RIJNMOND/WE8 T COMB IN A TIE AUDIO-RACK IS UIT SLIM-LINE RAAKT IN Zo bereikt u de Firato Video wint terrein mm. cxniKaaKHiacaciiiKiiii anaooaaaiiais a m i2i q gm m n m y* qq WEL VEEL TE ZIEN EN TE HOREN V 7i ,1 II KAMERBREED TV KIJKEN VIDITEL EN TELETEKST WOENSDAG 27 AUGUSTUS 1980 35-530 Studio's Wonderland" Hoewel de wereld van „kijken en luisteren" danig in beweging is zal de Firato weinig echt nieuws laten zien. Deze tentoonstelling - na de Funkaustellung in Berlijn e6p van de belangrijkste in West-Europa - beperkt zich dit jaar tdt de presentatie van Tele- tekst en Viditel. Beide systemen zijn op de vorige Firato ook al getoond, zij het toen in een experimenteel stadium. Nu, anno 1980, wordt er echt mee gewerkt. LEUK BEELDPLAAT DRIE SOORTEN VIDEO volwasse¥ u PHILIPS P 0 C H E f i' F R f RI 9 IE IS? *5 Hil Si is ML .JH OH Electronisch vertalen en pratende reken- machine fWT r Mini-stofzuiger Mini-pols-tas-tv -**r VIDITEL EN TELETEKST Omroep presenteert zich via Wonderland Evenals de Firato 80 zelf zal de aanwezigheid van de omroep op deze Internationale tentoonstelling groter zijn dan in de vorige jaren. Afgezien van de gebruikelijke uit- zendingen rechtstreeks vanaf de Fi rato zal radio en televisie zo'n groot aantal demonstrates en ..kijkjes in de keuken" worden geboden dat men hiervoor de verzamelnaam Omroep in Wonderland heeft geko- zen. Direkt al bij het betreden van het wonderland wordt men geconfron- teerd met enkele spectaculaire ele- menten uit de omroepwereld. Voor- beelden zijn een tuin met (kunst)bloemen, dekorachtergrond bestaande uit gordijnen, een collage van allerlei quizprogramma-decors en zelfs de positie van de nieuwslezer van de televisie, waarbij getoond wordt hoe het grote achtergrondvlak naast de nieuwslezer met behulp van een tweede camera wordt ..ingevuld" Een patio-achtige verbindingsgang leidt de bezoekers van de tentoonstel- ling via deze ruimte naar het congres- gebouw. In deze gang herleeft het ver- leden, door bijdragen van het omroep- museum, maar ook zal de toekomst zichtbaar worden gemaakt. Dit ge- beurt in de vorm van teleteksttoestel- len, die men zelf zal kunnen bedie- nen. De gang leidt naar een groot om- roepplein met bijbehorend terras, waar alle omroeporganisaties via in- formatiestands inlichtingen versChaf- fcn. Ook de NOS, samen met PTT en VV'ereldomroep zal een stand beman- nen waar vooral technische informatie kan worden verkregen. In de direkte omgeving kan men de teletekst-redak- tie aan het werk zien tijdens het ver- nieuwen van pagina's en eveneens in de nabijheid tenslotte bevindt zich de maquette van Sesamstraat. Hier krijgt het publiek de gelegenheid zelf de belichting te regelen en de uitwer- king hiervan te zien. gaat rechtstreeks op de zender, een ander deel wordt slechts binnen het centraal antenne systeem van de RA1 gebruikt. Ook de ANP-radionieuws- dienstlezer is hier aktief bezig. Voor de technische fijnproevers be- staat de mogelijkheid om de appara- tuur, waarmee de radio werkt. Van dichtbij te bekijken. De televisiepro- gramma's (zes zullen er vanuit de RAI worden uitgezonden) komen vanuit de grote zaal van het congrescentrum. Overdag wordt gerepeteerd, 's avonds opgenomen. In discostijl is even verderop de stu dio Hilversum 3 ingericht. Hier van- daan zullen bij voortduring radiopro- gramma's worden verzorgd. Een deel Dat het produceren van radio- en televisieprogramma's zowel in tech- nisch als artistiek opzicht, vele facet- ten heeft, leert men op de verdieping van het congrescentrum. Voor velen ontvouwt zich hier een landschap dat zowel bewondering als verwondering zal oproepen. Nauwelijks heeft men de trap beklommen naar deze verdie ping of camera's vermengen het beeld van de bezoeker in exotische