Él
lijkheid duidelijk geremd worden door het gebrek aan
goede opdrachten. Let wel, goede opdrachten.
De handvaardigheid en het technisch vakmanschap
blijven zeker bewaard bij het maken van gebrande raampjes
voor een slijterij hier, een gerestaureerd café daar en een
verbouwde distilleerderij ter plaatse.
Zelden is dit een worsteling tussen idee en verwezen
lijking. En toch alleen in deze strijd komt de kunstenaar
tot de volle groei van zijn ingeboren talenten. In plaats
van de zware opgave wordt aan deze technisch zeer be
kwame glazeniers consciëntieus uit te voeren routine-werk
voorgezet, dat slechts kans biedt tot cén worsteling: te
ontkomen aan de sleur.
Ook een kunstenaar wil het zweet in de handen voelen
komen; hij wil de problemen zich zien opstapelen om vol
ledige kans te krijgen zich met technische beheersing en
ingeboren talenten overwinnaar te tonen van de artistieke
idee. Dat is zijn voldoening.
Daartoe geeft Schiedam kerels als deze met artistieke
potentie in hersens, hart en vingers geen kans.
Het mag ons verheugen, dat er nog opdrachten voor
hen loskomen, al zijn zij van een dodelijke eenzijdigheid.
Zou het nu heus zo ondoenlijk zijn om een fonds te vormen,
dat zijn gelden zou ontlenen aan giften van deze en andere
bedrijven, die van elke verfraaiing van eigen interieur een
bepaald gering percentage hiervoor bestemmen? Het fonds
zou dan bepaalde opdrachten moeten verstrekken aan de
kunstenaars in eigen stad, tvelke opdrachten de armoede
van onze stad aan schoonheid in beeldende kunstvorm einde
lijk konden beginnen op te heffen.
En zou aandacht van het Gemeentebestuur voor deze
vraagstukken zo'n luxe zijn? Nu Tuindorp Kethel is klaar
gekomen, kan er ter breking van de grijze eentonig
heid wel wat gebeuren om door kleine beeldengroepen
de betonnen nuchterheid weg te nemen. De nieuwe bruggen
welke geprojecteerd worden, zijn goede objecten om er een
beeldhouwer zijn stads-verfraaiings-lusten op te laten bot
vieren
Dit scheppen van materieel-aantrekkelijke voorwaarden
zal de Schiedamse kunstenaars, al of niet in de S. '45 ver
enigd, geen kwaad doen en betere resultaten opleveren
dan platonische verklaringen van belangstelling. Eerst als
de gunstige omstandigheden geschapen zijn, kunnen wij
rekenen op vruchtbaarder, interessanter en imponerender
werk van de beoefenaars der beeldende kunsten in eigen
stad.
Deze algemene inleiding gaat aan een gedetailleerder
bespreking van de tentoonstelling vooraf, omdat zij nood
zakelijk eens geuit moest worden, wil het lot van S. '45
niet zonder lering blijven.
De groep is geslonken. Er dient rekening mee te worden
gehouden, dat er onder de leden ook amateurs te vinden
zijn. Toch zijn dit andere liefhebberij-beoefenaars dan die
van bijv. Beati, de groep schilders van de Werf Gusto.
De laatste groep schildert louter voor het plezier, dat zij
er zelf aan beleeft en mijdt alle pretentie. De leden van
S. '45, amateurs of beroepsschilders treden zelf terug
om hun werk te laten spreken en dat maakt het onder
scheid tussen beiden bepaald minimaal.
Wat nu de expositie betreftOver de Gebrs. Henderickx
en hun probleem schreven wij reeds. Jacq. de Raat heeft
zijn lyrische gevoeligheid door versobering trachten te ver
diepen, maar hij ging daarbij téveel naar de kant van het
beredeneerd bizarre, zoals in zijn „dode wilgen", of naar een
te schrale synthese, zoals in het „paardje". In dit laatste
werk is hij nochtans het meest zichzelf. Hij heeft warme be
langstelling voor het kleine en vindt poëzie in een schijnbaar
prozaïsch trekdier. Wij geloven, dat juist de verkoop van
zijn werk hem de innerlijke zekerheid zou geven, die voor
hem nodig is om aan zijn gevoelig persoonlijk werk overtui
ging te geven. Die innerlijke onzekerheid kennen Batalaan
noch Lampe. De laatste geeft ons zijn stillevens met een
liefde voor het academisch vakmanschap; de eerste drukt
zich in mozaïek met zeer aanvaardbaar resultaat uit en
zet alle bezienswaardigheden van Schiedam in een even
geestige als evenwichtige compositie op het doek, waarvan
men zou verlangen, dat het een echte doek was, waarop
onze stad door middel van een soort batik-procédé ver
schenen was.
Is wat v. d. Does maakt origineel werk? Zijn Chinese
tempel doet zo sterk aan de Amerikaanse magazine aquarel
techniek denken, dat men bijna gelooft aan copiëring.
I3O