Scheve en vergane beurs gaf veel problemen
r
376
Een scheefgezakte beurs, dat is écu
der problemen geweest, waarmee de
deskundigen hebben moeten worstelen
bij de restauratie van het eeuwenoude
monumentale gebouw aan de Lange
Haven. Waar nu de fundamenten zich
bevinden, lag vroeger de oude sluis
en die werd pas 13 jaar vóór de bouw
gedempt, in 1779, zodat de toen verse
ondergrond de druk der jaren en lasten
niet geheel heeft kunnen weerstaan.
Aan de achterkant was de enorme
kolos een heel stuk gezakt, er bestond
liefst 60 centimeter niveau-verschil tus
sen de N.O.-hoek en de Z.W.-hoek,
toen enkele jaren geleden met het
restaureren werd begonnen. Dat bleek
slechts één van de vele problemen,
waarmee de reparateurs te maken kre
gen, want ook in andere opzichten
toonde de schepping van Giudici-Bol'
Es door de tand des tijds aangevreten
te zijn.
Lang voordat daadwerkelijk met het
restaureren werd aangevangen, maakte
de Dienst van Gemeentewerken een
globale berekening van de komende
kosten. Daartoe nam men allerlei steek
proeven, naar de toestand van dak en
balklagen, naar beschieting en funda
menten en wat al meer. Het bleek bijv.,
dat de balklaag onder het torentje
practisch geheel was vergaan, terwijl
uiterlijk oerharde balken van binnen
door zwammen waren uitgehold, om
van de verrotting door gebrek aan
ventilatie niet eens te spreken. Men
heeft wekenlang met staalborstels moe
ten schoonkrabben en er zijn tien
tallen geesten van zout aan te pas
gekomen om de laatste zwamsporen
te verdelgen, terwijl de balkeinden in
wolman-zoutbaden gedompeld moes
ten worden om verdere verpulvering
te voorkomen.
Er waren gelukkig óók lichtpunten.
Na ettelijke besprekingen met Monu
mentenzorg werd bepaald, dat de dak
bedekking kon blijven zoals zij was,
terwijl nog veel van het aanwezige
materieel bruikbaar zou zijn. He
laas moest men daarop terugkomen,
want het werd duidelijk, dat de be
staande kruispannen onmogelijk van
de originele bouw konden dateren,
zodat er weer Oudhollandse pannen
moesten komen, met alle extra werk
van dien, kosten nog daargelaten.
En wat de beschikbare materialen
betreft, men had gedacht slechts de
halve Beurs te moeten vernieuwen,
maar later bleek minstens 80 procent
min of meer in staat van ontbinding
te verkeren en dat was dus de zoveelste
tegenvaller. En toen dit alles eenmaal
bekend was geworden, startte men
voor de eerste etappe: het onder de
kap brengen.
Weinig haaks
Het was een geweldig karwei voor
aannemer Kuypers, de arbeiders en
de heer Van Engelen van Gemeente
werken, maar nog moeilijker werd het,
toen ook de tweede etappe door deze
mensen werd uitgevoerd. Het herstel
van de daklijsten bleek vooral moeilijk,
omdat de bouwers twee eeuwen geleden
blijkbaar weinig gevoel voor „haaks"'
hadden, zodat nu ramen en kozijnen
niet in serie, maar stuk voor stuk
precies op maat gemaakt moesten
worden. En dat waren er liefst 46!
Moeilijkheden baarde ook het glazen
dak, geheel met patent-sponningen ver
nieuwd, zodat legramen niet meer
kunnen loswaaien. De glazen kap heeft
een nuttige functie, want er wordt
daardoor veel water opgevangen, dat
