!>C! I -DAMS
m iLAD
Vier jaren
PförfiW
Vaart voor Europa!
De
gevechten
zich naar
verplaatsen
Velietri
Ten oosten van Littoria en ten noorden
Terracina distanciëringsbewegingen
van
tl
L. jPf?!
pzswm
ilETTUtlOrROMT
Succes voor de Duitse
jagers bij aanval op
konvooi
Dr. Göbbels over de luchtoorlog
.Geen oorlog meer,
maar moord"
Bekendmakingen
De toekomstige internationale orde
&mSMIbwrtfe
Nieuwe vonnissen in
peulvruchfenzaak
Chil-o
slell.-
4i^A^?r*ene TiV-\k
—'•"/v y T"*iv«a| ÖPO&
V fi\fJino>&tan
Smu-aA
t'ivilavf tchio
ifv»!«cBwm rJ.(i
Rome
«tj-itio
Vascnti'^
JuUft
?m5V?ï'
^-;?*--NeCLun
Torren' fctVu.
ZATERDAG 27 MEI 1944
Ie JAARGANG - No. 123
Uitgave N.Y, Do AfboKterspen. Abofmemerrhprgs 21 cent por week of 2.73 per kwartaal
Sur.: PASSAGE 18-20, SCHIEDAM
TEL 48798 - POSTGIRO 20410
(Duits legerberlcht.)
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 26 Mei iD-N.B.) Het
opperbevel van de weermacht deelt
mede:
Iu het gevecbtsgebled van Cistema
ïyn sterke vijandelijke pantser-
- formaties naar het Noorden opge
rukt. Hierdoor hebben zich de zware
gevechten naar het gebied tra zui-
den en ten oosten van Velietri ver
plaatst, waar verbitterd gestreden
wordt. Tachtig vijandelijke ïrantser-
wagens werden daar vernietigd. De
dappere bezetting van Cistema sloeg
ook gisteren tijdens de gehele dag
alle vijandelijke aanvallen af. In het
gebied ten oosten van Littoria en
ten noorden van Terracina distan
tiëren onze troepen zich vanuit de
kustvlakte naar de daarachter ge
legen bergketen. Vrij zwakke vijande
lijke aanvallen werden uiteengesla
gen. Ten oosten van de Lirï zette de
vjjand met sterke strijdkrachten zijn
aanvallen op de sector-Melfa voort.
Jlij kon na heen- en weergolvende
gevechten, tijdens welke 43 vijande
lijke pantserwagens werden stukge
schoten, de voet zetten op de noorde
lijke oever van de rivier.
De slag duurt ook hier met
onverminderde hevigheid voort.
Boven het Italiaanse gebied wei—
den gisteren in hevige luchtge
vechten tegen, ver overmachtige
vijandelijke luchtstrijdkrachten
en door de luchtdoelartillerie 18
vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten. Een formatie gevechts-
vliegtuigen vjeijn de_ afgelopen.
haclit gereedstaande"vijandelijke
troepen en verkeersknooppunten
in het gebied ten westen van
Cassino met goed resultaat aan.
Tijdens de zware afweerge-
vechten in de laatste weken
heeft zich een gevechtsgroep on
der bevel van kolonel Bode door
bijzondere dapperheid ouder
scheiden.
Leplnl-üergen heen te breken la de
richting van Velietri om vervolgens het
Duitse Iront in de rug aan te vallen en
op te rollen.
Tegelijkertijd trachten de Anglo-
Amerlkaanse strijdkrachten ln het Llri-
dal naar het Noorden, ln de richting
van het Saccodal op te rukken. Hun
aanvallen concentreren zich daar, waar
de Melfa ln de Llrl uitmondt en ln het
gebied van Boccaseccn
Tot dusver hebben de geallieerde
strijdkrachten het niet verder kunnen
brengen dan tot de vorming van enkele
bruggenhoofden op de noordelijke oever
van de Melfa.
De richting, waarin beide operaties
zich ontwikkelen, doet vermoeden. dat
de opzet der Geallieerden is een tang
beweging uit te voeren. Omtrent het
verloop van de strijd, die een buiten
gewoon bloedig en verbitterd karakter
draagt, ls volgens Duitse militaire krin
gen nog niets te zeggen, daar de ge
vechten nog ln volle gang zijn.
Spanje en de rede van
Churchill
MADRID. 26 Mei (D.N.B.) De
rede van Churchill, die uitvoerig door
de bladen is gepubliceerd, heeft zowel
in politieke kringen, als bij de open
bare mening sterk de aandacht ge
trokken. Men vraagt zich te Madrid
onwillekeurig af, wat de lof uit de
mond van Churchill te betekenen
heeft, terwijl nog tot voor korte tijd
de Britse bladen en radiozenders niets
goeds van het nationale Spanje te
vertellen wisten. Men is algemeen van
mening, dat de vriendschap» lijke
woorden van den Britsen prenüer een
bepaald doel hebben.
Gevangenenkamp ge
bombardeerd
PARIJS, 26 Mei (D-N.BJ Een
gevangenkamp in Epinal, waar on
geveer 3500 gevangen genomen Hiu-
does zijn ondergebracht, is door
Britse vliegtuigen met oommen be
stookt. Het aantal doden bedraagt
tot dusver 35. Men neemt echter
aan. dat nog ca. 400 tot 500 doden
onder het puin bedolven 'iggen. Bij
een. tweede aanval van Engelse bom
menwerpers werd het hospitaal van
het kamp getroffen, waarin zich
90 Hindoes bevonden, die bij de
vorige aanval gewond waren geraakt.
