Voortbrengselen van poolbeschaving
Deze week
Rijnmondband gekortwiekt
in „Soldaat van Oranje"
Aardgas duurder
haklini
STEMHQK
Stemmen bij
volmacht
Eng
0.77
AUTOHUUR-TEL. 010-349082
Prijsverhoging
Funktie
Dollars
ALLE TYPIN
ledereen met het „bloempotmodel"
Fancy fair op
De Tierelier
Camouflage
Kokosmakaronen
2pakken3^€r 2,33
Voordeel:
Kersenbonbons
150 gr.
kwartje
korting!
G0
mmm
Mmm.
Oerdegelijk M
onderhoud aan
al uw gasapparaten M
OflHi qasapparatGn
C| servicGdienst
■P nederland
VOOR STORINGEN 24 UUR PER DAG BEREIKBAAR
VERKIEZINGSAVOND PARTIJ YAH DE ARBEID
MINISTER DUISENBERG
STAATSSEGRETARIS MEYER
Schiedams Nieuwsblad
POSTADRES: POSTBUS 195, SCHIEDAM.
AGENTSCHAP: EUROTYP, ROTTERDAMSEDIJK 238.
In combinatie met de Nieuwe Vlaardingse Courant en het Maassluis Nieuwsblad
WOENSDAG 11 MEI1977 le JAARGANG NO. 19
O uw adres voor: gas - water - I
ook voor camping - sanitair
~Zc. riolering dakbedekking <o
m\ ,n Jo
:::m\
speciale valiant
speciaie vdiwiu
"iff. service /A
6 SCHlEOt^x
Eskimokunst te kijk
in Stedelijk Museum
Wie gashaarden heeft, krijgt een ste-
vige prijsverhoging van de Nederland-
se Gasunie aan zijn broek. Hoera, ein-
delijk! Voortreffelijk beleid. Dat
moeten ze vaker doen. Eindelijk gaat
het dagen. Richt een standbeeld op
voor die lui. Nog een paar jaar en de
mensen zijn gedwongen om alleen de
kamer te verwarmen, waar ze toeval-
lig zitten. En 's morgens zijn ze in-
eens klaar-wakker. Als ze hun voeten
op het nu echt koude zeil hebben ge-
zet. Want's nachts gaat de kachel op
nut.
Al nijdig, beste lezer? Dat was ook de
bedoeling. Verwacht nu geen ironisch
kommentaar op de prijsverhogers uit
Den Haag die toch beweren zo de in-
flatie te bestrijden. Want deze krant
staat achter hoge aardgasprijzen. Niet
uit pesterij, maar omdat Nederland
wel moet.
Verleden week schilderde de
SF-schrijver Isaac Asimov in Time
een huiveringwekkend beeld van de
wereld zo rond 2000. Olie en aardgas
zijn uitgeput. De mensen moeten
weer lopend naar hun werk, ook al is
dat kilometers verderop. In de sta
tions wachten de stoomtreinen, ge-
stookt met de kolen uit weer open-
gestelde mijnen. Van de kernfusie,
die de hoop op onuitputtelijke ener-
gie uit de jaren zeventig, is niets te-
rechtgekomen. Een paar huivering-
wekkende rampen hebben de mens-
heid ertoe gebracht de kerncentrales
a la Dodewaard te sluiten. Voedsel is
op de bon; er moet teveel worden
uitgevoerd voor een beetje olie en
een beetje gas om de maatschappij
op de been te houden.... En de grote
steden worden ontmanteld, want
steeds meer industrieen moeten, ge
dwongen door energiegebrek, slui
ten.
Dit is geen spookbeeld, opgeroepen
door kapitalisten belust op winst. Dit
zou kunnen gebeuren, als wij door-
gaan onze energie te verkwisten. Vol-
gens sommige geleerden wordt de
brandstofsituatie zelfs al binnen tien
jaar akuut.
Natuurlijk zwijgen de heren Den Uyl,
Wiegel en Van Agt over deze proble-
men. Met het doen van ondergangs-
voorspellingen win je geen verkie-
zingen. Maar het probleem bestaat en
op" de bureaus van de bewindslieden
dwarrelen steeds meer onheilspellen-
de rapporten. Niet voor niets stelt
Jimmy Carter fikse belastingen op
benzine voor. Ook hij ziet het
onweer aankomen en probeert brand-
stof te sparen voor de schaarste
straks.
