Historische Vereniging
maakt bloeiperiode door
SCYEDAM 3e jaargang/1 - jan./iebr. 1977
Schravelant werkt
aan Kat in de Zak
Schiedams
Nieuwsblad
Gratis kampweekend van
Burg, van Haaren-groep
HOLLE
PINKEL
Eet smakelijk!
Stad in debat
J
De avonturen
van
Be hang was van Elias van Nijmegen
Splinter' in
Zoldertheater
Als kennismaking met verkennerij:
Schiedams
Politienieuws
Broersma in Passagetheater
Wild West
Voor de rijken
Eilende
i
Olie-prut
Ongevallenkroniek
Ongelukken februari
lnbraakkroniek
defor
Marten Toonder t
"A u
door Leo Knoop^ en letie Mijinke (jNovotel)
Canapees
Gastvrouw:
geen sloofje
WOENSDAG 9 MA ART 1977
10-515
A
Trots
.nieuwe maanjekker donken*
Edit roersweertje1 Echiet op.janus
M'n vinoers jeuken als ik aan de
n vandiegtcBfdenk1
^ua.ik
komal...
Ach-adi. Jk was zotibraveT^ kletsk 'Y^Kijk'Paar^aan denamaakrovers1
^^latsoenlijkewolf_ennou hebjtiiLpadgaak f Haha.watzei ikje.weajn opdeopeie
jj me weerop het yerkeerde/regelnecht nagnweg1. Vporzichlig erathlerOT janus^
pad gehrachlI VfaroearoteweadaEI -
weebik zeker1,
Uraag wil ik, als eigenaar van cafe IX"
Koemarkt, even rcagcren op hot artikel
over do vechtpartij in mijn cafe, dat in een
van uw laatste edities stond vermeld.
Van dc politie hceft u vcrkeerde inlichtin-
gen gckrcgen. Nict allc vijfcntwintig klan-
ten zijn namelijk bij dc vechtpartij slaagv
gcraakt. Slechts een paar klantcn iicbben
mij geholpen dc dric raddraaiers buitcn te
zetten.
Hct door dc politic gcnoemde schadcbe-
drag van 3000 gulden is ook nict juist. In
de zaak aan dc Rottcrdainsedijk is niaar
voor een kleine 300 gulden vcrnield.
JAN MORI T,
ROTT1 RDAMSI'.DUK 266A.
SCHIEDAM.
SCHIEDAM- De Historische Vereniging is nog steeds in de groei. Op het se-
kretariaat blijven de nieuwe leden binnenstromen. Bedankjes arriveren vrijwel
nooit en dat is geen wonder: Schiedammers zijn dol op de geschiedenis van
hun stad. Als ieder stadgenoot met een boek over de plaatselijke geschiedenis
zich op zou geven als lid, dan had de Historische Vereniging er gauw een paar
duizend.
Ook het verenigingsblad Scyedam.
vol wetenswaardigheden over de liis-
torie van onze stad, loop! goed. Een
zesde van de oplaag wordt in de los-
se verkoop afgezet en dat is geen
slecht resultaat voor een dcrgelijk
blad. Bij het Tijdschrift voor Ge
schiedenis, een door professoren sa-
mengesteld orgaan. zouden ze ten-
ininste een gat in de lucht springen,
als er zoveel exemplaren naar de
boekvvinkel gingen.
Ook het januari-februarinuntmer van
Scyedam ziet er weer goed uit. Het
blad bevat zelfs een aardige printeur.
Josien Bokhoven van het Stedelijk
Museum heeft ontdekt wie nu eigen-
hjk het achtiende eeuwse kamerbe-
hang uit de Hoofdstraat schilderden.
Ze heeft het sterke vermoeden, dat
daarvoor een zekere Elias van Nijme-
gen verantwoordehjk was, een Rof-
terdammer bij wie je behang per
strekkende meter kon bestellen.
De omslag van het blad
van de
Historische vereniging.
Vrouw Wissels grauwe armoewijk? Een paar jaar geleden trof de slopers-
hamer de oude Brandersbuurt. Schiedam nam wraak op de holen, waar vo-
rige generaties in moesten kreperen. En naar mensen die wat zagen in res-
tauratie daar, werd niet geluisterd. Een genadeloze afrekening met het zwarte
verleden.
