BETEKENIS
INSPANNING
STEUN WAARD
67
60.000 liefhebbers niet op tegen het zelf maandenlang
repeteren, decors timmeren en spelen.
Geen wonder, dat de overheid, die het beroepswerk
subsidieert, ook hoe langer hoe meer steun gaat verlenen
aan kunst- en sportbeoefening door de jongere en oudere
liefhebbers. Schiedams overheid is daarbij niet achter
gebleven en de toneelwedstrijd is daarvan al ruim tien
jaar het bewijs.
Voor de deelnemende verenigingen, die stuk voor stuk
oude of veelbetekenende namen dragen als Geron, Bre-
derode, Othello of Tot steun in de strijd betekent de
wedstrijd een uitdaging, maar ook plezier om het resul
taat van hun werken met elkaar te meten en aan hun
stadgenoten te kunnen laten zien. De uitgeloofde prijzen
vormen daarbij een bekroning, maar zij zijn allerminst
de hoofdzaak, evenmin als de plaats op de ranglijst.
Veelbetekenend is dan ook, dat nu al tien jaar lang niet
slechts de verenigingen deelnemen, die vrijwel zeker
kunnen zijn van een eerste of tweede plaats, maar dat
ook de anderen trouw terugkeren om te trachten een
plaatsje hoger te komen.
Nu ik als jurylid terugkijk op de pas afgelopen wedstrijd
denk ik dan ook minder aan geslaagde of minder ge
slaagde voorstellingen dan aan zeven avonden, waarop
telkens weer een groepje mannen en vrouwen liet zien,
hoe serieus het zijn liefhebberij beoefenen en hoeveel
plezier het er zelf aan beleeft.
Omgang met mensen uit de kringen van het amateur
toneel heeft dikwijls de vraag doen stellen: „Waarom
spelen al die mensen toneel?" En het antwoord op die
vraag kan variëren van: „Omdat we het gewoon gezellig
vinden" tot „Omdat we menen er iets mee te kunnen bij
dragen tot de cultuur". Die soort beantwoording hangt
natuurlijk af van de toneelspelers zelf, onder wie diplo
maten, studenten, kantoorbedienden, huisvrouwen en ar
beiders. Maar voor allen geldt, dat zij toch aan den lijve
de waarde van het toneelspelen hebben ondervonden.
Die waarden zijn er vele. Enkele ervan springen onmid
dellijk naar voren.
1. Het amateurtoneel is een ideale vorm van ontspan
ning. Het leren van rollen, het werken aan karakter
uitbeeldingen en aan het spel, leidt voor de vele repe
titie-avonden de aandacht af van het dagelijkse werk.
Goed toneelspelen eist de beoefenaar helemaal op.
2. Amateurtoneel heeft ook een grote sociale waarde,
omdat het mensen van vaak zeer verschillende mi
lieus, leeftijd en capaciteiten bij elkaar brengt.
3. De waarde voor eigen persoonlijkheidsvorming is ge
makkelijk te herkennen, als men ziet hoe een groepje
mensen samen hard werkt, offers brengt en plezier
heeft in het gezamenlijk tot stand brengen van een
voorstelling. Dat geldt evenzeer voor de vereniging,
die altijd met de eerste prijzen gaat slepen als voor
de clubs, die onderaan op de ranglijst komen.
In de loop der jaren hebben wij in Schiedam al deze
dingen bevestigd kunnen zien. Wij zagen, hoe een klein
groepje dat onderaan bungelde plotseling omhoog
schoot, toen er een beroepsregisseur om hulp werd
gevraagd. Bij een andere groep, waarvan de spelers
meestal onverzorgd en lelijk Nederlands spraken, bleek
na kritiek van de jury, hoe diezelfde spelers in een
volgend seizoen alles hadden gedaan om daarin verbete
ring te brengen. En het resultaat van hun inspanning
was verbluffend.
Zelfde veranderingen constateerden wij bij het ontwer
pen en vervaardigen van decors. Waar vroeger vaak het
beroepstoneel geïmiteerd werd en men met schijnbaar
dure decors tot foeilelijke resultaten kwam, weten de
Een scène uit ,,En toen kwam dokter Frost,"
dat door Intermezzo werd opgevoerd.
meeste verenigingen tegenwoordig met eenvoudige hulp
middelen vaak artistiek fraai decors te bouwen, waarmee
op het kleine toneel van Musis Sacrum echt de nodige
sfeer wordt opgeroepen.
Wie het wereldje van het amateurtoneel kent, weet maar
al te goed dat de meeste verenigingen niet over grote
financiële mogelijkheden beschikken voor dure regie,
kostbare kostuums en decors. Verheugend is het dan
dikwijls te kunnen zien, hoe vindingrijkheid en zelfwerk
zaamheid van de spelers het financiële tekort met werk
van geest en hand aanvullen.
De voorstellingen van het afgelopen seizoen hebben daar
ook weer de nodige voorbeelden van gegeven evenals
en dit moet ook gezegd van het feit dat het wel of
niet slagen van een voorstelling allereerst afhangt van
een goede keuze. Juist dit jaar hebben we gezien, hoe
zichtbare inspanning niet tot het gewenste resultaat leid
de, doordat een verkeerd stuk slap van inhoud of
moeilijk te bezetten was gekozen. En dat hoeft toch
echt niet. Er bestaat immers een Nederlandse Amateur
Toneel Unie (de Natu) die er speciaal is om de toneel
spelende amateurs te helpen met adviezen. Zij bezit onder
meer ook een uitgebreide bibliotheek, waarin zich dui
zenden toneelwerken bevinden. De amateurclubs kunnen
daaruit een keuze maken van klucht tot drama, van „De
tante van Charly" tot en met de „Hamlet".
Afgezien van de resultaten mag Schiedam er trots op
zijn de jaarlijkse toneelwedstrijd te bezitten. Het ama
teurtoneel is namelijk belangstelling, waardering en steun
waard. Want niet alleen vond het toneel zijn oorsprong
bij de amateurs en waren in de oudste tijden alle acteurs
dilettanten, die zich bij feesten en plechtigheden wilden
uiten in woord, muziek en dans, maar ook in onze tijd
van veel vrije tijd heeft het amateurtoneel een belang
rijke functie in de vrijetijdsbesteding van de duizenden
liefhebbers,