Nederland verheugt zich in het bezit
van een massa aardgas en de nodige
olie in de Noordzee. Die voorraad
hebben we voor onze overleving
straks hard nodig. Dan moet het
maar kwaadschiks. De voorgestelde
prijsverhoging treft de grootste
verbruikers dan ook het hardst.
En daarmee is deze krant het eens.
Vijftien jaar geleden voor het gas
kwam brandde in de meeste hui-
zen alleen maar een kolenkachel.
Toch behoort kou niet tot de ken-
merken van 1950. Kou kennen we
wel... uit 1944 en '45.
En.naar die situatie kunnen we niet
terug. Wie eens echt prijsbewust zijn
energie gaat gebruiken, helpt dat
voorkomen. Hij zal trouwens ver-
baasd staan over de laagte van de gas-
rekening, als die komt.
H.v.d.H.
WWm
mmmmrn
Op de ijzige vlakten van Amerika's
hoge noorden bloeit al zesduizend
jaar de eskimobeschaving. Daar weet
een dapper volkje van tachtigduizend
mensen de heftige strijd tegen de
pool tewinnen.
Wij in het Jachtige Europa hebben
nogal eens de neiging kultuur af te
meten naar technische prestaties. Een
beschaving is hoog, wanneer men
reusachtige bouw werken neerzet,
wanneer ingewikkelde machines het
leven beheersen en machtige vorsten
hele werelddelen veroveren. Ten-
minste, dat denken wij.
Die hoogmoed wordt deze maand in
het Stedelijk Museum wel afgestraft!
Vrijdagavond opende de Canadese
ambassadeur een tentoonstelling van
eskimo-kunst. Sindsdien drentelen
velen tussen de magnifieke voort
brengselen van deze poolbeschaving.
De eskimo's kennen helemaal geen
vorsten. Ze bouwden geen paleizen,
maar kleine ijshutten. Ze vonden het
geweer niet uit en gingen op jacht
met een harpoen. Schrijven deden ze
niet.
Toch bezitten de eskimo's een bij-
zonder hoogstaande kultuur. In hun
ijshutten bewerkten zij stukken been
en speksteen tot prachtige voorstel-
lingen van hun wereld. We zien rob-
ben, ijsberen, vogels, met engelenge-
duld uitgesneden. En aan de wand
hangen hier en daar prachtige ge-
dichten, waarin het eskimovolk zijn
nauwe verbondenheid met de ongast-
vrije natuur schildert.
Want kunst had daar in het noorden
wel degelijk een funktie. Wie vis
wilde vangen, robben doden of ijs-
bergen jagen, die beelde ze in het
klein af. Zo zou hun onderneming
sukses hebben.
Men toonde altijd eerbeid voor de
ziel van het gedode dier. Dat schre-
ven de wetten van de gemeenschap
voor en een zondaar werd door de
goden streng gestralt. De blaas van
een zeehond - zetel van de ziel - werd
altijd in het water teruggeworpen.
De eskimokultuur is snel aan het ver-
dwijnen. Missionarissen hebben de
bevolking van het hoge noorden be-
keerd en handelsposten brengen de
produkten van de "beschaafde" we
reld: geweren, windkleding, sneeuw-
skooters, konserven, whiskey.
De eskimo's beginnen hun overoude
technieken langzaamaan te vergeten
en worden daardoor steeds meer af-
hankelijk van de handelspost. Wie
geen rauw vices meer eet, krijgt
slechtere tanden en dan kunnen de
vrouwen een pels niet meer tot leer
kauwen voor een warme jas. De
groep moet de huiden dan wel inrui-
len voor slechtere winterkleding uit
de textielfabriek. Een sneeuwskooter
is sneller dan de hondenslee. Panne
of geen geld voor benzine betekent
echter de ondergang. Een gestorven
hond kun je altijd nog opeten....
Zo verliezen de eskimo's langzaam
aan de mogelijkheid om op de ijs-
koude poolvlaktes te overleven. Ze
moeten wel wegtrekken naar de
mijnen, naar de pijpleiding van Alas
ka om daar de ineens onontbeerlijke
dollars te verdienen....
