OSCHIEDAMSE
INIATUREN ^P*"' geladen met graan uit de
het jaar, dat bijna voorbij was, nog
eens door. In hun geest zagen zij de
Oostzcclandcn, de haven weer binncn-
vareR, zagen zij het werk in de brande
rijen, en keken de schepen, vol voor
export bestemde jenever, na bij hun
II.
vertrek. De dagen vóór Kerstmis
hadden zij in hun kantoren veel gc-
HI.I werd Kerstmis in Schiedam, Augustus of „Heijlich Cruijsdach' cijferd om te kunnen zien of het al
dat eens de stad was van haring- 14 September gemaakt; bij de dan niet een goed jaar was geweest,
reders en vissers.... In de moeilijkheden, die zij hadden gehad; En de brandersknechts en zakken-
Kerst nacht trokken zij op naar de bij de scheepsmakkers, die zij aan de dragers, waren zij nog niet vermoeid
Janskerk. Zij moesten elkaar bij- zee hadden moeten afstaan; bij ver- van de lange werkdagen en zware
lichten met flambouwen en lantaarns wanten, die tijdens hun afwezigheid arbeid? Moesten zij, wanneer zij hun
in de slecht verlichte straten. Maar het tijdelijke met het eeuwige hadden meesters en de leden van de aanzicn-
ïn de kerk was het beter. De hymnen verwisseld.Maar nu was de Kerst- lijke en deftige families zagen zitten,
klonken omhoog en de pastoor las boodschap hun weer aangezegd, ver- toch onder de dienst niet af en toe'
de woorden uit de Profeet Isaïas: kondigende de komst van Gods Zoon. denken aan de armoede en moeilijke
„Haec elicit Dominus: Populus, qui Na at loop van de dienst verliet men omstandigheden, waarin zij verkcer-
ambulabat in tenebris, vidit luccm het met kronen verlichte kerkgebouw den? De dienst werd beëindigd en
magnam: Habitantibus in regione en kwam weer in het donker van de allen zongen gezang 117: „Halleluja!
umbrae mortis, lux orta est cis. nacht. En op hun weg naar huis looft den HeerHet kerkgebouw
Parvulus emm natus est nobis, et kwamen zij andere mensen tegen.... stroomde leeg. En op hun weg naar
filius datus est nobis, et foetus est huis kwamen zij andere mensen
principatus super humerum ejus. Et tegen....
vocabitur nomen ejus, Admirabilis, TTJ* N het werd Kerstmis in Schiedam,
Consiliarius, Deus, Fortis, Pater futuri JlL dat later, eeuwen lang, het stempel
saeculi, Princeps pacis.... (Dit zegt droeg van de vele branderijen....
de heer: Het volk, dat in de duisternis In de morgen van de eerste Kerst- T7N weer wordt het Kerstmis in
wandelde, zag een groot licht; hun dag luidden de klokken van de H, Schiedam, thans de moderne in-
dic woonden in de landstreek van de Sint Jan ten teken, dat de dienst dustricstadNu niet meer het kleine
schaduw des doods, een licht is hun weldra zou beginnen. De Schiedam- stedeke van weleer. Onze stad heeft
opgegaan. ant een Kindeken is mers de branders, de zakken- een sterke groei gekend; grote scheeps-
ons geboren, err een Zoon is ons dragers, de brandersknechts en alle werven, waar duizenden werken, en
gegeven, en de heerschappij is op anderen zij kwamen om te horen uitgebreide fabriekscomplexen zijn er
Zijn schouders gelegd; en Zijn naam de blijde boodschap van Kerstmis, gekomen; moderne woonwijken zijn
zal genoemd worden: Wonderbare, Er werd goed geluisterd toen de verrezen; Schiedam is niet meer de
Raadgever, God, Sterke, ader der predikant uit de Statenbijbel Lucas 2 brandersstad, maar heeft een totaal
toekomende eeuwen, orst des vredes). voorlas en de tekst van zijn predikatie ander karakter gekregen. Maar nóg
In devote aandacht luisterden de aankondigde: „Ende sy baerdc haren zullen met Kerstmis de kerkklokken
parochianen naar woorden, zang en eerstgeboren soon, ende wondt hem en het zijn er thans vele de
orgelspel. Maar dwaalden toch hun in docckcn, ende leydc hem neder gelovigen oproepen om Jezus' ge-
gedachten somwijlen niet af naar het in de kribbe: omdat voor hacrlicdcn boortc te herdenken. 1 lebben wij
jaar, dat ten einde spoedde? De geen plactsc en was in de herberge". gegronde redenen om aan te nemen
harmgreders hadden daags te voren Het was een goede preek. Maar dat, als de kerkdiensten zijn afgelopen,
hun boekhouding afgesloten in over- konden zij, toen de "machtige orgel- ieder kan verklaren geen wereldse
ccnstemming met een oude bepaling tonen ruisten door het kerkgebouw, gedachten te hebben gehad tijdens de
uit de keurboeken van de stad: „de zeggen dat hun geen woord was uren binnen de muren van de kerk-
stuurluiden moesten de schippers, ontgaan en hun gedachten soms niet gebouwen doorgebracht? Ik geloof,
die \ix>r eigen rekening voeren, en elders hadden vertoefd? Zeker, ge- neen; immers het volmaakte is niet
de reders „goede rekening ende bewijs werkt werd er in de branderijen op van deze wereld en het zou ook niet
doen goct tijts voir Kerstavont". Zon- en feestdagen niet. Het was zuiver menselijk zijn. Ook nu ligt
Konden zij het hoofd buigen dank- zelfs door het stadsbestuur verboden Kerstmis slechts een week voor
baar voor een gunstig jaar en met om te voorkomen, dat de knechts Oudejaarsavond en men staat dan
berusting in tegenslagen, die hun „die in de branderijen zijn werkende, vaak stil bij de gebeurtenissen van
deel werden? En dan de eenvoudige door vermoeytheyt, swakheyt als het bijna afgelopen jaar, de vreugden
lieden, stuurlieden en vissers. Zij anders, dikwijls niet in staat zijn die men ondervond, de smarten die
behoefden in dit winterweer met hun om nac haer werk te kunnen zien, moesten gedragen worden; bij het
buizen de Maas niet uit te varen waardoor groote ongelukken soo van besef ook dat wij leven in een zorge-
„tcn harincksaert maar „des brand als anders ('t welk God wil lijke tijd en een wereld vol spanningen
swintcrdaechs sponnen zij in de bacncn verhoeden) soude kunnen geschieden", en dreigingen. De kerkdiensten zullen
gacrcn, dacr men 't wandt off maeckt". Daarover bch«fdcn de branders zich eindigen; dankbaarheid zal er zijn
Toch verwijlden hun gedachten met dus geen zorgen te maken, maar toch voor God's genade. En op hun weg
Kerstmis nog bij de tochten naar gingen zij, als deftige lieden gezeten naar huis zullen de gelovigen andere
zee, na Sint Bartholomcusdag 24 in de beste gestoelten van de kerk, mensen tegenkomen
I52
I 1. I.* I - J n m J L - I