Verliezen Deense koopvaardij
KOPENHAGEN, 26 Mei (A.NP.)
In de algemene vergadering van
de Deense vereniging van reders is
bekend gemaakt, dat de Deense
koopvaardijvloot sinds het begin van
de oorlog 183 schepen verloren heeft
met een totale inhoud van 395.000
brt. Het aantal Deense zeelieden, dat
sinds het uitbreken van de oorlog het
leven verloren heeft, is gestegen tot
118G.
BERLJJN, 23 Mel (DN.B.)
Onder het opschrift „Een woord oyer
de vijandelijke luchtterreur" publi-
ceert de „Volkischer Beobachter" een
i artikel van dr. Göbbels, die daarin
onder meer zegt:
j „Van geen enkele zijde wordt nog
•betwist, dat de vijandelijke lucht-
- 0„ 'terreur vrijwel uitsluitend gericht is
iu ÏL 5" Oosten ver-he«. breken van het moreel der
by gennge plaatsende ^itsc burgerbevolking. De vijand
ge\echts activiteit kalm. Het s^at.-n voert oorlog tegen weerlozen, in.
Dsnankoi op de Knm werd in üe hoofdzaak vrouwen en kinderen, om
Bfgelopenjnacht opnieuw door eenjazrdoor de manneu van ons land
formatie Duitse gevechtsvliegtuigen
doeltreffend gebombardeerd.
Formaties Duits-Roemeense slag
vliegtuigen ondernamen doeltreffen
de aanvallen op bolsjewistische troe
penconcentraties en batterijstellin-
gen in het gebied ten zuiden, van
Dubosarl.
Een bolsjewistische motortorpedo
boot, die tiit de Finse Golf trachtte
te ontsnappen, zonk na mijn treffers.
Bij een afweer van een bolsjewistische
luchlaanva I op een eigen konvooi in
de Noordnoorse wateren schoten
onze jagers van 80 aanvallende vlieg
tuigen er 69 neer. Een ander vlieg
tuig werd door de beveiligingsvaar
tuigen van het konvooi neerge
schoten.
Amerikaanse bommenwerpers vie
len verscheidene plaatsen in de be-
1 zette gebieden in het Westen, als
mede steden in het Zuidwestduitse
grensgebied aan. Vooral in Mulhausen
ontstond schade. De bevolking leed
verliezen. Door hichtverdedigings-
strüdkrachten werden 27 vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
Roemeense legerberïchten
- Boekarest, 26 Met. (D.n.b.j Het
Boemeense opperbevel deelt d.d. 25 Mei
oiede:
Aan de beneden-DnJeatr en aan het
iront ln. Moldavië geen krijgsoperaties.
BOEKAREST, 26 Mel. (DNB) Het
Roemeense legerberlcht van heden luidt:
Aan de beneden-DnJestr werden ver-
scneldene plaatselijke aanvallen van den
Vijand afgeslagen. In Mldden-Beasairablë
M ln Moldavië geen bijzondere gebeur
tenissen.
Het fron+verloop in lialië
BERLIJN, 27 Mei. De A.N.F.-cor-
Respondent meldt:
de samensmelting der geallieerde
strijdgroepen ln het gebied van Nettuno
aan het zuidelijke Italiaanse front U
de -strijd ln een nieuw stadium gekomen,
«et nieuwe front, dat van de kust ten
noorden van Nettuno naar de ultmon-
a'ng van de Melfa loopt, wordt gemar
keerd door de ateden Aorllla, Sezzo. Prt-
verno, Vallecorsa en Pastena. die alle
banden der Duitsers zijn. Van de
wpua-mondLng loopt het verder over
«occasecca en PledSmonte tot ca. 5 km
"en noorden van Cassino om vervolgens
«■an te sluiten op de oude frontlinie
«oor het gebergte naar de Adrlatlsche
Zee.
Intussen zetten de Geallieerden hun
aanvallen zander onderbreking voort en
trachten zij kennelijk, het door hen be-
baalde tactische succes tot een etrate-
Blsch succes uit te breiden. De omstan
digheid, dat het nieuwe frontverloop het
s Sebruik van tanks op grotere schaal dan
tot dusver mogelijk maakt, wordt door
,ben ten volle uitgebuit. Duitse berichten
Kgewagen van ongewoon sterke pantser-
J" l°rrnatlrs. waarmede de Engelsen en
l!ÏÏ10rtlcanen hun aanvallen ondernemen.
®'j deze aanvallen zijn twee zwaarte-
Djmtpn *e onderkennen, één ln het ge-
b|ed ten noorden van Cistema en het
Rha*re ln het Llrl-dal.
De aanvallen in het gebied van Cl«-
«rna beogen klaarblijkelijk, door de
a Bultse stellingen tussen de Albaner- en
tot toegeven te dwingen. Men be
hoeft slechts in Duitsland of in het
bezette gebied een vaak gebombar
deerde stad te bezoeken, om onom
stotelijk te kunnen vaststellen, dat
ons oorlogspotentieel door de
vijandelijke luchtterreur misschien
voor 1 procent wordt getroffen, ter
wijl de overige 99 procent op civiele
doelen terechtkomen.
Gr.ze vijanden verhelen hun bedoe
lingen ook ln het geheel niet meer.
