267
Keynes heeft een speciale afdeling die zich bezighoudt
met de modelbouw op schaal. Wat op zichzelf niets zeer
bijzonders is. Amerikaanse ingenieursbureaus pasten het
systeem al ver voor de oorlog toe. Van de Egyptenaren is
bekend, dat zij hun pyramides ook eerst op schaal bouw
den. Belangrijk is, dat via het model, dat gelijke tred
houdt met het ontstaan van de tekening, onmiddellijk de
ruimtelijke aspecten van een project bij de constructie
kunnen worden bekeken. Voorts dienen de modellen als
instructievoorbeeld bij de opleiding van operators, die er
later mee moeten werken.
Keynes vindt zijn klanten niet alleen op de raffinaderijen.
De hele scala van kundigheden ligt op het terrein van de
petroleum-, de petrochemische en de chemische industrie,
van de voedingsmiddelenindustrie, van de elektro-, meet-
en regeltechniek, van bouwkundige beton- en staal
constructies, de industriële modelbouw en de warmte-
en koeltechniek. Enkele namen van klanten: AKU, de
Hoogovens, de benzine-maatschappijen, de MARS-
fabrikant.
Keynes is dus één van de breinen achter de komst van
de grootscheepse luchtverontreinigers in het Europoort
en Botlek-areaal?
De Keynes-top, bij wie zich ook administratief directeur
P. Dogger (50) heeft geschaard, moet lachen bij deze
veronderstelling, die als wat al te simpel kan worden
aangemerkt. De vragensteller verliest namelijk zo maar
het hemelsbreed verschil tussen process- en project-
engineering uit het oog. In het eerste geval, zoals bij de
grote Amerikaanse constructiebureaus, wordt ook het
„recept" voor een bepaalde installatie geleverd. Het
bureau heeft dan alles zelf in de hand, de „uitvinding", de
bouw, de afwerking, het levert een hele fabriek „turn key"
helemaal af: draai de sleutel om en begin maar
op aan de opdrachtgever.
Keynes legt zich toe op het tweede: project-engineering.
De opdrachtgever levert het meestal groot geheime
„recept" van het proces, dat zich moet voltrekken, en het
bureau dient de vorm erom heen te bouwen, op tekening.
Hierbij moet gezegd: behoudens uitzonderingen in de
voedingsmiddelen-sfeer. Keynes heeft de specialisten, die
fysische processen ontwerpen, waarbij het uitgangspunt
is dat niet te veel van de voedingswaarde wordt gedood.
Niettemin Winkelman over de luchtverontreiniging:
„Het heeft wat te maken met de historie van ons bedrijf.
Wij werken vaak naar het idee van de klant, de zorg ligt
dus in handen van de opdrachtgever, hoewel wij er zeker
rekening mee houden".
Jas: „De leek kan er over het algemeen niet over oor
delen. Vorig jaar was er die televisie-uitzending, onder
meer ook bij de Gulf opgenomen. Dat was gewoon valse
voorlichting: je zag een rookwolk ontsnappen, maar dat
was gewoon waterdamp. Je kunt de mensen voorschotelen
wat je wilt".
Winkelman: „We willen helemaal niet zeggen, dat ze
overal zuiver en schoon werken. Maar men insinueert
vaak".
Dogger: „Hoe langer je erover praat, hoe meer je het
aannemelijk maakt. Als iemand zegt, dat het in deze kamer
stinkt, en hij houdt het lang genoeg voi, is er altijd wel
iemand die het op het laatst gelooft".
Winkelman: „Interessant is in dit verband die grote
schoorsteen bij de Shell. Daar hebben wij aan meegewerkt,
niet bij het ontwerp ervan, maar samengewerkt. En nu
gaan we heus niet zeggen: wij hebben wat voor de lucht
verontreiniging gedaan. Maar we hebben hier niet voor
niets een waterzuiveringsafdeling. Goed water is één van
de grootste problemen. Ze zijn wel eens bij ons geweest, een
fabriek in Nijmegen: er komen schadelijke bestanddelen
met onze rook mee. Kijk, het is meestal op te lossen,
