondigen, dat men
hoofdzakelijk naar de opera gaat
voor de muziek en de handeling min
of meer bijzaak ls Immers het is
merkwaardig, hoe van deze opera's
de inhoud beter ingang heeft gevon-'
den dan van andere, Vraag een vurig
maar eenvoudig operaliefhebber eens
naar de inhoud van bUvoorbeeld
Verdi's „Troubadour" en dia van
Bizet's „Gatenen'", de handeling van
de eerste zal hij niet of niet precies.'
d!e van de laatste eohter stellig
weten*-1'--';'
Hoe „Carman" ontstond
Dat komt omdat „Carmen" aan een
ware geschiedenis is ontleend; eén
geschiedenis die door den held dezer
Spaanse 't ragedie, José Lizarrahengoa,
zelf ls gebiecht aan den Fransen
dichter Prosper. Mériraêe, toon dez&ap
zijn Spaanse reis' de- gevangenis te
Sevllla bezocht, waar de ter dood ver
oordeelde José gekerkerd was.- Van
deze biecht maakte Mérjmée een uit
stekende novelle en hieraan ontleen
den de tekstschrijvers Meilhnc en
Ha^vy het door Bizet bestelde opera
libretto. Vergeiy kt men dit met José's
verslag van het ln de aanvang der
vorige eeuw te Sevllla gebeurde, dan
riet men, dat dit verslag geen geweld
werd aangedaan.
Voor de militaire wacht tegenover
een sigaretten!abriek op- een plein
van Sevilla ontmoette de sergeant
José Ltzarrabengoa het fabrieks
meisje Cannencita, een bekooriyke
zigeunerin, op wie hij dadelijk razend
verliefd werd. Toen hy later met
enige zijner soldaten de orde moest
herstellen in de sigarettenfabriek,
waar de meisjes slaags waren geraakt
en Cannencita een collega met een
mes een kruis op het aangezicht had
getekend, lipt hij rich door de zigeu
nerin, die hij moest arresteren,; ver
leiden haar te laten ontsnappen. Hi
werd hiervoor gedegradeerd en to
een maand gevangenisstraf veroor
deeld.
Jqsé, wiens eergevoel deze smaad
moeilijk kon verdragen, ontmoette op
de eerste dag van rijn herkregen vrij
heid Carmencfta in een kroeg, waar
rij door een officier werd lastig ge
vallen. dien José de deur uitsmeet,
Onder de indruk van rijn smaad en
om de gevolgen van dit nieuwe ver
grijp tegen de krijgstucht te ontgaan.
Het José zich op aanraden en door
bemiddeling van zyn geliefde op-
Sen voorstelUng von ..Carmen" door
Henée Gilly bij de modelopvoerina
van enige jaren her voor de Wagner-j
vereniging,
A (Cliché .4.P.*
Wolfgang Nufer opvoert. De première la
OP eind Februari la Den'Haag bepaald,
Het Duitse Theater geeft op 6
Februari ln da Haagse Stadsschouwburg
dt première van Lebar's „Graf von
Luxemburg" onder regie van Faul Bell-
myth Scfellsaler,
Een opera, die echt
gebeurde"
nemen in een smokk&laarsbendeva»
Zigeuners.' Cannencita, op wie José
razend verliefd is, blijft in. Sevllla
werken. ;a"-./. ^A\r':'A"..;:
Gp zekere dag verneemt hy - dat
Cannencita hem bedriegt met den
stierepvechter' Lucas Escamillo. Hij
wacht haar op en bezweert haar hem"
naar Amerika te volgen, waar zij
samen een nieuw leven en een nieuw
bestaan zullen opbouwen. Het zigeu
nermeisje weigert; zij bekent José,
dat haar Hef de voor hem voorbij is;
rij houdt van den toreadore. Geen
smeekbeden om haar tot andere ge
dachten te brengen helpen en in een
heftige scène, die tussen d" vroegere
geliefden ontstaat, trekt José rijn me»
