Nostalgic in huiskamer
met Voiksschilderkunst
Intelligent sparen
anno1980.
Metde
Meesrente-rekening.
Wereld-delen:
Een zinvol
alternatief
Jeugd-
kookboek
van
Unicef
Dschtmrshaekje
"Kinderparadijs" in Streekmuseum Anderson
'Speelgoed van alle tijden....'
BANK MEES HOPE NV
Gezelschapsspel van Novib
si? iipw
wis*
WOENSDAG 26 NOVEMBER 1980
RIJNMOND/WEST COMBINATIE
48-517
Hoge rente.
Het percentage
wordt maande-
lijks vooraf vast-
gesteld. In november 1980
bedraagt het 9^%.
Een uiterst florissante
rente, die eenmaal per jaar
wordt bijgeschreven.
Hoge vrije opname.
U kunt elke maand tot
f 3.000,- opnemen.
In de dure decembermaand
zelfs tot f 6.000,-.
Dertiende maand? Jawel.
Me6r geld opnemen?
Zoals U wilt. Maar dan
geldt een opzegtermijn
van 24 maanden.
Anders betaalt U 2%
opnamekosten over het
bedrag boven de vrije
opname.
Onroerend goed.
Geld nodig voor de
aanschaf van onroerend
goed? Uw Meesrente-
rekening is er goed voor.
Zonder opzegtermijn,
zonder opnamekosten
Loop binnen of bel op.
Wij informeren U gaarne
persoonlijk over de
Meesrente-rekening.
Ook over de mogelijkheid
om thuis te sparen
- gewoon via Uw postgiro-
of bankrekening.
De
Meesrente-rekening.
Wij durven
elke vergeljjking aan.
wis
Intelligent sparen. Dat is: hoge rente, en toch
veel vrjjheid. Ruime mogelijkheden om direct over Uw geld
te beschikken. Daarom hebben de rekenmeesters van
Bank Mees Hope de Meesrente-rekening gecreeerd.
Bikkels
Het internationale )eugd-kookbock
41 recepten uit 41 lunden
Tfekst Terry Toull Cooper
en Marilyn Ratncr
lltustraties Tony Chen
SCHIEDAM/VLAARDINGEN/
MAASSLUIS De Unicef-artikelen-
collectie is sinds kort uitgebreid met
een jeugdkookboek. Recepten uit 41
landen zijn in ,J(ook je mee" opge-
nomen. Kinderen vanaf 9 jaar kun
nen al werken met de recepten uit dit
originele boek. Bovendien zijn de ge-
rechten exclusief en erg smakelijk.
VLAARDINGEN—In de maand december worden de kinderen
overladen met stukken speelgoed. Radiografisch bestuurbare
auto's, looppoppen, computerspelletjes en vele andere nieuwerwet-
se voorwerpen waarmee de jeugd zich moet vermaken, gaan als
.warme broodjes over de toonbank. In het Streekmuseum Jan
Anderson is sinds enige tijd een expositie van oud speelgoed te
bezichtigen. "Kinderparadijs" is de naam ervan. "Maar achter die
naam zou eigenlijk een vraagteken moeten staan", vindt Jan
Anderson. "Tot voor de oorlog had negen van de tien kinderen
geen speelgoed. Dat was een luxe die alleen de rijke bovenlaag zich
kon permitteren."
Mensonterend
SP&W «4x as* ikZ&Sm am IFSMijtfP,
>x->yy. /i'.o» w.«v«,
Dc verf is tevens uitstekend geschikt blouses krijgen een heel persoonlijk
voor het maken van decoraties op tintje. Leuk om weg te geven
stof. Zakdoekjes, place-mats en
Velen ontdekken -gelukkig- de
diverse mogelijkheden om in de
vrije uurtjes bezig te zijn. Met
bouwpakketten, puzzels, zelfs
glas graveren en de zogenaamde
voiksschilderkunst, die erg
populair is. Houten voorwerpen
kunnen beschilderd worden in
een stijl en kleurgeving die wij
bijvoorbeeld kennen uit Hinde-
loopen, maar ook uit Noorwe-
gen en Zuid-Duitsland. Zulk
schilderwerk in bloemmotieven
is voor heel wat mensen een
hobby geworden, waaraan zij
veel plezier beleven.