De kunst echter blijft. Een groep
eskimo-artisten werkt samen om die
in ieder geval levend te houden. En
uit hun werken blijkt heimwee naar
de voorbije tijd. Nooit beelden ze de
missionaris af, de pijpleiding of de
handelspost. Altijd scheppen zij de
magische afbeeldingen van het ver
leden.
En hun kunst bloeit. Dankzij de tech
nieken van de blanke beschaving kun
nen zij met ander materiaal werken.
Omdat zij niet langer trekken, kun
nen ze grotere vootwerpen maken
(die hoeven niet te worden meege-
sleept).
En van die kunst biedt het Stedelijk
museum nu een fascinerende selektie.
Ga kijken.
HAN VAN DER HORST
*De lijstsluiters
•Hitrubriek
•Ron Griep wint wielerronde
•Weer honkbalmatches afgelast.
CORNELIS SPEELMANSTRAAT IB - VLAAROINGEN
BOVAa
door leden van de Rijnmondband,
wordt onze vorstin onthaald, na
vijf jaar bezetting.
De Rijnmondband in Den Haag, net voor de kumst van Wilhelmina (Andrea
Domburg). Foto: Herman Zwarts.
SCHIEDAM Het is zondagochtend
6 uur. Een groot aantal figuranten
verzamelden zich aan het Noordein-
de in een stil en somber Den Haag.
Zij zullen, gestoken in kleding uit het
einde der oorlogsjarendeelnemen
aan de filmopnamen van de intocht
van Koningin Wilhelmina in 1945. De
kapper zorgt ervoor, dat iedereen het
toen populaire „bloempotmodel"
krijgt aangeineten. Vrouwelijke deel-
neemsters krijgen eveneens de haar-
dracht uit die tijdSommigen weige-
ren op bet laatste moment dit klas-
sieke uiterlijk en zien van hun verde-
re deelname af
Veertien leden van de Schiedamse
Rijnmondband behoren tot de deel-
nemers aan filmfragmenten. Zij
vormen de in gala-tenue gestoken
Koninklijke Militaire kapel onder
leiding van Kapitein C.L.Wqlther
SCHIEDAM—Een voorstelletje krijgt
de raad voor aanstaande maandag. De
Gasunie wil de aardgasprijzen verho-
gen. Wie er zijn huis mee verwarmt,
ziet de kosten gemiddeld 11 pet. stij-
gen. Mensen die alleen maar op aard
gas koken merken weinig van de ver-
hoging.
Het anti-inflatiebeleid van de regering
Den Uyl is voor de Schiedammers
nog een meevallertje. Eigenlijk zou
de prijsverhoging al op een januari
zijn ingegaan, maar minister Duizen-
burg heeft haar uit laten stellen tot
juli.
De precieze cijfers: Wie 0 tot 600
kubieke meter verbruikt ziet slechts
zijn vastrecht met drie gulden ver-
hoogd tot f 45.- Grote klanten gaan
23 cent per kubieke meter betalen in
plaats van 20 cent. Hun vastrecht
daalt van f 84.- naar f 69.- Steeds
geldt: hoe minder gas er wordt ge-
bruikt, des te lager het percentage
prijsverhoging.
Dit past in het regeringsbeleid, dat
zuinigheid met energie wil bevorde-
ren. Minister Lubbers zou graag twee
dingen zien: dat aardgas en olie even
duur worden, zodat de voorkeur voor
het leegslurpen van onze voorraad
verdwijnt en dat de huizen beter te
gen kou worden gei'solegerd. Dat zal
zeker gebeuren, als er voor aardgas
een fiks bedrag moet worden neer-
geteld.
Deze prijsverhoging is dan ook nog
maar een begin. B:1 W vrezen, dat ze
nog heel wat van dergelijke, hoogst
onaangename voorstellen in moe-
ren dienen.
Aardgasdienst Nederland B.V.
Den Haag: 070-643939; Vlaardingen:010-741034;Gouda:01820-27210
L Waddinxveen: 01828-6896; Moerkapelle: 01793-2225. A
TE KOOP GEVRAAGD
EETHOEKEN, BANKSTELLEN,
GASFORNUIZEN,
INBOEDELS.
TEL. 20.72.50.
