LOPEN BOOROüDE BUURTEN Dc Nederlandse bouwkunst ver toonde vroeger sterk, en tegenwoordig nog vaak enigermate, een eigen aard, die van dc zgn. Hollandse renaissance, welke het best werd bewaard in dc woon- en pakhuizen der steden en als zodanig grote verspreiding vond tot over onze grenzen, tot in Noord- West Frankrijk, in Denemarken, langs dc Oostzee tot Dantzig toe, in Zuid- Afrika, en, sterk gewijzigd door dc eisen van het tropische klimaat, op enkele plekken in Azi£. Ja, zelfs dc arme buurten van New-York bewaren in het voorkomen van stoepen nog een vage herinnering aan dc stijl van de nederzetting Nieuw Amsterdam. Deze bouwkundige traditie werd zelfs niet geheel vergeten in het eind der negentiende eeuw, ofschoon toen maals de architectuur een dieptepunt bereikte. Uit die tijd treft men in ons land nog talloze huizen aan die de eentonigheid hunner lange, rechte en gelijkvormige rijen enigszins onder breken door het verlevendigend spel van witte natuursteen in regelmatige •K figuren over dc voorgevels ingeplant tussen de bruine baksteen, vooral om de ramen. Dat is dan namaak-renais- sance. En eindelijk wil de zo geheten Delftsc school aansluiting bij die traditie zoeken in de thans alom in gang zijnde herbouw na oorlogsver woesting; de veel omstreden stalen van dit nieuwe bouwen, dat aan het oude herinnert, treft men o.a. in Mid delburg en in menige vernieuwde dorpskern. Ik kies hier geen partij voor of tegen; ik stel alleen vast dat het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Binnen het algemene kader van dc oude Nederlandse stad bestaat dan nog individueel een grote verschei denheid. Men neme b.v. Delft tegen over Schiedam, twee steden, die, on danks dc nabijheid van een grote stad, een eigen karakter vertonen, afwijkend van dc buursteden en ook afwijkend van elkaar. Delft is over het geheel genomen van beide stellig het mooist, zowel door zijn openbare als door zijn particuliere gebouwen en De Iatnge Haren in Wintert oei dc voor ons land zeldzame grootte en regelmaat van zijn oude markt (die echter aan twee zijden helaas lelijke opstanden vertoont). Schiedam wint het echter verre in het water, met name in dc breedte en dc fraaie gebogenheid van zijn Lange Haven, en is bovendien een Nederlands uni cum rijk in zijn oude brandersbuurt. Een ontzaglijke reeks factoren maken dc mens tot wat hij is, individueel en als volk. De mens schept zijn huizen, dorpen en steden, en, omgekeerd, scheppen zij enigermate hem. Dit laatste wordt niet altijd voldoende beseft. Maar er gaat invloed op de mens uit van dc kamer waar hij huist, van de straat, de wijk, dc stad, waarin hij woont of werkt. Wat betreft wo ningbouw en stadsaanlcg ziet de Over heid dit gelukkig thans algemeen in, en nieuwe buurten in dc trant van de Pijp te Amsterdam of wijlen het oudste Westen van Rotterdam kunnen niet meer verrijzen. Dc Overheid kan zich echter jammer genoeg niet bezig houden met dc invloed die op t foto Mei. P. d. Hoek)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamse Gemeenschap (tijdschrift) | 1949 | | pagina 12