In de praktijk bleek deze speciale
verf ook andere mogelijkheden te
bezitten: ze is geschikt voor het be-
schilderen van textiel en glas, voor
het versieren van maskers en poppe-
koppen en andere kleifiguren, voor
het maken van wenskaarten.
Deze voiksschilderkunst kent een
eeuwenoude traditie. In het verle-
den vulden timmerlui, walvisvaarders,
kooplieden, dorpsschilders en vissers
hun vrije uurtjes met het beschilde-
ren van allerhande gebruiksvoorwer-
pen en meubelstukken. Uit alle
streken van de wereld zjjn bloem
motieven, guirlandes, vogels,
landschappen en zeegezichten overge-
leverd.
A1 verschillen de kleuren en stijlen,
door alles heen schemert de wil iets
moois te bezitten, iets dat door je-
zelf gemaakt is. Daarom is deze kunst
nooit verloren gegaan, en heeft in
deze tijd een opleving door de hang
naar nostalgie.
Bij speciaalzaken in kunstschilderma-
teriaal, hobbyzaken, kantoorboek-
handel, speelgoedzaken en warenhui-
zen is de verf verkrijgbaar. In totaal
zijn nu 27 kleuren in de serie Decor-
fin te koop.
Daarnaast zijn onlangs twee fraai
bedrukte mappen verschenen met
een aantal motiefbladen voor de
voiksschilderkunst. Zo kan een
hobby langzaam opgebouwd worden.
Wie meer over Decorfin wil weten
kan in de winkel een kleurig
gefllustreerde folder afhalen. Deze
geeft o.a. suggesties voor de diverse
toepassingen.
MUST
&AB£NSNSJ>AR£W
Ezeltje I'rik
ganztjord zjjn later tal van variaties
gemaakt. De ganzen werden vervan-
gen door vliegtuigen of auto's. In
plaats dat de gans in de put terecht
komt, stortte het vliegtuig in zee.
Maar het principe is altijd hetzelfde
gebleven. le kunt daaraan wel zien
dat het een spel met een tijdloos ka-
rakter is", aldus Jan Anderson.
'Speelgoed vroeger luxe
voor rijke bovenlaag'
4
v
Menigeen zit deze dagen te tobben om een goedlopend Sinterklaasgedicht te
maken. Proppen papier verdwijnen in de prullebak. Mevrouw M. Struijs
schijnt een gedicht zo uit haar mouw te kunnen schoudden. Dit is haar ge-
dicht voor de bewoners van Vlaardingen.
Sint,
Als U weer hier komt uit't Zuiden,
Wordt U aheel tang verwacht!
Menig hart klopt vol verwachting,
Wat U weer hebt meegebracht!
Kind'ren staan vaak tang tevoren,
Voor een mooie vensterruit!
En met platgedrukte neuzen
Kijken zij hun ogen uit!
Maar't zijn niet al I een de kind'ren,
Die weer hopen op dit feest!
Groten denken weer met heimwee,
Aan wat eenmaal is geweest!
Daarom vieren ook de groten.
Uw feest met de kind'ren mee!
Geven gut en graag kadootjes,
Uit hun voile portemonnaie!
Slechts een ding wil ik U vragen,
Voor U weer naar Spanje rijdt:
Geefons, bij die grote welvaart,
Ook nog wat tevredenheid!
Want wij widen't heus wet weten:
Hieraan hapert 't ons het me est!
Geef, dat wij zo kunnen voeren,
Een heel blij Sint Niklaasfeest!
