J
AXsW
<1
Er kiram een brief
uit Roodepoort
O
„DE SCHIEDAMSE
GEMEENSCHAP"
122
Bij het secretariaat van De Schie-
damse Gemeenschap bracht de post een
van de eerste Septemberdagen een brief
„per lugposuit Roodepoort in Zuid-
Afrika. Het bleek een verre groet van
een oud-stadgenoot aan zijn Schiedam
dat hem plotseling zoveel nader kuam
door het aantreffen van een naar dat
verre Zuiden verzonden speciaal van
Riebeeck-nummer van dit maandbladdat
de weg van alle kranten en maandbladen
alweer was opgegaan en gedegradeerd
bleek tot vullingdie een goede export
order sigaren naar Rhodesia voor breuk
moest vrijwaren.
Hij schrijft over die ontdekking zelf:
„De volgende tien minuten van die
gewone werkdag in onze sigarenfabriek
in Roodepoort op de Westrand van
Transvaal waren geen werktijdmaar
werden tot een flitsende rondgang door
de geboortestad. Eerst kostte het me
moeite om op de omslag de zo bekende
Oranjestraat terug te vindenmaar
verder was alles vertrouwdzoals het
Oude Kerkhof mij niet bekend als
de plaats w aar het archief zeteltmaar
wel als een heerlijk voetbalveld met als
enige gevaar het optreden van twee
agenten tegelijkwaardoor beide elf
tallen radicaal in een val zaten en
alleen redding mogelijk was door een
overhaaste vlucht over het nu groene
grasgazon, toen een wildernis, meestal
ten koste van een scheur in broek of
bloes.
Natuurlijk heb ik ook het Schiedams
museum gezien en de hoek met de dis
tilleerderij-inventaris was ik zeker niet
vergeten. Andere beelden komen op,
zoals dat van het jongmaatje dat ik was,
die zelf de kit in de distilleerderij met
een zwaai op de arm wipte na hem eerst
onder de roodkoperen zwengel juist tot
de rand gevuld te hebben.
Veel is er hier niet, dat aan Schiedam
zo sterk herinnert als dit maandblad
een wandbord, een Liduina-relief een
oud kleurprentje van lang geleden en in
de zitkamer een tekening van de Ko-
nijnenbuurt in oorlogstijd met een molen,
die de sirene in de top draagt en zonder
de fusten aan de voet, maar die laatste
och, het geheugen fantaseert ze er zo
gemakkelijk bij...
Ik heb het nummer van „De Schie-
damse Gemeenschapin mijn tas ge
borgen, met een verwarde explicatie aan
een verwonderde kantoorjuffrouw's A-
vonds heb ik met mijn vrouic, die geen
Schiedamsc is, maar er lang genoeg
woonde om dat te vergeten, de Schie-
damse advertenties zitten naslaan.
Mijne heren, hartelijk dank voor de
ongewilde uren van vreugde en her
innering die U mij bezorgd hebt. Met
vriendelijke groeten en beste wensen
voor de Schiedamse Gemeenschap en zijn
streven voor Schiedam
woord gingen napluizen om er daarna
een vaak treffende uitdrukking in het
Zuid-Afrikaans voor te vinden!
Wat de Kabouter-bar en de ten
toonstelling verder betreft, de gezel
ligheid in het gastvrije Schiedamse-
huis werd ongetwijfeld sterk getem
perd door het in Zuid-Afrika nog steeds
geldende verbod voor vrouwen om
aan de bar te zitten. De Amsterdamse
orgelman, die vorig jaar al naar Zuid-
Amerika was afgevaardigd, ontbrak
ook in Oud-Culemborg niet'. Hij had
het gemakkelijk want maar al teveel
grage handen werden uit de mouwen
gestoken om het wiel te doen draaien.
Als tijdelijke hulp charterde de man
daarbij nog een neger, die echter bij
het zo echt Hollandse beeld van het
pierement wel wat uit de toon viel.
Een nog niet zolang geleden naar
Zuid-Afrika geëmigreerde Nederlander
richtte een poffertjeskraam in. Men
verkocht er een product, dat met onze
bekende kermiskost niet veel meer
dan de naam gemeen had.
Drie weken zou die wederopleving van
een brok Oud-Holland oorspronkelijk
duren, maar het succes maakte er vier
van. Niet alleen uit de Kaapprovincie
doch uit heel Zuid-Afrika met zijn
voor onze begrippen onmenselijk lange
afstanden Johannesburg-Kaapstad
is zoiets als Amsterdam-Rome
zijn -ze er naar toe getrokken om er
rond te kijken, alleen al van dat draai
orgel meer dan duizend foto's per dag
Administratie en Abonnementen:
Algem. Secretariaat, Plantsoen
Gerrit Verboonstraat, Giro
No. 549934, Tel. 68043 - Adv.:
Kon. Ned. Boekdrukkerij H.A.M.
ROELANTS, Lange Haven 141,
Schiedam, Tel. 69300
Aan dit nummer tcerkten mede t
M. Holl, voorzitter Stichting S.G.,
Willem O. Duys, P. Groenendaal,
Wim Hagers, Henk Visser, en
Sebastiaan,
De foto's zijn van C. Breur, André
V'éry, uit de verzameling van het
Gemeente Archief en het archief
van de firma Herman Jansen.
te maken en er te luisteren naar
het klokkenspel.
Voor de naam van Nederland heeft
dit oud-Hollandse marktplein in Kaap
stad zeker heel veel goeds gedaan.
Voor Schiedam is het bij alle teleur
stelling over de bescheiden plaats bij
deze herdenking van het 300-jarig be
staan van de Unie van Zuid-Afrika
toch in ieder geval een geruststelling
om te weten dat het weinige waartoe
we dan toch nog in staat waren, al
thans volledig benut is om Schiedam
daar in het stamverwante land niet te
doen vergeten.
Tot de gastendie een bezoek brachten aan de Schiedamse pleisterplaats op de Oud-
Hollandse markt in Kaapstad, behoorde ook de Nederlandse Ambassadeur in Zuid-
Afrika, de heer J. v. d. Berg vierde van links)
