Veel variatie
153
Jenever „verouderd"
Onder dat hoofdje voedings- en genotmiddelen gaat natuurlijk de
drankindustrie schuil. In die tak van bedrijf alleen werken 1000 mannen
en 100 vrouwen. Daarmee is de drankindustrie de derde industrie in
grootte in Schiedam. Toch is het wel een echt Schiedams bedrijf. Er
werken vrijwel geen mensen van buiten de stad. Pendelaars trekt de
drankindustrie zeker niet aan. Het is trouwens helemaal een buiten
beentje, die drankindustrie. De bedrijven zijn vaak erg klein en het per
soneel is oud, naar verhouding veel ouder dan de gemiddelde leeftijd
in de andere Schiedamse industrieën. Daar maakt de drankindustrie
zich wel eens zorgen over. Hoe moet het gaan, als over een jaar of tien
alle huidige personeelsleden aan hun pensioen toe zijn?
Aardewerkindustrie in Schiedam moet vertaald worden in glasindustrie.
Echt aardewerk wordt hier niet zoveel gemaakt. Gebruiksglas des te
meer. De Verenigde Glasfabrieken geven het merendeel van de mensen,
die in deze tak van bedrijf werken, een boterham. Ook hier: vrijwel
geen pendelaars. Het personeel van de glasfabriek bestaat voor het
grootste deel uit pure Schiedammers. Dat is, zo zeggen de deskundigen,
doordat het een typisch Schiedams bedrijf is, opgekomen lang geleden
als toeleveringsbedrijf voor de drankindustrie en geheel Schiedams
gebleven.
Over al die andere soorten van industrie valt niet zoveel te vertellen.
Er werken Schiedammers en mensen van buiten de stad, er zijn nieuwe
bedrijven bij en heel oude. Ze vormen alle tezamen de arbeidsmarkt
van Schiedam, een levendige markt, met een zeer gevarieerd aanbod
en een even gevarieerde vraag. Een markt, die duidelijk bewijst, dat
Schiedam niet is de stad van de drank, maar de stad van de scheeps
bouw, een stad waar meer mensen werken in de bouwvakken dan in de
drankindustrie en waar aan de andere kant nog zo'n menigte van andere
bedrijven gevonden worden, dat Schiedam toch niet een Birmingham
aan de Schie is geworden, een eenzijdige stad met een eenzijdige bevol
king. Maar van dat laatste behoefde het bewijs werkelijk niet geleverd
te worden. We vormen allen met elkaar een heel gevarieerde Schie
damse gemeenschap.
J. K. BUISMAN
M. C. M. DE GROOT
Sociaal en cultureel pionier
28 september 1860 - 21 maart 1935
Achtentwintig september was het precies
100 jaar geleden, dat M. C. M. de Groot
geboren werd. Honderd jaar na de ge
boorte te worden herdacht is alleen weg
gelegd voor de zeer groten onder ons. Dat
wij in dit verband de naam M. C. M. de
Groot noemen is volkomen gerechtvaar
digd en vrij van elke holle frase of formele
verplichting.
Want hij was een van de groten!
Hoe groot, dat wordt men zich pas bewust
bij een grondige kennisname van de gebeur
tenissen en de daden die zijn leven hebben
beheerst.
De Groot was een gefortuneerd man,
maar daarnaast bezat hij de zeldzame
eigenschap zich slechts te zien als „rent
meester" van zijn bezit. De vele, vaak
grote schenkingen zijn daarvan het bewijs.
Slechts enkele ervan zijn, buiten zijn wil,
bekend geworden. Dat weinige is echter
al meer dan voldoende.
De cultuur lag hem na aan het hart. Zo
stichtte hij in 1896 het Volkshuis in een
poging het apathische culturele leven in
Schiedam tot ontwikkeling te brengen.
Toen in 1917 dit Volkshuis zijn taak vol
bracht had, schonk hij het pand aan de
gemeente ter vestiging van een openbare
leeszaal en bibliotheek.
De bekende, uit idealistische overwegin
gen gestichte, Wereldbibliotheek heeft in
financieel opzicht ook veel aan onze grote
stadgenoot te danken gehad. Daarnaast
was hij oprichter of begunstiger van een
reeks sociale instellingen, zoals de Schie
damse Gezondheidskolonie in Voorthuizen,
de Centrale Vereniging voor Gezond
heidskolonies in Ede en de vereniging
Armenzorg.
De coöperatieve gedachte was hij zeer
genegen. Dat bewijzen de coöperatie Door
Eendracht Sterk en de coöperatieve druk
kerij De Eendracht nog steeds. Als ge
meenteraadslid wist hij onophoudelijk de
knusse, conservatieve muren te doen
schudden door zijn progressief geluid.
Aan zijn voorstel is het te danken, dat
Schiedam als eerste gemeente in Neder
land overging tot het openen van een ge
meentelijke arbeidsbeurs. Een gerucht
makend initiatief, dat, aarzelend begonnen
op 9 december 1902, in even vijftig jaar uit
groeide tot een nationaal bestel van
arbeidsbemiddeling.
Het wekt dan ook allerminst verwonde
ring, dat deze figuur, die, zo hij het gewild
had, een nationale rol had kunnen spelen,
door het huidige Schiedam geëerd wordt
in zijn nieuwste uitbreiding. Op het bord
dat vertellen zal, waar de M. C. M. DE
GROOTSTRAAT zich bevindt, staat onder
de naam: „Sociaal en cultureel pionier".
We hebben er vrede mee. Het is niet
licht om in twee, drie woorden, de groot
heid te tekenen van een, die geweest is:
een waarachtig mens onder de mensen.
Het vullen van de likeurflessen uit oeroude vaten is in Schiedam nog
steeds „hand"-werk. (foto Henk Brusse)
