•18
achter de schermendoch zoo wij alles wistenwij
zouden veel van onze schoone illusiën moeten laten
varen. Alleen de zoogenaamde vrije verkiezingen in
ons land zouden bijdragen genoeg kunnen leveren tot
juiste kenschetsing van den rampzaligen toestand onzer
vrijheid. Wat baten toch goede wetten, zooals wij er
gelukkig velen bezitten, wat een vrijzinnig staatsbestuur,
zoo de vrijheidsgeest niet in liet volk doordringt en zoo
de ontwikkelden en de gegoeden en de aanzienlijken en
de invloedrijkendie juist geroepen zijn de vrijheid tot
het deel van allen te maken, haar zooveel mogelijk voor
anderen trachten te besnoeien.
Wij spraken van goede wetten en zeidengelukkig
bezitten wij er vele.
Burgerlijke en staatkundige vrijheid! wie zal het
ontkennen, dat onze wetten ze ons in ruime mate
verzekeren Toch schiet er ook in dit opzicht nog
wal wat te wenschen over doch daarover aan
stonds nog.
De wet geeft somtijds te veel. somtijds te weinii7
vrijheid. Tè veel vrijheid noem ik het, wanneer, ter
wijl de dief gevangen wordt gezet, een verkwistend
bankroetier vrij blijft rondloopen, te veel vrijheid de
vergunning om gepatenteerd een aantal menschen van
hunne gezondheid, hun verstand en hun leven te be-
rooven en even zoovele huisgezinnen in armoede te
dompelen. I)e vrijheiddie den verknop van sterken
drank toelaat, is eene vrijheid, eenc beschaafdeont
wikkelde, christelijke natie onwaardig.
Het is te betreuren, dat er nog zoo weinig leden van
onze volksvertegenwoordiging gevonden worden, die too-
nen krachtig te willen medewerken aan de uitroeiing
van den volkskanker: misbruik van sterken drank. Te
veel vrijheid noem ik ook het recht, dat geweten-
looze ouders hebben hunne kinderen verstandelijk en
zedelijk, ja ook lichamelijk te vermoorden door hun
onderwijs en godsdienstige opleiding te onthouden en