Reeds ln 1930 schreef de Engelse lucht
vaar tdeskundi ge gpalgbt ln zijn boek
„Alrpower and the cities": „Legt de
grote steden lm puim, en ge zult do
wil tot oorlogvoeren vernielen". In dez»
tencen-tle der Britse luchtoorlog-voering
ls sindsdien niets veranderdDe „New»
Chronicle" schreef: „Wij zijn er voor,
elk levend wezen ln Duitsland uit t»
roeien, man, vrouw, kind, vogel en in
sect. WIJ zouden geen grashalm latei)
groeien". De Amerikaanse publicisten
zijn niet minder robuust. Een hunner
eerste woordvoerders, Raymond Clapper,
schrijft met zichtbaar welbehagen:
„Terreur en brutaliteit zijn de beste zij
den van de luchtoorlog". Zelfs de An
glicaanse High Church verklaart ln. haar
officieel orgaan „Chuirch of En^and'
op 28 Mei 1943: „Het 1# een pervers»
mening der christenheld te denken.
dat burgers niet gedood mogen wou
den." De aartsbisschop van York ze
gent de Anglo-Amerikaanse luchtterreur
ln zijn herderlijk schrijven van. Juli
1943 meb de woorden: „Het Is slecht»
een gering kwaad, als de Duitse bur
gers gebombardeerd worden."
Dr. Göbbels vervolgt: „Wij hebben w
tot dusverre van algezlen de laaghar
tigs te dezer uitlatingen, die lm hun ge
heel eenvoudig een oproep tot moord op
vrouwen en kinderen vormen, ter ken-
nis van het Duitse volk te brengen,
■ianr wij moesten vrezen, dat het met
het oog op dit cynisme tot eigenrich
ting ZOU overgaan en de uit de neer
geschoten vijandelijke vliegtuigen sprin
gende piloten met gelijke munt zou
betalen. Intussen echter zijn de Anglo*
Amerikaanse terreurvllegere er de laat
ste weken toe overgegaan, de Duitse
burgerbevolking openlijk en zonder het
minste respect voor de International»
ooriogswetten aan te vallen, met de
bootdwapens te beschieten en in koelen
bloede te vermoorden, Dit heeft niet»
meer met oorlog uitstaande, dit 1» een
voudig moord. De Anglo-Amerikaanse
piloten plaatsen zich door een derge
lijke misdadige g-evechtsmethode bulten
alle internationale ooriogswettenZon
dag J.1, bijv. werden, om slechts een
voorbeeld van de duizend te nemen, op
het platteland ln Saksen groepen spe
lende kinderen met boord wapens be
schoten, waardoor een aanzienlijk aan
tal k'nderen werd getroiren
Niemand zal zich erover verwonderen,
dat zich ln zo 'n geval van de bevolking
een razende woede meester maakt.
Slechts met hulp van de gewapende
macht kan het leven van neergeschoten
piloten gespaard worden.. Wie heeft hier
gelijk, de moordenaars, die na hun laffe
wandaden nog een humane behandeling
van de zijde hunner slachtoffers ver
wachten. of de slachtoffers, die zich te
weer willen stellen? Deze vraag Is cleft
moeilijk te beantwoorden. In elk geval
eou bet teveel van ons gevergd zijn, als
men van onu verlangde, dat wij Duitse
soldaten beschikbaar zouden stellen voor
de bescherming van kindermoordenaars,
tegen wie de door razende woede oan-
KCKrepen ouders zelfverdediging willen
toepassen.
Als de Engelsen en Amprlkenen, zoals
.zij immers zelf zeggen,,cms.,8,13 lastige
.stammen van inboorlingen willen be
schouwen en behandelen, is het onzo
zaak, of wij ons dat laten welgevallen.
Het lijkt ons nauwelijks nog mogelijk
en duldbaar. Duitse politie en weermacht
te gebruiken tegen het Duitse volk, als
dat kindermoordenaars behandelt zoals
eIJ verdienen. Ook de Anglo-Amerlkaanse
oorlogBwillekeuv moet ergens haar einde
hebben. De piloten kunnen er zich niet
op beroepen, dat zij als soldaten cp
bevel handelen. Geen ooilcsawet schrijft
voor. dat een soldaat bij een laaghartige
misdaad vrijheid van straf verkrijgt,
doordat hij zich cp zijn superieuren, be
roept. Onze eeuw heeft weliswaar bij
den vijand de grenzen tussen oorlog en
misdaad ln hoge mate doen verdoezelen,
maar het zou teveel van ons verlangd
zyn, als men zou verwachten, dat wij
ons als slachtoffers zwijgend zouden
schikken ln deze grondeloze barbaarsheid.
WIJ hebben steeds gewenst, dat de oor
log zich in. ridderlijke vormen zou af
spelen, De vijand schijnt dat niet te
willen. De gehele wereld ls daarvan ge
tuige. Zij zou er bij het voortduren van
deze verontwaardiging wekkende toestand
ook getuige v&n worden, dat wij midde
len weten te vinden om ons tegen deze
misdaden te weer te stellen. Wij zijn dat
verschuldigd aan ons volk, dat fatsoen
lijk en dapper zijn leven verdedigd en
ln geen geval verdient daarvoor te wor
den verklaard tot wild voor vijandelijke
mensenjacht.
Luchtaanvallen op België
en Frankrijk
BRUSSEL, 26 Mei (Belgapress)
Opnieuw heeft de Anglo-Amerikaan-
se luchtmacht een aanval gedaan op
Groot-Brussel. Een arbeiderswijk in
de voorst-ad werd bijzonder zwaar
getroffen. Talrijke doden werden
onder de puinhopen vandaan ge
haald; vele zwaar gewonden werden
nHar de ziekenhuizen overgebracht.