achter- gronden in de zogenaamde chroma- key-straat. Deze achtergronden ont- staan via dia-projeclie en leveren een komisch effect op. Het is de inleiding tot een reeks ..wonderen". waarin demonstraties Worden gegeven van het elektronisch schoolbord, de werking van de kleu- rengenerator en het oproepen van spe- ciale eflekten als sneeuw en mist in TV-uitzendingen. In een nagebouwde regiekamer toont een regisseur hoe een keuze wordt gemaakt uit een groot aantal toegevoerde camerabeelden Verder kan de bezoeker lijfelijk ervaren hoe kap- en grimewerk een wezenlijke funktie hebben in het televisiepro- gramma. Een lange, donkere gang onthult de geheimen van stereo-ge- luidsweergave en wie wil weten hoe de jingle-machine werkt of wat vo-coder is kan eveneens op deze verdieping te- recht. Tenslotte zijn de zalen III en IV van het congresgebouw ingericht als pre- sentatiestudio's voor het programma van Hilversum 1 en Hilversum 2. Of- schoon niet continu zullen hier van- daan verschillende kcren rechtstreeks programma's worden uitgezonden in aanwezigheid van het Firato-publiek. Geen groot nieuws op de Firato De enige primeur op de Firato komt uit de ruimte. Bij wijze van experi ment zal het Amsterdamse kabeltele- visienet met een op het dak van de RAI geplaatste schotelantenne beel den opvangen van het Franse televi- siestation ORTF 2. Gedurende de ten toonstelling zullen deze beelden en in de RAI en in de Amsterdamse huiska- mers, waar de tv is aangesloten op het kabelnet, ontvangen kunnen worden. Dit met veel tamtam aangekondigde experiment is natuurlijk wel aardig, |paar voor de gewone bezoeker weinig jnteressant. Het gaat hierbij duidelijk om een proef, waarbij men gebruik maakt van een Frans experiment. Zoals bekend werken Fransen en Duitsers samen aan een satelliet pro ject voor transmissie van televisie- beelden. In de loop van de tachtiger jaren zullen deze landen een satelliet lanceren die alle nu in gebruik zijnde steunzenders overbodig moet maken. Het televisiesignaal gaat dan de ruim te in en wordt via een satelliet naar de aarde teruggestuurd. Op het ogenblik wordt dat in Frankrijk uitgeprobeerd. Men straalt het normale programma van ORTF 2 op naar de ESTEC-satel- liet OTS, die het vervolgens terug- kaatst. De Fransen vangen de beelden dan op in Algerije en Tunesie en Ka- beltelevisie Amsterdam gaat dat op het dak van de RAI doen. Natuurlijk is zo'n experiment leuk, maar het wekt verwachtingen bij het publiek. Zo'n proef zou de indruk kunnen vestigen dat satelliettelevisie niet meer zo ver weg is en dat we straks vanuit de ruimte de halve we reld in huis zullen krijgen. Wel, zover is het nog lang niet. Ten eerste zal het technisch gesproken nog wel een jaar of twee duren voordat alle problemen zijn opgelost en er een formule be- dacht is, waardoor het inderdaad mo- gelijk wordt om in de achtertuin aller lei renders op te pikken. Veel langer zal het wellicht gaan duren voordat alle politieke en/of auteursrechtelijke problemen zijn opgelost. De poging van Deltakabel om het (nog niet eens voor Nederland gemaakte) program ma van de Luxemburgse televisie in Nederland door te stralen stootte op een gigantisch verzet in de Tweede Ramer. Nee, voordat de huisbioscoop uit de ruimte komt zal nog heel wat afgedebatteerd worden. Veel dichterbij zijn andere, nieuwe ontwikkelingen. Een daarvan is de beeldplaat, maar dit nieuwe en in en kele plaatsen in Amerika al op de markt gebrachte videoprodukt, zal voorlopig nog niet in ons land worden getoond. Dus ook niet op de Firato Philips, het oer-Nederlandse bedrijf, dat als eerste de VLP, de Video Long Play lanceerde, denkt erover om eind volgend jaar dit nieuwe produkt in Engeland op de markt te brengen om vervolgens langzaam de VLP in de rest