Mw. M. Struijs,
Arnold Hoogvlietstraat 78,
3134 CD Vlaardingen.
Het boek kost f 14.- en is verkrijg
baar bij de volgende adressen:
Schiedam: Fam. v. Walsum Jan
Steenstraat 71 tel. 010-261286.
Vlaardingen: Mevr. Leyendekkers -
Weteringstraat 4 tel. 010-357215.
Maassluis: Mevr. Kraus - Lijsterlaan
70 - tel. 01899-20217.
Maassluis: Mevr. Hofstee - Asserdreef
45 tel. 01899-16390.
Maasland: Mevr. Bongaards - Zetter
10 tel. 01899-13334.
Maasland: Mevr. Tromp - Kon. Julia-
naweg 33 tel. 01899-13079.
Bij deze Unicef-vrijwilligers zijn ook
de wenskaarten en andere artikelen
uit de collectie te koop. Sommige
artikelen zijn in de winkel verkrijg
baar. Zo is het kookboek bijvoor
beeld teven te koop bij De Kattenbe-
ker te Vlaardingen.
*De toverlantaam stimuleerde de
fantasie van de kinderen.
"Speelgoed van alle tijden...." is
de naam van een boek dat onlangs
is verschenen bij drukkerij P. Out.
Het boek, geschreven door A.
Stap Loos, geeft een uitgebreid
overzicht van vele soorten antiek
speelgoed, waaronder toverlan-
taarns, tinnen soldaatjes, poppen-
huizen, stoommachines en pren-
tenboeken. Het naslagwerk bevat
260 pagina's met fraaie illustra-
ties. De verkoopprjjs bedraagt
f 69,50.
Schiedam, Oranjestraat 64; (010) 34 02 22;
Vlaardingen, Schiedamseweg 53; (010) 34 02 22.
*Ganzebord
werd dan voor de toonbank neer ge-
zet. Arme kinderen stonden daar met
hun neus tegen de winkelruit gedrukt
naar te kjjken. Meer dan dat ene
stukje met Sinterklaas kregen ze er
echter niet van. Eigenljjk was dat een
mensonterende tijd.
Het speelgoed dat de beter gesitu-
eerden kochten, werd volgens Jan
Anderson meestal niet gebruikt om
mee te spelen. "Het was meer om
naar te kijken. Men was er heel zuinig
op. Als je kijkt naar de verzameling
die hier in het museum staat, zie je
dat alles nog helemaal gaaf is. Een
36delig kinderservies is altijd com-
pleet gebleven. De kopjes van de
poppen zijn nog allemaal heel. Dat
komt deels door de kwaliteit van de
voorwerpen, maar vooral door de
zuinigheid van de mensen".
Een van die goed bewaard gebleven
stukken speelgoed uit Andersons
collectie is een toverlantaam. "Dat
was vroeger net zoiets als de televi-
sie nu is. In de lantaarn zat een petro-
lielichtje. Dat werd aangestoken en
dan werden er plaatjes ingestoken.
Je kreeg het sprookje van Roodkapje
of het verhaal van de Baron van
Miinchhausen te zien. Dat was in die
tijd iets heel facinerends. Doordat je
geruime tijd naar een afbeelding
keek, konden de kinderen er zelf nog
een heel verhaal erbij verzinnen. De
fantasie kreeg op die manier veel
meer kansen dan tegenwoordig bij de
televisie".
In het museum zjjn behalve stukken
speelgoed, ook veel oude spelletjes
te zien, onder andere verschillende
bikkelspellen. "Die bikkels waren
oorspronkelijk de kootjes van een
schaap. Het spel moest gespeeld wor
den op een gladde stoep. De kinderen
moesten met een hand een knikker
laten stuiteren en met de andere
hand proberen zo vaak mogelijk de
bikkels om te draaien. Het spel is
helemaal van de straat verdwenen
toen het verkeer drukker werd".
Mensen die meer geld voor handen
hadden kochten bikkels van tin, lood
of koper.
