eerste paal geslagen voor het Passage
theater, dat in december 1933 werd
geopend. Officieel, mèt een rede van
de burgemeester, maar als enkele
weken later ook in Schiedam de
première gaat van de eerste Neder
landse geluidsfilm, gewijd aan het
leven van Prins Willem de Eerste,
ontbreekt elke officiële tint, terwijl
in Den Haag en Rotterdam veel ver
toon van gemeentelijke autoriteiten
was gezien. De film werd beoordeeld
als ,,voor Nederlands doen goed,
naar hogere internationale maat
staven gemeten, matig tot slecht".
Tevens werd een film met surrealis
tische beelden (blokjes, strepen) met
bijbehorende geluidseffecten vertoond
in het voorprogramma. De Schiedam
mers waren er niet rijp voor, het
matig opgekomen publiek dat toch
wel uit de „betere" Schiedammers
moet zijn samengesteld geweest,
„kakelde er gewoon doorheen en
keek nauwelijks".
„Pandora op de Hoogstraat, in
middels herdoopt in „City bioscoop"
werd in 1938 „Monopole", nog altijd
onder leiding van Lou Daniels. Deze
heeft het heel lang volgehouden, de
tweede wereldoorlog overleefd, zijn
25-jarig jubileum gevierd, maar als
hij, 70 jaar oud, in 1960 met pensioen
gaat, zet de neergang duidelijk in.
Knokfilms, altijd een sterk punt,
kunnen de zaak niet draaiende houden
en in 1968 sluit Monopole, daarmede
een dood punt veroorzakende op de
Schiedamse winkelstraat. Allerlei
ideeën worden gelanceerd, cultureel
centrum, vestzaktheater, jeugdthea
ter, theater voor filmkringen en
-liga's, alles tevergeefs. Het theater
staat stil, dood, doods.
Passage, tijdens de oorlog vrijwel
uitsluitend UFA-films draaiende, (de
joodse eigenaars van het Tuschinsky-
concern hadden uiteraard niets te ver
tellen, blijkens een foto uit de oorlogs
tijd stond er van tijd tot tijd een auto
van de Reichs Theaterzug van Die
Deutsche Arbeitsfront voor de deur),
ging na de oorlog voor Schiedam een
rol spelen als HET theater. Alle
cabaret, alle revue en toneel die
Schiedam bereikte (en gezien de
zuigkracht van Rotterdam was dat
natuurlijk niet zó veel) speelde in
Passage. De Schiedamse Gemeen
schap verdeelde de „vrije" avonden,
in de vakantieweek draaide de „echt
Schiedamse" revues en tijdens de
herdenkingsfeesten van het 675-jarig
bestaan waagde men het, een oud
rederijkersstuk over Schiedam, zich
afspelend in 1488 op, te voeren. Niet
zo'n daverend succes, dat laatste.
Maar ook Passage kon het niet
volhouden. De organist, Joop Walvis,
verdween, verhuur van avonden kon
niet meer gegarandeerd worden. „Uit
vallen van het Passagetheater zal de
nekslag zijn voor het Culturele leven"
schreef een Schiedams blad in 1966.
Ondanks jarenlange onderhandelingen
met de gemeente, die het gebouw
vorig jaar aankocht, is de bioscoop
exploitatie per 31.12.1970 stopgezet.
Na 70 jaar is Schiedam weer over
geleverd aan rondreizende filmexploi
tanten. Maar die zullen goed moeten
zoeken naar een zaaltje, want ook
Musis Sacrum sloot enkele jaren ge
leden zijn deuren.
Maar ja, wat geeft het, we kunnen
toch bijna allemaal thuis naar de
spreeuwenkist gaan zitten kijken? En
Rotterdam is dichtbij, hoewel daar
ook al enkele bioscopen gesloten zijn.
C.S.
77
