37
de bron te vergeten waaruit zij voortvloeienbebben zich
nog anderen gevoegddie van zulk een buitengewonen aard
zijndat zij zelfs bet hart moeten treffen dat doorgaans
ongevoelig is voor do steeds wakende voorzienigheid van don
almachtigen God. Te midden van een burgeroorlog, die met
ongehoorde verbittering gevoerd wordt en soms aanleiding
dreigde te geven tot een inval van vreemde mogendheden
is de vrede met allo natiën bewaard gebleven, is de orde
gehandhaafdzijn de wetten geëerbiedigd en gehoorzaamd en
beeft er allerwege een goede verstandhouding geheerscht,
buiten bet tooneel des oorlogs; welk tooneel echter zeer
verkleind is door bet voortdringen v3n de land- en zeemacht
der Unie. Hot was noodzakelijk om geld en kracht, die in
vreedzamer tijden tot andere doeleinden gebezigd wordentot
de verdediging des lands aan te wendenmaar toch hebben
de landbouw, de koophandel en de zeevaart niet behoeven
stil te staan. De bijl beeft de grenzen van onze koloniën uit
gebreid en do mijnen, zoowel van ijzer en steenkolen als van
kostbare metalenbebben zelfs meer dan vroeger opgebracht.
De bevolking is gedurig toegenomenniettegenstaande de ver
woestingen welke in bet legerkampbij belegeringen en op
bet slagveld aangericht zijn, en bet land, dat zich mag ver
heugen in de gevolgen van toenemende sterkte en kracht,
kan de volgende jaren te gemoet zien met de hoop op eene
uitbreiding der vrijheid. Geen menschelijke raad heeft deze
groote dingen ontworpen, geen sterfelijke band heeft zege-
wrocht. Hot zijn de genadegaven van den allerhoogsten God
dieterwijl Hij zijn toorn over onze zonden bad kunnen uit
storten ons nogtans in genade gedachtig is geweest. Het
is mij wenschelijk voorgekomen, dat die weldaden doorliet
gcheele Americaansche volk als met één hart en céne stem
plechtigeerbiedig en dankbaar worden erkend. Ik noodig
mijne medeburgers in ieder gedeelte der Vereenigde Staten
en tevens ben, die op zee zijn, alsmede bendie hun verblijf
