6
niet geleden om dien kostelijken schat, de vrijheid.
Treffende episoden levert ons de geschiedenis der volken
op in hun strijd voor de vrijheid. Wij herinneren u in
de oudheid maar aan den strijd der Joden tegen de
Romeinen. Wie het werk van Flavius Josephus gelezen
heeft, kan zich eenigszins eene voorstelling maken met
wat bovenmenschelijke inspanning en volharding de Joden
Jeruzalem tegen Yespasianus en Titus verdedigden, lloe
diep moet niet de zucht naar vrijheid bij den mensch
ingeworteld ziin wil hij bereid bevonden worden zich
hongersnood, pest en alle ellende en jammerendaar
aan verbonden, te getroosten, .zooals de Joden vrijwillig
deden. Liever stierven zij den vreeselijksten dood dan
dat zij dat kostbare kleinood, de vrijheid, andermaal
verloren.
Hoe hebben in latere eeuwen de ongelukkige Polen
niet menigmaal het zwaard gegrepen en hun bloed ge
stort of zichwat nog erger isbij duizenden eene
verbanning naar Siberie getroost om het Russische dwang
juk af te schudden. Hoe voeren zelfs de onbeschaafde
Roodhuiden in Amerika een strijd op leven en dood
tegen de blanken om de vrijheid van hun maagdelijken
geboortegrond.
Doch wat zoeken wij bij vreemde volken, waar onze
eigene "Voorvaderen der wereld het tooneel te aanschou
wen hebben gegeven van een volkdat met den moed
der wanhoop, geld, goed, vrouw en kinderen, ja liet
leven opofferende, tachtig jaren streed voor de vrijheid.
Haarlem en Leiden hebben tooneelén te over geleverd
om nog bewijzen in den vreemde te zoeken voor de
waarheiddat de zucht naar vrijheid den mensch inge
schapen is.
En willen we in onze hedendaagsche omgeving blijven,
dan treden we slechts voor een oogenblik eene gevan
genis binnen. Goed eten en drinkenwarme kleeding
gezonde ligging, eene goede behandeling, kunnen zelfs
hemdie in zijne armelijke hut missen moest, wat géén
