ft
D
Ik kan steeds mijn nude
glaasje met vfnden
/CHOEflEf)
Honderd baby's per jaar ster raadselachtige dood
Hekken
a
Donderdag, vrijdag
Ien zaterdag staat er een
feestelijke ijstaart voor
G klaar bij van derTorren,
Hof van Spaland 15, Schiedam-Kethel.
WOENSDAG 23 AUGUSTUS 1978
34-58
Risico's
Ademstilstand
Gesprekken
Adriaan vertrok snei
Op donderdag 24 augustus om 13.00 uur openen wij in het
winkelcentrum Hof van Spaland', Schiedam-Kethel, ons 8e nieuwe filiaal.'
Een feestelijke gebeurtenis die wij G graag laten meevieren.
Daar krijgt G - 3 dagen lang - bij aankoop van een paar schoenen
een feestelijke ijstaart kado.
Oorzaken van wiegedood
nog altijd onbekend
"Kindje in bed gestikt" lees je we! eens in de krant, waarmee melding wordt
gemaakt van de plotselinge en onverwachte dood van een baby. In ons land
sterven per jaar zo'n 100 baby's aan deze zogenaamde wiegedood, ofwel edn
op de tweeduizend. Over de oorzaken van deze dood is bijna niets bekend.
Vlak voor hun dood werden de zuigelingen door een arts of een zuigelingen-
bureau als volkomen gezond beschouwd. Van verstikking is echter meestal
geen sprake. Volgens dr. J.P.A. Baak, verbonden aan het Pathologisch Insti-
tuut van de Vrije Universiteit, zal er wellicht over 5 tot 10 jaar pas meer dui-
delijkheid zijn over de werkelijke oorzaken van de wiegedood.
In de wetenschap spreekt men in
plaats van over wiegedood liever over
SIDS, Sudden infant death Syndrome
(plotselinge kinderdood syndrome).
SIDS sluiteen aantalvormen van ster
ven in de wieg uit. Onder SIDS ver-
staat men de plotselinge en onver
wachte dood van zuigelingen tussen
de eerste week en twaalf maanden,
waarbij een grondig onderzoek na de
dood geen duidelijk aanwijsbare oor
zaken oplevert. Sterfte ten gevolge
van verstikking, ademhalingsmoeilijk-
heden, maag- en darmstoornissen of
een hartziekte vallen niet onder SIDS.
Bevolkingsonderzoeken geven aan,
dat het risico van SIDS het hoogst is
in de leeftijd tussen 1 en 6 maanden
met als top 3 maanden. Er overladen
meer jongetjes dan meisjes en het ver-
schijnsel doet zich vaker voor in de
winter dan in de zomer. De dood
treedt doorgaans in tussen midder-
nacht en zes uur in de ochtend. Uit
statistisch onderzoek zou blijken, dat
wiegedood meer optreedt bij nog on-
ervaren jonge moeders en meestal bij
het eerste kind. In lagere sociaal-
economische milieu's' en in huizen
waar meer personen per kamer leven.
zouden er meer zuigelingen aan SIDS
sterven. Het risico voor de S1DS-
dood ligt hoger bij te vroeg geboren
kinderen, baby's die kunstvoeding
krijgen of al vroeg op de flesvoeding
worden gebracht.
Het onderzoek naar het Sudden infant
death Syndrome is ongeveer zo'n
tien jaar geleden begonnen. Er is een
aantal congressen aan gewijd geweest,
maar op dit moment zijn er volgens
dr. Baak nog geen echte baanbreken-
de nieuwe gezichtspunten gekomen.
Een onderzoek naar kinderen in de
Engelse plaats Sheffield was vooral
gericht op maatregelen om SIDS te
voorkomen. Door bepaalde risicofac-
toren aan te nemen kon er een onder
zoek worden gedaan door de Shef-
fieldse zuigelingen in twee groepen te
verdelen: een controle-groep (zonder
verhoogd risico) en een risico-groep.
