r
.J
wel de nodige schuld heeft aan de intense tragiek van
Vincents bestaan.
Men kan al die elementen, nu opgesomd, vals noe
men maar men kan ze net zo goed nemen voor wat
ze zijn, verschijnselen rondom Van Gogh, en proberen,
dieper waarheden bloot te leggen.
Dan is het duidelijk, dat er toch ook van een échte,
een waarachtige liefde voor dit werk gesproken kan
worden en dat die zijn oorsprong vindt daar waar het
hoort: in het werk zelf.
Het werk van Vincent, zo heeft men treffend juist
geschreven, is een daad, een sociale daad, een daad
van mensenliefde. Zijn kunst heeft haar doel niet meer
in zichzelf, doch zij gaat de traditionele grenzen verre
te buiten, zij heeft haar doel in het geluk der mens
heid. Een schilderij is voor hem niet meer een werk, dat
door zijn schoonheid, stemming en schilderachtigheid
al reden van bestaan heeft voor hem is het schilderij
een boodschap tot de mensheid en de schilderkunst
een missie.
Overdreven mooipraterij
Vincent zelf schrijft aan zijn broer Theo: „Ik schilder
liever de ogen van mensen dan kathedralen, want er
zit iets in de ogen wat in de kathedraal niet zit, al is
die plechtig en al imponeert die de ziel van de mens,
al is het een arme schooier of een meid van de straat,
is in mijn ogen interessanter".
Een bevlieging?
Veel later, in een totaal andere periode van zijn
leven, schrijft hij: „In een schilderij zou ik iets willen
zeggen dat kan troosten als een muziekstuk, een me
lodie. Ik zou mannen of vrouwen willen schilderen met
dat onbestemd-eeuwige, waarvan vroeger de stralen
krans het zinnebeeld was en dat wij in de straling zelf,
door de trilling van onze kleuren proberen over te
brengen".
Zo is de kunst van Vincent van Gogh, een man, die
allereerst iets voor de mensen wilde doen en die dat
op alle mogelijke manieren geprobeerd heeft en het
op alle mogelijke manieren zag mislukken totdat het
hem lukte in kunst. Misschien was hij naar aanleg niet
eens zulk een verbluffend groot kunstenaar, maar hij
heeft zijn bescheiden talent tot iets groots weten te
maken door zijn hartstochtelijk pogen, eigen en
andermans eenzaamheid te verminderen, te ver
zachten.
Daarom is de tentoonstelling in Schiedam wel dege
lijk „een gebeurtenis" en daarom durf ik als conser
vator van het museum te stellen, dat het me niet be
gonnen is om een geweldig hoog bezoekersaantal.
Het gaat bij Vincent altijd om méér, niet om meer
mensen, maar om meer menselijkheid.
P. JANSSEN.
De tentoonstelling bevat een reeks van de
meest beroemde werken van Vincent (50 schil
derijen en 30 tekeningen in een overzicht van
zijn leven, van het aarzelend begin tot het
hartstochtelijk einde). Er is een catalogus met
toelichtende tekst, er worden voor groepen op
aanvrage rondleidingen gehouden. Dagelijks is
de tentoonstelling geopend, van tien tot vijf,
's zondags van twaalf tot vijf en bovendien op
de woensdagavonden van zeven tot tien uur.
Op vrijdagavond 10 januari wordt er in de serie
„Ontmoetingen met kunst" een bijeenkomst
aan gewijd. Wie daar nog niet voor inschreef,
kan dit alsnog doen of een formulier aan de
museumkassa afhalen of op de avond zelf een
kaart voor alleen die avond kopen.
LANDWEG in Saintes Maries, een plaatsje aan de Middellandse Zee, getekend in juni
