PPR -wetenschappers: kernenergie
gevaarlijk maar ook kostbaar
Wim Geveke laat licht
over interieur schijnen
Irak
exotisch &'gewoon'
Deze week
Expositie in Stedelijk Museum
MB
iUtnUttu) op de Femina
Jpest'cS
Geen centrale op Maasvlakte
Haast
Stadsherstel
Ko van Dijk
in Passage
D'66 over Midden-Delfland
KANTTEKENING
Slachtoffers
HAARPROBLEMEN
BIOSCAL NEMEN!!
Aan vai
Vijf miljoen
WOENSDAG 5 OKTOBER 1977 le JAARGANG NO. 39
L' v
Inl. by BIOSCAL (Nederland)
SCHIEDAM/VLAARDINGEN Het beest heeft tien poten, een
paar grote maar, waarmee het zich op stukken hout vastklemt en
een heel stel kleintjes, die gebruikt worden om verrassend handig te
zwemmen. Als het diertje gegeten heeft, kun je het voedsel in zijn
maag zien zitten, want't is volkomen doorzichtig. „Garnalen wor
den pas rood, als je ze kookt", legt een deskundige bereidwillig uit.
Openingstijden: 10-17u/19-22.30u. zondag10-17u.
met uitsluitend klassieke en antieke kasten
Schiedams Nieuwsblad
POSTADRES: POSTBUS 195, SCHIEDAM.
AGENTSCHAP: EUROTYP, ROTTERDAMSED1JK 238.
In combinatie met de Nieuwe Vlaardingse Courant en het Maassluis Nieuwsblad
SCHIEDAM - Als er een kemenergiecentrale op de Maasvlakte komt, loopt
Schiedam bij eventuele rampen het grootste gevaar. Dat een groot deel der
bevolking dan langzaam krepeert, is zeer waarschijnlijk. Zo althans denken
PPR-wetenschappers Herman Noordegraaf en Rob In't veld erover. Zij hebben
hun angst aan minister Lubbers kenbaar gemaakt. In februari publiceerden de
ministers Lubbers en Gruijters het zogenaamd Aanvullende Structuurschema
Electriciteitsvoorziening. In dat stuk gaan de bewindslieden ervan uit, dat er
meer kemenergiecentrales moeten komen. Alleen over de plaats van vestiging
kan worden gediskussieerd. Op het iijstje staat de Maasvlakte. Herman Noorde
graaf en Rob in't Veld hebben het werkstuk nauwlettend onderzocht en hun
oordeel is vernietigend.
Volgens hen laat het Struktuursche-
ma belangrijke informatie weg. De
ministers vergelijken in hun studie de
mileueffekten van kerncentrales en
gewone electriciteitsfabrieken die
kolen als grondstof nodig hebben. Er
wordt een huiveringwekkend beeld
opgehangen van de vervuiling die
zo'n kolencentrale met zich mee-
brengt. De beide Schiedamse radica-
len wijzen op de vele nieuwe manie-
ren om die vervuiling uit te schake-
SSaWHHHS
fi
Drukte op de Maas, in de verte nadert een tanker. Aan land rijzen de schoorstenen van de chemische Industrie dreigend
op. Een te gevaarlijke plaats voor een kemenergiecentrale.
Drie weken geleden reed een auto te-
genover het pompstation tien paal-
tjes omver. De politie was binnen een
minuut ter plaatse. Even later voerde
de GGD gewonden af. De volgende
dag zette de gemeente rood-witte
hekken neer.
Die hekken staan er nog steeds. De
acht paaltjes - onderling door een
ketting verbonden- zijn niet wegge-
haald. Ze markeren de plek van een
klein drama. Ze fungeren als waar-
schuwing voor elke automobilist die
zich uit Rotterdam komende op de
gevaarlijke Rotterdamsedijk waagt.
Het wil er bij ons nietin, dat gemeen-
tewerken dSSrom zo lang draalt met
de herstelwerkzaamheden. Het ver-
vangen van tien paaltjes is niet zo'n
allervreselijkste heksentoer. Je moet
wat tegels uit de straat nemen, de
nieuwe exemplaren verankeren en de
ketting aanbrengen. Daarna laadt
men de rood-witte hekken op de
vrachtwagen en brengt die naar het
volgende toneel van een ongeval.