„Goed jongen, goed". Regisseur Joop
de Krom danst een beetje. als de ak-
teursprestaties op het podium hem
bevallen. Mishaagt hem iets; dan
loopt hij stijfjes naar voren en geeft
aanwijzingen. De spelers luisteren
aandachtig, want de Krom heeft de
wind eronder.
Wij zijn in de aula van de Scholenge-
meenschap Schravelant, waar het
iaarlijkse toneelstuk wordt gere-
peteerd. Dat is een ko-produktie van
scholieren en personeel en iedereen
doet razend zijn best, want een ge-
slaagd schooltoneelstuk is al jaren het
visitekaartje van Schravelant. De
verleden jaar gestorven en inmiddels
legendarische direkteur Spronk start-
te de traditie en twee jaar terug nam
leraar Nederlands Joop de Krom. het
vaandel over.
De zaal moet plat en dus viel de keu-
ze op een klucht van de Fransman
Feydeau, massaproducent van ge-
waagde toneelstukken zo rond 1890.
Het bekende recept: een spci van
vergissingenSchravelant voert op
„een kat in de zak". waarin een stu
dent ten onrechte wordt aangezien
voor een operazanger en nog wel een
wiens mooie stem is gered door een
zekere oparatie. Zijn beide tegen-
spelers vermoeden, dat hij hun vrou-
wen het hof maakt en daar moeten
ze dan ook erg om lachen.
(onderdeel van de Rijnmond West
Combinatie, waarin ook het Maas
sluis Nieuwsblad en de Nieuwe
Vlaardingse Courant zijn opge-
nomen) verschijnt op woensdag
huis-aan-huis in geheel Schiedam
Kantoor Rijnmond West Combi
natie: Hoogstraat 122 in Vlaar
dingen. Telefoon: 010-34.67.11
Agentschap: Eurotyp, Rotterdam
sedijk 238, Schiedam.
Postadres: Postbus 195, Schiedam
Hoofdredakteur: E.J. Mathies.
Redakteur: Paul Houkes, tel. prive
01804-19405.
Sportmedewerker: Peter Spek,
tel. 010-35.26.15.
Medewerker: Han van der Horst.
tel. 010- 26.46.73.
Klachten bezorging kan men uit-
sluitend doorgeven via het num-
mer 010-13.24.89 (van 8.30 tot
17.30 uur). Indien men donder-
dagochtend belt wordt de krant
nabezorad.
De bladen van Rijnmond West
Combinatie verschijnen in combi
natie met de woensdag-uitgave van
De Havenloods.
Duo's kunnen worden opgegeven
tot maandag 17 uur; gewone ad-
vertenties tot dinsdag 11.30 uur
Redaktionele kopij dient uiterlijk
maandag 17 uur binnen te zijn
Joop lie Krom: ,,Je vraagt eerst een
katalogus aan bij het Nederlands
Centrum voor het amateurtoneel.
Daann staan de korte inhoud, de
lengte, het karakter, de rolbezetting
enzovoort. Op basis van je eigen mo-
gelijkheden zoek je er dan vijf of zes
uit die eventueel in aanmerking ko
men. En dan kies je met in het ach-
terhoofd de vraag: „Kunnen we op
school mensen vinden, die er qua
type een beetje op liiken"?
Kat in de Zak bevatte een stuk of zes
rollen die ongeveer gelijk van lengte
waren, zodat het voile gewicht van de
opvoering niet op een of twee perso-
nen valt. Dat is belangrijk, want een
leraarsbaan omvat heel wat meer dan
het voorgeschreven aantal ufen pre-
velen voor de klas en ook de bergen
huiswerk, zorgzaam aan de leerlin-
gen toevertrouwd, zijn niet ntals. Re
gisseur de Krom: ,,Ik ervaar lesgeven
nu als zeer hinderlijk. Het feit is, dat
je er eigenlijk de laatste twee weken
konstant mee bezig zou moeten
zijn". Kat in de zak wordt niet uit-
sluitend opgevoerd door de leerlin-
gen. Ook verseheidenen leraren doen
mee plus congierge Bik, die bekend
staat als natuurtalent en zeker niet
onder doet voor plaatselijke topak-
terus als Koos de Groot en Jan
Guide. Is dat nu wel juist? Op het
Schravelant vinden ze van wel. Het
schooltoneelstuk, zo redeneert ieder,
dient een produkt te zijn van de he-
le school, en daar hoort ook het per
soneel bi.j. Er is zelfs sprake van om
ook ouders mee te Iaten doen", zegt
Joop de Kromm ,,als we bijvoor-
beeld 's een kommissie nodig he'o-
ben...." Bovendien is het altijd rnoei-
lijk om een volledige rolbezetting te
vinden. Met name de mannelijke leer-
lingen laten zich nauwelijks verleiden
om de biihne te betreden.