De risico-groep werd weer in tweeen
verdeeld, waarbij de ene groep op
z'n beloop werd gelaten, terwijl de
andere intensief in de gaten werd
gehouden door een wijkzuster, een
Aan de tand
gevoeld
SCHIEDAM ,jyiaar juffrouw
Suzanne, wat heb ik gehoord, zijn
er twee vullingen uit uw kiezen
gevallen? Wat vervelend nou, Maar
u hoeft zich echt geen zorgen te
maken hoor, dat maken we hele-
maal in orde. Pijn? Was die vorige
tandarts van u dan zo'n stager?
Daar zijn toch al jarenlang allerlei
middelen tegen! Nee hoor, ik ga u
helemaal pijn loos behandelen.
Maar eerst maken we een foto,
dan kunnen we zien hoe het met
die tandjes van u stoat.
Drie dagen later.
„Tja, er is heel wat aan uw gebit
op te knappen. Kijkt u maar op de
foto, onder die pas nieuwe vul
lingen is het ook niet helemaal in
orde. Nou, we zullen maar met
het urgenste beginnen. Welke be-
handelkamer had u gewild, de rose
of de lichtblauwe? Coed, de rose
dan.
Nu moet ik helaas even boren. Dat
doet geen pijn hoor, ik ga het na-
tuurlijk eerst even verdoven. U
krijgt een spuitje met novocaihe,
maar daar voelt u ook niets van.
Eerst maak ik uw wang gevoel-
loos; ik druppel er iets op dat naar
sinaasappetsap smaakt, dan voelt u
die nare spuit niet.
Ziet u wel, we zijn al klaar. Ik heb
een hele grote vulling uitgeboord
en weer gevuld en u heeft er niets
van gevoeld. Ik geloof dat u zo 'n
beetje lag te dutten terwijl ik be-
zig was.
Tja, de prijs. U bent net door een
andere tandarts behandeld en dat
heeft aardig wat gekost. Weet u
wat, ik re ken halve prijs, dat komt
dan voor die twee vullingen op f.
160.-. Zou dat gaan? Fijn, tot de
volgende keer dan maar weer en
niet meer zo zenuwachtig zijn
hoor, juffrouw Suzanne, want u
ziet dat dat helemaal niet nodig
is".
Nou denkt u allemaal natuurlijk
dat ik dit verhaal uit mijn duim
gezogen heb. Of dat ik het maar
heb gedroomd. Nee hoor, het is
me echt overkomen, in Chigago in
de Verenigde Staten, een paar jaar
geleden. Daar hebben ze namelijk
meer dan genoeg tandartsen daar
is de klant koning, net als bij elk
ander bedrijf(je). En misschien
krijgen die tandartsen bij hun op-
leiding een stukje psychologie, wie
weet. Wat je ook voor kritiek op
Amerika kunt hebben, het ijs en
de tandartsen zijn er prima.
Helaas, hoe anders is de realiteit
hier. Deze week was het weer zo-
ver, ik had kiespijn. Na een aantal
zeer pijnlijke ervaring heb ik een
tandartsenfobie ontwikkeld. Dus
wacht ik net zolang tot het pijn
begint te doen, dan neem ik eerst
nog aspirines en hoop dat het
overgaat.
Nou, het gaat niet over en mijn
eigen tandarts is met vakantie.
Want, wonder boven wonder, ik
heb er een we ten te bemachtigen
en dat lukt niet iedereen. Vooral
bij de gastarbeiders schijnt naar ik
hoorde, vaak voor te komen dat
ze met kiespijn moeten blijven lo-
pen. Dus moest ik allerlei. tandart
sen op bellen en piech tig verzeke-
ren dat ik geen fondspatient ben
(want dan kun je het helemaal wel
vergeten), dat mijn tandarts pas
eind augustus terugkomt en dat
het echt heel erg pijn deed. Na
langdurig gebedel kon ik dan de
volgende dag hulp krijgen.
