EEN IIEEANT.illI.IKE
SOIIEDAMSE IMMSIISII
Eerste Ned. Fabriek van Manometers
180
Manometers.
Thermometers.
Pyrometers.
Het zijn belangrijke instrumenten
voor alle machines, die met „druk"
(manometers), of met temperaturen
(therino- en pyrometers) van doen
hebben.
Weet u nu, dat op tal van schepen,
die de wereldzeeën bevaren Neder
landse en buitenlandse schepen dat
in fabrieken over de gehele wereld
instrumenten worden gebruikt, ver
vaardigd in een te Schiedam gevestigd
bedrijf: De Eerste Nederlandse Fa
briek van Manometers?
Aan de Lange Achterweg, verscholen
achter een eenvoudige gevel, staat dit
bedrijf, de enige fabriek in ons land,
die zich op het vervaardigen van deze
instrumenten heeft gespecialiseerd en
die haar productie voor veertig procent
aflevert in ons eigen land en voor
zestig procent exporteert, voornamelijk
naar de Scandinavische landen, naar
België, Engeland, Frankrijk, Zwitser
land, Turkije, Indonesië, en die nu
contacten heeft gelegd in de Zuid-
Amerikaanse landen, waar de belang
stelling voor de in Schiedam vervaar
digde apparaten groot is.
In nog twee andere Nederlandse be
drijven worden manometers vervaar
digd, maar als nevenproducten. De
eerste Nederlandse Fabriek voor Mano
meters is daarop geheel gespecialiseerd.
Het bedrijf werd vijf en veertig jaar
geleden gesticht te Rotterdam door de
heer J. Donkervoort, twintig jaar ge
leden overgebracht naar Schiedam en
het wordt, na het overlijden van de
stichter, nu vier jaar geleden, voort
gezet door diens drie zoons. De fabriek
heeft vertegenwoordigers in tal van
landen; zij exposeert op jaarbeurzen
in binnen- en buitenlandzij zit boorde
vol met binnen- en buitenlandse orders
en zij zoekt naar een nieuwe bedrijfs
ruimte in onze stad, omdat expansie
in de tegenwoordige fabriek, waar
zestig man personeel werkt, niet meer
mogelijk is.
Het is een machtig interessant be
drijf, dat manometers (instrumenten
voor het meten van druk bij gassen,
vloeistoffen, stoom, lucht, olie) in
allerlei grootte, wijzerthermometers
voor temperaturen van stoomketels,
uitlaatgassen, koelwater van motoren,
baden; pyrometers (apparaten voor
het aflezen van temperaturen boven
500 graden C.) voor bakkerijen, uitlaat
gassen van Dieselmotoren fabriceert en
dat zich nu ook is gaan toeleggen op
het produceren van temperatuur- en
drukmeters voor auto's, die tot nog
Hier xvordt gedraaidgeboordgeslepengefraisdgestansd en geperst
In de giet-spuilmachine, de grootste van het
vasteland van Europaworden de kastjes
gegoten en gespoten
toe in ons land moesten worden ge-
importeerd, en op de fabricage van
ovenklokjes en trekmeters, een spe
ciaal soort manometers. Op de nieuwe
thermometers voor auto's is de be
drijfsleiding heel trots. Die zijn voor
zien van een rood en een wit lampje.
Wordt het koelwater van de motor
te hoog, dan gaat het rode lampje
branden.
De meeste instrumenten, die worden
vervaardigd, zijn zowel aanwijzend als
registrerend. Zij wijzen, afleesbaar op
schaalverdelingen, de druk, de tem
peratuur aan en registreren die auto
matisch op rollen papier.
De grondstoffen, als messing, nieuw
zilver, staal, brons, aluminium, moeten
in staven of in blokken worden ge-
importeerd uit België, Duitsland, En
geland en Zwitserland. Alle onderdelen
worden echter in het bedrijf vervaar
digd. Dat is een uiterst secuur werk.
Het begint eigenlijk in de spuit -
gietmachine. Het bedrijf bezit het
grootste exemplaar op dit gebied van
het vasteland van Europa. Deze ma
chine werd uit Amerika geïmporteerd
en spuit-giet al naar gelang de grootte:
een, twee, vier, zes of acht dozen
tegelijk. Deze dozen (of kasten), nog
ruw, worden geschuurd en gepolijst,
gecontroleerd op sterkte en overge
bracht naar de volgende afdeling. Daar
worden de Bourdonveren er in aan
gebracht, veren genaamd naar de
(Franse) uitvinder Bourdon. Intussen
worden in een andere afdeling de on
derdelen, die verder nodig zijn, ge
draaid, geboord, geslepen, gefraisd, ge
stansd, geperst. Er kunnen vierduizend