Behalve Brussel werden ook nog
een reeks Vlaamse en Waalse steden
gisterochtend door de Anglo-Ameri-
kaanse terreurbommenwerpers aan
gevallen. De gemeente Thienen in
de provincie Brabant werd zeer
zwaar gebombardeerd. Een 200-taI
huizen werd verwoest of zwaar be
schadigd. Ook een hospitaal werd
getroffen. Er zijn talrijke doden en
zwaar, gewonden.
Ook de gemeente Hasselt werd ge
teisterd. Omstreeks het middaguur
werd de agglomeratie van Mechelen
gebombardeerd.
Tengevolge van de herhaalde
bombardementen van Charleroi en
omgeving door de Anglo-Ameri-
kaanse luchtmacht zijn totdusver
60 lijken onder de puinhopen van
daan gehaald. Een vijftigtal perso
nen werd zwaar gewond; meer dan
100 gebouwen werden volkomen ver
woest,
LYON, 26 Mei (Ofl) De Anglo-
Ainerikaanse luchtmacht heeft gis
termiddag Lyon en omstreken ge
bombardeerd. De voorlopige baJans
van deze aanval geeft 35 doden en
honderden gewonden op.
Naar uit Parijs wordt gemeld, is
de streek van Be au va is gisteren twee-
rnnal gebombardeerd, waardoor tal
rijke personen om het leven zijn
gekomen.
In het departement Oise zUn ver
schillende steden aangevallen, waar
door talrijke personen werden ge-
dcod of zwaar gewond. Een stad in
de onmiddellijke nabijheid van
Soissons werd gisteravond met bom
men bestookt; een arbeiderswijk werd
zwaar geteisterd. In het departe
ment Aisne werd een trein met
mltrailleurvuur bestookt; negen ar
beiders werden gedood en een groot
aantal gewond.
Voorts is een stad in het departe
ment Var gebombardeerd; 21 per
sonen werden gedood en 60 gewond,
30 hulzen werden verwoest.
Naar de hiïhere SS- unü Polïvei-
führer „Nordwest" mededeelt, heeft
het Polizelstandgerieht te 's-Her
togen bosch op 24 Mei 1944 de Neder
landers Jan Koes, geboren 8 Februari
1918 le Delft: Jar. Noor da, geboren
10 September 1919 te Amsterdam:
Willem Oosterheers, geboren 6 De
cember 3918 te Groningen, ter dood
veroordeeld, omdat zij-op 29 Maart
1944 te Groningen een overval heb
ben gepleegd op een bankloper om
hem van een aanzienlijk bedrag aan
geld te beroven. Het Folizeistandge-
richl heeft de daders beschouwd als
geweld misdadigers en aangenomen,
dat door de daad de openbare orde
in Nederland verstoord kon worden.
De daders hebben gehandeld in op
dracht van een terreurorganisatie,
doch hebben te hunnen eigen bate
aanspraak gemaakt op een belang
rijk aandeel in de te verwachten buit.
Ofschoon de daad door het beleid
van den bankloper mislukt is, is met
toepassing van artikel 1 van de
Ordnungsscliutzvcroi'dnung dc dood
straf uitgesproken. Het vonnis is na
onderzoek van de gTatieniogelijk-
heid voltrokken.
Voorts heeft, naar de hühere SS-
utid Folizeiführer „Nordwest" mede
deelt, het Polïzeistandgericht 's-IIer-
togenbosch op 24 Mei 1944 de vol
gende Nederlandels ter dood veroor
deeld.
1. den ambtenaar Wilhelmus Eer-
kelmans, geb, op 31 Maart 1912
te Tilburg.
2. den textielfabrikant Robert
van Spaendonck, geb. op 30 Juli
1916 te Tilburg.
3. den onderhopmait bij de Neder
landse Arbeidsdienst Johannes de
Jong, geb. op 27 Augustus 1916
te Ylaardingen.
4. den ambtenaar Henrïcus Ver-
bunt, geb. op 16 December 1909
te Tilburg.
5. den bediende Carolus Aarts, geb.
op 12 September 1907 te Tilburg.
6. den kantoorbediende Barend
Busnac, geb, op 12 Mei 1922 te
te Rotterdam.
7. den kantoorbediende Albert us
Meintser, geb. op 14 December
1920 te Amsterdam.
De veroordeelde Bcrkelmans heeft als
ambtenaar bij het bureau van de Bur
gerlijke Stand te Tilburg deel uitge
maakt van een geheime organisatie en
sinds Jaren voor ondergedoken personen
valse persoonsbewijzen gemaakt. De ver
vaardiging van de val?e persoonsbewijzen
ls met het oog op de aanzienlijke om
vang beschouwd als sabotage volgens
par, 1 van de Ordnungsschutzverordnung.
Berkelmans heeft ln Januari 1944 üe
veroordeelden De Jong, Verbunt, Aarts,
Busnac en Meintser aangezet tot het
vermoorden om politieke redenen van
een Nederlandsen polltie-ambteuaar. De
veroordeelde Ven Spaendonck heeft deel
genomen aan voorbesprekingen over de
voorgenomen moord en f.ijn pistool :er
beaclilkklng gesteld. Hoewel de mould
door de oplettendheid v,-.n den Neder
landsen polltie-ambtenarvr niet ls ge
lukt, heeft het PollzelHta.'idgericht de op
politieke grondslagen, kistende _daqd
met gebruikmaking van ynr. 1 alinea 2
der Ordnungsschutzverordnung als een
gepleegde daad bestraft en tegen alle
betrokkenen de doodstraf uitgesproken.
De veroordeelden De Jong, Verbunt en
Busnac hebben bovendien onbevoegd
een vuurwapen in bezit gebed.