Maar in dcie weken is er nog niets ge-
beurd. Stoffige bureaucratie? Een na-
tionaal paaltjes- en kettingtekort?
Personeelsgebrek? Dreigend faillise-
ment van de stad, zodat die paaltjes
echt niet aangeschaft kunnen wor
den? Gewoon laksheid? We weten
het niet. We wagen ons 66k niet aan
een veroordeling.
Rest de verbazing. Verbaasd blijven
we, tot er wat gedaan is.
Wie vaak in Schiedams centrum komt
merkt weinig van de grote verande-
ringen daar. Dat komt gewoon, om-
dat kleine herstelwerkzaamheden de
regelmatige passant niet opvallen.
Daarvoor moet eenj mens met de ver-
baasde nieuwsgierigheid van een
vreemdeling door de stad wandelen.
Wij hebben dat verleden week eens
gedaan. En inderdaad.... de kaatste
jaren is het centrum een stuk leef-
baarder geworden. De Grote Markt is
niet langer een onoverzichtelijk kruis-
punt, maar een ontmoetingscentrum
voor mensen. Als de omwonende ho-
recaondernemers er .terrasjes begin-
nen, wordt het nog eens een centraal
punt in de stad, waar je altijd wel
vrienden ontmoet en afspreekt met je
meisje. De Lange Haven is niet langer
meer een gracht met vervallen monu-
menten, maar een levend stuk stad.
Particulieren hebben daar afzonder-
lijk het restauratiewerk ter hand ge-
nomen. Ze bouwden een herenhuis
om tot restaurant of tot gerieflijke
woning. Het is aangen&'am er te wan
delen. Zo hebben in de hele stad ge
meente en partikulier initiatief leuke
dingetjes ondernomen tot opfleuring
van het geheel. Het is voor de ge-
boren Schiedammer echt leuk om de
binnenstad eens met andere ogen te
bezien.
H.v.d.H.
SCHIEDAM- Volgens de meeste
mensen heeft TL-licht met werk
te maken. Ze installeren zo'n
blauwe buis in keuken of doe-
het-zelfhoek. Ze hangen er eentje
boven het bureau. Dat verdriet Wim
Geveke, derde telg uit de befaamde
Schiedamse familie die zoveel stads-
genoten al sinds 1927 van geschik-
te verlichting voorziet.
Beweren en bewijzen zijn twee.
Toen Geveke verleden jaar kans
zag .naast de winkel op de Broers-
SCHIEDAM - Morgenavond gaat in
het Passagetheater ,,Herfst in Riga"
van de Russische toneelschrijver
Alexej Arbusow. In de hoofdrollen
zien we dan Ko van Dijk en Mary
Dresselhuys.
Herfst in Riga is een wat lichtvoetige
komedie, die toont hoe twee ouderen
mensen samen het geluk vinden.
Mary Dresselhuys speelt een patiente
die een maandje in het sanatorium
komt kuren en daar wordt gekon-
fronteerd met een beest van een di-
rekteur (Ko van Dijk). Langzaamaan
blijken zowel arts als patiente veel ge
meen te hebben, de wederzijdse haat
verkeert in liefde en tenslotte besluit
de patiente bij de direkteur te blij
ven.
Ko van Dijk en Mary Dresselhuys
krijgen in dit toneelstuk kansen te
over om voortreffelijk karakterspel te
tonen.
Herfst in Riga staat in 50 Russische
steden op het repertoire. Ook de
Londense Shakespeare Company wist
van het stuk een enorm kgssucces te
maken.-
Kaarten aan de zaal. Reserveren via
tel. 269563.
Schiedam: R'damsedijk 443
Rotterdam: Hoogstraat 197 centr.
