een teken des tiids
BEDRIJFSSCHOLEN
156
Velen van ons zullen zich de tijd nog kunnen herinne
ren, dat we „de schoolbanken vaarwel zegden en in
het volle leven stapten", een prachtig klinkende uit
drukking, die echter nogal wat van haarglans verliest,
als we ons de moeilijkheden weer voor de geest halen,
die deze verandering met zich meebracht. Het gevoel
van minderwaardigheid dat we kregen als jong broek
je tussen al die routiniers om ons heen, het plotseling
als een bominslag komende besef, dat onze schoolop
leiding, waar we zo trots op waren, eigenlijk niets te
betekenen had, de gesprekken der ouderen waar we
buiten stonden, de arbeidstijden die echt wel een bit
tere pil vormden na al die vrije middagen, en vooral
de volkomen onbekendheid met het werk dat we
moesten verrichten, met de arbeid om ons heen en
met het wezen van de gang van zaken in het bedrijf;
neen werkelijk, de stap in het volle leven werd niet
zo waardig en zelfbewust gezet als de uitdrukking
wel doet vermoeden.
Natuurlijk verschilt de hierboven afgeschilderde
uitwerking wel, soms zelfs zeer sterk, van geval tot
geval. Het maakt een groot verschil of men in een klein
bedrijf met een intieme sfeer gaat werken, of dat dit
moet gebeuren in een fabriek met honderden of dui
zenden collega's. Als „het volle leven" voor een prille
ex-schoolknaap bijvoorbeeld begint op een klein
kantoor, waar bij de eenvoudige werkzaamheden, die
hij aanvankelijk moet verrichten, alle aandacht aan
hem wordt besteed, verschillen zijn omstandigheden
en vooral de moeilijkheden die hij krijgt te verstouwen
hemelsbreed bij die van het joch, dat op een goede
dag naar een enorme machinefabriek fietst en daar
in een gigantische hal te werk wordt gesteld met en
kele honderden medearbeiders, waarvan het aller
grootste deel na maanden nog vreemd voor hem kan
zijn.
En juist voor een groot bedrijf, waar de leiding niet
zo'n direct en permanent toezicht op zijn werknemers
heeft, is het van het allergrootste belang dat al die
werknemers van stonde af aan de weg weten, zich thuis
voelen in het bedrijf, dat zij van wanten weten en
met een maximum aan zelfvertrouwen zelfstandig
opdrachten kunnen uitvoeren en vooral dat zij ten
volle vertrouwd zijn met de werkzaamheden die zij
moeten verrichten en met het belang daarvan voor
de gehele produktielijn.
De noodzaak hiervan, maar ook het moeizame be
reiken van deze vertrouwdheid door de jeugdige werk
nemers, heeft men bij vele grote bedrijven ingezien
en men heeft hiervoor een oplossing gevonden door
het stichten van bedrijfsscholen, scholen dus, die door
de onderneming zelf in het leven geroepen worden en
waar aspirant-werknemers technisch en vooral ook
mentaal vertrouwd worden gemaakt met hec werk
