59
Dc afgeknipte pen wordt voorver
hit en daarna gebogen. Dan maakt men
de pen gereed voor het lassen. De pen
wordt getrokken door een schalm, die
al gereed is, rondgeslagen cn in het
vuur gelast. Dan nog een eenvoudige
bewerking met een valhamer cn een
matrijs, waardoor de schalm in de ge
wenste vorm wordt geslagen cn weer
is een stukje van een ketting gereed.
Voor de zeeschepen slaat men dan nog
dammen in de schalmen, waardoor de
ketting sterker wordt.
Iedere smid, al dan niet bijgestaan
door voorslagers, heeft een bepaalde
dagproductie. Voor schalmen gemaakt
van staven van 54 rond, is de dagpro
ductie 26 stuks.
Voor het beproeven van dc ketting,
die aan zeer hoge eisen moet vol
doen, wordt een toetsbank gebruikt,
een lange goot, waatin dc ketting komt
te liggen, die aan het ene eind wordt
vastgemaakt aan dc toetsbank, aan het
andere eind aan een machine, die dc
ketting uitrekt. De trekkracht van
die machine is variabel van nul tot twee
honderd duizend kilogram. Als kettin
gen voor dc zeeschepen worden be
proefd, komt daarvoor een expert om
de keuring bij te wonen. Die experts
zijn buitengewoon lastig, wat overi
gens hun goed techt is. Eerst na uit
voerige proeven wordt een certificaat
uitgereikt. Dc merken van het certifi
caat worden geslagen in de cindschal-
men van de ketting. Als de ketting aan
boord wordt gebracht wordt nauw
keurig nagegaan, of de merken in over
eenstemming met het certificaat zijn.
Wanneer een ketting dc proeven
niet doorstaat, dan gaat die op de
schrothoop, op de afdeling oud-roest.
Daar helpt geen lieve moederen meer
aan. Maar slechts zelden komt het voor,
dat men een „kneusje" heeft, zoals een
ketting wordt genaamd, die de proe
ven niet heeft doorstaan, proeven,
waarbij de procfbclasting tweemaal zo
hoog wordt opgevoerd als de werk
belasting wanneer het stuur- en kraan-
kettingen betreft, vier maal zo hoog
als het damkettingen betreft. En als
eens een ketting wordt afgekeurd,
spreekt men, in ongunstige zin, van
„koekebakker" in dc smederij.
Ankers worden gemaakt in de grof
smederij onder een luebthamer met
een zwaarste valgewicht van 275 kg.
Ook ander grofsmeedwerk wordt daar
gemaakt, als wartels, hijshaken en ge
reedschappen voor onderdelen van
haven- en schccpsoutillagcs.
Ook dc ankers worden aan een zware
proef onderworpen. Bij een val van
een hoogte van 4J meter op een ijzeren
plaat mag een anker geen breuken ver
tonen. Anders is het mis en wordt het
afgekeurd. Ook wotdt het nog op
procfbclasting getrokken.
De ovens worden gestookt met mijn-
cokes en ook dat stoken vereist vak
manschap.
Met is onmogelijk, dat men bij dit
werk aan cén stuk door aan dc gang
blijft. Na elke anderhalf uur arbeid
moet een kwartier tot twintig minuten
worden gerust. De werktijd wordt
betiteld met: „vuurtje stoken".
Er is op dc fabriek meer, dat dc aan
dacht trekt. De clcctrische lasset ij, dc
draaibanken, dc mannen, die dc ket
tingen verslepen cn transporteren, de
mannen, die elke schalm controleren
en bekloppen met hamers.
Schiedam kan er trots op zijn, dat
binnen zijn muren één van dc twee in
ons land gevestigde anker- en ketting-
fabrieken staat. Het is een uitermate
belangrijk bedtijf, waar hard cn goed
wordt gewerkt. Want een „kneusje"
komt zelden voor cn dc naam „koeke
bakker" in ongunstige betekenis ge
bruikt, hoort men er daarom even zel
den
Zo sterk als de wakste schalm. Een lichteketting in de toetsbank