„De Binnenhof" Ommoord
Beijerlandselaan 101 Zuid
schocnreparatie klaar terwijl u wacht!
vest een ander pand te kopen,
besloot hij om een speciale
ruimte vrij te maken om de klanten
daadwerkelijk te tonen, wat je met
licht allemaal kunt do en. Achter
in de ruime zaak, vindt de bezoe-
ker nu een lichtstudio, de trots
van het bedrijf en -zo verzekert
Wim Geveke- uniek voor Neder-
land. Uw verslaggever bekijkt de
ruimte een beetje sketisch. Er ligt
wit tapijt, dat mede de zitbanken
bedekt, aan de muur hangen af-
fiches. Wim Geveke stapt naar
een enorme batterij schakelaars.
„Kijk", zegt hij, er handig eentje
omdraaiend. Plotseling schiet van
achter de bank geel licht om-
hoog. Geveke: „Dat is nu een
TL-buis. De mensen denken dat
die alleen van dat harde blauwe
licht geven, maar er zijn heel wat
kleurkombinaties mogelijk. Zo 'n
TL-balk moet je natuurlijk niet
gewoon aan het plafond hangen,
maar op deze maniev worden
prachtige effekten bereikt". Hij laat
nog meer verrassende TL-effekten
zien.
„Deze lichtstudio", legt Wim
Geveke uit, hebben we gebouwd
om mensen te laten zien, wat ze
thuis allemaal met een beetje leuke
opstelling kunnen doen. Ander
voorbeeld: een groot probleem is
altijd het goed verlichten van een
schilderij. Met de foto's hier
kunnen we laten zien, hoe straks
een inbouwspot bijvoorbeeld het
thuis doet". Dat klinkt natuurlijk
mooi, maar wie zegt dat het
schilderij thuis dezelfde kleuren
heeft als hier het schilderij. Ook
daarop heeft Geveke iets gevon-
den. In de wand bevinden zich
kleurspektra die met allerlei soorten
licht worden beschenen. Zo kan
de klant zelf vaststellen, hoe zijn
kunstwerken er thuis uit gaan zien.
Tenslotte toont de lichtstudio, wat
men allemaal kan bereiken met
inbouwspots. Belangrijk is dat voor
mensen die hun plafonds met
schrootjes verlagen.
Als de klant het soort licht in de
studio heeft uitgezocht, volgt
natuurlijk de keuze van een lamp.
Daartoe dient hij de winkel te
betreden, waar een keur aan stijlen
soort bij soort staan opgesteld.
We willen niet, dat de mensen
uren moeten snuffelen, voordat ze
iets gevonden h<-bben, wat hen
aanstaat", vindt Wim Geveke,
„daarom hebben we alles soort
bij soort gezet. Meestal hebben
onze klanten net nieuwe meubelen
gezocht en dan zoeken ze een
lamp die daarbij past". En inder
daad, dan is Geveke's opstelling
bijzonder praktisch.
(bvOloemsierkunsj)
Iboekhout
In de grote plantenkas van Iris vindt U exotische
en .gewone' planten.
Dat is nifet zo verwonderlijk, want Iris is zeer ruim
gesorteerd aic het gaat om planten en cacteen;
Kom gauw eens kijken!
Rotterdamsedijk 423 Schiedam. Tel.: 260155
len. Ze stellen bovendien vast, dat de
informatie over de milieueffekten
van een kemenergiecentrale nu niet
bepaald uitputtend is. Het Struktuur-
schema vergeet
- de schade die het koelwater toe-
brengt
- de zwaar radioaktieve afvalstoffen
en de feitelijke onmogelijkheid om
die veilig op te slaan.
- de versleten kerncentrale zelf. Ook
die is radioaktief geworden en moet
„ergens" heen.
Het struktuurschema schat, dat een
kernontploffing in een staal van twin-
tig kilometer slachtoffers maakt.
Daarbij worden alleen de onmiddel-
lijk gedode mensen genoemd. Dat er
later honderd keer zoveel mensen
sterven na een afschuwelijk lijden,
laat het Schema buiten beschouwing.
Rob in 't Veld en Herman Noorde
graaf hebben bovendien een rapport
van de raad van de volksgezondheid
opgegraven. Dat veronderstelt een
rampengrens van tweeendertig a acht-
enveertig kilometer. Massasterven dus
ook in Vlaardingen, Maassluis, Delft,
Den Haag, Rotterdam en Schiedam.