van Europa te introduceren. Het zal dus niet voor de 22ste Firato zijn voor we er mee zullen kennismaken. In Eindhoven vinden ze dat ook hele- maal niet erg. ,,Moeten we de mensen nu iets laten zien, dat voorlopig nog helemaal niet te koop is?" vraagt een voorlichter van het concern zich af. „En nog afgezien van het feit dat we de beeldplaatspeler best op de markt zouden kunnen brengen, er is nauwe lijks software (de plaat zelf dus - red.) in de handel. Nog geen educatieve beeldplaten, nauwelijks films op beeldplaat. Nog vrijwel niets. Dat moet allemaal nog op gang komen". Als consument mag men misschien wel erg blij zijn met het uitblijven van de lancering van deze beeldplaat. Im- mers, er zijn nog twee giganten in de electronica-industrie bezig met voor- bereidingen om de markt te verove- ren. Naast Philips koos Pioneer voor het optische (aftasting d.m.v. laser) systeem. IBM en MCA maken de beeldplaten. Systeem nummer twee komt uit de researchlaboratoria van RCA en heet SelectaVision. Een klein diamantje tast kleine groeven af. Se lectaVision komt pas volgend jaar in Amerika op de markt. De research kostte RCA ongeveer een kwart mil- jard gulden. Ook in '81 in Amerika op de markt een door de Japanse gigant Matsushita ontwikkeld systeem. JVC en Panasonic zullen het gaan verko- pen. De drie systemen zijn niet uit- wisselbaar. Wie dus Philips koopt heeft niets aan voor SelectaVision ge maakte platen. En dat betekent dus weer - ondanks het feit dat de indu- strie schreeuwt om een standaard dat het weer een rommeltje wordt. Immers, geen bedrijf pompte zovele miljoenen in de ontwikkeling van een systeem om nu te zeggen: inderdaad, dat systeem is beter. Men wil graag een standaard, als het maar afgeleid is van het eigen systeem en als de an dere bedrijven de researchkosten mee willen dragen. Zo'n rommeltje kennen we nu ook al. Niet minder dan vijf systemen zijn op het ogenblik te koop op de vi- deo-cassetterecordermarkt. Als eerste kwam Philips met het VCR 1500-systeem. Dit werd na enige tijd gevolgd door het VCR 1700. Andere bedrijven kozen voor VHS (o.a. Pana sonic, Saba, JVC, Telefunken, Blau- punkt). Tenslotte is er nog een (Sony) systeem onder de naam Betamax op de markt. Goede tellers komen nu tot 4 en om de eerder genoemde vijf syste men compleet te maken bracht Phi lips begin mei een voor dit bedrijf der- de en volkomen nieuwe cassetterecor- der op de markt onder de systeem- naam Video 2000. Waarom nu nog een nieuw systeem? Een woordvoerder van Philips beantwoordt deze vraag met een: „De andere systemen waren verouderd. Video 2000 kent een om- keerbare cassette en dat is revolutio- nair in de videowereld. Tot nu toe konden de recorders maar naar een kant opnemen en afspelen. Nu draai je de cassette gewoon om en je hebt weer (maximaal) vier uur speeltijd" Juist om die lange speeltijd was het Philips te doen. Alle trucjes, verlagen bandsnelheid en dunner maken van het tape, konden de speelduur van een cassette niet verder verhogen Vandaar dat Philips naar een heel an dere oplossing zocht en die vond in het omkeerprincipe, dat we natuurlijk ook al geruime tijd kennen bij de nor male geluidscassette. Dit Video 2000 systeem is op de Firato natuurlijk te zien. Verder natuurlijk ook bij de andere stands veel aandacht voor video. Met Het Audio-rack raakt er een beetje uit. Dit hifl-wandmeubeltje met cassettedeck, tuner, versterker en platenspeler ineen lijkt min of meer te hebben afgedaan bij de consument. Het oog van de koper is nu geval- len op een heel nieuwe uitvoering van de apparatuur: de zogenaamde slim-line. Evenals bij de rack-uit- voeringen gaat het hierbij om zeer compacte uitvoeringen van tuner, versterker etc. De slim-line is - het woord zegt het al heel smalletjes