Plannen mei de
BRANDERS-
BUURT (2)
Is er eigenlijk
wel behoefte aan
vergroting van de
„mogelijkheden tot
creatief bezig-zijn"?
door
Hans van der Sloot
Leefbaarheid: kwestie
van behoefte
20
"VT OG steeds is de Brandersbuurt in het nieuws.
Niet in de laatste plaats is dat te danken aan de
vragen rond het Vierpleinenplan die, ondanks alle publi-
katies, zowel in de Schiedamse Gemeenschap, als in de
plaatselijke dagbladen als van de zijde van het Werk
comité tot Consolidatie Herstel en Ontwikkeling van de
Brandersbuurt nooit helemaal beantwoord zijn.
Het kernpunt van al die vragen is feitelijk: hoe is het
gesteld met de leefbaarheid van Schiedam? Het Werk
comité zegt daarover: „Slecht". En dat is een zienswijze
waarmee men het in het algemeen wel eens kan zijn.
Schiedam is niet werkelijk een leefbare stad. Schiedam is
een industriestad, die in nog geen twintig jaar zichzelf
bijna verdubbelde, met alle moeilijkheden vandien. Het is
ook een stad die het ongeluk heeft te liggen naast een
wereldstad. Een metropool. Weliswaar één, die een centrum
heeft dat niet navenant kan worden genoemd, maar dat
al met al toch attractief genoeg is om op de Schiedamse
bevolking een behoorlijke zuigkracht uit te oefenen.
Het Werkcomité tot Consolidatie, Herstel en Ontwikkeling
van de Brandersbuurt wil daaraan paal en perk stellen.
Het wil feitelijk niets anders dan die zuigkracht elimineren
door van Schiedam een leefbare stad te maken met een
eigen cultureel leven, dat de Schiedammer meer stad-
gebonden maakt en dat mogelijk zelfs een tegengestelde
zuigkracht zou gaan kunnen uitoefenen.
Op zichzelf is dit een edel streven. Er is niets tegen, integen
deel alles vóór, om de leefbaarheid van Schiedam te ver
groten zelfs als dit moest betekenen dat ze kunstmatig op
een hoger plan moet worden gebracht.
Het is alleen de vraag of dit kan en vooral of het kan op
de manier waarop het Werkcomité dat wil.
Waarschijnlijk niet. Het Werkcomité maakt in de toelich
ting en in de antwoorden op de over dit onderwerp ver
schenen publikaties de grote fout ervan uit te gaan dat
leefbaarheid niets anders is dan het bieden van een mogelijk
heid. Een mogelijkheid tot recreëren, een mogelijkheid
tot creatief bezig zijn, een mogelijkheid tot passieve kunst
beoefening en de mogelijkheid actief deel te nemen aan de
ontwikkeling van de cultuur in Schiedam.
Daarop is het hele Vierpleinenplan, de hele toelichting
van het Bezwaarschrift gebaseerd: op het door zelfwerk
zaamheid creëren van een centrum dat de leefbaarheid
van Schiedam moet vergroten; de zoals het Comité
dat noemt nieuwe en bezielende bestemming
Nu is leefbaarheid geen kwestie van mogelijkheden, maar
van behoefte. Leefbaarheid is geen begrip dat van toe
passing is op een plaats, een centrum, een stad. Het is een
begrip dat uitsluitend slaat op mensen, op personen, die
een behoefte hebben aan communicatie en aan uitings-
of ontspanningsmogelijkheden. Aan die behoefte moet
worden voldaan door het scheppen van een mogelijkheid;
daaruit komt het centrum voort en daardoor ontstaat de
leefbaarheid van een stad. Niet omgekeerd.
Het Werkcomité wil dit kennelijk niet inzien. Het heeft
zich vastgebeten in de door haar voorgestelde noodzaak
tot het creëren van een mogelijkheid en ze verdedigt deze
tot elke prijs. Zelfs als deze moet zijn dat men onjuist
heden moet gebruiken om het Bezwaarschrift de schijn
van redelijkheid te geven.
Om de noodzakelijkheid van de mogelijkheden tot recreatie
en vergroting van de leefbaarheid aanvaardbaar te maken
moet ze de aanwezigheid van bestaande mogelijkheden
ontkennen. Dit doet het Comité dan ook, zij het bijzonder
omzichtig. Maar, ze doet het.
Dit vooral in de onderdelen van het Vierpleinenplan,
waarin het Comité zijn ideeën over de restauratie van de
Brandersbuurt uiteenzet.