De wereld experimenteert nu zo'n
vijfentwintig jaar met kernenergie.
Daarbij is nooit een groot ongeluk ge-
beurd. Het heeft wel de nodige keren
weinig gescheeld. In Joegoslavie voor-
kwamen technici eens een afschuwe-
lijke ontploffing door het levensge-
vaarlijke gedeelte van hun kerncen
trale binnen te treden. Ze offerden
hun eigen leven voor dat van tiendui-
zenden anderen. Of technici in ande
re centrales zulk een persoonlijke
moed op weten te brengen, mag twjj-
felachtig heten.
Volgens Noordegraaf en In't Veld is
de Maasvlakte zo ongeveer het ge-
vaariijkste plekje van Nederland. De
nog kale zandwocstijn is omgeven
door zeer ontplofbare Industrie. De
nieuwe Waterweg is een der drukst
bevaren wateren ter wereld. Dagelijks
meren supertankers af in de naburige
havens. Grote branden of ontploffin-
gen zouden hun uitwerking op de
kerncentrale niet missen. Omgekeerd
zou een atoomexplosie op de Maas
vlakte een reeks van verschrikkelijke
rampen in de chemische industrie
starten. Duidelijk gezegd: straling in
combinatie met gigantische, dodelij-
ke gaswolken.
Socioloog Herman Noordegraaf, een
der ops tellers van het anti-kernener-
gierapport
De konklusie van de beide radikalen
is duidelijk: geen kerncentrale op de
Maasvlakte. Maar ze gaan verder. Het
gebruik van kernenergie wordt door
hun nota als te gevaarlijk en te duur
verworpen. Ze eisen onderzoek naar
decentralisatie van de energievoorzie-
ning (een hele hoop kleine centrales,
suggereren ze, dan kun je de afval-
warmte ook nuttig gebruiken, bij
voorbeeld in huizen) plus distributie
van elektriciteit. Niet leuk natuurlijk,
maar je kunt de nu aan onderzoek
naar atoomenergie gespendeerde kos-
ten ook gebruiken om andere vormen
van elektriciteitsopwekking te vin
den, zo stellen Noordegraaf en In't
Veld. Om de diskussie daarover op
gang te brengen eisen ze een in-
spraakprocedure. De vraag moet zijn:
heeft Nederland kernenergie nodig?
Een Fins wetenschappelijk team van de
Universiteit te Helsinki is er na ruim
lOjaaronderzoek in geslaagd een middel
samen te stellen dat uitstekende resul-
taten geeft bij sterke haaruitvai en roos,
dunnend en slap haaretc. Het middel dat
onder de naam BIOSCAL wordt uitge-
bracht is in Nederland verkrijgbaar bij
drogisten, speciaalzaken en kappers.
Het bestaat uit een elixer, welke bij voor-
keur in combinatie met de BIOSCAL
speciaal Shampoo dient te worden ge-
bruikt om optimale resultaten te kun
nen verwachten. Voor deskundigen is
er wetenschappelijke iiteratuur beschik-
baar.
Tel. 070-608182 - Postbus 16140 - Den Haag
De Amrobank heeft tot 27
oktober haar deuren geopend voor
de bezoekers van de indrukwek-
kende expositife „Goud door de
eeuwen heen".
Drie klubrekords van Atletiek-
vereniging Fortuna werden dit
Vveekeinde tijdens de estafette-
wedstrijden in Nijmegen verbro-
ken. Uw sportverslaggever Peter
Spek was daarbij en vertelt u
op pagina drie meer daarover.
Natuurvorsers tonen
onverwachte vorm
In het Stedelijk Museum toont de ko-
ninklijke Nederlandse Natuur histo-
rische Vereniging, wat er in en rond
de stad zo aan levensvormen - heel
onverwachte levensvormen te vin
den is. De show wordt gestolen door
de Strandwerkgemeenschap die een
tweetal Noordzeeaquaria heeft inge-
richt. Gewend als Nederlanders zijn
aan fraaieTV-documentairesover tro-
pische vissen, hebben ze in het alge-
meen niet zo'n hoge dunk van het wa
ter, dat de Hollandse duinen bespoelt.