SLEUTELS SLIJPEN: GRAVEREN:
Copieren MeJien Naamplaten
Scharen
Rotterdamsedijk 443
Centrum-Schiedam
te Schiedam
Vanavond 11 mei vindt er een grote
verkiezingsavond plaats in gebouw Arcade,
Lange Haven 71, Schiedam,
Aanvang 8 uur. Sprekers:
TOEGANG GRATIS
Tot aan de verkiezingen is iedereen,
die zijn politieke nieuws kwijt wil in
onze rubriek Stemhok, van harte wel-
kom. Het adres: Rijnmond West
Combinatie, Postbus 306 in Vlaar-
dingen. Uw bijdragen moeten 's
maandags binnen zijn.
De PSP afdeling Schiedam houdt
vrijdag 13 mei in zaal Irene in Schie
dam een verkiezingsavond. De spre-
ker is nog niet bekend, wel zal tevens
de film Mit uns nicht mehr (over
multi-nationals) worden vertoond.
Op 23 mei is Pol de Beer (WD)
in de Hoogkamer van het NIVON in
Vlaardingen. Aanvang 20 uur.
Maandag 16 mei houden de Maas-
sluisse VVD-vrouwen een bijeen-
komst op het adres Merellaan 117,
De laatste politieke avond van To-
verbal is op 12 mei: dan wordt de
PSP de gelegenheid geboden haar
standpunt te verkondigen.
Op 20 mei komt Kees van Kuy-
ten van de PPR voor een werk-
bezoek naar Maassluis. Tijd en
plaats zijn nog niet bekend.
In Hoek van Holland wordt op
11 mei een diskussie-avond gehouden,
georganiseerd door PvdA, samen met
de WD en CDA. len van den Heuvel
is in ieder geval aanwezig, terwijl
gehoopt wordt dat van andere partij-
en Hannie van Leeuwen en Haya van
Someren present zullen zijn. Plaats
van handeling: De Hoekstee.
Vanavond, woensdag 11 mei, is me-
vrouw Van Heel-Kasteel (CDA) gaste
in het Politiek Cafe van het CJV.
Plaats van handeling: Triangel Vlaar
dingen. Aanvang 19.30 uur. Onder-
werp: Ontwikkelingssamenwerking.
Piet Steenkamp (CDA) komt naar
Schiedam: dinsdag 16 mei spreekt hij
in Passage over „samen verantwoor-
delijk". Aanvang 8 uur.
23 Mei belegt SGP een forumavond
in Triangel, Vlaardingen, Aanvang 20
uur. Forumleden: C.N. van Dis, G.
v.d. Berg, drs. M. Burggraaf, drs. P.
van Ree en M. Lensveld. Het slot-
woord wordt door ds. P. Vermaat ge-
sproken.
In De Boeg in Maassluis spreekt dr.
L. van Klinken (RPF) op 13 mei. Hij
begint om 20 uur.
Ria Beckers en Wim Riedijk (PPR)
zijn aanwezig op een voorlichtings-
middag op 12 mei in Harrrionie in
Vlaardingen. Aanvang 14 uur.
Zaterdag 14 mei wordt door de
Vlaardingse Jeugdgemeenteraad op
het Veerplein een grote politieke
markt gehouden, waar diverse poli
tieke partijen vertegenwoordigd zul
len zijn.
PvdA is vanavond aktief: zowel in
Vlaardingen (Stadsgehoorzaal) als
Maassluis (Koningshof) als Schiedam
zijn afgevaardigden van deze partij op
een spreekbeurt aanwezig. Duisenberg
doet Schiedam en Vlaardingen aan,
Meier Schiedam en Maassluis en Van
Thijn Vlaardingen en Maassluis. Aan
vang 20 uur.
Zaterdag 21 mei staat D'66 met
een propaganda-marktkraam op de
Schiedamse Hoogstraat, voor het
Stedelijk Museum. Men kan er tussen
11 en 15 uur terecht.
Zoals bekend zijn er verschillende
mogelijkheden om, als men ver-
hinderd is om op 25 mei aanstaan
de zelf een bezoek aan het stem
hok te brengen, bij volmacht een
stem te laten uitbrengen.