Het liefst had ik me van te voren
een alkoholische roes aangeschaft.
Maar ja, wat moet zo 'n tandarts
denken als hij dan vlak boven je
geopende mond staat. Dus maar
met knikkende knieen en klop-
pend hart er naartoe. En, ja hoor,
het viel niet mee en het deed vre-
selijk pijn. liiiiiiiiiiii! deed de
boor, bovenop mijn zenuw en
aaaaaaaaa! deed ik. „Mond open-
houden" zei de tandarts „anders
kan ik niets zien Zelf had ik lie
ver m 'n kiezen op elkaar gehou
den. Gelukkig was het gauw klaar,
als hij nog even doorgemarteld
had, had ik alles bekend. Achteraj
zei hij dat het een zenuwbehande-
ling is geweest, zonder verdoving.
Zoals ik in de Verenigde Staten
heb ervaren kan het ook anders.
En ik weet ook dat ik niet de eni-
ge ben die aan een tandartsenfobie
lijdt. Ik vindt dat er maar weer
een aktiegroep moet worden op-
gericht. Voor menswaardiger en
menslievender tandartsen behan-
deling, ook voor ziekenfondspa-
tienten. En voor lagere kosten.
Het is toch te gek dat je je leaf
pijr.igen en er ook nog geld voor
moet betalen. Wie is solidair en
doet mee? Als dat niet helpt, dan
organiseren we gewoon vakantie-
vluchten naar de Verenigde Sta
ten, inklusief pijnloos opknappen
van je gebit. Zo zullen de tand
artsen hun klandizie verliezen en
willen ze die terugwinnen, dan
moet de klant eerst koning
worden.
SUZANNE
maatschappelijk werkster en een kin-
derarts.
In de controle-groep kwam het nor-
male SIDS-risico voor; in de niet-
gecontroleerde risico-groep was het
aantal doden veel groter dan bij ge-
zonde baby's, terwijl de intensief ge
controleerde risico-groep aanvankelijk
geen baby-sterfte liet zien. Overigens
was het wel opvallend dat, toen een
moeder uit deze laatste groep mede-
werking weigerde, haar kind aan de
wiegedood stierf. In landen, waar de
zuigelingencontrole niet zo goed is
als in Nederland is het aantal SIDS
groter.
Bij gezonde kinderen kunnen
perioden van ademstilstand voorko,-
men. Zo'n periode kan tot ongeveer
20 seconden duren. De ademstil
stand treedt meestal op in de slaap.
Een duidelijke oorzaak hiervoor is
nog steeds niet gevonden. Tot op een
leeftijd van drie a vier maanden zou
den bepaalde kinderen gevoelig zijn
voor dit verschijnsel. Naast infecties
aan de bovenste luchtwegen wordt
een eventuele onvolgroeidheid van
het gedeelte in de hersenen dat de
ademhaling regelt als oorzaak van
deze ademstilstand genoemd, die
eventueel gevolgd kan worden door
de dood.
De psycholoog Lewis P. Lipsitt,
directeur van het Kinderstudie Cen
trum aan de Brown-universiteit in de
Verenigde Staten, gelooft, dat de
slachtoffertjes aan de wiegedood lij-
den aan een zeer ingewikkeld soort
*leer-onvermogen'. "Natuurlijk houdt
dat leren niet lezen, schrijven of pra-
ten in, maar meer een ontwikkelings-
proces, waarbij biologische bescher-
mingsreflexen (een reflex is een onbe-
wuste reaktie op een prikkel die aan-
wezig zijn bij de geboorte omgevormd
worden in 'vrijwillig geleerde' reac-
ties." Volgens Lipsitt volgroeit het
hersenweefsel kort na de geboorte en
in het bijzonder in de eerste twee
maanden van het menselijk leven.
