LARENS
LANDSCHAP
Stedelijk
kunstbezit
272
IN een nieuwe rubriek van dit blad zal iedere
maand een bepaald werk uil de collectie van
bel Stedelijk Museum worden besproken. De
bedoeling van deze rubriek is u vertrouwd te ma
ken met belangrijke stukken uit de museumverza
meling. hl liet laatste nummer van „De Scliiedamse
Gemeenschap" lieeft u na het overlijden van
Ossip Zadkine kennis kunnen maken met zijn
werk „De terugkeer van de verloren zoon", zo
dat wij dit werk niet meer zullen bespreken. Deze
maand bepalen wij ons bij de schilderkunst en wel
bij het werk van één van onze belangrijke Neder
landse schilders Jan Sluyters (1881-1957) nl. „La-
rens landschap met Octoberzon" uit 1910.
Dit doek is een van de markante werken, die
in de collectie van het museum te vinden is. Het
is een schilderij, dat door een Van Gogh-achtige
benadering al bij de eerste oogopslag de aandacht
trekt. Sluyters schilderde het doek op jonge leef
tijd (29 jaar), zodat we mede gelet op de hoge
leeftijd die de schilder bereikte nl. 76 jaar mo
gen spreken van een jeugdwerk. Het typische is,
dat in later jaren Sluyters veel meer portretten,
waaronder veel naaktfiguren en stillevens heeft
geschilderd, terwijl men toch bij een dergelijk ta
lent op jonge leeftijd een nog grotere ontwikke
ling op het gebied van de landschapsschildering
zou mogen verwachten.
In het jaar 1910 verbleef Sluyters te Laren en
uit deze periode dateert dit schilderij. Misschien
is, vooral wanneer u het in kleur ziet, het enigs
zins onbegrijpelijk dat dit fel-kleurige landschap
Hollands is. Men zou wellicht eerder denken aan
Zuid-Frankrijk, met deze baaierd van kleuren
rondom de lage zon en de korte, kleurige verf
streken van de velden en akkers. Nu is dit alles
niet zo moeilijk te verklaren tegen de achtergrond,
waarin dit doek is ontstaan. In de periode dat hij
deze Larense doeken maakte, was Sluyters, in ge
zelschap van een aantal toen nog jonge schilders,
zoals Piet Mondriaan en Leo Gestel, die als groep
veel verwachtingen wettigde. Een verwachting die
zoals we nu weten gerechtvaardigd was.
Te midden van deze vaak revolutionair werken
de schilders ging Sluyters zijn eigen weg, een weg
die hij voornamelijk gevonden had in aansluiting
met de richtlijn uit de Franse „fauvistische" schil
derkunst, genoemd naar de „Fauves" de wilde die
ren hetgeen dan weer meteen terug te brengen is
tot liet ietwat uitbundige kleurkarakter van dit
„Larens landschap met Octoberzon": De spontane
wijze van overbrenging en het ritme van de kleur
in dit doek maken dat dit landschap evenals
het echte landschap gevat in een laagstaande
oktoberzon steeds weer wisselt van kleur, ons
boeit en tevens verbaast.
Het doek van Sluyters is één van de hoogte
punten uit de verzameling eigentijdse kunst van
het Stedelijk Museum. Misschien werd het in 1910
ook niet door iederéén begrepen, doch laten we
blij zijn, dat verzamelaars en kunsthandelaren
wel begrepen, dat dit goed was, ook al verstonden
zij het misschien niet direkt!
Soms lijkt het wel eens of voortdurend de ge
schiedenis zich herhaalt!
PAALMAN