Het vonnis ls na onderzoek van de
kwestie van gratiever lining voltrokken
aan de veroordeelden Berkelmans. Van
Spaendonck, De Jong, Verbunt, Busnac
en Meintser. De veroordeelde Aarts zag
zijn doodvonnis gewijzigd in 15 Jaren
tuchthuis.
Voorts heeft, naar de hübere SS-
tind Polizeifiihrer „Nordwest" mede
deelt, het Polizeistandgericht 's-Ber-
togenbosch op 24 Mei de volgende
Nederlandse burgers ter dood ver
oordeeld:
2, den ambtenaar Iïarmen van
Rossum, geb. op 22 Februari 1917
Ie Bergen op Zoom.
den student Cornells Anna Hen
drik Wagtho, geb. op 10 Sept.
1921 te Bergen op Zoom.
den kantoorbediende Petrus
Adrianus Juten, geb. op G De
cember 1918 te Bergen op Zoom.
den bakkersknecht Jacob
Evcracrs, geb. op 5 November 1917
te Tholen,
C. den landbouwer Jacob Jan Ha ge,
geb. op 9 Juli 1921 te St. Maar
tensdijk.
De veroordeelde Van Ro^sum heeft de
overval op het distributiekantoor te
Bergen op Zoom op 4 Maart 1944 moge
lijk gemaakt, door de daders de ln zijn
bezit zijnde sleutel tot het gebouw als
mede een tekening van het kantoor te
overhandigen, terwijl hij tevens aan
voorbesprekingen over de overval heeft
deelgenomen. De veroordeelde "Wagtho
heeft verscheidene vuurwapens, munitie
en ontplofbare stof lu zijn bezit gehad.
Hij heeft als lid van een terreurorgani
satie deelgenomen aan. het ln brand
steken van een opslagplaats van de
Webrmachtbezirksverwaltung te Bergen
op Zoom op 4 Januari 1944. voorts door
inbraak in üe nacht van 29 op 30 Octo
ber 1943 opgeborgen radiotoestellen en
op 26 Februari 1944 een motorrijwiel ten
behoeve van de terreurgroep gestolen.
De veroordeelde Everaera heeft aan
Wagtho een pistool met munitie, de
veroordeelde Hage heeft Wagtho twee
pistolen verschaft. Belden hebben gewe
ten, dat Wagtho de wapens voor sabo-
tagedoeleinden zou gebruiken. De ver
oordeelde Juten heeft als lid van üe
terreurgroep na de arrestatie van Wag
tho diens wapens uit een bergplaats
weggehaald. Bij de motivering van het
vonnis van het Polizelstandgerieht ls
uiteengezet, dat voor het verschaffen
van wapens aan leden van terreurgroe
pen alleen de doodstraf ln aanmerking
komt.
Het vonnis ls na onderzoek van de
kwestie vort gratieverlening aan alle ver
oordeelden voltrokken.
Heldengedenkdag in
Roemenië
BOEKAREST. 26 Mei (D.N.B.)
Maarschalk Antonescu heeft in een
ter gelegenheid van de Hel den ge
denkdag tot het Roemeense volk ge
richte toespraak hel volk in zijn ge
heel aangespoord om voor de waar
borging van zijn levensrechten alle
offers te brengen, die de tijd vergt.
De helden van een volk, aldus de
maarschalk in zijn op het militaire
kerkhof te Boekarest gehouden toe
spraak, zijn de scheppers der eeuwig
heid. want een volk leeft alleen dank
zy de offers, die voor de verdediging
van het vaderland worden gebracht.
Staande tegenover de jongste
generatie gesneuvelde helden zeg ik
TJ namens het vaderland dank door
met opgeheven hoofd ons recht op
leven en nationale vrijheid te be
krachtigen.
Antonescu bracht dank aan de in
de gemeenschappelijke strijd ge
sneuvelde Duitse soldaten.
Hü besloot zijn verklaring met de
woorden: „Officieren en soldaten,
gij jong en oud, gij vrouwen en man
nen, dc natie is trots op U en weet,
dat gij allen besloten hebt ook het
laatste offer te brengen om voor alle
tijden de rechten van het vaderland,
de vrijheid en ons Roemeens leven
te waarborgen."
Vier jaar geleden sprak rijksmi
nister dr. Seyss-Inquart het
woord, dat sedertdien de prac'-ische
politiek en de levenssfeer in het be
zette Nederland bepaalde. Dit woord
getuigde ervan, dat „wij Duitsers
in. dit land liever met de ten groet
opgeheven hand dan met bet wapen
in de vuist gekomen waran". Vier
jaar Rijkscommissariaat, vier jaren
van op deze toenaderingsidee en op
saamhorïgheidsbesef gegrondveste
practische arbeid 2ullen op 29 Mei
zijn afgesloten. £n aan de voor
avond van beslissende militaire ge
beurtenissen heeft het dubbele zin
die jaren te overzien
Een belangwekkende uitgave le
vert daartoe ongezocht het mate
riaal: een uitgave van redevoerin
gen, die Rijksminister Seyss-Inquart
hier in de vier jaar van zijn bestuur
hield. „Vier Jahre in den Nieder-
landen, gesammelte Reden".
(Uitg. Volk und Reich Verlag, Ara-
sterdam).
Als een beeldenreeks vol diepe zin
trekt in deze redevoeringen een b:ck
Nederlandse geschiedenis voorbij.