Laatste argument van de tonelisten:
leerlingen zijn na een paar jaar weer
weg. Met het personeel kun je een
ervaren kern opbouwen, zodat pro-
dukties op niveau mogelijk zijn.
SCHIEDAM -Vrijdag- en zaterdag-
avond treedt de theateVgroep Splinter
op in het Zoldertheater aan de
Nieuwstraat. Het is een vrij jonge for-
matie van zes koppen, die uit allerlei
kringen van het Nederlands amuse-
mentsleven komen.
Hun programma heet ,,Splinter-
nieuw" en is naar eigen zeggen een
voorstelling „die raakvlakken laat
zien en horen tussen kabaret, show
en hedendaagse muziek". De voor
stelling begint zoals gewoonliik om
negen uur.
Zaterdagmiddag treedt Henk Walters'
marionettentheater op met de voor
stelling „Carnaval der diere'n" en
cirkus. Het eerste onderdeel is gei'n-
spireerd door de gelijknamige kom-
positie van de Fransman Saint-Saens.
Hierna volgt een cirkusschow met
akrobaten en klowns, waarin Henk
Walters zich helemaal kan ujtleven
in het werken rpet z.ijn marionetten.
Behang was iets heel deftigs in de
achttiende eeuw, iets voor de neie
rijken. Zij alleen konden het zich ver-
oorloven hun muren met linnen te
bespannen en dat vol te laten schil-
deren met allerlei - vaak bijbelse-
voorstellingen. De behangschilders
hadden het er maar druk mee. Elias
van Nijmegen had een hele ploeg
knechten in dienst, die de enorme
doeken keurig volgens zijn voor-
schriften opvulden. Josien Bokhoven
heeft op het Schiedamse behang ver-
ijcheidene "handen" vastgesteld.
In ieder geval heeft ze een grote ont-
dekking gedaan. Met beschilderd be
hang sprongen onze voorouders nogal
nonchalant om - het kon immers niet
de kwaliteithebbenvaneen schilderij,
daarvoor moest er te snel worden ge-
produceerd- en wat er overbleef van
Elias van Nijmegens werk, is groten-
deels verloren gegaan bij het bombar-
dement van Rotterdam.
Jan Noordegraaf gunt ons een blikje
in de andere kant van Schiedam, die
zo schrijnend overheersende kant
van armoe, eilende en achterlijkheid.
Hij publiceert een kort fragment uit
sjofelen, de bundel realistische van
Henri Hartog.
toch op straat. Ze konden 'em geen
vier weken achtereen op school hou-
den. Vrouw Wissel had gehoopl, dat't
met den winter beter zou gaan, om-
dat ze dan soep kregen op school.
Maar 't was niks gedaan: de jongen
was een paar maal geweest, maar
toen was 't raar d'raf. hij lustte die
vette snert niet, zei hij. Wat moest ze
d'r aan doen. Och, om ouwe tijer te
worden hadden ze zooveel geleerd-
heid niet noodig, de jongen kon goed
lezen, hij schreef ook niet kwaad, net
als z'n vader, die een mooie hand
schreef. Maar toch, helemaal was ze
't niet met 't rondloopen van den
jongens eens. Een paar malen had zij
zich voorgenomen, om nog eens bij
de bovenmeester te gaan vragen of ze
den jongen weer mocht sturen. Wani
as-t-ie zoo bleef rondloopen. dan was
de branderij z'n voorland, en dat was
toch ook niets. Je moest die bran-
dersknechts maar zien, als ze thuis-
kwamen's avonds; ze waren oud, als
een an der begon te leven, 't waren
net ouwe mannetjes, alsje ze zag loo-
pen, ze schurkten zich kouwelijk in
d'r jas, met de handen in de zakken.
ze liepen met moeie stijve beenen.
met d'r hoofd naar den grond. En als
je d'r ondergoed, waschte, dan walg-
de je van de stank van zweet en jene-
ver."