Er zit haring in, zo weten we, en
schol, twee of drie weken per jaar
schijnt hier de zon en dan kun je de
tenen in de Noordzee steken.
Voordat de technologisch zeer moder-
ne visserij samen met de afvalstoffen
van een gigantische industrie de aan-
val op de Noordzee ondernam, was
dat een der dichts bevolkte woon-
plaatsen voor allerlei merkwaardige
levende organismes. Nu is de Noord
zee heel wat minder gastvrij, maar flo
ra en fauna doen niet onder voor wat
er in zuidelijker streken allemaal
rondzwemt of -kruipt. Daarvan leve-
ren de twee aquaria in het Stedelijk
Museum afdoende bewijs.
Reden genoeg om eens langs te gaan
bij de heer B.G. Otten uit Vlaardin
gen, lange tijd voorzitter van de re-
gionale strandwerkgemeenschap en
nu werkzaam bij de landelijke coordi-
natie van het biologisch Noordzee-
onderzoek. Hij houdt in zijn aquaria
merkwaardige levensvormen en dat
blijkt geen sinecure.
■„Je moet het water op de juiste tem-
peratuur houden", legt hij uit, „als
het boven de 21, 22 graden komt,
gaan de meeste dieren onverbiddelijk
dood. Ik doe dat op een vrij primitie-
ve manier met natte doeken. Mijn
zoon bevriest zeewater en legt nu en
dan klompen ijs in zijn aquaria".
Wat zwemt hier nu en hoe kom je er-
aan, willen we weten. „Wat je bij mij
thuis ziet, is bijna allemaal gevangen
voor de kust. Enkele c^jeren komen
van de Franse kant van het Kanaal of
uit het kanaal van Bristol. Kijk, daar
gaat een zeegrondel en dat zijn mos-
selen". Tegen het glas geplakt zitten
minieme zeeanemoontjes. Deze pri-
mitieve dieren blijken een weinig ro-
mantische manier van voortplanting
te hebben. „Ze zijn zeg maar levend-
barend", vertelt de heer Otten, „een
zeeanemoon staat met zijn voet vast
op zijn woonplaats. Soms Verplaatst
hij zich een klein stukje en dan blij
ven er voetdeeltjes achter. Daargroeit
dan een nieuw anemoontje aan. Als
ik deze paardeanemoon veel voer
geef, wordt hij groter, als ik hem laat
vasten, dan krimpt hij weer in. In
principe zijn deze dieren onsterfelijk.
In Engeland hebben ze er eens eentje
tachtig jaar gehouden. Hij is geloof ik
bij een Duits bombardement omgeko-
men.
Dat ding met die twee pijpen daar is
een zogenaamde zakpijp. Met de ene
zuigt hij water aan en voedsel, met de
andere pompt hij dat plus de afval
stoffen weg.
Ik voer mijn dieren met mosselen.
Die snijd je in hele kleine stukjes en
je zorgt, dat de dieren ze kunnen pak-
ken. Dat kost nogal wat tijd, want dit
aquarium heeft natuurlijk geen stro-
mingen, zoals de zee. Je moet het
voer boven elk diertje apart laten zak-
ken".
Ook Otten junior heeft op zijn kamer
een paar Noordzee aquaria. Over de
bodem daarvan scharrelen miniatuur-
schollen die nog maar jong zijn en als
ze straks te groot worden, de vrijheid
terugkrijgen. Daarboven peddelt een
garnaal en in een ander aquarium wo-
nen de zeeanemonen, de zeedahlia's
en zelfs een kokerworm. Dit merk
waardige dier verlaat zijn huisje nooit
en steekt alleen veelkleurige sprieten
naar buiten om voedsel te bemachti-
gen. In een apart visglas zwemt een
pitvis, want die eet alles wat beweegt.
Hoe is de heer Otten die op de tech-
nische dienst van Chevron werkt, nu
aan zijn interessante hobby gekomen?
