nuchtere kyk....
27
In December 1944 moest in de Centrale keukens een werk worden
verzet, dat alleen goed gedaan kon worden, als men bereid was hard
en vol liefde met elkaar te werken om anderen te helpen. Persoon
lijk heb ik de mooiste herinneringen aan deze tijd op de uit-
deelpost Buys Ballotsingel. Wij mogen echter niet vergeten, dat
hier de nood dwong tot samenwerken. Daarnaast ontmoetten
elkaar even voor de bevrijding een aantal vertegenwoordigers van uiteenlopende richtingen in de
commissie voor geestelijke wederopbouw van Nederlands Volksherstel. Op een ideale wijze heeft
men in die commissie elkaar begrepen. Daar is de behoefte gevoeld om aan de gegroeide samenwerking
een hechte basis te geven. Daar heb ik voor het eerst een referaat ingediend over de opzet van zo'n
samenwerking. Dit plan is het uitgangspunt geworden voor opbouw van de Stichting „de Schiedamse
Gemeenschap."
Als ik nu na ruim vier jaar terugzie op wat ons ideaal was en wat de Schiedamse Gemeenschap thans
beoogt, dan kan ik gerust zeggen, dat het er even glanzend en aantrekkelijk staat. Soms denk ik wel eens,
dat wij met de groep, die het eerst de gedachte kreeg, reeds verder zouden zijn geweest, maar wij hebben
nooit met de practijk te maken gehad. Die is wel zeer moeilijk gebleken. Er hebben belangrijke persoons
wisselingen plaats gehad in de leiding van godsdienstige groeperingen. De heengegane voorgangers
begrepen zo intens waarom het ging en hadden wellicht hun mensen meer kunnen bezielen, dan met de
huidige leiders het geval is. Zij wilden er zeker voor vechten.
Ons bond toen een zuiver geestelijke band en het cultureel centrum, dat wij beoogden, was immateri-
rieel. Maar als ik denk aan de ellende, welke wij door de zalennood beleefd hebben in die prille dagen,
dan betreur ik het vandaag nog meer dan enkele maanden geleden, dat het materiële Culturele Centrum
in de Tuinlaan er niet is gekomen.
Wat ons, Katholieken, betreft, voor mij is isolement nooit ter sprake geweest. Samenwerking met
anderenis noodzakelijk en de geschiedenis van de afgelopen paar jaar heeft mijn opvatting in dezen
bevestigd. Gelijkheid van ideaal is niet hetzelfde als gelijkheid van geloofsovertuiging.
Dat ideaal kan ik misschien scherper omlijnen dan het te noemen een cultureel ideaal. Wat wij in
Volksherstel beoogden was in diepste wezen een terugbrengen van de mensen naar de schoonheid als
onontbeerlijk deel van een harmonieuze persoonlijkheid. De schoonheid zo goed van de natuur, als
van geloofsovertuiging als van uitingen van de kunst. Vooral om deze laatsten, die zo'n machtig middel
kunnen zijn om aan de massa weer levensvreugde en weer een persoonlijkheidsleven te geven, was
een cultureel centrum nodig. De Schiedamse Gemeenschap zal via de aangesloten verenigingen het
terugbrengen van de Schoonheid naar Waarheid en Goedheid in het leven tot voornaamste taak
Drs. C. J. J. van der Maas, leraar Stedelijk Gymnasium en Rijks-
H.B.S. in Schiedam, ouderling van de Ned. Herv. Gemeente en lid Herv.
Jeugdraad, werkte, voor hij in Schiedam kwam, reeds bij het middelbaar
onderwijs in Den Haag en Breda.
Ja, de Schiedamse jeugd is een typisch2 grotestads-jeugd, vertelde hij
ons in een gesprek, dat gevoerd werd in zijn werkkamer in de R.H.B.S.
mijn kab net, zegt de heer v. d. Maas waarin vage klanken door
dringen van de buiten flanerende jongens en meisjes, die straks de klassen
weer zullen bevolken.
„Deze jeugd is in haar optreden ruw en weinig gemanierd, maar ze heeft dit
voor, dat je spoedig weet, wat je eraan hebt." Trouwens, die nuchterheid is
de heer van der Maas ook zo vaak bij de oudere Schiedammers opgevallen
en kenmerkend noemde hij een uitspraak van een vooraanstaand Schiedammer,
die liever zag, dat men liep met een boordje, dat zwart was van het roet, het
teken van de arbeid dan dat men zo ijverde voor plantsoenen om de stad te
verfraaien het teken van cultuur. Over die plantsoenen weet Drs. van der Maas
heel wat te vertellen, want hij was het, die mede de stoot gaf tot de oprichting
van de stichting Natuurbescherming en de Nederlandse Jeugdbond voor Natuur
studie in Schiedam.
„Wij stuiten hier bij alle werk voor de gemeenschap, teveel op dezelfde mensen en dat is op de duur
funest", krijgen wij ten antwoord, als we een mening vragen over de mogelijkheden om in Schiedam
op cultureel gebied iets te bereiken. Het karakter van een industriestad wreekt zich hier volgens Drs.
v. d. Maas, zeer. Zijn oordeel over verbetering hiervan is: Zorg voor voldoende recreatiegebied in de
stad, waar de jeugd zich kan uitleven en laat men in alle kringen, waar men zich bezig houdt met het
jeugdwerk, ervoor zorgen, dat de geestelijke leiding, die een groot deel van de Schiedamse jeugd in
het verleden heeft moeten ontberen, is getoetst aan de werkelijkheid van dit ogenblik.
hebben.