Want dit Is wellicht .van elke nieuwe
rede van Rijksminister Seyss-Inquart
telkens weer het meest kenmerkend
geweest: dat het woord onmiddel
lijk uit de levende, bewogen werke
lijkheid vorm kreeg, dat het die
werkelijkheid plaatste in haar his
torisch kader en baar de nieuwe
wegen wees.
Al te vaak nemen wij in deze oor
logsjaren een zekere gelijkvormig
heid aan: „oorlogsjaren zijn oor
logsjaren en de laatste ervan wegen
hoogstens zwaarder dan de eerste."
Hoe geheel anders is de werkelijk
heid. Wanneer wij ln deze tege
lijkertijd weerspiegelende en vormge
vende redevoeringen van den Rijks
commissaris Nederland in hel eer
ste oorlogsjaar toetsen aan Neder
land in het vierde, dan zien wij pas
volledig, hoe stormachtig in waar
heid deze tijd was, wat er ver
anderde (en zonder twijfel blij
vend veranderde) in 't maatschap
pelijke beeld. Wij zien, dat niet ten
onrechte in sommige sectoren een
revolutionnalre vernieuwing tot
stand kwam, en dat evenmin ten
onrechte in andere sectoren reeds
destijds een vermaan gesproken
werd.
Het begin van de grote worsteling
tegen het bolsjewisme en de zin
ervan ook voor Europa's Westen, de
instelling van Kultuurraad, Arbeids
front en Landwacht, de pijnlijke
verwikkeling rondom de krijgsge-
vangenenkwestie, -- wij hervinden
het alles ln deze verzamelde rede
voeringen. Wij zien het thans, na
dat wij er historisch afstand van
hebben kunnsn nemen En wij zien
het in onderling verband, als aan
eengesloten lijnen der geschiedenis
voor de achtergrond van Neder
landse sentimenten en Nederlands
volksbesef.
In hoeverre heeft die achtergrond
in karakter en kleur de gebeurte
nissen zelf kunnen volgen? Het ant
woord op die vraag moest eigenlijk
niet in dit boek met redevoeringen
van den Rijkscommissaris gezocht
worden, maar in het boek der his
torie, dat het Nederlandse volk zich
zelf schrijft.
Er zijn zonder twijfel ook op dit
ogenblik nog talloos vele Nederlan
ders, wier reactie op deze gebun
delde toespraken er op dit overzicht
van vier jaren politieke geschiede
nis allereerst gekenmerkt wordt
door de vraag' staat dit er wel in
en is dat er niet uit weggelaten?
Daarmee is dan natuurlijk de ver
wijzing bedoeld naar die-en-die be
lofte en die-cn-die toezegging.^ De
adspirant-lezers van Rijksminister
Seyss-Innuar"s gebundelde redevoe
ringen mogen genist ziin: wat zij zo
kinderüik zoeken, staat erin. Het
«■taat er nog p:ecies zo in als het
Jertijds in het gesproken woord en
in het actuele dagbiadverslag stond,
al werd in deze boekuitgave bij som
mige toespiaken mot een fragment
volstaan en bleef in een paar geval
len een in engere zin aan de tijd ge
bonden fragment achterwege. Wie
in dit leven van beslissende strijd
om het toekomstige beeld van
Europa en om de levenskansen van
het eigen volk bij het overzien van
vier jaren vol nieuwe beslissende
gebeurtenissen niets anders te doen
heeft dan sensaties te zoeken in de
vorm van wellicht weggelaten pas
sages. komt bedrogen uit.
Maar belangrijker dan dit zelf
bedrog van den enkeling is het
zelfbedrog n een gans volk, waar
van die a er echt se belangstelling
voor het „niet-vermelde" een symp
toom zou kunnen 7ijn. Want één
ding is bij alle begripsverwarring
toch aan alle lieden van goeden
wille duidelijk: dat de vraag naar
„die-en-die passage" ten nauwste
verbonden is met de completerende
passages, die het Nederlandse volk
zijnerzijds :n het eigen boek der his
torie bij te dragen had.
Bij het overzien van deze uiterst
moeilnke, en in veie opzichten voor
de Nederlandse volksgeest slechts
me: grote inspanning en toewijding
te verwerken jaren willen wtj niet
de nadruk leggen op wat in het
Nederlandse historie-boek door het
Nederlandse volk zelf ongeschreven
bleef. De redevoeringen van den
Riikscommissaris gingen en gaan.
telkens opnieuw vóór in het weten,
dat ook hier met de tijd het inzicht
rijpt. Deze gebundelde toespraken
zijn echter een moeilijk te overschat
ten richtingwijzer in die tijd. gelijk
iedere rede\-oering dat was op het
ogenblik dat zij werd uitgesproken.
„Portugal kent zijn weg"'
aldus Balazar
LISSABON. 25 Mei (D.N.B.) Minis
ter-president Salazar heeft het congres
der Nationale Unie geopend met een.
rede, waarin hij ook problemen der bui
tenlandse politiek besprak.
Een autonoom handelen, aldus de pre
mier, wordt bemoeilijkt door de weder
kerige afhankelijkheid der volken. Het
Ss echter overdreven te onderstellen, dat
alle details van het nationale leven afr
hatlkelijk zijn van de toekomstige Inter
nationale orde. Uniforme oplossingen
voor alle landen zouden niet alleen niet
te vinden, maar ook niet wenselijk 2ljn.
