193 laatste rookwolk uitgeblazen, de ruiten zijn hier en daar gesneuveld, maar het gemaal Van der Goes met zijn front waarin de hardstenen wapenschilden van de Schielandse steden zijn aangebracht, vertoont nog geen verval. Van 1863 tot 1864 is er aan het gemaal gebouwd, een mooi en stoer gemaal was het voor die dagen, maar reeds in de derti ger jaren is het vervangen door het kleine motorgemaal aan de Vlaardingerdijk en sindsdien sloeg het dijkleger er slechts zijn krui wagens en zandzakken op. Maar ook dat gebeurt niet meer. Het gemaal Van der Goes mag nu de Schiedamse jeugd binnen zijn sterke muren onderdak gaan bieden. Voorlopig is de jeugd er nog niet. Er zwemmen eenden in het stille water voor het oude rasterwerk, en de meeuwen, die stil op het dak zitten, vliegen geruisloos en snel op, wanneer een van de bewoners van de torenflats brood gaat voe ren. Reeds domineert het stoomge maal zijn omgeving niet meer. Ondanks de hoge schoorsteen is het maar een gebouwtje in de scha duw van de hoge flats. Maar het staat er in ieder geval nog, en dat is meer dan van het oude Huis Spieringhoek gezegd kan worden. Het stond vlak bij de Spieringhoek- flat, de oudste van Nieuwlands drie torenflats. Waar de Schiedamseweg overgaat in de Burgemeester Van Haarenlaan staat zijn oude, ijzeren hek uitnodigend wijd open. Een brede oprijlaan van zwarte koolas voert nergens heen. Hij eindigt na een tijdje, als net de statig op rijzende Spieringhoekflat dichterbij komt. En veel leuker dan naar het archief gaan en de kadastrale bij zonderheden naslaan van wat eens dat hoge huis in Nieuwlands polder is geweest, is te raden naar zijn aard, alleen geholpen door de vage aanwijzing, die het hek geeft. Een landhuis, zo te zeggen naar de stenen van de poort, een landgoed, een herenhuis uit de eerste helft van de vorige eeuw. Het ijzeren hek is solide, maar het is geen fraai smeedwerk. Een land van boeren is Nieuwland eeuwenlang geweest, een land van boeren en vee, maar toch geen polder zoals honderden polders in dit oude, lage land vlak achter de duinen. De Nieuwlandsepolder lag onder de rook van Schiedam, en Schiedam was vroeger wel meer dan nu de stad van de branderijen en stokerijen. Daar bleef spoeling bij over voor het vee en rond Schie dam lagen de boerderijen waar varkens en koeien gemest werden. Wie in het oosten van de Nieuw- landse polder de Noordvestsinge! afgaat, bereikt een boerderij waar eens de spoeling allesbehalve dun is geweest. De weg er heen gaat langs fa brieken met vriendelijke, nijvere kantoortjes aan de straat. Dan plotseling houdt de weg op. Naast het water staat een oude schuur, vervallen en met gebroken ruiten. De stenen zijn oud, de muren han gen scheef. Je kunt er langs lopen tot op een soort binnenplaats waar

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamse Gemeenschap (tijdschrift) | 1959 | | pagina 29