C.Pluijm vervolgt zijn interessante se-
rie over het Schiedamse telefoonnet.
In de derde aflevering vertelt hij, hoe
de Bell- telefoonmaatschappij, een
partikuliere onderneming, Schiedam
van die nieuwe uitvinding voorzag en
hoe de gemeente bijna een dove to-
renwachter als nachttelefonist aan-
stelde.
Kortom, Scyedam is weer van harte
aanbevolen. Losse nummers twee
gulden in de boekhandel. Leden krij-
gen het blad gratis, (f 20.- per jaar,
f 30.- voor een cchtpaar en f 10.-
voor CJP-ers en bejaarden).
Hartog was armenschoolmeester in
Schiedam. Wie in zijn tijd - en dat
was het eind van de vorige eeuw - een
hart in zijn donder had, werd dan so
cialist. Zo ook Hartog, Die dan ook
op schrijnende wijze de eilende van
de gewone mensen wist te schilderen.
In Scyedam staat een onderdeel van
Hartogs eerste verhaal "Eene Beval-
ling." Een stukje "De jongen liep
SCHIEDAM De Burgemeester van
Haarengroep biedt jongens van 11 toi
14 jaar de kans om gratis een week
end lang kennis te maken met de ver
kennerij. Liefhebbers inogen kiezen
uit twee programme's. Ze kunnen
met de motorboot naar het Briel-
se Meer om daar te roeien en te zei-
len of per auto naar de Drunense
Duinen. waar zij welkom zijn in de
tenten van de groep. Het eten wordt
gekookt op een echt houtvuur.
Vanzeitsprekend kan slechts een
beperkt aantal mensen mee en het is
dan ook zaak er snel bij te zijn.
want wie 't eerst komt. 't eerst
maalt. Aanmelden bij mevrouw
Adriaanse, Franselaan 162c, tel.
151426.
t De padvinderij heeft de laatste
jaren een grote ontwikkeling
doorgemaakt en die heeft ook de
meer dan veertig jaar oude Burge
meester van Haarengroep niet
onberoerd gelaten. Het militaire
is er een beetje af. „Scouting".
zo vertelt een voorlichtingsblad.
,.is een eigentijdse vereniging,
/.eeierkenners aan board.
waarvan moderne meisjes en jongens
lid zijn, die zelf bepalen wat en hoe
ze willen spelen".
De Burgemeester van Haarengroep
valt eigenlijk uiteen in twee delen
Een daarvan bestaat uit zeeverken-
ners, die bijeenkomen in het trotse
schip de Alewijn de Groot, een oude
rijnaak. Dat vaartuig komt niet meer
van de wal en daarom hebben de
zeeverkenners de beschikking over
een zespersoonsboot die speciaal
voor het spel is ontworpen. In het
weekend verdwijnt de boot vaak
richting Brielsemeer, waar gelegen-
heid te over is om zich te ontwikke-
len tot een watersportman in de dop.
de „land"-verkenners komen bij-
een in hun „Raadhuis" vlak bij de
sporthal Margriet. Hun aktivitei-
ren staan, zoals het Scouting past,
in het teken van de gezamelijke ken-
nismaking met de natuur. Dat bete-
kent: veel kamperen, leren jezelf
te redden in het bos, samenwerken
en deei uitmaken van de natuur.
z.onder dat je die verstoort. Soms
trekken de verkenners daartoe zelfs
naar het buitenland, natuurlijk on
der deskundige leiding die binnen
de beweging zijn geschoold.
Het komendc kantp van de Burge
meester van Haarengroep staat hele
maal in het teken van de middel-
eeuwen. In het vooruitzicht ge-
steld worden ridders, kwakzalvers,.
verborgen schatten en toemooien.