om Cannencita met geweld naar rilh
Wü te dwingen. Als antwoord werpt
de zigeunerin hem. brutaalweg do
ring toe, die hij haar geschonken
heeftA; aA"; ilc':'; ;'-;-.--.a
De cffamatische on+ïtrroping
José is nu buiten zichzelf van
razerny. Hii springt op rijn kwelgeest
toe en brengt haar twee, steken toe:
zander enig geluid te geven zinkt het
sl&dhtofrer ter aarde en sterft, José
delft met'rijn mes een graf, waarin
hy zijn dode geliefde ter ruste legt
en gaat riöh "bü de.politie te Cordoba
aangeven. Naai* Sevilla overgebracht,
wordt hij daar ter dood veroordeeld
en gewurgd. v--
Een nasleep, die weinig meer met
ons eigenlijke onderwerp te maken
heeft, "maar. in dit verband toch
aardig is am aan deze ontstaan»-
historie van .„Carmen" toe te voegen,
had nog de wöze, waarop de prwnière
van "de opera-te Parijs werd ont
vangen, Men weet, dat: „Carmen" in
de aanvang geen. succes was en dat
dit eigenlijk tot Bizet's twee jaar
later Ingetreden vroege dood heeft
geleld.- In rihr wanhoop sloeg Öizet
aan den: tenor Lhéria, die de rol van
Don José speelde, voor, het dramati
sche slot, waaraan hij de koele ont
vangst van zyn meesterwerk toe
schreef, te veranderen ln een verzoe
ning en een huweiyk tussen Carmen
en Don José, doch Lhéria wees dit
voorstel,met schrik af en gelukkig
is het nageslacht voor deze tijdelijke
zwakheid van den diep gesdhokten
meester gespaard gebleven. Wel heeft
men da gesproken teksten, die In
Frankryk ook niet insloegen, A na
Bizet's dood vervangen door gezon
gen recitatieven en ln die vorm. kent
men het meesterwerk thans alge
meen. Een poging vanClemens
Krauss om tot de oorspronkelijke
vorm zonder recitatieven terug te
keren heeft weinig ingang gevonden.
Afteangeres llpna Durigo overleden
Naar de ,N.H.C" meldt, moet op
Keratmte jj. in haar geboorteplaats
Boedapest op 82-jarige Ieeftyd zyn
overleden de altzangeres Ilona Duri
go, die ook te onzen lande een wijd
vermaarde faam genoot.
Er waren weinig zan&ereagen zoal» zij;
niet ftlleen bet warme materiaal van
baar diepe en gevoelige altstem, maar
oor de bijzondere doorleefd held van baar
voordracht stempelde» haar tot eoa
kunstenares, dia boven haa* beroepege-
noten uitstak en op grote uitvoeringen,
o,a da traditionele verklanking van
Bachj ,Atetthaue*Paaeiön"r een vaste
gaat wa» pok sla lie deren-zap gere» ver
raste; zij door een Mdanjne veelzijdig
bpW en zeggingskracht.
Duits Theater
De vermaarde daneerea Ilse Meudtner
zal verscheidene dBMavondea voor het
Duitse Theater geven- BIJ haar tweede
optreden. als gast komt zij niet een
geheel nieuw programma.
„Cannon" is de volgende opera, dte
het Dultee Theater onder regie van dr.
„Er is maar één soort van toneel
spelen, dat Is: góéd toneelspelen."
Deze uitspraak heeft JohanElsensohn
eens een jaar of tien geleden als lijf
spreuk gelanceerd en het heeft zin,
ter gedegenheid van,zyn zestigste ver-
Jaardag op 13 dezer er op terug te
komen, omdat hy zich niat niet een
lyfspreuk zonder, meer heeft verge
noegd, maar er zich altüd aan ge
houden heeft. Want Elsensohn heeft
zijn groot en eigen talent nooit „ver-
schmierd" als toneelspeler is hij
altyd kunstenaar van reinen bloede
gebleven.
