Ijanticrhjacigc Qulbc nan ecu Nee, zij nog niet. Voor hen was het nog pure nieuwsgierigheid die hen op die avond van de eerste oktober 1857 deed weglopen van onder hun raapolielampen en de slemp en de saliemelk deed vergeten om, eindelijk dan, de sensatie te kunnen beleven van dat lang verwachte nieuwe: Schiedam bij gaslicht. Uit 350 lantaarns wierpen die avond voor het eerst de vlerkende vlammen der vleer muisbranders hun flauwe matgele schijnsel langs de onderpuien der huizen en over het wegdek; en hier en daar stond wel, in de nog kleine, vale kring, een troepje brandersknechts, hoofd in de nek, te staren naar het wonder van het nieuwe licht. Branders zullen er in die uren niet veel op straat zijn geweest: de meesten van hen konden van het schouwspel thuis genieten, want tegelijk met het aanleggen van de straatverlichting waren er ook bijna 150 particuliere aansluitingen ge maakt. En aangezien een kubieke meter toen nog twintig cent kostte, een heel bedrag voor die tijd, konden alleen de goedgesitueerden zich deze weelde veroorloven. Eindelijk dan, schreven we hierboven; en inder daad, we kunnen beslist niet zeggen dat de vroede vaderen uit die jaren de burgerij met de invoering van het gaslicht hebben overrompeld; ruim tien jaar lang hebben zij deze importante zaak ge wenteld en gewogen, hetgeen overigens ten aan zien van vroede vaderen geen verwondering mag baren. Nadat al van 1845 af vrij geregeld verzoeken om concessie tot oprichting van een gasfabriek de Raad hadden bereikt, besloot deze in 1852 het onderzoek naar de opportuniteit van gasvoor- ziening in Schiedam commissoriaal te maken. De commissie was spoedig met haar rapport gereed en deed daarin haarfijn uit de doeken, dat althans voor Schiedam gas een ongewenste nieuwigheid zou zijn: het belang van de oprichting van een gasfabriek zal niet opwegen tegen de ongerieven en bezwaren, welke daaruit voor de talrijke fa brieken en trafieken kunnen voortvloeien"immers, deze gebouwen waren alle gevuld met licht ont vlambare stoffen; en de heren waren bevreesd dat, kwam daar nu gas bij, een indrukwekkende reeks ontploffingen de Schiedamse industrie op haar eeuwenoude grondvesten zou doen wankelen. En dan: ,,de onreine bestanddelen of afwerpselen" die bij de gasproduktie zouden vrijkomen, zouden de havens en de grachten vertroebelen en daarin bevond zich ,,het onmisbare zuivere water" het staat er voor de branderijen. Dus géén gas I Wan neer we nu weten dat zowel de raadscommissie als de overige raadsleden nagenoeg allen bij het brandersbedrijf geïnteresseerd waren, dan behoe ven het advies van de commissie en de beslissing van de Raad ons niet te verwonderen. 119 [\jOG ENKELE WEKEN, goede lezers, en er is een jubilaris in uw stad, een honderdjarige maar niettemin nog levenskrachtige jubilaris, een vriend van u allen, meer nog: kind aan huis mag ik wel zeggen. Eigenlijk is hij nu zó vertrouwd, dat u zich zijn aanwezigheid nog maar nauwelijks bewust bent; maar één keer vergeef het mij dat ik in deze jubileumdagen nog even een sombere herinnering ophaal één keer hebt u het zonder hem moeten stellen en toen pas hebt u hem werkelijk leren waarderen. Dat was in die dagen, nu twaalf, dertien jaar geleden, dat u met opgebolde wangen de houtspaandertjes stond aan te blazen in uw drie-liters-potkacheltje, waarop u in vertwijfeling uw schamele middagmaaltijd poogde te bereiden, ogen en keel geïrriteerd door de walm, ramen open, en uw gordijnen.Dat was in die dagen dat u werkte bij de gratie van de zon en waarin de nacht weer nacht was en spotte met uw olielampje en uw blaker. Dat was in die dagen dat u gierig was op het water als een bedoeïen in de woestijn. Dat was.toen uw jubilaris van heden, Technische Bedrijven Schiedam, u in letterlijke zin in de kou liet staan, noodgedwongen. En de geleidelijke terugkeer van deze Dienst, werkelijk een dienst", is toen door u met groter vreugde begroet, dat zijn eerste verschijnen door uw voorouders; want u wist wat u gemist had, zij nog niet.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamse Gemeenschap (tijdschrift) | 1957 | | pagina 11