Schiedammer
199
„V»i-
- - - wv if --jK-&ÏV». WiL'
-yy^^fSsHgMB
-S:
/c --> -y'jkin- Z.^1*iO
uit zulke gezinnen zagen vader nooit,
dan wanneer ze 's middags het eten
gingen brengen aan de branderij, en
op Zondag, wanneer vader bijna de
gehele dag rustte, om op te knappen
van de zware werkweek.
Voor zogenaamde vrije bedrijven
(kuiperijen, timmermansvak e.a.) be
stond weinig gelegenheid, daar het tim
merbedrijf en d? kuiperij meestal in
geschakeld waren in de grotere onder
nemingen der branderijen.
Ongetwijfeld was in die tijd de lief
dadigheid groot, maar een beter soci
aal begrip zou hebben moeten doen
inzien, dat, wat toen „liefdadigheid"
genoemd werd, eigenlijk onthouden
loon was, waarop de werkman recht
had.
Wanneer degene, die deze droevige
tijden heeft gekend, nu zijn tocht vol
mijmeringen voortzet door zijn gelief
de vaderstad, verheugt hij zich te
recht dat deze wonde plekken uit de
„goede oude tijd" verdwenen zijn. Hij
is een lofzanger vafi het nieuwe Schie
dam geworden.
De zuinigheid, waarvan reeds de
historieschrijver Petrus Opmeer ge
waagt, heeft in Schiedam de wijsheid
wel eens bedrogen, tot nadeel voor een
bloeiende ontwikkeling der stad, niet
alleen in de late middeleeuwen, maar
Het begin van de Rollerdamsedijk in 1903,
met het stoonitrammetje en lage huisjes
op de plaats waar nu de Hema-flat staat.
ook nog tegen het einde der 19e eeuw.
Dat men in de negentiger jaren een
spotliedje zong op de vooruitziende en
vooruitstrevende Schiedamse burge
meester Piet van Dijk van Mathenesse
ligt iedere oud-Schiedammer nog vers
in het geheugen. Hij had reeds be
merkt, dat de stad niet van haar jene
ver-industrie alleen zou kunnen blij
ven bestaan en daarom aangedrongen
op andere industrialisatie en de haven
ontwikkeling. 't Mocht niet baten; hij
heeft spot voor dank geoogst; en zon
der de tragische diepte van het liedje
te kennen, zongen wij het lustig mee
op onze gang naar school en huis.
In de herinnering van een oud-Schie
dammer leven voort de Zondagmid
dagwandelingen door de Diefhoek-
laantjes (benoorden de Warande) naar
het Hoofd, waar men de statige Har-
wichboten zag passeren, naar de Hoek-
planken, om langs de Rotterdamse dijk
terug te keren, waar men bij een krom
ming van de dijk somtijds het hijgende
stoomtrammetje uit de rails zag schie
ten, dwars de sloot in. Heel het ge
moedelijke, stomende geval belandde
dan eindelijk toch weer aan de Koe
markt als begin- en eindpunt.
Wilden we eens echt van de buiten
lucht genieten, dan kuierden we langs
de Vlaardingerdijk de Polder in,rustten
in „De Halve Maan" met zijn blaas
pijp, om langs de Damlaan weer het
berookte Schiedam binnen te gaan.
Velen uit Schiedam zijn vrij onbe
kend met de gewoonten van het Gilde,
dat nog heel lang in het bekende Zak
kendragershuisje zijn zetel had.
Wilde men lid van het zakkendra
gers-college worden, dan onderging
men een se mbolische d op, en ontving
men als zakkendrager een nieuwe
naam, „De Ekster", „De Kraai" e.a.
En toen een der nieuw aangeworven
leden eens fel bezwaar maakte tegen
het aanvaarden van een zakkendra-
gersnaam werd hij voortaan door heel
Schiedam niet anders genoemd dan
„De Ongedoopte". Hoe zijn eigenlijke
familienaam was, heb ik nooit geweten.
De meeste dezer herinneringen leven
bij een Schiedammer weer op, vooral
wanneer hij van hét station zijn weg
vervolgt langs de Schie, de Boterstraat
naar de Marktlangs deze weg is Schie
dam nog het oude Schiedam gebleven.
Maar toch.... bever zijn hem de
mooie nieuwe wijken Oostelijk en Wes
telijk van de stad met haar frisse
nieuwbouw, beter geoutilleerde wo
ningcomplexen, bredere stratenaanleg
en variërende plantsoenen; wanneer
men daartegenover stelt de aanblik
van het oudere gedeelte: Raam, Ver
brande Erven, Achter de Teerstoof
enz., dan treurt de bijna zeventig ja
rige bezoeker niet meer omdat er zo
veel uit de oude tijd verdween, maar
is hij een jongere generatie dankbaar
die dat van het vroegere Schiedam
wist te maken. En hij is blij, te weten,
dat er nog méér plannen bestaan, die
zijn vaderstad zullen maken tot „a yoy
for ever". P. Const. Reijgersberg.
en dan wandelden we door de Dief hoek.
