eetitawt
VJ
WAARMERK VOOR
EN KUNSTWERK
KUNDIG VAKMANSCHAP
66
A
Al roept het tvoord glashutzoals ze dat in Leerdam plegen te ge
bruikendan ook geen gedachtenassociaties op met een geperfectionneerde
grootindustrie, toch verbergt zich achter de onaanzienlijke entree van de
glasfabriek Leerdameen van de meest bekende industriële centra van
ons land, dat de goede naam en faam van het ambachtelijk kunnen van
Nederland niet alleen binnen de grenzen maar ook daarbuiten bevestigde
en wat belangrijker is nog dagelijks verder uitdraagt. Het was het
samengaan van oude ambachtskunst en machine onder de supervisie van
de aeslhelicus, welke vorm gaf aan de nieuwe Leerdamse glaskunst.
HET begin van alle (glas-) wijsheid
is daar in het stadje aan de Linge
wel erg simpel. Zand, soda en
kalk vormen de grondslag van het
doordeweekse glasproduct, met de
fabricage waarvan in Leerdam dage
lijks enkele duizenden werknemers
zich bezighouden. Samengevoegd geven
deze grondstoffen het glas tot uit
komst.
Maar zo simpel als deze samen
voeging tot een nieuw element wordt
neergeschreven, zo moeizaam voltrekt
zich dit proces dag en nacht in de
Leerdamse glasfabrieken, die uit de
glashutten van weleer ontstonden.
Kom eens bij de glasfabriek „Leer
dam" en vraag er eens enige voor
lichting omtrent de fabricage van
glas. Het gevolg is, dat de eerstkomen
de uren kunnen worden afgeschreven
van de dagelijkse agenda, want een
rondwandeling door de werkplaats van
het glas vraagt veel tijd. Verloren tijd
is het zeker niet, ook al komt er weinig
van om vragen te stellen. Temidden
van een constant gedreun, dat de be
zoeker tot de laatste schrede en in
gedachten nog lang daarna bege
leidt, vindt het oog alle aanknopings
punten voor het volgen van het proces,
dat zand, soda en kalk ondergaan
alvorens als glazen gebruiks en sier
voorwerpen de naam van Leerdam
verder te gaan verbreiden.
Wij hebben, zoals u wellicht, in
voorbije dagen ons in jeugdige over
moed na een begeesterende natuur-
kunde-les ook thuis wel eens bezondigd
aan de glasfabricage. Zand was er
altijd wel ergens bij de hand en wie
zou er wat van zeggen wanneer in
een onbewaakt ogenblik de zak soda
uit de huishoudkast ondersteboven
werd gehouden boven het mengsel,
dat in alle stilte boven de gasvlam
werd verhit. Met hoeveel spanning
hebben we niet gekeken naar de eerste
glinsteringen waar het doorgaans
bij bleef van de glas- of misschien
ook soda-deeltjes in de grijze sub
stantie. Later, wanneer het maken
van glas ter sprake kwam, konden we
met trots bogen op de bereikte resul
taten, die nimmer een ander oog dan
het onze aanschouwde, maar die in
de herinnering als zeer geslaagd voort
leven.