Jan Anderson beschikt verder over
een mooie verzameling kinderservies-
jes. "Aan die serviesjes kun je ook de
ontwikkeling van de aardewerkindu-
strie af zien. In het begin waren ze
van eenvoudig aardewerk. Later, in
de jaren dertig, werden ze van
porselein. Kinderen mochten met dit
speelgoed meestal niet spelen. Het
was meestal meer om naar te kjjken".
Ezeltje Prik en Ganzebord zijn spelle
tjes die ook tegenwoordig nog erg
bekend zjjn. In het museum van An
derson is te zien hoe lang deze spelle
tjes al bestaan. "Op een spel als
Het is erg moeilijk uit die grote stapel
speelgoed, die momenteel in de win-
kels aanwezig is, een verantwoord
cadeau te kiezen. Een goed idee is
het spel "Wereld-delen", dat Novib/
Gast aan Tafel onlangs uitbracht. De
spelere raken hierdoor vertrouwd met
de vele facetten van de internationale
ontwikkelingssamenwerking.
De opbrengst van de verkochte spel-
len gaat naar het ontwikkelingswerk
van de Novib. Ook als leermiddel
slaat "Wereld-delen" goed aan. Dit
blijkt uit de vele positieve readies die
de Novib heeft ontvangen van leraren
van basisscholen, die het spel toege-
zonden kregen. Een zinvol alternatief
dus.
Kinderen vanaf 10 jaar kunnen al
meedoen. Terwijl "Wereld-delen"
bovendien - met behulp van extra
kaarten - op drie verschillende ma-
nieren kan worden gespeeldvoor
beginners, gevorderden en gerouti-
neerden. Het geeft als geen ander spel
meer inzicht in de wereld waarin we
leven
Eerst bepaalt het lot of men inwoner
van Afrika, Azie of een ander
werelddeel wordt. Dan krijgt ieder
een opdrachtkaart en gaat op reis.
Degene die het eerst zijn doel be-
reikt, mag zich winnaar noemen.
Maar de speler moet soms een actie-
kaart, een routekaart of probleem-
kaart trekken. Dit kan betekenen dat
deze plotseling per vliegtuig een
*Zowel als speelgoed, leermiddel en
delen gunstig beoordeeld.
andere route moet nemen. Of dat
internationale vergaderingen belegd
moet worden. Daarnaast zullen vele
ontwikkelingsvragen beantwoord
dienen te worden, zoals "Zoek in
Manilla uit waarom textiel bij ons zo
goedkoop is."
opvoedkundige hulp wordt Wereld-
Wereld-delen is uitsluitend verkrijg
baar door het te bestellen bij Novib/
Gast aan Tafel, Antwoordnummer 36,
2500 WB Den Haag. Na een week
ontvangt u het spel thuis, een giro-
kaart is dan bijgesloten. Het spel kost
f. 39.- plus f. 5.50 verzendkosten.
,,Kook je mee" is een leuk geschenk
voor bijvoorbeeld het Sint Nicolaas-
feest. Tegelijkertijd is het een cadeau
voor kinderen in de derde wereld.
tyurhst.
"En hoe bevalt het je om met ver-
vroegd pensioen te zijn", vroeg
mijn vader aan een op bezoek
komende zwager. "Nou eerlijk ge-
zegd weet ik dat nog niet zo erg",
antwoordde mijn oom en hij ver-
volgde: "Gisteravond was ik bekaf
van het werken in huis". "Wat heb
je dan gedaan?", zei ik nieuwsgie-
rig als altijd. "Niets", mompeldc
oom met een somber gezicht en
ging verder: "Althans zo kun je
het wel noemen. Het is allemaal
begonnen met dat telefoontje.
Zoals jullie weten wordt onze keu-
ken gerenoveerd. We krijgen een
nieuwe aanrecht, kastjes en de
boel wordt betegeld. Maandag.
toen we thuiskwamen van het
boodschappen doen, zei Peter
(hun zoon) dat de woningvereni-
ging had gebeld met de medede-
ling dat ze woensdag kwamen.