Harga behaalde al eerder het kam-
pioenschap van deze landelijke
tweede klasse maar "net seizoen erna
werd de ploeg gedegradeerd. „Dat
was voor mijn tijd: ik heb de indruk
dat de ploeg juist in dit seizoen erg
sterk is geworden", zegt trainer/
coach Roel Evenblij van de Schie
damse formatie. Vorig jaar was
hij alleen belast met de trainingen
maar in dit nu zo suksesvol afgeslo-
ten mikro-korfbalseizoen is de
Voorburger ook coach. ,,Dat is
gebeurd omdat veel zaken in elkaar
vloeien bij het korfbal en de schei-
ding trainer en coach werkt vaak
erg vertragend".
Roel Evenblij heeft de gelegenheid
die hij kreeg om deze dubbelfunktie
uit te gaan oefenen niet onbenut ge
laten. Hij was dit tweede seizoen
bij Harga nauw bij de gehele vere
niging en de prestaties betrokken.
..Daarom ook dat ik die opgaande
lijn in het spel van Harga duidelijk
zie lopen".
Na een inzinking in de jaren zestig
neemt htt ledental van de padvinde
rij weer toe. Scouting schijnt ook in
deze tijd niet te vervelen.
De Schiedamse politie heeft leen
rustig weekeinde gehad, maar*dat
men niet te vroeg moet juichen
bleek maandagochten. Voor de
tweede keer binnen een paar dagen
sloeg op het Kethelplein een vracht-
wagen om. Ditmaal rolden geen
aardappelen over het verkeersknoop-
punt. maar bussen olie die dan ook
de landelijke pers haalden. De politie
kon uitrukken om met man en macht
een verkeerschaos te voorkomen.
Op de Lekstraat vond zaterdagmid
dag om kwart over drie een kleine
tragedie plaats. De driejarige Merle
stak onverhoeds tussen twee auto's
over. De wagen van de 41-jarige
J.M.S. schepte haar. Het kindje is
met een hersenschudding naar het
ziekenhuis gebracht.
Een motorfietser heeft zondaginor-
gen de 77-jarige mevrouw J.W.- op
een zebra bij de rui'ne aangereden.
Mevrouw J.W. aarzelde bij het over-
steken, de motorrijder nam een ver-
keerde beslissing en kon haar -niet
meer ontwijken. Met een zware!her-
senschudding en een gekompliceerde
beenbreuk kwam ze in het ziekenhuis
terecht.
Traditiegetrouw heeft de politie weer
het ongelukkenoverzicht van de
maand bekend gemaakt met de verge-
lijkbarc cijfers van verleden jaar. In
de maand februari vond aan de
openbare weg het volgende onhsil
plaats: in totaal gebeurden er 127
ongelukken, waarvan 21 tot zware en
101 tot lichte schade leidden. In vijf
gevallen was er helemaal geen schade.
Die cijfers zijn voor februari 1976
respektievelijk 131, 32, 95 en 4. Er
vielen op de weg in februari '77 geen
doden, 3 zwaar gewonden en 15
lichtgewonden. Cijfers vnor die
maand verleden jaar: 16, 20
Oorzaken in volgorde van belangrijk-
heid: geen voorrahg, te dicht volgen,
ed
geaeeldc derde plaats voor onvoor-
zichtig achteruitrijden en onoplet-
lendheid. Nummer vijf is slippen.
Een twintigjare jongmens wilde fcich
vrijdagavond meester maken van-een
draaitafel met toebehoren. Bij
Evatoom staan die dingen op aan-
trekkelijke wijze uitgestald, dus hij
wierp een steen door de etalageruit.
Dit viel kennelijk op, want het diefje
zette zijn aktiviteiten niet voort.
Misschien ook was het ontstane gat
te klein.
De volgende nachl keerde onze
muziekliefhebber terug en forceerde
deze maal een bovenruitje. Hij klom
naar binnen, zocht een grammofoon
met versterker en twee boxen ;uit,
zeulde het geheel weg en liep recht in
de armen van de prinsemarij, diebui-
ten stond te wachten.
