SPOORWEGTENTOONSTELLING
132
afbeelding 3
Na alles wat in dit nummer reeds
over het station en de Nederlandse
Spoorwegen is geschreven, lijkt het
ons niet nodig u nog eens op te
wekken voor een bezoek aan de
tentoonstelling, die op 1 juli in ons
Stedelijk Museum geopend is.
Veel van deze „tambaran"-voorwerpen hebben een
magische betekenis en werden dan ook bewaard in
het zgn. „tambaranhuis" van het dorp. In dit huis,
soms met een lengte van 30 meter, geschraagd door
fraai besneden palen, zetelen de wijze en oude mannen
aan wie in zo'n gemeenschap veel gezag wordt toe
gekend. In of voor dit „tambaranhuis" worden ook
de inwijdingsplechtigheden van de jongemannen
gehouden, die na diverse rituelen en het aanbrengen
van de stamtatoeëringen als man in de stam worden
opgenomen. Als een soort altaar wordt in dit „tam
baranhuis" de ceremoniële „stoel" gebruikt. Dit is
een voorwerp, min of meer in de vorm van een stoel,
waarvan dan de rugleuning uit een gezicht of mense
lijke figuur bestaat. Tijdens deze ceremoniën wordt
vaak op de zgn. heilige fluiten gespeeld. Deze fluiten
zijn dan ook bijzonder mooi bewerkt zoals u afbeelding
1 toont. U vindt hier een rijkbewerkte mannenfiguur
met ingelegde ogen van schelpen, bovenste voor-
hoofdsband en omlijsting van het gezicht zijn conische
en nassa schelpen. De onderste voorhoofdsband is
van dieretanden, in de doorboorde neus steekt de
slagtand van een everzwijn, terwijl de lendedoek van
gekleurde boomschors is. Het gehele bovenstuk van
deze heilige fluit is slechts 58 cm hoog, en toont ons
duidelijk het raffinement waarmede dit voorwerp
gemaakt is.
Ook de amuletten vallen op door de grote expres
sieve kracht, die in deze van 13-20 cm hoge hout
plastieken te vinden is, zoals u kunt zien in afbeel
ding 2.
Een bespreking van alle voorwerpen op deze unieke
expositie is hier ondoenlijk, want naast boven
omschreven voorwerpen vinden wij nog maskers,
die gebruikt werden als gezichtsmaskers voor de
ceremoniële dansfeesten of de huismaskers, die de
muren van de „tambaranhuizen" sierden. Uit boom
schors vervaardigde en beschilderde stoffen, die ge
bruikt werden om de lendedoeken, welke de vrouwen
dragen, te maken, veelal met geometrische patronen
(afbeelding 3), vindt u naast ophanghaken, waaraan
het voedsel werd bewaard, de kanoversieringen,
bamboekokers en kalkspatels (gebruikt bij het sirih-
kauwen), de wapens en de muziekinstrumenten.
Uitgaande van de magische kracht die deze voor
werpen omringen, want heden ten dage leeft deze
vreugde en angst rondom de cultussymbolen nog in
Nieuw-Guinea, is de opstelling van deze tentoonstel
ling tot stand gekomen. In een geheimzinnige sfeer,
verhoogd door het ten gehore brengen van primitieve
muziek uit het Sepik-gebied, kunt u met verwondering
kennisnemen van iets dat dan uw bewondering zal
krijgen, namelijk de uitingen van mensen, die op
haast ontroerende wijze geloof, hoop en liefde gestalte
hebben gegeven.
Een bezoek aan deze tentoonstelling, die na in Am
sterdam te zijn opgesteld, alleen nog maar in Schie
dam te bezichtigen zal zijn alvorens naar Brussel en
Bazel te gaan, kan ik u niet genoeg aanbevelen,
hopende, dat u na uw bezoek deze aanbeveling
doorgeeft.
De directeur van het
Stedelijk Museum.
