f f
De Schiedamse Anker- en Kettingfabriek
Bi/ge staan door twtt voor slagers smeedt de smid een ware ketting.
Het zijn oersterke kerels, die de ket
tingen smeden, welke in de an
ker- en kettingfabriek aan de
Buitenhavenweg te Schiedam worden
gemaakt. Het is niet ieders w^rk, achter
een oven te staan, waarin een hitte
heerst van twaalfhonderd tot dertien
honderd graden Celsius en dan voort
durend roodgloeiende stukken metaal
van een kilogram of vijftien te moeten
hanteren en behandelen, en dan nog
vaak, terwijl aan dat stuk metaal andere
stukken verbonden zijn.
Daar staan de krachtig gespierde
mannen achter de vuren, daar slaan zij
de mokers op dc schalmen, daar vliegen
de vonken rond, daar stroomt het
zweet langs gezichten en ruggen van de
arbeiders, die hier ploeteren en die met
half dicht geknepen ogen, telkens het
zweet van het gelaat wissend, met vaste
hand hun werk doen. Met vaste hand.
Geen klap te veel, geen klap te weinig
doen deze kerels, die ook vakmensen
zijn. Want vakmensen zijn het, deze
58
kettingsmeden, wier opleiding in dc
fabtiek ongeveer drie jaar duurt, en
soms langer.
Twee anker- en kettingfabrieken telt
ons land. Een staat er te Leiden, dc
andere is in Schiedam gevestigd. Een
derde fabriek op dit gebied, die te
Rotterdam stond, is reeds voor de
oorlog geliquideerd.
Voor de scheepvaart en vooral voor
de zeescheepvaart zijn deze fabrieken
van groot belang. Ankers en kettingen
behoren nu eenmaal bij een schip. Een
schip van een tienduizend ton heeft
bijvoorbeeld twee boegankers elk van
2200 kg, een reserve anker van een
1900 kg, een stroomanker van 965 kg,
en een werpanker van 480 kg aan
boord. Aan ieder boeganker zit een
zogenaamde damketting van 245 meter
lengte en het totale gewicht van alle
ankerkettingen aan boord van een tien
duizend tonner bedraagt ongeveer
veertig ton. Geen kleinigheid.
Een ketting is zo sterk als de zwakste
schalm. Daarom proberen de ar
beiders elke schalm zo sterk mogelijk
te maken. Speciaal kettingijzer wordt
gebruikt dat in het vuur goed lasbaar
is. Dat kettingijzcr wordt in verschil
lende dikten geleverd. Het kettingijzer,
waaruit dc schalmen worden gemaakt
voor een tien duizend ton metend zee
schip, heeft een doorsnede van 54 mm
en is, zoals dc vaklui zeggen: „54
rond". De staven worden geleverd in
lengten van ongeveer zeven meter.
Een knipmacbine, die met een sterke
vertraging en ten excentriek werkt,
knipt dc staven tot pennen. Deze
machtige machine knipt met gemak een
staaf van 76 mm in stukken. Naar de
dikte maakt men er lichte (tot 28 mm),
middelzware (van 28 tot 54 mm) en
zware (boven 54 mm) schalmen van.
Deze worden gesmeed, dc lichte door
een smid, de middelzware door een smid
met een voorslager, de zware door een
smid, bijgestaan door twee voorslagcrs.