Salazar zeide, dat naar 2ljn op
vatting de Internationale erds de
realisering of een betere samenwer
king der verschillende nationale orde
ningen ls. Er bestaan echter ook
andere opvattingen, b.v. die van de
internationalisering der netionale
belangen of de vorming van super
staten als leiders en verdedigers der
wereld. In weerwil van mogelijke
groeperingen na de oorlog zal de
natie ook ln de toekomst de primaire,
levende en onuitroeibare, niet te
assimileren kern van liet internatio
nale leven blijven. Het ls twijfel
achtig, of de organisatie van alle be
langen kan worden toevertrouwd aan
een organisme boven de staten, zoals
het ook Illusoir ls hierin een sleutel
tot de wereldorde te zien.
De Internationale betrekkingen tijdens
de oorlog hebben een toestand doen ont
staan, waarin een aanzienlijk deel van
de autonomie der neutrale en oorlog
voerende staten 's ondergegaan, zowel
ln economisch als ln menig ander op
zicht.
Salazar stelde de vraag, of onder deze
omstandigheden het bondgenootschap
met Engeland -tg zin heeft, Bi] zelde
de weinig nauwAturige redactie van het
bcndgenootschapsverdrag. waaraan Por
tugal geen schuld heeft, te betreuren.
Het bondgenootschap biedt Engeland
slechts voordelen, zolang het gaat om
de diensten van een werkelljken hond-
Maandag 29 Mei, Tweede
Pinksterdag, zullen de bladen
van de N.V. De Arbeiders
pers NIET VERSCHIJNEN.
DE DIRECTEUR.
Foto PK. SleincnctziD.ViR/P.
genoot. Beperking van de autonomie of
onafhankelijkheid van Portugal zou
daarom de gemeenschappelijke zaak niet
dienen. Met het oog op de veelzijdigheid
der belangsn spreekt het vanzelf, dat
er ook wrijving en meningsverschillen
tussen Portugal en Engeland zijn, welke
aan de vriendschap geen afbreuk doen.
Gedurende deze oorlog heeft Enge
land tot dusverre drie wensen ge
had: het behoud van een vredeszone op
het Iberische schiereiland, de bewaking
der Atlantische havens en de faciliteiten
op de Azoren. Bovendien wenst het een
■welwillende neutraliteit.' De ópsompnlng,
dezer wensen betekent, dat zy vervuld
konden worden. Waarom bemerkt men
dan hier en daar nog tekenen van on
tevredenheid? Men beweert, dat er op
de wereld geen plaats meer ls voor neu
trale staten. Portugal echter verdedigt
hardnekkig bepaalde beginselen.
Dat geschiedt om twee redenen: ln de
eerate plaats, omdat men niet altijd ge
makkelijk kan uitmaken, waar het poli
tieke realisme ophoudt en de nationale
onwaardigheid begint; ln de tweede
plaats, omdat Portugal het oorlogsrecht
niet erkent, maar er naar 6treeft trouw
te blijven aan het recht van de vrede.
Portugal moet op de vrede voorbereid
zijn en daarvoor heeft het, kort gezegd,
een staat, een natie en een politiek
nodig. Er ls geen werkelijke staat mo
gelijk zonder een sterke regering, Deze
regering kan op verschillende manieren
gevormd worden. Slechts een sterke re
gering kan een nationale regering zijn,
Of dat alles te verenigen la met de be
kende methoden der parlementaire
democratie, zal men daarna zien. Por
tugal heeft ln enkele tientallen Jaren
alle trappen der ontwikkeling doorge
maakt: het kent dan ook zijn weg. De
Portugese natie ls reeds een factor van
orde, zoals die nodig ls voor het tot
stand brengen van een internationale
orde.
Aanval op Oforisjima
TOKrO. 26 Mel. (D.N.B.) Het kei
zerlijke hoofdkwartier deelt mede. dat
op 24 Mei vijandelijke strijdkrachten ln
de wateren van Otorisjima verschenen
en het eiland van de lucht utt aan
vielen. De op het eiland gestatlonneerde
Japanse eenbeden bonden de strijd aan
met den vijand en schoten dertig vlieg
tuigen neer. Twee andere vliegtuigen
werden zwaar beschadigd. De Japanse
verhezen zijn gering.
Oefen in het aanvoeren van
bluswater via een emmerkeiting,
d.i. het doorgeven van gevulde
emmers water langs een rij
mensen.
Belangrijke transporten vinden, onder bescherm mg der
Kriegsmarine, regelmatig plaats. De veel omvattende taak
dezer beschermers is van zeer groote waarde voor Europa's
toekomst
Nederlanders, toont U de naam van „de zeevaarders van
Europa" waardig, neemt deel aan dit belangrijke werk cn
meldf U als vrijwilliger bij de Kriegsmarine.
Indiensttreding bij dc Krtegsmartne is mogelijk voor lederen Nederlander
tusschen 17 45 jaar. Aanmelding en tnüchtingen bij de Marmeannahme
stelle West, Plompetorengracht 24, Utrecht: alle Hafen- en Ortskomman
danturen.en de verschillende jf^-Meldetitellcn in Nederland,
Geen „icolen in papteren zakken"
meer
EDEN HAAG. 26 Mei. In de Staats
courant van 25 Mei ls een wijziging van
de verpakkingsvoorschriften voor papier
en carton gepubliceerd, waarbij deze met
een aantal bepalingen werden uit
gebreid. In het vervolg ls het onder
meer verboden artikelen meervoudig tc
verpakken, voor zover dit niet strikt
noodzakelijk is ter bescherming van de
te verpakken artikelen.
Voorts is een bepaalde verpakklngs-
wijze voorgeschreven aan fabrikanten en
verpakkers van havermout, gort, gortgrut-
ten en gortmout. soepblokjes, jusblokjes
en sausbiokjcs. Jus- en sauspoeders, als
mede Jus- en sauakorrels en bouillon
blokjes.
