82
Tuinlaan, Buitenhavenweg c.a. en Spoorstraat
c.a.: sterk uiteenlopend beeld
We komen thans bij een drietal wijken met zeer uiteenlopend
karakter, het Tuinlaankwartier, het gebied rondom de Buiten
havenweg, en dat rond de Spoorstraat. Eén kenmerk hebben zij
gemeen: de eerste bevolking bestond uit bewoners, die de oude
binnenstad verlaten hadden. Voorts was men hier sterk aan zijn
wijk gehecht, meer dan in het Singelkwartier of het westen,
zodat de geaardheid van de oorspronkelijke bevolking thans
nog sterk nawerkt. In lokaal 5 (Buitenhavenweg) en lokaal 16
(Spoorstraat) manifesteert zich dit in een sterke ontkerstening
en een even sterke neiging tot extremisme, in lokaal 6 (Tuinlaan)
juist in een hoog percentage V.V.D. stemmen van gezeten bur
gerij. Ook is merkwaardig dat de uiterst rechtzinnige S.G.P. in
de ontkerstende wijk Buitenhavenweg haar grootste percentage
(4%) van de gehele stad haalde. De cijfers zijn:
P.v.d.A.
K.V.P.
P.G.
V.V.D.
C.P.N.
Tuinlaankwartier
28
26
23
21
1
Buitenhavenweg c.a.
53
16
13
5
9
Spoorstraat c.a
58
17
6
3
14
Het Westen: niet duidelijk, daar wijken sociolo
gisch niet juist ingedeeld
We komen thans in het westen, een wijk, die interessant studie
materiaal kan opleveren, o.m. omdat hier een aaneengesloten
rayon is waar vrijwel uitsluitend goedgesitueerden wonen.
De stemdistricten zijn echter helaas zo ingedeeld, dat steeds een
deel van dit rayon met straten van ander karakter is vermengd.
Het minste is dit nog het geval bij loklaal 28, dat naast de Stad
houderslaan nog zes kleinere woonstraten van welgestelden,
een middenstandsstraat en twee arbeidersstraten omvat. Ook
lokaal 37 (Fr. Haverschmidtlaan en westelijke helft B.K.Iaan)
heeft vrij veel welgestelde stemmers, zij het met een sterk per
centage kleinere middenstand. Eenzelfde beeld geeft lokaal 29
(Nassaulaan, Warande, Nieuwe Haven beoosten B.K.Iaan,
Prins Bernhardlaan, Noletstraat) maar hier veroorzaken
Noletstichting en Broedersklooster een bijzonder hoog percen
tage K.V.P. stemmen. Zoals te verwachten viel is in deze drie
districten het percentage V.V.D. stemmen hoog, doch we blijven
in het ongewisse, hoe hoog het wel zou hebben gelegen, indien
de wijken sociologisch juister zouden zijn verdeeld. Ook om een
andere reden is dit jammer. De protestantse groepen zijn n.l.
juist hier bijzonder sterk vertegenwoordigd, zodat de vraag kan
rijzen of ook deze partijen beginnen uit te groeien tot partijen
van welgestelden, maar dan van kleine luiden, dan wel of zij
bijzonder sterk zijn vertegenwoordigd in dat gedeelte van deze
rayons (oostelijk deel Nassaulaan en Warande, westelijk deel
B.K.Iaan) waar de kleine middenstand woont. Opvallend is hier
vooral dat hun percentage hier hoger ligt dan in de buurten
bewesten de Aleidastraat, die als geheel in sterke mate het
karakter van woonbuurt der kleine middenstand dragen. De
cijfers in de genoemde drie wijken zijn:
P.v.d.A.
K.V.P.
P.G.
V.V.D.
C.P.N.
Lokaal 28
20
24
28
26
1
37
24
24
24
27
29
14
40
23
19
1
Benoorden B.K.-laan: drie aspecten
De wijken benoorden de B.K.Iaan vallen qua karakter in'drie
gedeelten uiteen. Tussen Liduinastraat, Aleidastraat, Vlaardin-
gerdijk en Nieuwe Haven ligt een typische arbeiderswijk, en we
kunnen hier dus eenzelfde uitslag verwachten als in Schiedam-
Zuid. Inderdaad vertonen de cijfers der vier bureaus een sterke
homogeniteit, maar op twee punten wijken ze toch sterk af van
de Gorzen. In de eerste plaats ligt het percentage der K.V.P.
hier veel hoger (26-32% in plaats van 22-24%) hetgeen uiteraard
gepaard gaat met een lager percentage voor de P.v.d.A., in de
tweede plaats geeft een lokaal (Mariastraat) een hoog percen
tage voor de C.P.N. (10%). In Schiedam-Zuid behaalde de C.P.N.
nergens zo'n hoog percentage. De gemiddelde cijfers zijn hier:
P.v.d.A.
K.V.P.
P.G.
V.V.D. C.P.N.
44
28
15
4 6
De Liduinastraat met het oostelijk deel van de B.K.Iaan, en de
tussenliggende straten dragen sociaal een zeergemengd karakter
terwijl de aanwezigheid van het Liduinagesticht het totaalbeeld
hier eveneens sterk beïnvloedt. De twee stemlokalen geven hier
het volgende gemiddelde:
P.v.d.A.
K.V.P.
P.G.
V.V.D. C.P.N.
Lokaal 30/31
28
42
16
7 3
Tenslotte de buurten tussen Aleidastraat, B.K.Iaan en Vlaar-
dingerdijk. De vijf bureaus getuigen hier ook van grote homo
geniteit. De percentages van de P.v.d.A. liggen tussen 35 en 38
en bij de andere partijen zijn de variaties weinig groter. Merk
waardig is, dat de V.V.D. hier niet boven het stedelijk gemiddel
de uitkomt, terwijl dit met de protestantse groepen juist wel het
geval is. Hier treffen we dan ook voor het eerst een hoog P.G.
percentage in een buurt van kleine middenstanders. Jammer, dat
op dit punt geen goede vergelijking met andere stadswijken
mogelijk is. De cijfers van de vijf bureaus geven de volgende
gemiddelden
P.v.d.A. K.V.P. P.G. V.V.D. C.P.N.
36 23 23 9 4
Tenslotte lokaal 38. Hier stemde de buurt bewesten de Vlaar-
dingerdijk, dus Slachthuislaan en omgeving, en de nieuwe grote
flats, die ook hier weer hun aanwezigheid kenbaar maken door
een hoog V.V.D. percentage. Cijfers:
P.v.d.A. K.V.P. P.G. V.V.D. C.P.N.
35 20 23 16 4
En hier beëindigen we onze wandeling door Schie
dam. Ik vermoed, dat het de lezer, die het geduld
heeft gehad zich door al deze cijfers heen te worstelen
gegaan is als mijzelf: heel vaak een gevoel van her
kenning, vaak bevestiging van eigen oordeel, soms
ook een frappante verrassing. Wellicht zal hij het met
mijn commentaar, dat ik overigens zo neutraal moge
lijk heb trachten te houden, niet volkomen eens zijn.
Maar in elk geval zal hij, naar ik meen, mijn slotcon
clusie kunnen delen, n.l. dat deze dode verkiezings-
cijfers ons een zeer levend beeld voor ogen brengen
van de stad waarin wij leven. Moge dit artikel daartoe
bijdragen. R. T. v. d. GEER
