105
ziet. Niet iemand waarmee men aan het
sollen kan slaan. Dat is en blijft ons
uitgangspunt. En ik dacht dat dat
goed was."
Naast het ontwerpen van verpakkin
gen en aanverwante artikelen, heeft
Publi-Studio ook een afdeling waar
tekenfilms en tekenstrips gemaakt
worden. In het verleden leverde men
reeds vele films af, zoals het beeld
signaal, de camerabuis, televisiebuis,
isothopen, transistoren, dioden, enz.
Stok: „Onze films zijn ik weet niet in
hoeveel talen ingesproken. Je ziet ze in
Engeland, Frankrijk, Amerika, het
Midden-Oosten en Afrika. Omdat je
voor zovele landen werkt, moet je op
passen op welke manier je een bepaald
technisch gegeven visualiseert. Ik kan
me nog het verhaal herinneren, over
een film, die handelde over communi
catie. Ik wilde die film laten beginnen
met een negertje, dat een bepaald be
richt doorseinde op een tam-tam.
Goed, we gaan naar het museum voor
land- en volkenkunde, om ons op de
hoogte te stellen van de gebruikte
signalen. We studeren er op, en maken
een bepaald ritme in beeld en geluid,
waarvan men ons verzekerde, dat het
bericht dat geseind werd, niets be
tekende. Later kregen we de film terug.
Of we maar onmiddellijk dat geluid
wilden veranderen, omdat ergens in
Afrika toch een bepaald volk boos ge
worden was om de inhoud van dat be
richt. We hebben ook wel gehad dat
men kwaad werd om de huidskleur
van een in de film voorkomend kereltje.
Dat moesten we dan later een neutrale
kleur geven: niet bruin, niet zwart,
niet blank, niet geel. Dat zijn zo van
die dingen, die iemand, die naar een
filmpje kijkt, zich niet realiseert."
Wat men zich ook nauwelijks kan
voorstellen, is het grote aantal tekenin
gen, dat nodig is om een tekenfilm van
circa 20 minuten te vervaardigen. Voor
een niet al te ingewikkelde film maakt
men ruwweg 30.000 tekeningen. Niet
allemaal verschillend, omdat men dik
wijls kan volstaan met een neutrale
achtergrond, waarin slechts een figuur
beweegt. Volgens insiders hun recen
sies spreken boekdelen zijn de teken
films van Publi-Studio de beste die in
Europa gemaakt worden. („Ze munten
uit door een hoge educatieve waarde,
vooral door de gedegen didactische op
zet. Bovendien is de animatie zeer aan
trekkelijk, en heeft men verouderde,
statische vormen volkomen losgelaten.
Men heeft een grote speelsheid van
kleur en compositie weten te koppelen
aan een goed en duidelijk technisch
verhaal.")
De weg van opdracht naar aflevering
van de tekenfilm is niet eenvoudig.
Men begint met de briefing van de op
drachtgever, waarin alle vaak zeer inge
wikkelde technische gegevens zijn ver
werkt. Op z'n gunstigst met nog een
kleine aanwijzing, hoe een en ander in
beeld gebracht kan worden. Daarna
vervaardigt men een story-board, waar
in de scènes met de later in te spreken
tekst ruw zijn aangegeven. Daarna
wordt precies bekeken hoe lang de ver
schillende scènes duren ten opzichte van
de tekst, hoeveel plaatjes nodig zijn,
hoe de beweging verloopt, enz. Het is
daarbij van het grootste belang, dat
men goed meedenkt met de kijker,
zodat geen gedachtensprongen ge
maakt worden. Zijn alle tekeningen
klaar, dan gaan ze naar de filmer, die
via een enkel beeldcamera alle tekenin
gen achter elkaar opneemt. Omdat men
aan een kleine film circa één tot twee
maanden werkt, moet men meestal,
nadat de film ontwikkeld terugkomt,
bekijken of nog wijzigingen, in verband
met nieuwe ontwikkelingen, aange
bracht dienen te worden. Is de gehele
film goedgekeurd, dan wordt de tekst
in de gewenste taal ingesproken, de ge
luiden gesynchroniseerd, en kan de
film vermenigvuldigd worden. Daarna
wordt deze in vele landen van de wereld
in de filmprojector gezet.
„Op het ogenblik zijn we weer volop
bezig aan een aantal filmstrips. En dan
komen de tekenfilms weer, naast
natuurlijk al het andere werk dat we
hebben. Op één opdracht zit ik eigen
lijk nog te wachten: het ontwerpen
van de verpakking van een pakje
marihuana-sigaretten. Daar heb ik een
heel fijn, speels ideetje voor in mijn
hoofd zitten", zegt Stok, die het zelf
overigens liever bij lindebloesemthee
houdt.