"Als bepaalde gedragspatronen niet
op een bepaalde leeftijd voldoend
geleerd zijn en in dezelfde tijd de niet
aangeleerde beschermingsreflexen
verminderd zijn tot een niveau waar-
in ze geen invloed meer hebben, dan
zal het organisme niet voldoende
voorbereid zijn om te overleven",
aldus dr. Lipsitt.
Tussen 1959 en 1966 werden in 11
Amerikaanse steden een kleine 60.000
zwangerschappen onderzocht. Het
aantal sterfgevallen door SIDS be-
droeg 125. Hiervan werden 28 baby's
ouder dan 4 maanden. Bij al deze 28
bleken gewichtstoedoening, lengte-
groei en groei van de schedelomtrek
vertraagd zijn, alhoewel de groei voor
de geboorte normaal was geweest.
Weefselonderzoek van deze zuigelin
gen en vergelijking met flieren met
een langdurige groeiachterstand zou
den er op wijzen, dat er een vermin-
derde hoeveelheid zuurstof in het
bloed aanwezig geweest zou zijn en
dit zou ook wijzen op een hersen-
stoornis. Een theorie die door ver-
schillende geleerden aangehangen
wordt, is die van vemauwingen van
de neusholte. Een ander is dat bepaal
de kinderen overgevoeligheidsreacties
zouden vertonen tegen b.v. flesse-
voeding. Onderzoek naar virussen en
bacterien als veroorzakers van SIDS,
stammen uit eind zestiger en begin
zeventiger jaren.
Een recent onderzoek zou er op wij
zen, dat mogelijk de bacterie Clostri
dium botulinum wiegedood (mede)
kan veroorzaken. (Clostridium botu
linum is een tweelingbroertje van de
bacterie die in warme zomers een
grote sterfte onder (water)vogels kan
veroorzaken en niet ongevaarlijk is
voor de mens). En zo zijn er nog wel
een aantal aanwijzingen en theorieen
te noemen, die nog steeds niet af-
doende onderzocht en bewezen zijn.
Dr. J.P.A. Baak houdt zich onder
meer bezig met een bevolkingsonder-
zoek naar het voorkomen van SIDS.
Het aantal gevallen van SIDS laaf
sinds eind 1974 een lichte toename
in Nederland zien. Dit beeld zou wat
vertekend zijn. Volgens dr. Baak wor
den er meer SIDS-gevallen opgegeven
dan er in werkelijkheid zouden zijn.
Hij wijt dat aan het niet geihteres-
seerd zijn van huisartsen in de ware
oorzaken, omdat vele uit een soort
van gemakzucht geen gedegen lijk-
schouwing op het kind plegen.
Het Pathologisch Instituut van de
Vrije Universiteit in Amsterdam doet
overigens ook wat aan voorlichtrng
betreffende wiegedood. Men geeft
een folder uit over deze vorm van
zuigelingensterfte. Deze is aan te vra-
gen bij het genoemde instituut: De
Boelelaan 1117, Amsterdam, tel. 020-
5484017. In Canada en Engeland is
er o.m. een professionele opvang
voor ouders, die te maken hebben ge-
had met wiegedood. Veel ouders heb
ben namelijk last van schuldgevoel
over de plotselinge onverklaarbare
dood van hun kind, terwijl ze in feite
er niets aan kunnen doen. In Neder
land bestaat een dergelijke opvang
niet", zegt dr. Baak. "We proberen
op een beetje amateuristische wijze
de ouders met elkaar in contact te
brengen. We hebben niet de mogelijk-
heid om bij deze gesprekken aanwe
zig te zijn, maar we proberen dat een
beetje op te lossen door eerst een
gesprek hier op het instituut met de
echtparen afzonderlijk te hebben.
Voor deze gesprekken komen gemid-
deld zo'n tien aanvragen per jaar en
dat is (nog) niet zo'n groot aantal. De
ouders zijn toch wel positief over
deze vorm van hulpverlening, alhoe
wel ik er natuurlijk rekening mee
houd, dat ze positiever ten opzichte
van mij zullen zijn, dan ze misschien
in werkelijkheid zijn."
