(leef de Hes een fleurig hoedje en zij kan de wereld in!
H
IIET DEVIES VAN v. <1. TOORN
«»t de na-oorlogse bouw
liet was teel een typisch stukje oud-Schiedam daar, tiaar de voormalige Raamgracht,
destijds gegraven ten behoeve van de turfschippers, vernauwd als de hals van een fles onder
een simpel draaibruggetje in de Schie uitkwam.
Aan de linkerhoek van de Schiezijde staat nog een oud pand, in gebruik bij de distil
leerderij It enneker Co. Een pand, dat bij hel uitbreken der Franse revolutie reeds ver
scheidene bedrijfsjaren als branderij achter de rug had.
Aan de andere hoek stonden kleine woningen van het type, waarmede de oude binnenstad
volgebouwd was. Gebouwd in een grillige rooilijn met een straatje langs de vernauwde Raam
gracht, „Klein W atergenoemd, zo smal dat na nog geen drie stappen vanaf de deuren de
waterkant bereikt was.
In het complex van enige duizenden vierkante meters, omsloten door de Schie, Raam,
Groene l Veegje en Vijgesteeg, begon vijftig jaar geleden in een van de oude panden de N.V.
v. d. Toorn als uitbreiding van een elders in de stad gelegen fabriekje een kurken- en capsule-
bedrijf, dat weldra het gehele complex zou omvatten. De sanering van de oude binnenstad
bracht een verbreding van de Vijgesteeg met zich mede en zo verrees aan de Raamzijde, ter
plaatse van de oude vervallen woningen, een nieuwe vleugel waarmede de verloren ruimten
aan de Vijgesteeg teerden vervangen.
Wie kan zich de stad van het oude pro
duct voorstellen zonder een kurken- en
capsulefabriek?
I.ange rijen machines met een ingewik
keld samenstel van stangen, raderen,
schijven, excentrieken en kettingbanden
toveren uit bladdun lood, tin en aluminium
duizenden en duizenden capsules in een
kleurenvariatie, die aan de bloembollen-
velden doet denken. Roterende vlijm
scherpe messen met een angstig hoog
toerental snijden strak en blank uit de
kurkplaten rechte en tapse kurken in alle
maten en soorten.
De kurk, die de fles zo doeltreffend
afsluit. De capsule, het zegel op de fles,
die haar inhoud veilig stelt op de weg van
distillateur naar tappers, winkeliers, ver
bruikers en op de lange reizen over oce
anen en zeeën.
Op een goede aankleding van de fles
komt het aan. Er is een hele etikettenkunst.
Het sierbandje om de hals der fles als
cache-nez. De capsule als hoed, de topliat,
in kleuren en artistieke versiering in
harmonie met het etiket.
Zo is de fles eerst reisvaardig, van bui
ten belovend wat zij inwendig te bicden
heeft.
En wanneer gearriveerd bij de consu
ment; het immer in stilte gevolgde manu
aal van zorgvuldige verbreking der cap
sule, het ontkurken met een geluid, waar
van men zegt, dat het niet in de kerk ge
hoord wordt. Het manuaal, dat de sfeer
inzet bij borrelpartijtjes, feestelijke bijeen
komsten en gezellig samenzijn.
Zeker, de techniek heeft andere slui
tingen bedacht. De beugel op het oude
stevige bierflesje, dat de tegenwoordige
generatie nog maar sporadisch ziet; de
nuchtere kroonsluiting voor eenmalig ge
bruik op het buikige limonadeflesje; de
metalen of bakelieten schroefdop op de
kristallen flacon met reukwater; de inge
slepen glazen stop op de flessen van de
pharmaceutdoch de kurk en de capsule
op de jenevcrfles of kruik zijn gebleven.
Niet uit conservatisme, maar uit een goede
traditie. Onze voorvaderen wisten wat
een fles, gevuld met hun product, toekwam
COEN KRAMERS Thz.
uit de Franse revolutie