Uit de auto van J.D. van P. aan djb's-
's Gravenlandseweg zijn twaalf ties-
sen whisky en twaalf flessen <Vijn
gestolen. De auto openmaken was
heel gemakkelijk, men sloeg gewoon
de linnen operkapping terug.
Maar het kwaad straft zichzelve. De
auto openmaken was heel gemakke
lijk, men sloeg gewoon de linnen
overkapping terug.
Maar het kwaad straft zichzelve.- De
gestolen drank vertegenwoordjgde
een waarde van slechts honderdder-
tig gulden. Een kater als een klop-
boor, mensen. Het zij de onver-
la(a)t(en) gegund.
Met hct voorjaar voor de deur breekt
de tijd van party's weer aan. Daar
om deze maand een paar suggestie's
voor wat eenvoudige snacks op stuk-
ics brood, in iloreca.-kringen cana-
pee's genaamd; Hiermec kunt u voor
betrekkcliik weinig geld weer eens
wat anders brengen dan chips, /out-
ics e.d
Het gaal liier om stukies vvit brood
van ca. 2 bij 3 cm. besmeerd met bo-
ter of mayonaise met daarop de vol
gende variaties:
belegd met ham en gegarneerd met
asperges
besmeerd met mayonaise eh belegd
met een schijfie tomaat, daarop een
schiifje banaan en besprenkeld met
citroensap
belegd met blaadje sla en tartaar,
daarop wat gesnipperde ui
belegd met eervelaat worst, plakje
/ure bom phis plakje ei
belegd met pate of leverpastei plus
partje mandarijn
belegd met blaadje sla. garnalen
plus cocktail sauce plus citroen.
Verder zijn er nog tientallen variaties
mogelijk naar uw eigen smaak en
idee. Als warme snack doen stukjes
kippelever in cen plakje spek gerold
en met een cocktailprikker doorsto-
ken, vervolgens in de frituur gebak-
ken, het ook heel erg goed.
Ik wens u veel sukses en probeer het
eens nit op veriaurdagen en derge-
liike. U /uit /ien. dat het niet alleen
voor u maar ook voor uw gasten een
welkome afwjsseling /al /.iin tussen
ulle hartige hapies, die er al ziin.
zet u b.v. een plateau met diverse
soorten kaas, stokbrood. eventuele
liartige liapjes, die niet snel bederven.
Verder zet u het grootste deel van uw
giasservies ook op tafel met daarbij
dc dranken en wijnen, die u gaat ser-
veren. Bier haalt u pas in dc kamer
vlak voordat uw eerste gasten arrive
ren. Als laatste /orgt u nog voor een
gevulde ijsemmer, opener, servetten,
sniiplank met riies, /out. peper en to-
nicstampers.
De c-anapees. /oals hierboven be-
schreven, die reeds 's middags klaar
gemaakt /iin, laat u voorlopig op een
koele plaats staan Mocht u het feest
in de turn geven, zet dan b.v. een pa
rasol boven de tafel.
Bij binnenkomst van uw gasten
schenkt u hen een glaasje in en ver
telt dat men zich voor de rest van.de
avond zelf kan bedienen. U bereikt
hiermee, dat men niet steeds op zijn
plaats blijft zitten, maar zich een
beetje beweegt en ook met anderen
in kontakt komt. Zelf loopt u niet de
hele avond been en weer, maar kunt
u een echte gastvrouw zijn en geen
sloofje van uw visite.
Hele ge/ellige avonden toegewen-st!
Een idee om als gastvrouw /elf ook
ge/ellig aan uw partijtie, verjaardag
etc. deel te nemen Zorgervoor.dat
voor uw gasten komen alles klaai-
staat Bent u niet in het be/it van een
huisbar. schuit dan uw eettafe! tegen
een wand" in de kamer. Op de tafel
SCHIEDAM /omiagochtend om
half ell begint in het Passagetheater
een orgelconcert door Piet Broersma.
Broersma heeft al eens vaker het be-
roemde slandaard-orgel bespeeld en
dat met groot sukses, want in
Rotterdam staat hij bekend als de
organist van de licht muze. Entfde
f.3,50, 65-plus, CJP en kinderen tot
en met 1 2 jaar f.2,-.
4