Hij zegt: „De koninklijke Nederland
se Natuurhisiorische Vereniging groeit
hier in deze contreien goed. Er zijn
nu meer dan tweehonderd leden,
mensen die er behoefte aan hebben
iets meer gedegen geihformeerd de
natuur in te gaan. Zo wilde ik bijvoor
beeld meer aan vogelstudie doen en
dan kom je in de vogelwerkgroep te
recht komen. Er bestaat nu ook een
uitgebreide plantenwerkgroep, die-
strandwerkgroep, waar ik geweldig
door gepakt ben dus en sinds het laat-
ste jaar de insektenwerkgroep.
Elke groep heeft zijn eigen stijl. Zo
zal de vogelwerkgroep meer het ter-
rein ingaan, die heeft zich trouwens
nogal beziggehouden met ringen -
terwijl de plantenwerkgroep veel aan
determineren doet. Koos Kapel van
de heemtuin brengt daarvoor vaak
voorbeelden mee.
En de strandwerkgroep komt een keer
per maand bijeen. Dan worden de
nieuwe vondsten gedetermineerd"
De heer Otten vindt niet, dat zijn
broodwinnmg in strijd is met zijn
hobby. Chevron, zegt hij, heeft het
nodige gedaan aan milieubescherming.
„Ik kan we) stellen, dat ons afvalwa-
ter behoorlijk schoon is. Daar is inder
daad vrij veel aan gebeurd en we heb
ben nu een program van vijf miljoen
gulden om de zaak nog beter te ma
ken".
Wie meer wil weten over het werk
van de koninklijke Nederlandse Na-
tuurhistorische vereniging kan het
best kontakt opnemen met W. de
Ruiter, Van Hogendorplaan 42c, tel.
350813.
*SCH1EDAM - De bevolking van Schie
dam is in augustus met precies twintig per-
soncn afgenomen. Dat is 0,03 procent van
de totale bevolking, die op een September
76393 bedroeg. Het wordt tijd om wed-
denscbappen af te sluiten op de maand,
waarin Schiedam nog maar 75000 inwo-.
ncrs zal hebben.
*NIEUVVLAND - In dicnstencentrum de
4 molens wordt volgende weck'dinsdag
van twee tot vicr een modeshow gehou
den. De gctoondc kledij is ook te koop.
&3S8&3 Si
*Van links naar rechts: Maarten Peterhans, Annemarijke Steen en Jonan Z>toi-
zc. Zij hielpen vorig jaar D'66 Rijnmond West weer van de grond. Nu is de op-
bouw voltooid, vinden ze zelf.
SCHIEDAM/VLAARDINGEN De
afdeling Schiedam-Vlaardingen van
D'66 wil zich uitgebreid la(en infor-
meren over Midden-Delfland. Dat ge-
beurt op de volgende vergadering van
de partij, woensdag 11 oktober in
zaal Irene, Nieuwe Haven 115,
Schiedam.
De heren van Oosterom en Peet.alle-
bei bestuurslid van de Vereniging
Midden-Delfland, komen dan een
voordracht houden. Ze gaan het in
ieder geval hebben over de rekreatie-
ve aspekten van dit natuurgebied
naast de deur, de rekonstruktiewet
Midden-Delfland de problematiek
rond rijksweg 19, fietspadenprogram-
ma's en natuurlijk de macht die de
verschillende gemeentes op dit ter-
rein hebben. Beide heren verwachten
van de bezoekers heel wat vTagen
en opmerkingen.
Op dezelfde vergadering treedt het
voorlopig bestuur van D'66 af. Nu
de partij zowel in Vlaardingen als
Schiedam een gezonde groei door-
maakt, wordt het volgens de leden en
de plaatselijke partijtop tijd om ook
dat eens bij de feiten aan te passen.
In het nieuwe bestuur moeten zo mo
gelijk drie Schiedammers en drie
Vlaardingers zitting nemen. Ze wor
den volgende week woensdag in Irene
door de leden van D'66 gekozen.
ina30
t
'tfUfr tTmam
