9
Ook met de transformatie van Schiedams centrum
heeft men al rond 1925 een begin gemaakt. Het was
hoog tijd. Het verkeer Rotterdam-Maassteden nam
hand over hand toe, Rotterdam had op en naast
Schielands Hoge Zeedijk een brede verkeersweg
aangelegd, maar in Schiedam vernauwde zich die
weg tot een trechter. „Meedoen of verdwijnen",
zeiden de regeerders van de machtige buurstad;
Rotterdam dreigde met annexatie. „Niet nodig",
zeiden hoffelijk Schiedams vroede vaderen. „Niet
om u op uw dreigend opgeheven vinger te tikken,
maar we zijn al tot uw dienst. De plannen om de
grote weg over Schiedams grondgebied door te trek
ken, liggen al ter uitvoering gereed. We vragen u
zelfs niet geduld met ons te hebben".
Al voor '30 onderwierp Schiedam zich aan een in
grijpende operatie om zijn fysionomie te laten ver
fraaien; met goed succes werd de toen nog in zijn
kinderschoenen staande kunst van de plastische
chirurgie op zijn voorheen zeker niet fraaie aangezicht
toegepast.
De uitbreidingen van de twintiger en dertiger jaren
zijn kinderen van hun tijd, misschien zelfs op sommige
punten wel enigszins verlaat naar de destijds ge
bruikte maatstaven. Er zijn ongetwijfeld fouten
gemaakt, maar daarnaast zijn zowel in het oosten
als in het westen goede momenten aan te wijzen.
Tot die goede momenten in het oosten is zonder
twijfel te rekenen de singel in de richting zuidwest
noordoost met zijn groene taluds, tot die van Schie-
dam-west de Burgemeester Knappertlaan met het
Rubensplein. Dat plein, op het kruispunt van een
hoofdverkeersweg en een secundaire, is nog van het
oude type. Een omsloten plein waarvan de bebouwing
opgetrokken is door particuliere ondernemers, naar
het ontwerp van het architectenbureau Granpré
Molière, Verhagen en Kok.
De tekortkomingen? De wijken ten noorden van de
Burgemeester Knappertlaan, aan weerszijden van
de Rembrandtlaan, zijn te compact, de straten te
nauw, in het bijzonder in het oostelijk deel. Geen
stukje stadsplantsoen kon er af, de tuinen geheel en
al ingesloten, de hoeken van de gesloten bouw
blokken benauwd. Maar, zoals gezegd is, de grootste
kwaal is het totaal gemis aan recreatiemogelijkheden.
Het Julianapark, aan de zuidzijde, is in zijn groei
blijven steken, ofschoon de opzet was zijn oppervlakte
te verdubbelen. Zijn plattegrond had eivormig
moeten zijn, bij een half ei is het gebleven. De aanleg
is bewonderenswaardig, maar het is niet meer dan
een begin, een entree; het eigenlijke park is achter
wege gebleven. Terwijl het vast stond dat het Sterre-
t bos ten offer zou worden gebracht aan de industrie,
waren de financiële uitkomsten van het gemeentelijk
grondbedrijf zo niet de alles overheersende factor
dan toch een te hoog aangeslagen motief.
De massale uitbreiding, de grote vermeerdering van
de woningvoorraad even vóór en na '30 is ongetwijfeld
de stimulans geweest voor een belangrijke vestiging
van nieuwe ondernemingen van industriële aard.
Huisvesting voor de arbeiders was geen probleem
meer in Schiedam. En omgekeerd lokte de vermeer
dering van de werkgelegenheid velen naar de oude,
zich vernieuwende stad aan de Schie.
.de oude, zich vernieuwende stad aan de Schie.