'Zyn joviale "verscblj:iing bant alle
gemaaktheid, die 20 vaak aan 2ün
beroep eigen is. Als.impulsief gevoels
mens geeft hy. zich zoals hy is en er
is geen rol, waarin men zyn eigen-
dommelijk». persoonlijkheid niet her
kent, omdat hy er zch altijd mee
weet te vereenzelvigen. Zo wa3 het
bij het volkstoneel, waar hy zUn
planken!oopbctBn begon :zu was het'
bij het gezelschapstoneel, waarheen
hü een zijsprong maakt© en waar hij
zich, vreemd genoeg voor iemand als
hy, „John Elsensohn" noemde: zo
bleef het by het. grote toneel, waar
hij zich de laatste jaren uitsluitend
beweegt.
Uiterlijk doodkalm, én gemoedelijk,
maar voor den scherperen beschouwer
toch doortrokken van een artistieke
nervositeit,rdokf hij zijn opafscihe^
delhke sigaret en drinkt hy zijn
kopje koffie of zyn. borrel.' Naar de
schijn geen man voor het toneel,
waarvoor hij ook eigeniyk geen spe
ciale opleiding heeft gehad en waar
hy ook vrij laat, op zyn 32ste jaar,
meer bijtoe'val I ingerold is, toen hö
zich by de reizende troep van Lan-
genaaken aansloot als:souffleur;
een begin, waarmede andere toneel
spelers niet zelden eindigen. In een
noodgeval sprong hy uit zyn nede
rig hokje op de planken om in te
vallen en die planken heten hem
'niét'meer. los. A--:i'''A-
Gevoelig VoIKsacteur
Hij speelde by het Volkstoneel van
Inte Onsman en later bij dat van
Bouber,, waar hy de grote dagen
van ,J)e Jantjes", van „Zeemans'
vrouwen", van Gorki's ,*Nachtas>r
en .van „Oranje Hein" beleefde. Tofe
hy in 1930 by het Hofstadtoneel
verzeild geraakte, waar men. hem
zag in-,De Keizer van Amerika" van
Shaw, In „De Wonderdokter", ,J>e
koning, drinkt" en niet te vergeten
,J>e duivel op. aarde": JJe drie mus
ketiers" en; „Amor in de pastorie";
Van der Lugt Melsert stapte heen
over het bezwaarwaartegen Elsen
sohn ria zijn volkstoneelperiode al zó
dikwyls zyn neus stootte, nl., dat hy
alleen maar .„volkstoneelspeler" zou
z\)n en. dus voor „het grote toneel'
ongeschikt.
EIsensdh.n'3 latere carrière heeft
Van dér Lugt schoon gelijk gegeven.
Maar niet alleen raan dezen direc
teur; dankt Elsensohn zijn erken
ning als acteur: ook Cor Hermus
droeg hierin rijn steentje bij, toen
hy „Els" in het hoofdstedeiyk Rozen-
theater zag optreden en hem daar
duidelijk uitpikte/ toen hy hem één.
zinnetje - boorde zeggen. Over dat
rinnetje praat Hermus nog altijd,
als we'samen aan een biertje zitten.
Onder zun leiding begon ik pas te
ontdekken, hoe moeilijk, toneelspelen
eigenlijk wel; is: begon Ik eigeniyfc
voor het eerst myn rol ernstig in te
studeren" erkent.„Els" nu nóg.
BU hetr Amsterdams toneel, vroe
ger het Nederlands Toneel,, kent men
Elsensohn doof z'Un rollen in ,Dr
ondergang van de Vryheid" ,Erin-
ses Dulcinea", :De gebroken kruik^,
„Dé burger-edelman" en onlangs nog
in ,Het koffiehuis'!, Zaterdag speelt
hij in „Georges Dandin", een stuk
van Molière, dat tezamen met „De
belachelijke hoofse Juffers." ten
tonele gaat. Ook de film trok, als
zovele toneelspelers, Elsensohn tot
zich voor een rol in <fBleke Bet"
Vruchtbaar toneelschrijver
Belangrijkfir is echter neg Eisen-
sohns werkzaamheid al» toneelschry-
ver. „Veel heil en zegen", „Tn Goedé
buur is beter dem.. en „Vareng-
raaten", „Duif en doffer", ,Het huis-
roudeij yan Jan Steen", „Van eigen
bodem" en ,jDe millioenenjuffrouw"
zUn stukken van zyn hand die met
or zonder zijn eigen medewerking als
acteur succes hadden. En dan is hij
misschien minder bekend maar niet*
minder bekwaam in een apart genre:
als schrijver van revueteksten, ln
welke - hoedanigheid de befaamde
Bouwmeester-r-evue3 dlkwyia van hem
profiteerden. Aj» men weet, welke
eisen aan deze arbeid gesteld werden,
dan weet men tevene: dat Elsensohn
van alle markten thuis moest zUn.
