149 de schilderachtige binnengrachten de be tekenis hebben verloren, die ze vroeger bezaten en de molens geen emplooi meer bezitten, doch in een ander opzicht hebben ze aan waarde gewonnen: ze bepalen het aangezicht van Schiedam. Trek ze van het geheel af en de rest is karakterloze bana liteit. Eertijds werd de silhouet van Schiedam beheerst niet door zijn kerktorens, maar door zijn molens. Geen stad ter wereld heeft er zoveel bezeten of bezit ze nog als Schie dam in de vorige eeuw. Ze w aren onmisbaar voor het brandersbedrijf en als om daarvan getuigenis af te leggen, hebben de bouwers ervan hun een schone vorm gegeven, die nergens overtroffen is. Het is alleen te ver klaren uit een bewonderenswaardige tra ditie. Ondanks hun massaalheid zijn ze gracieus door hun slankheid, de kleine vensteringen doorbreken even in een ge voelig rhythmc de geslotenheid van de omhoog strevende romp, de balie omsluit ze als een sierende kraag, de kap sluit zich harmonisch aan bij de cirkel van hun grondvlak, de wieken als een machtig kruis verkondigen hun potentie. Het is een archi tectuur van een bijzondere orde, die het voortschrijden van de techniek heeft uit geschakeld doch desniettemin onze bewon dering behoudt. Het spreekt vanzelf, dat een niet gering aantal ten offer moest vallen aan de veranderde omstandigheden en het is misschien maar beter, dat enkele uit het stadsbeeld verdwenen zijn dan ze gedefor meerd in stand te houden met een bestem ming, die allerminst in overeenstemming is met de grandeur van hun houding en de betekenis van hun verleden. Dit levert echter slechts een reden te meer om de molens, die de debacle van het branders- bedrijf hebben overleefd, in bescherming te nemen zowel tegen de tand des tijds, als tegenover onverschilligheid. Zij behoren niet alleen tot de merkwaardige en geheel enige geschiedenis van de jeneverstad, doch ze zijn ook niet te missen uit het stads beeld, dat er onherstelbaar door zou worden geschonden, als het thans aanwezige mini mum van deze hoogst representatieve ge bouwen nog zou verminderen. Men kan over het verleden van Schiedam oordelen gelijk men wil, men kan het be treuren, dat het zijn bestaan niet nauwer verbonden heeft aan de machtige rivier, waarop het door de natuur w as aangewezen en er zich over verheugen, dat het nu zo radicaal zijn bakens heeft verzet, de belang wekkendheid van Schiedams historie is onmiskenbaar, omdat zij aspecten vertoont als geen andere stad, al waren het alleen maar de tragiek van haar verval en het verheugende feit van haar wederopbloei. En hoezeer dit verval, waarvan de diep in grijpende misère slechts kan worden beseft door degenen, die het hebben meegeleefd, zijn w rede stempel op de stad gedrukt heeft, de Schiedammers van heden mogen er dankbaar voor zijn, dat het de eigenlijke schoonheid van de stad niet heeft aange tast. A. JURRIAAN ZOETMULDER. Van 17 7 G af vertelt het gevelsteentje in de massale romp van „De Drie Koorn- bloemenaan de Vellevest de voorbij gangerdat Joh. Braamkamp op de 10de Mei van dat jaar de allereerste steen heeft gelegd. Onder:Als dichte regenwolken de stad verduisterd hebben en de zon breekt even doordan staat de molen De Vrijheid'1'' aan de Noordvest als een dreigende wachter.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamse Gemeenschap (tijdschrift) | 1954 | | pagina 9