uitgevoerd. Hoe dunner, hot mooier. Mede dankzij de snelle ont wikkeling van de mini-electronica kon deze nieuwe lijn op de markt worden gebracht. Op de Firato zijn verschillende merken met hifi-apparatuur in slim-line uitvoering aanwezig. Af- gebeeld hierboven is de CT-300 van Pioneer (een cassettedeck, prijs 529,-). Het is er £6n uit een ge- heel nieuwe serie van Pioneer, waarbij de hoogte van alle toestel- len maximaal 99 mm bedraagt. Dit geldt zelfs voor de platenspelers. x I 1 »<0 H t Video wint terrein. Niet alleen in de huiskamer, maar ook buiten. Voor steeds meer mensen is de draagbare video-recorder de ver- vanger voor de filmcamera. Nadeel voor video ten opzichte van film is nog steeds de onhandelbaarheid. Immers, men moet een forse recor der meesjouwen. Hoe licht men hem ook maakt, een kilo of vijf weegt bij zeker. Telefunken komt op de Firato met een nieuwe porta- ble-uitvoering, de FK500. Het ge- wicht van deze set is 5,2 kilo en de recorder Wordt gevoed door middel van een nikkelcadmium batterij. De batterij voedt ook de kamera. Binnen kan de recorder worden aangesloten op het lichtnet middels een laadapparaat N50. Een los ver- krijgbare tuner maakt het mogelijk om ook rechtstreeks televisiebeel- den op te nemen. Dat de electronica best aardige dingen aflevert tonen Philips en Pa nasonic op de Firato. Van het Neder- landse bedrijf is een vertaalcomputer op de markt gekomen. Het apparaat (prijs bijna f 600,-) is gemakkelijk in de handtas mee te nemen en kent 2800 woorden. Het kan drie los ver- krijgbare taalmodules bevatten (prijs f U0,- per stuk). Zestien letters te- gelijk kunnen op het display worden afgelezen, maar u hunt er ook lange- re zinnen op tikken en ze van rechts naar links over het scherm laten lo- pen. Panasonic presenteert een spre- kende rekenmachine. De calculator vertelt alle ingetoetste be dragen, functles en resultaat met menselijke stem. Volume is regelbaar en u kunt tot 255 stappen om een herhaling vragen. Dat is dan af te luisteren met vier instelbare geluidsniveaus of via een oortelefoon. lilelkam bij Uidite! Bioscoopexploitanten kijken met argusogen naar de toekomst. Met name de ontwikkelingen op de vi- deocassette- en beeldplaatmarkt vinden de dames en heren van het theater maar rnatig. Tot nu toe heeft men zich rustig gewaand, om- dat het vele vierkante meters tel- lende filmdoek toch aan het me dium film die extra dimensie gaf. Ali McGraw in de armen van Ryan O'Neal op een doek van 12 vierkan te meter ziet er anders uit dan op een beeldbuis met een doorsnede van 66 cm. Langzaam maar zeker gaat dat veranderen. Ook voor de huiskamer komt heel langzaam de Videoprojectie, het zogenaamde ka- merbreed kijken. Hier afgebeeld een Video Projectie Systeem van Panasonic. IUIMmilHIHJ«W3?~: National brengt op de Firato een ,,schoonmaakploeg". Het is een verzameling accessoires om uw hifi-apparatuur te reinigen. Daarbij zit onder ander een mi- cro-zuiger. Een piepklein stof- zuigertje (maten 15,5 x 11,2 x 5 centimeter) waarmee alle hoek- jes en gaatjes van bijvoorbeeld uw cassetterecorder gereinigd kunnen worden (prijs/52,-). Voor ongeveer 850,- kunt u na de Firato een mini-tv kopen met een beeldscherm van vier centimeter. In dit apparaatje (maten 12,6 x 4,1 x 16,6 cm) zit ook nog een radio (FM en MG) en een klok met weksignaal. Dit mini-teeveetje, dat dus niet groter is dan een normaal siga- renkistje. Viditel en Teletekst, de inmid- dels gestarte nieuwtjes die u via de televisie kunt meebeleven, staan uiteraard centraal op de Firato. Bij Viditel gaat het om inmiddels ruim honderdduizend op magneetschij- ven vastgelegde pagina's in de com puters van de PTT in Leidschen- dam. Die pagina's zijn geleverd door 150 leveranciers. Uw televisie- toestel