Dinsdag zijn we dus begonnen om
de boel alvast zo veel mogelijk
leeg te ruimen want dat is nog een
hele klus.
Woensdagmorgen stonden we
vroeg op om de rest eruit te halen
en het gasfornuis en de koelkast
in de tuin te zetten want dat is de
enige plaats waar we die kwijt
kunnen. Daarna was het wachten
op de werklui. Maar wie er kwam..
,Geen mens. Tegen elf uur hebben
we eens gebeld om te vragen ofer
soms iets was tussengekomen
maar dat bleek niet het geval te
zijn. Er werd gewoon gewerkt.
"Maar misschien heeft het gisteren
ergen tegen gezeten en maken ze
dat even af voor ze naar u komen
had men geopperd. Dus..... Wach
ten maar weer.
Om half vier in de middag werd
het ons toch te gortig en grepen
we nogmaals de telefoon. Op dat
kantoor begrepen ze er niets van
en vroegen wat er precies op het
kaartje stond dat we hadden
gehad. Ik antwoordde daarop dat
we helemaal geen kaartje hadden
gezien maar telefonisch waren
ingelicht. Nou kon dat volgens die
mevrouw aan de andere kant van
de lijn helemaal niet want, zo zei
ze: "Telefonisch waarschuwen
doen we alleen ruim een maand
van te voren zodat de huurders
er vast rekening mee kunnen hou-
den bij het maken van afspraken
Bovendien sturen we dan een
week van te voren nog een kaartje
waarop de definitieve aanvangs-
datum van het karwei staat".
Omdat wij er zeker van waren dat
we zo 'n kaartje niet hadden
gekregen vroeg ze ons adres.
En toen kwam de aap uit de
mouw. We waren inderdaad ge
beld, met de boodschap dat de
keuken op woensdag..... november
zou worden verbouwd. Maar Pe
ter, die natuurlijk met zijn neus
in een boek zat toen de telefoon
ging, had alleen woensdag gehoord
met het gevolg dat wij een maand
te vroeg met een lege keuken
zaten, die natuurlijk weer moest
worden ingeruimd"....
Dat was een plankje met verschillen
de poortjes, die allemaal een waarde
vertegenwoordigden. Daardoor moest
men knikkers, die konden ze vroeger
voor een paar centen kopen, rollen.
Wie de meeste punten verzamelde,
had gewonnen. Van kurken die bij de
visserij gebruikt werden, sneed men
een bootje; een vloot heette dat. Om
dat te maken was een zekere creati-
viteit vereist.
Jan Anderson betreurt het feit dat
die creativiteit bij het moderne speel
goed geen rol meer speelt. "Waar
speelt een kind nou het langst mee?
Met een treintje, gemaakt van een lu-
cifersdoosje, of met zo'n electriche
computerspel? Zo'n stukje speelgoed
dat een kind zelf gemaakt heeft, is
hem veel dierbaarder".
*Een van de fraaie p rent en uit het
boek "Speelgoed van alle tijden..
Het speelgoed dat deel uitmaakt van
de geexposeerde collectie, bestaat
voor een groot deel uit voorwerpen
die alleen de "bovenlaag" zich kon
permitteren. Sinterklaastijd was voor
de kinderen uit de lagere bevolkings-
groepen een moeilijke periode. Speel
goed kregen zij niet. "Zij kregen
meestal een kadootje van praktische
aard, wanten of sokken, en een stuk
je snoepgoed. Iedere bakker maakte
begin november een snoeptafel. Die
Om het gemis van speelgoed op te
vangen, maakte men in die tijd vaak
zelf allerlei voorwerpen. Jan Ander
son: "Speelgoed mocht vroeger niets
kosten. Men timmcrde van oud hout
een poppenhuis of een doorschiet.