De eenvoudigste mogelijkheid is
door het invullen van het onderste
deel van de oproepingskaart, waar-
door men iemand die bij hetzelfde
stembureau zijn stem moet uit
brengen kan machtigen. Wanneer
men niemand weet die men op
deze manier kan of w il machtigen.
dan wil de partij die men uiteinde-
lijk wil kiezen best helpen. Neem
even kontakt op met iemand van
de afdeling.
Verder bestaat de mogelijkheid,
om een willekeurig persoon te
machtigen, maar daarvoor dient
men zich uiterlijk vandaag te wen-
den tot de gemeentesekretarie.
SCHIEDAM - De kleuterschool De
Tierelier aan de Dwarsstraat 1 houdt
aanstaande zaterdag, 14 mei, een
grote fancy fair met vele attrakties.
De opbrengst is bedoeld voor een
schooibibliotheek, terwijl er als er
nog geld overblijft ook gefnvesteerd
kan worden in grotere speelwerktui-
gen voor op het schoolplein.
Op de fancy fair, die van 11 tot 15
uur in de school wordt gehouden,
is een kledingbeurs, een rommel-
markt, een rad van avontuur, een
ballenstand, grabbeltonnen en stand
waar men kan trouwtje-trekken. Ook
kan men zelf een schilderij maken bij
de schilder-centrifuge. De kosten
bedragen f 1.50.
Er is ook genoeg om de inwendige
mens te versterken: broodjes, worst,
koffie, thee en limonade is volop
verkrijgbaar.
Boer, die in 1938 was gepromoveerd
aan de Universiteit te Utrecht tot
Doktor in de muziekwetenschappen.
Deze rol wordt gespeeld door voor-
zitter G.J. van Aalten van de Rijn
mondband.
Het is een magnifiek gezicht, al die
gladgeschoren nekken onder die pet-
ten vandaan. De muzikanten lager in
rang met omzwachtelde onderbenen,
de hogeren voorzien van beenkappen
en boven de knie dan ineens die
wijde broekspijpen. Opgesteld naast
de ingang van paleis Noordeinde zul
len zij „Wien neerlands bloed" en
;,Het Wilhelmus" ten gehore brengen.
Het verkleden van de figuranten ver-
loopt traag. Er volgen uren van on-
rustig geloop, vragen, opdrachten,
verwarring, opwinding en zelfs verve-
ling. De regen valt geslaag naar bene-
den en ontziet noch de figuranten
noch de filmploejg. Een naburig cafe
tracht vergeefs aan de grote vraag
naar koffie te voldoen.
Dekorbouwers werken langzaam aan
de afwerking van de omgeving. Neon-
reklames en lichtbakken worden ge-
camoufleerd. Parkeermeters worden
onzichtbaar gemaakt. Het stand
beeld voor het paleis wordt rijkelijk
met bloemen versierd. Een antieke
wagen van „Profilti Nieuws" wordt
in het dekor geplaatst en een zojuist
opgemaakte plantenbank wordt door
een filmlamp omgegooid.
Dan opeens is er aktie. Proefopname
met figuranten. De oude voertuigen
worden gestart. Op aanwijzingen van
regiseur Paul Verhoeven dromt de
menigte samen. Langzaam baanl de
stoet zich een weg langs het enthou-
siaste publiek in een rijk met vlaggen
versierde Paleisstraat.
Weer valt er regen. Koud is het ook,
de mensen lopen enkel in een jurk of
kostuum. Tijdens de werkelijke in
tocht op 7 juli 1945 was het stralehd
weer. Toch klaagt men niet;iedereen
doet gewoon wat verlangd wordt.
De proefopnamen worden onderbro-
ken voor een lunch in het paleis. Een
prachtig, maar sterk verwaaxloosd ge
bouw. Van de koffie en aangeboden
koeken wordt dankbaar gebruik ge
maakt, na al die uren van lopen en
wachten. Het spreekwoord „geduld is
een schone zaak' krijgt voor velen
een diepere betekenis.
En dan ineens gaat alles goed. De
regen stopt en later komt zelfs de
zon om het hoekje kijken. De werke
lijke opnamen beginnen. Naast de fi
guranten nemen nu ook de akteurs
hun plaatsen in.
Set klaar, kamera loopt! Dan gebeurt
datgene, waarvoor iedereen vanaf die
ochtend half zes in touw is geweest.
