DRANG TOT SCHEPPEN OF NAROOTSEN
Bron van levensvreugde en voldoening
J34
IP R is een drang in de natuur der
'j mensen, om vele dingen, in het
stoffelijke zowel als in het geeste
lijke, te scheppen of na te bootsen. Die
drang openbaart zich reeds op jonge
leeftijd. Kijk eens naar het kind.
Nauwelijks kan het een potlood in
zijn knuistje gekneld houden, of het
wil tekenen. Naarmate het kind zich,
lichamelijk en geestelijk, verder ont
wikkelt, wordt de scheppingsdrang
groter en gaat die, naar de aard van
de natuurlijke aanleg of door in
vloeden van de omgeving, in ver
schillende richtingen. Het ene kind
geeft de voorkeur aan bouwen, om
dat het bouw- of blokkendozen vraagt,
of krijgt. Een ander kind gaat meer
voelen voor techniek. Het kreeg mec
canodozen, of wilde die graag hebben.
Sommigen blijken te willen boet
seren. Zij hebben in het zand fi
guurtjes in vormpjes gemaakt of
op de school voor voorbereidend on
derwijs met boetseerklei gewerkt en
dat deed bij hen de lust ontstaan tot
het vorm geven aan kneedbaar ma
teriaal. En dan zijn er velen, die zich
houden aan hun eerste liefde, het
potlood, dat langzamerhand wordt
vervangen door penseel en water
verf.
Bij al dat werk ontdekt men weldra
bepaalde karaktereigenschappen bij
het kind. Want terwijl het ene kind
zich strikt houdt aan de voorbeelden,
omdat het de durf, de fantasie, de
energie mist om zelf te scheppen
het bootst alleen maar na
laat het andere kind, als het eenmaal
een bepaalde, zij het primitieve tech
niek onder de knie heeft, zijn fan
tasie de vrije loop. Hetschept!
Dan komt er een periode, waarin
door allerlei omstandigheden, de
drang tot scheppen of nabootsen
wordt verdrongen. Die omstandig
heden kunnen zijn van huiselijke
aard. Het kind mag geen rommel ma
ken. Er kunnen maatschappelijke om
standigheden zijn. Er is geen geld
om het kind te geven wat het ver
langt om te kunnen voldoen aan zijn
drang tot scheppen of nabootsen. Er
komen andere hobbies. Het kind wil
huiten spelen, sport beoefenen, post
zegels verzamelen; het moet huis
werk maken. Er blijft geen tijd meer
over voor andere dingen. De drang
tot scheppen en nabootsen sluimert
in. Soms voorgoed, ook, omdat elke
aanleg om die te ontwikkelen, ont
breekt. Maar bij hen, die wel enige
aanleg hebben, komt de drang tot
scheppen of nabootsen later weer
boven. Zij hebben soms maar een
klein stootje nodig, om, als zij er
tijd en geld voor kunnen vinden, weer
te gaan tekenen, schilderen, boetseren,
timmeren, zagen, metaal te gaan
bewerken.
Er zijn echter ook jongelui bij wie
het verlangen tot scheppen of na
bootsen niet is te bedwingen. Zij
getroosten zich vaak de grootste op
offeringen, riskeren van alles en nog
wat, om maar te gehoorzamen aan
die heimelijke, innerlijke drang en zij
zijn het vooral, die in later jaren
elk vrij ogenblik benutten om zich
op dit gebied uit te leven. Zij komen
vaak tot verrassende resultaten, sleu
ren hun omgeving mee in hun enthou
siasme en sporen vaak anderen aan
ook eens de handen uit de mouw te
steken en hun vrije tijd niet alleen
te verdoen met alleen maar lezen,
allerlei spelen, sport, tuinieren, leren,
studeren, feesten en vergaderen.
In allerlei vormen tonen zij de
resultaten van hun vrije tijd-beste-
ding en dan gebeurt het vaak, dat
de man, die de gehele dag in een
fabriek werkt, 's avonds tekent,
schildert en dat de kantoorbediende
de voorkeur geeft aan het bewerken
van hout en metaal. De één laat zien,
wat hij heeft bereikt met potlood en
penseel. Hij weet het. Een groot
kunstenaar is en wordt hij niet,
maar. hij heeft iets geschapen of
nagebootst, tot zijn eigen voldoening,
iets, waarvan anderen zeggen:
Goed gedaan zeg! Een ander is
maanden lang bezig geweest met het
bouwen van een scheepsmodel, van
een hijskraan, een maquette en vol
trots zal hij erop wijzen, dat alles op
schaal is. Er zijn er, die hele spoor
wegemplacementen maken, die kin
derspeelgoed fabriceren, huishoude
lijke voorwerpen in elkaar zetten, of,
als zij er ruimte voor hebben, plei-
zierjachtjes bouwen, waarmee zij
's zomers uit varen kunnen gaan.
En al die mensen, die zo, in hun vrije
tijd, scheppen of nabootsen, zijn ge
lukkig en tevreden, omdat zij iets
maken, of dit nu is ontsproten uit
eigen fantasie of wel naar een voor
beeld is tot stand gekomen.
Er zijn er ook, die in alle stilte
schrijven, dichten. Zij zijn (schijn
baar) de minst gelukkigen, omdat hun
werk veelal blijft binnen de beslo
tenheid van hun kast of bureaulade,
waaruit zij het zo nu en dan eens op
diepen om het te lezen of te herlezen
of.om het een heel enkel keertje
eens voor te lezen in een intieme
kring van familieleden en vrienden.
Zij missen le plaisir de se voir im-
primé en toch geeft hun scheppende
arbeid voldoening.
Veelal werken degenen, die in
hun vrije tijd scheppende of naboot
sende arbeid verrichten, zelfstandig.
Toch zijn er groepen vaD vrijc-tijd-
besteders, die regelmatig samenko
men.
Dat zijn bijvoorbeeld de tekenaars
en schilders, die in verenigingsver
hand lessen krijgen van een deskun
dige en het geleerde dan verder
weer thuis in de praktijk brengen.
Dat zijn de jongelui, die maar één
hobby hebben, de vliegtuigbouw. Zij
maken modellen van zweefvliegtui
gen, van vliegtuigen met motoren
en hebben zich verenigd in de Lucht
vaartclub, om met elkaar te werken
en over de resultaten en problemen
te praten. Dat zijn de jongelui, die
in jeugdclubs allerlei voorwerpen ma
ken voor bazars en tombola's ten
bate van 'hun eigen jeugdwerk. Zij
werken met elkaar op de club en
thuis, alleen of met een enkel vriendje.
En ligt er, naast de vrije tijd-be-
steding, die leidt tot scheppend of
nabootsend werk, dat zichtbaar is,
ook niet een scheppende kracht in
musiceren, zingen? Individueel en in
verenigingsverband worden vaak
mooie resultaten bereikt.
Er is een drang in de natuur der
mensen, om vele dingen, in het stof
felijke, zowel als in het geestelijke,
te scheppen of na te bootsen. Wie
aan die drang toegeeft, weet, dat
dit een bron is van grote levens
vreugde.