Van belang ls ook het verbod om de
volgende artikelen ln zakken of zakjes
te verpakken: beschuit ln een hoeveel
heid, die op minder dan 2 rantsoen
bonnen verkrijgbaar wordt gesteld, op-
tlcienartikelen, boorden en dassen, foto's,
fournituren, galanteriewaren, hoeden en
petten, brood in iedere vorm of soort,
horlogeriewaren, Juwellersartlkelen, kolen
monsters, overhemden, schoenen en
schoenonderdelen, speelgoederen, was
goed, briefkaarten, Inmaakvllezen, eieren
en hele kazen, Ijzerwaren. Tenslotte mag
plakband voorzien van het merk „Colli-
band" alleen voor bultenverpakklng
dienst doen.
Handelaren ïn ..zwarte" toegangs
kaarten De VolewijckersV.U.C.
voor 't gerecht
AMSTERDAM, 26 Mei. Voor den
kantonrechter mr Engelsman hebben
ongeveer twintig mannen terechtgestaan
wegens het verkopen op de open
bare weg van toegangskaarten voor
voetbalwedstrijden, lietg-ecn krachtens
politieverordening verboden is. Zij wa
ren aangehouden bij de onlangs ge
speelde wedstrijd De Volewijckers—VUC.
toen zij ln de nabijheid van het Stadion
piaatskaarten verkochten. Het meren
deel der aangehoudenen had getracht
van de publieke belangstelling eene
extTa te profiteren en plaatsbewijzen
aangeboden voor prijzen, variërende tus
sen no en r 40 per stuk.
De boeten, welke dc kantonrechter
oplegde. luidden van i 100 tot f 200,
subs, resp, 1 week en 1 ma aid hech-
tcnlA.
AMSTERDAM. 26 Mei. Gister
middag zette de economische rech-
iet mr, J. H. Meyer vde zaak vcort
tegen enige leden van het complot,
dat in December en Januari jJ. on
geveer 64.000 kilo peulvruchten,
zaaigoed, aan de normale handel
had onttrokken en clandestien naar
Duitsland geëxporteerd.
De vierde verdachte was de 31-ja
rige vertegenwoordiger J. J. Tesse-
laar uit Beverwijk. De man was tus
senpersoon geweest, een winstgevend
baantje, want in de twee maanden
van die clandestiene handel had hii
ƒ5000 verdiend
Mr, Bakhoven, de Officier, eiste
tegen dezen man anderhalf jaar met
aftrek en last tot onmiddeJfHke ge
vangenneming, alsmede ƒ7500 boete
subs, drie maanden. Het vonnis luid
de twee en een half jaar met aftrek
en last tot onmiddHHike gevangen
neming. alsmede 7500 boete subs,
drie maanden.
De volgende verdachte was de
24-1arIge Beverwiikse koopman A.
Schuvt. die zich rechtstreeks met
den Duitsen afnemer in verbinding
had gesteld en dus met den niet
verschenen Boekee de eindschakel
was. De Duitser had hem gezeed,
dat de peulvruchten voor krijgsge
vangenen in Duitsland bestemd
waren.
De eis tegen dezen man luidde een
jaar met aftrek en last tot onmid
dellijke gevangenneming, alsmede
ƒ7500 boete subs, drie maanden
hechtenis. Het vonnis was twee jaar
met aftrek en last tot onmiddellijke
gevangenneming alsmede 7500 boete
subs vijf maanden hechtenis.
Inlevering groenfebon
DEN HAAG. 26 Mei. Inwoners
van gemeenten, waar klantenbinding
voor groenten gelöt, dienen bon
„Groente 7de periode 1944" van 28
Mei tot 3 Juni ajs. in te leveren bil
den handelaar, van wien zü van 11
Juni tot en met 8 Juli a.s. groenten
en fruit wensen te betrekken.
..Antigone" bij het Duitse Theater
Intendant dr Wolfgang Nufer heeft
voor een nieuwe vertaling van Soph Ik les'
.Antigone", gemaakt door den te Mtln-
ehen wonenden schrijver Ludwlg Fried-
rich Barthel, het eerste opvfwlnEsrecht
voor het Duitse Theater ln Neder
land verworven. De première vindt plaats
in de Stadsschouwburg te Den Haag
half Juni a.s.
„Ruim baan voor bet [onge
geslacht"
DEN HAAG. 26 Mei. De titel
van het door Max Blokzijl te houden
politieke weekpraatje. dat Maandag
29 Mei over Hilversum I om 18.45 uur
zal worden uitgezonden, is: „Ruim
baan voor het jonge geslacht",
„De stem der S.S.11
REN HAAG. 27 Mei Op Zondag
28 Mei zal van 11.30 tot 11.45 uur
over de zender Hilversum I, op golf
lengte 415 meter, in de uitzending
„De stem <Lr SS" het onderwerp „De
jeugd en het Rijk" worden behandeld.
De zon gaat vanavond onder om
21,47 uur en komt mergen op om
5.27 uur. Zondagavond gaat de zon
onder om 21.48 nu en Maandag komt
zü op om 5.26 uur. De maan Is van
ochtend opgekomen om 3011 uur en
gaat vannacht onder om 2.08 uur.
Morgenochtend komt de maan op om
11.14 uur en morgennacht gaat zÜ
onder om 2.37 uur.
De verduisteringstüden zyn in de
week van 21 Mei tot 28 Mei van 2L45
uur tot 5.30 uur, evenals in die van
28 Mei tot 4 JnnL