moet zijn aangepast. Daar- naast moet u een zogenaamd mo dem hebben, dat tussen televisie en teiefoonlijn wordt geplaatst en waarmee u kunt converseren met de opslagruimte, de databank in de computers. Teletekst is eenvoudiger. Ook hiervoor moet uw toestel zijn aan gepast. (Recent gekochte, maar niet geschikte toestellen kunnen soms worden aangepast). Teletekst kent een richting verkeer en levert aktueel nieuws in paginavorm. De NOS verzorgt het. Teletekst is, in tegenstelling tot Viditel, gratis. een gerust hart kan gezegd worden dat video volwassen is geworden. Al lerlei merken recorders staan in ten- minste twintig stands opgesteld en daar hebben we de leveranciers van videocassettes maar niet bijgeteld Ondanks de hierboven reeds genoem de systeemverschillen hebben video- recorders natuurlijk ook erg veel ge- meen. Vergelijkingen op die punten leveren detailverschillen op. Zo zijn ze allemaal geschikt voor opname en weergave van zwart/wit en kleuren- programma's. Alle programma's die u met uw tv kunt ontvangen kunnen de recorders ook ontvangen. En dat in alle gevallen terwijl u bijvoorbeeld naar het andere net kijkt of zonder dat uw televisietoestel aangeschakeld staat. Verschillen zijn er natuurlijk wel. De op alle toestellen ingebouwde klok annex schakelklok kan gepro- grammeerd worden (bijvoorbeeld 8, 14 of zelfs 16 dagen) en binnen deze tijd een of soms maximaal vijf pro gramma's opnemen. Verschillen zijn er ook in de bediening. De toestellen zijn verkrijgbaar met normale hand- bediening, gedeeltelijke of gehele af- standbediening. Duurdere apparaten kennen ook verschillende loopsnelhe- den als stilstaand beeld, slow-motion, versnelde weergave terwijl in enkele gevallen ook het beeld zichtbaar blijft bij heen of terugspoelen. Picture Search heet dat laatste. Wel, ze zijn in alle soorten en maten op de Firato te zien Ook veel te zien, maar in mindere mate, is de huiscomputer. De alom bekende chip maakt dit apparaat, dat vroeger - en dat is nog niet eens zo heel lang geleden - vele kubieke me ters ruimte slokte, steeds compacter en is dus voor heel wat zaakjes thuis bruikbaar. Het gevoig van die steeds verder verfijnde computertechniek-is bijvoorbeeld het electronisch woor- denboek, sterker nog: de vertaalma- chine. Onder andere Philips brengt zo'n apparaat op de markt. U kunt er hele zinnen mee vertalen. De vertaal computer kan 2800 woorden bevatten en ze vertalen in Engels, Duits, Frans, Noors, Spaans, Itaiiaans. Arabisch en Japans en oingekeerd. Die woorden zi jn opgpslagen in een taalmodulus en de computer kan er drie van bevatten. Tikt u een woord in dat niet in het ge- heugen zit, dat meldt de computer dat. Er zijn dan twee mogelijkheden: de computer kent het woord niet of u heeft het verkeerd gespeld. Kent hij het woord niet, dan zult u een syno- niem moeten zoeken. Tenslotte in dit - we zijn het ons be- wust - lang niet complete Firato-over- zicht de twee hoogtepunten van Fira to 78: Viditel en Teletekst. Ook op Fi rato 80 zullen beide informatie ver- schaliende systemen veel publieke be- langstelling trekken. En terecht, want beide zullen in de toekomst een be- langrijk aandeel in de nieuws- en in Met de auto Uit de richting Utrecht direkt na het passeren van de ver- keersbrug over de Amstel links- af. Deze (Kennedy)laan komt op het Europaplein bij de RAI uit. Uit't Gooi bij Diemen rechtuit de Gooiseweg op die uitmondt in de rotonde bij het Amstelstation. Daarvandaan rijdt u tussen sta tion en Renaultgebouw onder het viaduct door en via de brug rechtdoor tot de splitsing van twee wegen op het Victoriaplein. Vervolgens links aanhouden en de Rooseveltlaan afrijden die uitkomt op het Europaplein. Uit de richting Den Haag/Rotter- dam komt u via de ringweg Zuid aan in