v_
r
J57
En ook voor de behoeftige Schie
dammer, die niet bang was om een
aalmoes te vragen. Geen bedelaar,
wie men nog geen blik waardig
keurt, hij. Nee, een van de minder wel
gestelde leden van de burgerij, die
ook recht had op een handje tabak en
al naar de muts stond een kop
koffie. Als hij wegbleef, werd er al
gauw in de buurt geïnformeerd naar
de reden van zijn afwezigheid. Ont
sliep hij, dan praatte men met veel
medeleven over een verscheiden vriend.
Want 't Roode Anker had in de
gemeenschap een onmisbare plaats.
Er was een vaste middag in de week,
dat de oude mannen uit het Gasthuis
aan de Hoogstraat langs kwamen om
een pond goede rooktabak er een
Goudse pijp te halen voor 5 ets.
Wat de sigaren in die tijd deden?
2 Cents voor de goede kwaliteit en
2J cents voor iets heel bijzonders.
Niet in doosjes, blikjes of kistjes,
maar los verkocht, uitgestald in de
mahoniehouten vitrine met glazen
deksel.
Van de tabak naar de sigaar was
maar een paar stappen. Achter de
wirkel stonden de kerfbanken en de
snuifmolen. Hier rolden de soepele
vingers de sigaren en sneden ze het
blad tot krullige tabak. Tussen de
grondstof en de verbruiker lagen de
luttele meters van fabriek en winkel
en alle reclame stond op dat ene bord
buiten: 't Roode Anker.
Maar als Moeder naar 't Roode
Anker ging, was dat niet om voor
Vader een half pond pruimtabak te
halen voor 5 cents. Zij moest de
andere kant van de win kei hebben,
waar de koffie, de thee, de suiker en
de rijst stonden. En als er een onsje
snuif bij moest, dan liep de baas wel
even naar de overkant, naar de
mannen-afdeling.
Tabak hoort in rode tonnen met
zwarte banden, maar thee vraagt om
een groene bus met rode band. En
om nummers. Want die blikken
komen te vaak van hun plaats.
Zeg nu niet, dat u Joosjes-thee zeker
niet zou verwisselen met de groene en
dat u Chinese en Indische thee op
de kleur herkent, want er zijn nog
zoveel meer soorten. En de vergissing
zou pas blijken als Zijnedele tot de
conclusie komt, dat zijn favoriete
kopje thee bedorven wordt door de
zekerheid, dat de smaak totaal anders
is dan anders.
Ja, ja, «alle thee van 't Roode
Anker was goed. Daar was een
kwaliteit en een mélange, waarvan wij
het bestaan hebben moeten vergeten.
Als \ader alevel op Joosjes-thee stond,
dan had hij daar zijn reden voor en
moest het Joosjes zijn.
Dus stonden de theebussen keurig
op een nummer-rij achter de linker
toonbank.
Thee kan als medicijn zijn. Slecht
gezette thee heeft al de slechte eigen
schappen van een vies drankje, maar
wel gezette thee is opwekkend als
een tonicum. Om die laatste eigenschap
waren de ziekenhuizen en gasthuizen,
de weeshuizen en het huis voor oude
mannen de klant van 't Roode
Anker.
De kinderen keken ongeduldig naar
het graaien van de koperen schep in
de balen suiker en rijst. Want als de
stoeiende rijstekorrels in de zak tot
De Schiedamse Gemeenschap is
geen uitvinding van deze tijd. Zij
bestaat in wezen reeds vanaf het
eerste ogenblik, dat hier mensen
tezamen een bestaan vonden en
met elkaar dit bestaan in alle
geestelijke en materiële vormen in
stand hielden.
Met deze historische Schiedamse
Gemeenschap worden icij graag
verbonden. Het zijn vooral de
oudere Schiedammers in en buiten
de stad, die hiertoe de schakels
kunnen aandragen.
Het was de heer J. E. v. Riet,
die de elementen leverde voor de
historische schets, welke u hierbij
vindt. Hij bewees ons hierdoor een
grote dienst. Wij zullen het op
prijs stellen om meer van deze
bruggen met de geschiedenis van
Schiedam te kunnen slaan over de
pijlers van goede gegevens, ivelke
onze lezers ons toezenden.
,t Roode Anker was gevestigd
op de splitsing van Hoogstraat en
Korte Dam, waar zich nu een
sigarenzaak, annex poslzegelhan-
del bevindt.
rust gekomen ^varen, kwam het busje
met chocolade-flikken weer een stap
naderbij. Dan moest er eerst nog met
de weegschaal gemanoeuvreerd worden.
De balans in de hand en wegen,
een tikje erbij of een schepje eraf.
Als koopwaar en koper in even
wicht waren; de zak met kleine
rukjes op de toonbank had gedanst
om de rijst compacter te maken en
daarna met vlugge grepen was ge
sloten, kwam de tractatie voor de
kinderen, die hierom het liefst mee
kopen gingen in 't Roode Anker.
Zoals de balans in rust kwam,
na het vinden van het evenwicht
tussen waar en gewicht, vond de
winkel rust, als de torenklok negen
sloeg om te melden, dat de werkdag
geëindigd was. Zodra de grote wijzer
boven stond en de dievenklok geluid
werd, gingen de luiken dicht en glom
het koper niet langer in het schijnsel
van de kaarsvlam.
Als het zomeravond was, werd het
tijd om de bank buiten te zetten.
Dan viel het avondlijke licht nog eens
strelend over de deurlijsten en knip
perden de ogen, gewend aan het
gedempte licht in de winkel wat
onwennig tegen de laatste zonne
stralen.
Het mocht dan snel donker worden
de tijd werd vaak vergeten, als buren
en vrienden aanliepen om het nieuws
van de dag uit te wisselen.
Geen wereld-nieuws, maar alles wat
in de kleine gemeenschap het leven
van de mensen beïnvloedde. Hoe
vaak zal het geweest zijn het nieuwtje,
dat de oude nooddruftige vrouwtjes
meebrachten in ruil voor het pond
rijst en het half ons thee, dat zij op
hun vaste avond in de week konden
komen halen? En boven dit gesproken
journaal die ene advertentie 't Roode
Anker.
Op Zaterdag mocht het niet laat
worden, al lokte het eind van de week
om een extra rustig babbeltje. Want
de Zondag bracht extra werk in de
winkel. Alles moest nog eens netjes
worden aangeveegd, opgewreven en
op zijn plaats gezet. Bovendien waren
er de blauw horren, die voor de
ramen gezet moesten Morden en de
M'itte lancaster gordijnen, die de baas
halverwege het raam liet glijden om
het voor binnen en voor buiten
Zondag te maken. De deur ging maar
een paar maal open op de dag des
Heeren. Alleen om de kerkgangers
in en uit te laten.
Daarna scheen alle leven gevlucht
uit het huis. Misschien, dat boven de
M'inkel een enkele maal iemand voor
het raam heen en weer liep van de
theetafel naar de keuken of rond de
tafel. Eventjes maar.
Dan was het M'eer stil.
Dan M'as de gevel ineens anders
geworden.
Dan was hij gereserveerd en streng
geM orden. Dan scheen er nog maar één
teken van warme menselijkheid te
bestaan. Het teken van hoop:
'T ROODE ANKER.