Zestig jaar! Men riet het Els"
niet aan. De tUd gaat snel, maar El
sensohn heeft hem niet. riêqMAgeJ
bruikt, al zal hy misschien mot de
hem. eigen bescheidenheid zeggenf
dat da tyd hem gebruikthèeft en
hü «over gekomen was, voordat hy
het goed en wel wist, Hoe het ook
zy, ala „Els" niet wil toegeven, dgthij
zijn tyd niet 'zo goed mogelijk- ge
bruikt heeft —.een erkening, waar
op men op rijh lerftyd nog; wel eens
geneigd is te komen, dan zal hy niet
kunnen tegenspreken, dat -;de tijd
hom' goed heeft waken fce gebruiken
zonder aan»Un bijzondere persoon-
lykheid enige afbreuk te doen.
UiuMonden m«d»d»lmiy
Winterjas 7^
Colbert
MATHfNtSKftAXM (OUtOCMU
DEN HAAG
TÏÏL. 33329»
HOOGSTRAAT 18 - TEU «6™!
ri"
zondag is januari
HZLVEBQUM, 414.4 ÏJ. 7.30 Oma Ml'!
De zia van bet boer,8Un. 8.13 iw
ÏZV*- 8 30 Gram., event. SportnS..
a 35 Oram.. 3.45 Gpdad. cite, 9.00
I. .?ilda'?morgÊn zonflér «oreea.AaAi
2 eUquifin vaq Europa'a geest. 41 m-
VoitodansprogTRmma.
Stem der s.S. 11.40 Marsen. IJ.43.
^vaarts Kameraden, la ao Nieuws Ï2JF
Fet Nederlands Kamarkoor 12
b;rtd« \arbond voor Sibbeknade.' Ji*;
plano- 13"30 Schünwerpcv
v te ConcertgebouworfcesL. 15 00 Wait^
-s luisterspel. 15.» Ork. Gregor ser-v
->.18:10 Arnnsemeirtsorfc. 1055 Sport^
.'a«n. J7.00 Cabaret der Be*w&
">0 MeLoelieen nit ten uitstalkast. 18 J»
l"»S**r|aqd»e VoJKsklanken. 19.00 'Nteuvrej
9;1C. Spiegel van <f« ctag. Vfta 19AS' ah
ad,e-Centrales. 19.15 Sport van de datl
3'.30 h Barbtere dt Slvl^.ia. 21.30 Vl«ij
an plano. 22.00 Nteuvrs. 22A5 SoUstê^
brensten eisen composltt». KJ-5 Wahei
ïardaa. 23.45—24.00 Fianoepe!. Afl
HILVERSUM. H. 11.00 Zondagochtcsjl
sneert. 12.00 Nieuws 12J5 Ork. R«^Mti
C-aden. 13.00 Toespraak, 13J5 Omroep*!
c.kest. 14.00 Voor dè Jeugd; lff.00 Mas*|
■^ïztkOQï:. 13.50 Viool en plano. U.D0 Qf*|
galspet, 15.30 Th eg Udsn Ma&m«L :lSitf
Fwartet.. 16,30 Scandinavisch
37.30 ..Hen volgende k«er beter
C ude vertrouwde wljsies. 18.15. 21» ptó-i
g anw»aHilversum I.. IJAO NleuwiilS»!
