115
Fundering voor de nieuwe Brandersbrug bij het station.
heven en met gedeelten van Vlaar-
dinger-Ambacht bij Schiedam ge
voegd. Hierdoor herkreeg de stad,
na enkele eeuwen binnen zijn veste
opgesloten te zijn geweest, de
expansiemogelijkheden, nodig voor
een forse stadsuitbreiding.
Een gunstige factor hierbij vormde
het door de oorlogsjaren uit
blijven van grote openbare werken,
zodat de nog jonge afdeling stads-
stadsontwikkeling zich volledig
kon wijden aan de vraagstukken
van theoretische aard.
Het werk, dat in die tijd werd
verzet resulteerde in een in 1949
samengesteld Memorandum over
de Stedebouwkundige ontwikke
ling van Schiedam, dat sinds die
tijd bij de sanering werd gehanteerd.
De practische uitwerking van het
plan heeft Schiedam aan den lijve
ondervonden. In ternauwernood
vijftien jaar werd het Noorder
kwartier, met de Kreupelstraat,
Nieuwe Buurt en Schotse poort
met omgeving als door een reuzen-
hand tegen de grond gegooid.
Andere delen van het oude bran
derscentrum volgden de eerste
objecten snel op.
Zich vanuit het noordelijk gedeelte
van de stad naar het centrum ver
plaatsend lieten de slopers een
kaalgeplukte stad na. Hier en daar
stond nog een straatje overeind,
een paar huisjes, een hofje, uit
kijkend op een door de sloop vrij
gekomen terreintje waarop het
welig tierend onkruid al spoedig
de laatste brokstukken aan het
oog onttrok.
Er zijn, uit de aard der zaak, bij de
massale sloop veel ach's en wee's
geslaakt. Het intieme Schiedam
verdween, zei men, en het is een
droevig einde van een schilder
achtige buurt.
En men verweet Schiedam slechts
oog te hebben voor de toekomst,
zonder een verantwoord plan tot
restauratie in overweging te nemen.
Zelfs werd het plan geopperd van
de brandersbuurt een soort open
luchtmuseum te maken.
Maar nu, vijftien jaar na het ver
schijnen van het eerste op schrift
gestelde saneringsplan, blijkt Schie
dam zich niet verloren te hebben
in de toekomst. Het heeft zelfs een
stap terug gedaan.
Nu bevindt de stad zich weer op
het punt waar omstreeks 1700 de
ellende begon. Een open stad,
slechts enkele straten groot, die
het hoofd moest bieden aan een
enorme bevolkingsaanwas. Met
precies hetzelfde aantal straten,
maar ook precies hetzelfde aantal
open plekken ertussen. Er is niets
veranderd. Schiedam heeft de zwar
te bladzijde in het boek der historie
niet omgeslagen. Het heeft hem
schoongestuft.
Om hem nu, zoals het toen had
gemoeten, opnieuw neer te
schrijven.
HANS VAN DER SLOOT