Amsterdam. Aan het eind van deze weg slaat u rechtsat de Europaboulevard op en vervolgt deze tot het Europaplein. Waar u overigens ook vandaan komt: de snelste manier om de par- keerterreinen bij de RAI te be- reiken Is het volgen van de aan- wijzingsborden. Parkeren kost vier gulden per dag en u dient bij de kassa voor de onder- grondse parkeergarage een uit- rijkaart te kopen. Met openbaar vervoer: Met het openbaar vervoer is de RAI als volgt te bereiken: vanaf Centraal Station met tramlijn 4, 25 (uitstappen Schel- destraat/Churchillaan). Vanaf Amstel met buslijnen 8, 15 of 58. Vanaf Muiderpoort buslijn 8. Vanaf Sloterdijk met buslijn 15. formatieverstrekking gaan spelen. Om te beginnen Viditel. Twee jaar gele den heette dit door de PTT toen gede- monstreerde systeem Viewdata. In die achter ons liggende periode is aan het systeem niets veranderd, maar het heeft alleen een nieuwe naam gekre- gen. Was het twee jaar geleden nog in een experimenteel stadium, sinds 7 augustus is een praktijkproef aan de gang, waaraan 150 informatieleveran- ciers en 3000 gebruikers meedoen. In de PTT-stand op de Firato staan tien Viditel-toestellen, waarvan er zes als ,,speeltoestel" voor het publiek be- schikbaar zijn. Via de normale teie foonlijn kunt u zich via een aantal drukknopjes in verbinding stellen met de PTT-computers in Leidschendam, waar niet minder dan ruim honderd duizend met informatie volgepakte pagina's op u wachten. Mocht u het allemaal niet snappen, geen nood, want twee toestellen zijn ,,bemand" door informatrices die u de regels van het spel zullen uitleggen. Om gebruik te kunnen rndken van Teletekst en Vi ditel heeft u in ieder geval een spe- ciaa! toestel nodig, waarin rekening is gehouden met deze systemen. Tele tekst is gratis, Viditel kost geld. Ieder, met een speciaal (via PTT geleverd modem(opgevraagde informatie kost 0 tot circa 99 cent afhankelijk van de waarde van de inhoud van de pagina (of eigenlijk noemen ze dat „beeld"). Ten tweede heeft u voor Viditel een telefoon nodig. Teletekst kunt u al ge- bruiken sinds 1 april. Als de zenders Nederland 1 en Nederland 2 in de lucht zijn stuurt de NOS een aantal pagina's mee, die worden getranspor- teerd in dat deel van het beeld dat we n<x)it zien. Die ruimte wordt dus nu eindelijk gebruikt. Zo rond de Firato zullen ongeveer honderd padna's zichtbaar te maken zijn (nu nog onge veer 54). Via extra op uw televisie aangebrachte drukknopjes kunt u de gewenste pagina's oproepen. Tussen Viditel en Teletekst is nog een be- langrijk verschil. Het PTT-Viditel- systeem is een tweewegsysteem. Via uw modem, dat apparaat dat tv met telefoon verbindt, kunt u ook bood- schappen versturen. Met Teletekst kan dat niet. Op het ogenblik is zo'n tweewegsysteem nog niet belangrijk, maar in de toekomst stelt het u bij voorbeeld in staat om via Viditel de pagina's van een reisfolder op te vra gen, te kijken en aan de organisatie te laten weten dat u graag naar de Spaanse zonnekust wilt. U kunt de reisorganisatie ook machtigen om de kosten automatisch van uw bank- of girorekening te laten afschrijven en het enige dat u dan nog zelf moet doen is uw biezen pakken. Dit verhaal geeft u een aardig beeld van wat de toekomst kan brengen. Hoever we nu zijn op audio-visueel gebied is op de 21ste Firato heel duidelijk te zien. Dat het tijd kost om alles goed te bekij ken moet u maar geloven. De heer A. J. K. Pelger, voorzitter van de Stich- ting Firato Radiotentoonstelling be- cijferde aan de hand van gegevens van twee jaar geleden dat de particulier in 1978 gemiddeld vijf uur op de ten toonstelling rond liep. ,,En dan heeft hij nog niet alles gezien", aldus Pel ger

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedams Nieuwsblad | 1980 | | pagina 5