rir?"vmphonie-orkeat en. Meiswrseitkl
;oo Zoeklicht, 30.15 Musette-orkeafeflJli
C.kego Mailando. 21.15 ArondwÜdtnï.iatt:|
Nieuws,
MAANDAG 17 JANUARI V j
HTLVHHETJM T, 414.1 M. «.43 -Qtwl
7.00 Nieuws. 7J.0 Ochtendgymnastiefc TJJ|
Gram. 7.40Sportnieuws. 7.50 Fwgt,«Wai|
S 00 Nieuws. B.I5 Ochtendconcert {tu|
£,45—8.50 Voor de Hutsvrouw). 9,30 LSdm
Syraphontsch. Qchteudcoccert. 9.45 Gotfjt|
Uitz 10.00 Derard van Krevelen. 11*5
Voor de kleuters. ll.ao Zang en
12.00 Almahaic.. 22J5 Frans Woutert. o|
accordeonduo. 12.45 Nieuws! 13 09t»B4:|
eo Volk brengt,... 13.05 Septet Joonfl
Ombaoh. i-j.oo Fluit, viool, altviool;.
plano. 15,00 Goded. Ultj;. 15A5 Kick wtf
wll3. 16.45 Nieuws. 17,00 Vow.d» 3«g»f
17.30 Muziek voor orgel en «sBÖi»|
koor. 18,00 Fries praatje. 13,06 Qrw*p*|
orkest. 28.45 politiek Weekpraatle. 18Ü1
Nieuws. Van 19.15 af Radlo-OeOtralAl
39J5 Cello en plana 20.00 Omroep Bya.|
phoaleOrkest. 20,45 Schaken en./Ecla^
ken, klankbeeld. 2105 Omroep Bympip»!
leg Orkest, e*. 21.40 Duetten voarOB-l
praan en alt. 22.00 NLeuvra. 2215 V«aik|
Avondprogramma. 23.00—24.00 Lichte 0p|
kestnvuvles en. planosoli. -Aj
HILVERSUM U. Frans Lehar-tlantórj
8,00 Llcfate DrkestmuBlek. 10.00
915 Voor de Jeugd, 1920 Vraag e» W»|
bod. 2015 Avonturen va» mUn T
GazewUn en mij. 20-30 Winteri'
21.00 Theo Uden Masmnn. 21.45 i
WlJdlDg.; 22.00 Nleuwa.
Van 9 t/nu 22 Januari:
Bonnen 3 en 4 voor bróóds
beschuit, aardappelen^ tnell^
taptemelk* vlees en tabak
(twee keuze bonnen):jA;
Voorts; voor bloem: 16 en l7;<
havermout: 15(250 granü^
gort; D 6 reserve (250 graad?
ryst of gort: B e reserve (25?,
gram); kaag; J4 <100 gmi)
yoiyette pf 40 plus); suiker?-
13 (500 gram); jam; 1?:^
grpm); vervan glngsmld delPO^
XI; versnaperingen: 3 (chOte))
en,4 (suikerwerken); boter of;;
margarine: boter 3A (100 BL|
rundvet of 125 gr, margartaeh
en boter 3B (123 gr, maré»^
rine): reserve B7, C7> DT fi§i
E 7 <e|k 125 gr. bpter)-/
Vooru voor margarine: boft;-
„boter 50 B" 100 gr, bak- ra
braadvet, indien bon tevorefli
ingeleverd of 125 gram
garlne'indien .bon bewariflj:
V-oorts bonnen 52 Aen
boter (alleen aan kaarten,Vf
personen tot 21 jaar) eUriïl
gram margarine,
Bon 09 algemeen een rantao®|
eenhtsidazeep, bon 10 rigöóaari
en reserve C3, D3 en
(kinderen t/xa, 13 jaar) ;:«k|
een rantsoen waspocder; J»*.-
reserve (kinderen van 0
Jaar) «en ranteoen toiietMCï^
■rn 13 tot en met 17
Inleveren by den winkeUo^
bonnen Reserve D-8 en E-»|
(kinderen tot 4 Jaar) ter ver-A
kryging van 500 gr. sin»*?'?
appelen per kind. Aflav^W-i
gesohiedt van 23 Januarr
