...At glas krijgt een voetje.... A .fruitschaal in wording.... ....het ronden van de schaal.... Aan die arbeid uit onze schooljaren herinnerde bijna alles bij het begin van de wandeling in de Leerdamse glasfabriek, waar alleen gcperfection- neerde installaties het mengen hadden overgenomen. Onzichtbaar voor het oog liet het zand met de toegevoegde soda om het smeltpunt te laten dalen zich smelten op een tempe ratuur van 14 tot 1500 graden. In het veen kijkt men niet op een turfje en in de glasfabriek verwikt of verweegt niemand wanneer ergens het gerinkel van brekend glas opklinkt. Scherven zijn er genoeg te vinden, zoveel zelfs, dat het met wagentjes weer de ovens wordt ingereden om eveneens te helpen het smeltpunt te verlagen. Glas als stroop wordt door de wer kers aan de andere zijde van de cen trale oven uit een bijna infernaalsc gloed opgediept aan het uiteinde van de blaaspijpen, die de klomp glas, nauwelijks gerijpt tot de voorvorm, laten zakken in een ijzeren of houten vorm, waarin al blazende en draaiende de gewilde vorm tot stand komt. Als leek kan men versteld staan over het gemak en de moed, waarmee de glasmakers in Leerdam omgaan met het tere product, waarvan zij de ge boorte op hun naam hebben staan. Het glasblazen is een oud beroep en de traditie schaart zich dan ook bij het werken met de vakmanschap in het gelid. Elke beweging, voor het oog van de bezoeker zo trefzeker hoe veel malen zou de glasblazer deze met de mensen rondom hem niet maken per dag. Hoeveel maal zou dat niet worden in een werkersleeftijd en hoe veel glasblazers zou één en hetzelfde geslacht achter elkaar al niet hebben voortgebracht? Zoals gezegd, de glasfabricage is een gemechaniseerde industrie geworden, waar de machine een groot deel van de menselijke arbeid tot zich heeft ge trokken. Maar zeldzaam zullen de industriële centra van ons land zijn, waar het mechanisch proces zozeer afhankelijk is van het vakmanschap van de enkeling, van de glasblazer, wiens plaats bij het verdere transport van het glazen product wordt inge nomen door de graveur, de etser en zandblazer, die de fraaie vorm onder steunen met kunstzinnige versieringen. Tussen zand, soda en kalk voor de productie van kristal ook nog menie en het eindproduct ligt een lange weg, die van 1500 graden Celsius in de oven via de glasblazer voert naar de koeloven, die er de duurzaamheid aan moet geven, langs de diamant en de gasvlammen, welke op radicale wijze voor onthoofding van de nog dichte vorm zorgen, naar de kunste naars voor de versiering, waarna ten slotte de pakafdeling er haar (tactvolle) zorgen aan besteedt. Het is een weg, die naar de practijk van het werk is gericht en dus de meest efficiënte mag heten, even efficiënt trouwens als de zakelijke vormgeving, waarmee de Nederlandse glasindustrie zich de laat ste jaren vooral een plaats van be tekenis op de wereldmarkt heeft ver worven. Glas en Leerdam.het paneel dat de herinnering aan leed en hulp in oorlogstijd vasthoudtwerd, hoe kon het ook anders, in Leerdam uit glas vervaardigd

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamse Gemeenschap (tijdschrift) | 1951 | | pagina 7