Het gemeentebestuur van Hendrik-
Ido-Ambacht is niet zo gelukkig met
de wijze waarop de laatste tijd in de
ze gemeente erfafscheidingen worden
neergezet.
In een mededeling aan de pers
schrijft het gemeentebestuur hierover
het volgende: „Het is gebleken, dat
vooral nieuwe inwoners van de ge
meente gaarne erfafscheidingen (hek-
werken en dergelijke) om hun tuinen
en erven aanbrengen. Teneinde te be-
reiken dat bedoelde afscheidingen
zoveel mogelijk voldoen aan de eisen
die daaraan ingevolge de Bouwveror-
dening der gemeente Hendrik-Ido-
Ambacht worden gesteld, is het ver-
eist dat, alvorens tot het aanbrengen
van tuinafscheidingen in welke vorm
dan ook wordt overgegaan, contact
wordt opgenomen met de Dienst van
Gemeentewerken, Graaf Willemlaan
22, alhier. Het gemeentebestuur ver-
zoekt verder ee n ieder die van plan
is een erfafscheiding aan brengen re
kening mee te houden dat afschei
dingen, die zijn aangebracht zonder
overleg met de Dienst van Gemeente
werken, moeten worden verwjjderd.
Overeenkomstig het advies van de
Raad van de Waterstaat heeft minis
ter Tuijnman een kleine wijziging
aangebracht in het trace van rijksweg
57 bij Nieuwenhoorn (Voorne). Het
trace wordt hier verschoven in noor-
delijke rich ting.
EIGENLIJK ben jij een zon-
daar." zei neef Adriaan uit
Leiden. We stonden wat onvast
voor de deur van cafe het Hoekje,
waar de laatste paardetram net
was weg gereden. Als de conduc-
teur niet was binnengekomen om
te vragen, of er nog klanten
waren, dan hadden we nog aan het
tafeltje gezeten. „Jij hoort hele
maal niet in de kroeg als aan-
staand-echtgenoot." ging Adriaan
verder. „Jij hoort je thuis voor te
bereiden op het heilig vaderschap.
Heb je eigenlijk thuis nog wat on
der de kurk?"
WE LIEPEN enigzins wankel
in de richting van de Bo-
terstraat. Een paardetram zit er
voor ons niet in. Er is wel een lijn
naar de korenbeurs beloofd, maar
de aanleg ervan wordt steeds uit-
gesteld. Ik weet ook wel waarom.
Bij mij in de buurt wonen te
weinig mensen die een ritje met de
tram kunnen betalen. Het be-
staande lijntje voert langs de
Singel, de Broersvest en de Lange
Nieuwstraat. Daar is sprake van
welvaart. Er gingen ook verschil-
lende mensen uit cafe 't Hoekje
met de tram mee. Goed in het
pak, kunncnde de conducteur een
fooitje geven, hoewel dat soort
volk zulks nooit doet.
mTEEF ADRIAAN EN IK
1^1 maakten een halve fles
genever op, voordat we in onze
bedden kropen. Ik geloof, dat dit
kruipen zeer letterlijk moet wor
den opgevat, gezien de chaos de
volgende morgen: er lagen wel vijf
glaasjes (ik herinnerde me vaag,
dat ik steeds mijn oude glaasje
niet kon vinden), de fles vond ik
ergens in een hoek en het kleed
was half van tafel getrokken.
HETGEKKEMET katers
is, dat je ze pas voelt, als je
weet er een te moeten krijgen. ik
had het slagveld nog niet overzien,
of een soort ijskoude spons begon
in mijn maagstreek op te zwellen.
Ik behoor niet tot de types die na
doorzakken een kogel langs hun
hersenpan voelen rollen, het is bij
mij meer, of er in het
onderlichaam een fijnwasserij aan
het werk gaat. En dorst heb ik
dan ook. Je kunt de hele dag wel
water drinken. „Koffie" kreunde
Adriaan van het logeerbed. Koffie
kon ik zetten, maar de gezellig-
heid was gisteren te "groot ge
weest dan dat ik er aan gedacht
had brood te kopen, boter en
beleg. De dag had in teken ge-
staan van de kroeg en niet van
kruidenier Het Wapen van Asten.