Koningin Wilhelmina, in de persoon
van Andrea Domburg en de Soldaat
van Oranje alias Rutger Hauer stop-
pen, toegejuicht door een duizend
koppige menigte voor het paleis
Noordeinde. Onder de tonen van de
Koninklijke Militaire kapel, gespeeld
Het is toch wel zalig, dat er soma
dingen gebeuren, die de sleur een
beetje doorbreken. Ik heb zelf geen
last van werkzaamheden, die een
sleur zijn geworden. Gelukkig niet.
Maar dat kan niet iedereen zeggen. Je
hoort het immers vaak: altijd maar
weer dat werk, en. altijd maar weer
diezelfde vervelende handelingen uit-
voeren.
Ik kan het me wel voorstellen. Het
moet inderdaad afschuwelijk zijn, om
steeds maar weer hetzelfde werk te
doen, zonder al te veel afwisseling.
En als er dan eens iets onverwachts
gebeurt. dan is iedereen gelukkig.
Neem bijvoorbeeld vorige week. Op
een doordeweekse avond, toen ik
voor dringende werkzaamheden in
een bedrijf moest zijn, waar hard en
tot zeer laat werd overgewerkt. Een
afdeling vol mensen, die het op zich
misschien best naar hun zin hebben,
maar die er soms toch een beetje van
balen.
Het gebeurde, toen iemand plotseling
uit het raam keek.
,,Kijk es, jongens: daar komt er een
het raam uitl" zo riep hij over de af
deling.
Aan de over kan t van de straat was
een heer in de vensterbank geklom-
men. Hij had een spons bij zich en
een ramenwisser en terwijl zijn vrouw
hem bij een broekspijp vasthield, ba-
lanceerde hij op de vensterbank, deed
nog enkele pasjes in de richting van
het versl verwijderde venster en
begon zonder er nog langer over na te
denken aan zijn reinigingswerkzaam-
heden. De ratnenwasser komt per slot
van rekening tegenwoordig ook niet 1
meer overal.
Dat gebeuren bracht zo ongeveer het
gehele bedrijf in beweging. Tien, vijf
tien mensen verdrongen zich voor het
raam, om maar niets van het schouw-
spel te hoeven missen. „Kijk es, wat
eng.'" zuchtte een jongedame, die al
leen bij het kijken naar de geveltoe-
rist de rillingen over de rug voeldc
lopen. „Dat zou ik nou toch nooit
durven, he?" Een ander, die blijk-
baar beschikte over een makaber ge-
voel voor humor, riep hard naar de
overkant: „Laat 'm maar rustig los.
mevrouw! Als-ie valt hollen we we!
naar beneden om 'um op te vangen!"
liei ninigen van de ruiten ging voor-
treffclijk zo kon ik konstateren. De
bovenzijae was al geheel schoon en
droog, maar nu moest de onderkant
nog. En daar is lastig bij te komen
alf je op zo'n vensterbank staat.
De amateur-glazenlapper beschikte
over een ijzeren zenuwgestel. Re-
soluut zette hij zijn linkervoet vijfen-
zeventig centimeter lager, waar aan
de gevel een ijzingwekkend smal
richeltje bevestigd was. De andere
voet volgde. En hij zeemde.
Met ingehouden adem wachtten de
toeschouwers op de dingen die ko
men gingen. Want hoe moest de man
nou straks weer naar binnen? „Ik
vind het eng", zo deelde de eerste
dame nog mede, maar er was nie
mand die naar haar luisterde.
Natuurlijk kwam hij weer binnen.
Ongeschonden stapte hij enkele
momenten later de huiskamer weer
in, nog steeds geheel onwetend van
het feit, dat hij heel wat opwinding
had teweeggebracht. Het raam werd
weer gesloten en er was dus niets
meer te zien.
Het is gek, maar ik meende op som
mige gezichten wat teleurstelling te
zien, toen men voorzichtig weer aan
het werk ging. Maar dat zal dan vast
wel teleurstelling zijn geweest, omdat
de onverwachte onderbreking van het
werk weer voorbij was. Daar hou ik
het tenminste maar op.
VOOR BIJ GANGER.
Niet duur wel hmlijk