En volgens mij helpt koffie hele
maal niet. Je krijgt er een vaag
misselijk gevoel van.
naar het station, want hij
wilde op tijd weer in Leiden zijn.
Ik ging Johanna halen voor de
verplichte wandeling door de Plan-
tage. „Je handen beven." zei ze,
„Hoe komt dat?"
„Ik beef helemaal niet."
„Steek je arm dan eens uit."
Het leek wel een springveer, die
arm van mij. „Het was van de
week druk op de zaak." zei ik.
„Wat heb jij gisteren met Adriaan
uitgevoerd?"
„Een beetje gepraat."
„Waar?"
„Zo hier en daar."
„Overal?" Johanna keek nu skep-
tisch, minachtend.
„Wat overal?" vroeg ik.
„In alle kroegen?"
Eigenlijk alleen in't Hoekje."
JOHANNA plaatste una haar
ranke handen in haar be-
minnelijke zij. „Ga jij thuis jje roes
maar uitslapen." zei ze, „Ek wems
niet nummer twee te zijn najjoMJiw
alcohol." Ik stond op en veitrok
zonder iets te zeggen. „Waargaat-
ie heen hoorde ik de toekomstige
schoonmama nog roepen. in mijn
maag begonnen ze net >dertig bal-
jurken te mangelen. Ik ben niet
naar de Plantage gegaan maar msmr
de Diefhoek.
VLAK ACHTER de Warande
hetf ik me uitgestrekt in bet
gras om daar de kater zijn straf-
fende werk te laten voltooiea. En
ik voelde me net de Zeppelin van
het Bodenmeer. Dat ding is kapot,
verbrand er is niets meer van ower.
Graaf Zeppelin heeft er jaren aan
gewerkt, hij liet een peperdine
drijvende schuur konstrueren op
het Bodenmeer. En de Zeppelin
ging er in en de Zeppelin kwam er
uit en de Zeppelin vloog, rnaar na
een tijdje stortte-ie neer. Het
principe achter de zaak is goed,
maar de technische uitweikin®
niet. Het lijkt mijn verhouding
met Johanna wel. Ik ben de
Zeppelin. In principe is het goed
tussen ons, maar soms raakt de
boel in brand. (Vergelijking
kreupel, maar ik heb wel gelijk).
Dus als neef Adriaan mij bezoekt,
en we nemen een borreltje of vijf
(tien), dan moet ik maar meteen
thuis mijn roes uit gaan slapen.
MIJN GOD, ik ben in een
vreselijke toestand, ik voel
de wasserij, ik maak er geen
gewoonte van, en ik wil strata niet
aan mijn huis geketend worden.
dat ik de heme! zij dank nog niet
gehuurd heb. Ik neem mij voor
Johanna minstens vier dagen te
mijden. Punt en vanavoud ga ik
weer naar't Hoekje.
BijvanderTorren
FEEST-1JSTAART
KADO!
ErkendPiedro dealer
internationale mode-kollektie
kwaliteitsmerken o.a„
v. Bommel, Ara, Napolina,
Helioform, Hush-Puppies
Otto Hahnstraat 90
Groene Hilledijk 218 QP
Hoogstraat 155 (VS- i
Nieuwe Binnenweg 229
Spinozaweg 199
Zwartjanstraat 35-37
Benthuizerstraat 68-70
Hof van Spaland' 15, SchiedamTiethel
Openingsaanbieding
Prachtige dames- en herenschoenen in het modieuze mocassin model.
Echt leer met sierlijk stikwerk. Praktisch onverslijtbare rubberzolen.
In zwarten bruin. Bij ons krijgt (J deze modische instappers
per paar als openingsaanbieding voor slechts
39:
