RIJNMOND/WES T COMBINA TIE
i
I
I
Gemiddelde
fietsrit
u
Fietsenproduktie
in Nederland
sterk gestegen
I duurt
10 minuten
Cong res
over fiets
f
n
Motormarkt biedt
voor elk wat wils
I
X
V
k!
Win een fiets
ii
opde RAI
PROF. DR. L. BAK:
I
S
I
m
m II aw
\Ld.
WOENSDAG 10 FEBRUARI 1982
t
i
si
ft
,,De fietser zit nog steeds behoorlijk in de knel en er
wordt veel te weinig aan gedaan om dat te verbeteren
t
I
BUSBANEN
a
22 tlm 28 februari 82
EXPORT
OPLOSSINGEN
TURBO
VEERSYSTEMEN
1
X
p
m
i*
!*i
„Fietser zit
in de knel"
Dat zei professor dr. L. Bak, buitengevvoon hoogleraar aan de Vrije Uni-
versiteit in Amsterdam tijdens de pcrsconferentic voorafgaand aan de
tweewieler-RAI, die van 22 tot en met 28 februari in het Amsterdamse
tentoonstellingsgebouw wordt gehouden.
f
P
4
4
A
..Men heeft in dit land de mond vol
over bevordering van het openbaar
vervoer en het langzaam verkeer,
maar de praktijk is helaas anders.
Blnnen de bebouwde kom heeft Ne-
derland naar schatting 40.000 kilome
ter weg. Slechts zes procent daarvan
is uitgerust met fietspaden of fiets-
stroken. Van de 70.000 kilometer weg
buiten de bebouwde kom heeft slechts
lien procent een fietspad of -strook
Professor Bak onderkent dat bij de
overheid een ..stuwmeer van fietspa-
denplannen ligt", maar er komt vol-
gens hem maar weinig uit. ..Zeker in
deze tijd besteden gemeentcn hun
geld liever anders", aldus de heer
Bak.
,,Er wprdt wel veel geld geinves-
teerd in vrije bus- en trambanen,
maar dat levert erg weinig op. Een
beetje tijdwinst en een klein beetje
extra vervoer. Maar het staat mijns
inziens niet in verhouding tot de kos-
ten die worden gemaakt". Ter onder-
steuning van zijn betoog heeft de heer
Bak geprobeerd enig cijfermateriaal
bij elkaar te krijgen. maar een duide-
lijk beeld over de mobiliteit van het
Nederlandse volk kon hi] niet geven.
„Die mobiliteit drukken we uit in rei-
zigerskilometers (kilometers per rei-
ziger red.) en volgens schattingen
van het Centraal Bureau voor de Sta-
tistiek tnaken de fietsers, bromfiet-
sers en motorfietsers per jaar onge-
veer 12 miljard reizigerskilometers.
Dat is circa tien procent van het to
taal Vergelijken we die cijfers met
die uit 1960, dan blijkt dat dit aandeel
is teruggelopen. De toegenomen be-
langstelling voor de fiets heeft het af-
nemende aandeel van de bromfiets
niet kunnen compenseren".
Van 22 tot en met 2H februari
wordt de 1 weewicler HA I gehou
den. Op 22. 000 vierkante meter
tehioonstellingsriiimte zullen
124 exposanten uit 25 luhden fiet
sen. bromjietsen. motoren. scoo
ters. zijspunwagins, alsmede spe-
ciale kleding en andere accessoires
laten ziett De tentoonstelling is
(behalve in het weekend) geopend
van 10 tot 17 en van 10 tot 22
uur. Op zaterdag en zondug is de
tentoonstelling alleen overdag
voor het puhliek loegankelttk.
De Tweewieler RAI wordt
tedere twee juar gehouden. In I OHO
trok de tentoonstelling 135.314
bezoekers.
Twee juar geleden trok de Tweewieler-RAI ruim 135.000 bezoekers
De Nederlander is per jaar ge-
middeld vierhonderd uur onder-
weg. Daarvan zit'en we per week
gemiddeld een uur op de fiets. Die
fiets gebruiken we hoofdzakelijk
voor het overbruggen van een korte
afstand.
De helft van het aantal ritten is niet
langer dan een kilometer. Vijftien
procent gaat over ten hoogste twee ki
lometer. Gemiddeld zitten we dus per
rit tien minuten op de fiets.
Het ziet er niet naar uit dat dat in
de toekomst zal veranderen. Hoewel
door teruglopende welvaart en toene-
mende verkeersbeperking voor gemo-
toriseerd verkeer, alsmede door de
groeiende belattgstelling voor gezon-
de lichaamsbeweging de belangstel-
ling voor de fiets groter wordt, zijn er
toch verschillende nadelen op te noe-
men. Zo zullen in de komende jaren
de afstanden, door schaalvergroting
van de steden en dorpen. te groot
worden. Door een vergrijzing van de
bevolking neemt het gebruik van de
fiets af. Het aantal voorzieningen in
dit verkeer is voor de fietser onvol-
doende en de jeugd krijgt steeds eer-
der belangstelling voor een auto en
laat steeds meer de fiets staan
Minister-president mr. A A. M.
van Agt opent op woensdag 24 fe
bruari het eerste Internationale
Fiets Congres (Cycling in the Eigh
ties). Het congres wordt georgani-
seerd door RAI en ANWB en duurt
drie dagen. Op het programma
staan ondenyerpen als de fiets in
cijfers, het ontwerp van de fiets,
fiets en kleinhandel. fietssport en
fietstechniek.
i
to
I' i
"4 t
Tijdens de Tweewieler RAI zullen
iedere dag diverse evcncmcnten
plaatsvinden. Elke dag kan een be-
zoeker een fiets winnen.
Op een vergroot circuit in de West-
hal toont stuntman Jean Pierre Gov
staaltjes van zijn kunnen. Trouwe be
zoekers herinneren zich ongetwijfeld
de uiterst spectaculaire show van de
ze jonge Franse trialrijder op het laat-
ste Motorweekend Commentaar is als
vanouds van Cor Termaat. Op hetzelf-
de parcours vinden ook de fietsde-
monstraties en wedstrijden plaats
Deze worden georganiseerd in samen-
werking met de KNWU
Naast deze demonstraties organi-
seert Shell in samenwerking met de
RAI races met twee rnotorfietssimula-
toren. De Veteraan Motoren Club pre-
senteert diverse classic bikes, die tus-
sen 1945 en 1960 zijn gebouwd.
Veel nieuws op Tweewieler-Rai
■to. - c i. a
O Geheel nieuw is deze uit kunststof vervaardigde fiets van Gitane
0 Batavus toont op de RAI een nieuw model fiets. Toepasseltjk kreeg
dit ontwerp de nuam ,,ligfiets" mee.
Zoals gebruikelijk wordt op de Tweewieler
RAI weer veel nieuws uit binnen- en buiten-
land getoond en dan gaat het niet alleen om
aanpassing van bestaande modellen en toepas-
sing van allerlei nieuwe snufjes, maar ook om
geheel nieuwe modellen en geheel nieuwe pro-
dukten.
Wat opvalt is de opmars van de aerodvnamica bij de
produktie van fietsen, waarbij ook veel aandacht voor
onderdelen en toebehoren. zoals aerodynamische on-
derdelen van Shimano en een aero-fietsframepomp van
Karasawa. Batavus komt met een aerodynamische pro-
fessionele racefiets, gebaseerd op rie fiets waarmee Ge
rard Schipper deelnam aan de vorig jaar in Brno ge
houden wereldkampioenschappen Ook Motobecane en
Gazelle hebben een aerodynamische fiets in de wat
goedkopere prijsklasse. Nieuwe en tot nu toe minder
gebruikelijke grondstoffen vinden meer en meer toe-
passing. Zo is uit Franknjk van het merk Gitane een
geheel uit plastic vervaardigde fiets te zien en eveneens
uit Frankrijk van Tepp kunststof spatborden met alu
minium inlage voor race- en trimfietsen en van Wolber
aluminium velgen voor daadbanden en tubes.
Er is een duidelijke trend om steeds meer onder-
houdsvrije onderdelen toe te passen (roestvrij staal)
zoals te zien is bij de Shogun Inox, een nieuwe sport-
fiets van Unikap. Een opmerkelijk nieuw model is de
ligfiets van Batavus. waarbij gebruik is gemaakt van
aerodynamische en ergonomische voordelen. Opvallend
is ook de Rodeo van Motobecane, een speelfiets naar het
skateboard-idee. maar met drie wielen en een rem
Nieuw is oak de Super Cross Ketting van Tsubaki in
Japan, waarbij door een speciale warmtebehandeling
van alle componenten een aanmerkelijk langere levens-
duur is verkregen en de rek tot een minimum is terug-
gebracht. Van Shimaro een stuurpen met ingebouwde
elektronische snelheids- en tijdmeter en eveneens uit
Japan een soortgelijk accessoire van Catey, waarmee
snelheid, afgelegde afstand. nog af te leggen afstand.
tijd en gemiddelde snelheid kan worden gecontroleerd
Bij de zadels valt een nieuw boxleren gezondheidsza-
del van Lepper op en van Brooks een heel exclusief za-
del met koperen klinknagels TI-Raleigh monteert op
fietsen het SafeStop achterlicht, dat ook licht geeft als
de fiets stilstaat; van belang voor de veligheid in het
verkeer Tl-Raleigh brengt ook een voorvorkslot met
gesoldeerde diefstalpreventie en combinatieslot. Het
aanbod van fietskleding wordt steeds, groter. Goed
nieuws op dit gebied is de trenchcoat voor dames en he-
ren (regenkleding) van AGU en een fiets-overall van
Tl-Raleigh AGU importeert ook kinderfietskleding uit
Italic? en heeft eveneens kihdercrosskleding.
AGU toont op de tweewieler-RAI verschillende saorten
fietskleding. zoals deze 100 procent waterdichte regenjas.
Bromfiets moet
kansen krijgen
Na een tijdperk van economische groei en welvaart worden we
nu dagelijks geinformeerd over stilstand en „inleveren". Overheid
en particulier wikken en wegen inkomsten en uitgaven. Zo is het
thans zeer de vraag of de overheidsbegroting zal tocstaan bestaan
de knelpunten in het wegen- en spoorwegnet de komende jaren
aan te pakken. Ook de consument bezuinigt, en waarom niet op
ontspanning en transport? - dat waren tenslotte de sterkste groei-
posten in het budget van de afgelopen jaren.
Door deze ontwikkelingen zullen de
mobiliteit en de voertuigkeuze zeker
beivloed worden, maar beslist met
van de ene dag op de andere. Een
massale overstap bijvoorbeeld van de
particuliere auto op het openbaar
vervoer is om redenen van capaciteit,
bereikbaarheid. acceptabele reistijd,
comfort, enz. op korte termijn niet te
verwachten Maar het is ook onjuist
om, zoals beleidsmatig nog wel eens
gedaan lijkt te worden. alleen maar te
kijken naar auto en openbaar vervoer.
De tweewieler biedt voor veel ver-
voersproblemen oplossingen en kan in
de komende jaren nog een belangrijke
ontwikkeling doormaken
Allereerst dat oer-Nederlandse ver-
schijnsel de fiets: goadkoop in aan-
schaf en onderhoud, schoon en ge-
luidloos, goedkope en kleinschalige
weg- parkeer- en stallingsvoorziemn-
gen Bovenal, fietsen is gezond voor
wie de ganse dag zit vastgeprikt op
stoel of kruk
Geen wonder dat fietsen weer ,.in"
is. Nederland telt op veertien mil-
joen inwoners ruim tien miljoen
fietsen.
Maar de fiets heeft zijn bcperkin-
gen, ook in het woon-werk- en woon-
schoolverkecr Niet icdcreen wil zich
iedere dag lichamelijk inspannen Hot
gebruik van de fiets is dan ook af-
standgevoclig Uit onderzoek welen
we dat de huidigo opbloei van het
fictsgebruik mode gezocht moet wor
den in de recreatieve (ook trimmen)
en toeristische sfeer.
Ook de motorfiets is hcrontdekt
Bedroeg het aantal motorfietsen in
ons land in 1960 ruim 170.000. in 1972
was dit getal gezakt tot 60 000 Sinds-
dien echter is het motorfietspark bij-
na verdubbeld (thans ca. 110.000).
Hoewel een verdere groei zeker moge-
lijk is. lijkt een spectaculaire groei
van het aantal motorfietsen voorlopig
met waarschijnlijk Motorrijden is tot
nu toe vooral een aangelegenheid van
liefhebbers geweest en dat zal pas op
langere termijn ingrijpend kunnen
veranderen
En dan de bromfiets De voordelen
van deze luchtige machine deels die
van de fiets. deels die van de motor
fiets - zijn evident. Men zou verwach
ten dat de bromfiets een gewaardeer-
de rol speelt bij het voorzien in de
vervoersbchoefte. Dat is echter op het
ogenblik in mindere mate het geval
dan vroeger. In Nederland stagneer!
de groei van het bromfietspark sinds
1970. In dat jaar bleef de omvang ge-
lijk aan die van 1969 1,9 miljoen
exemplaren Evenzo het jaar crop,
maar daarna moet een teruggang
worden geconstateerd tot ca. 850 000
bromfietsen in 1980.
Omdat de bromfiets in Nederland
wettelijk gezien altijd een buiten-
beentje is geweest, wordt de belang^
rijke vervoersfunctie, die de brom
fiets nog steeds vcrvult, onvoldoende
opgemerkt. Deze onvoldoende aan
dacht van overheidszijde, kan ertoe
leiden dat, als het bcleid niet wordt
gewijzigd, het bromfietsgebruik ver-
der terugloopt Omgekeerd lijken bij
een juiste aanpak de loekomslmoge-
hjkheden meer dan gunstig
Nederlanders staan ovef de ge-
hele wereld bekend als ccn fiets-
graag volkje. Vraag een buiten-
lander die ons land bezoekt maar
eens wat hem het meest opvalt.
Een van de dingen die steevast
wordt genoemd is het grote aantal
fietsen in het verkeersbeeld.
Echter niet alleen als gebruikers,
maar ook als producenten van deze
wel zeer milieuvriendelijke vervoer-
middelen slaan wij geen slecht figuur
Na zich een groot aantal jaren in de
buurt van de 800.000 a 900.000 stuks
per jaar te hebben bewogen, kwarti de
produktie in 1977 voor het eerst bo-
ven het miljoen te liggen. De daarop-
volgende jaren hebben een verdere
stijging te zien gegeven tot 1,3 miljoen
stuks in 1980. Naar het zich nu laat
aanzien zal het resultaat over 1981
hier nog wat boven komen te liggen
Gedurende de eerste negen maandert
van het jaar kwamen er 968.000 fiet
sen gereed, tegen bijna 922.000 in de-
zelfde periode van het jaar daarvoor.
De export gaat bij de Nederlandse
fabrikanten van fietsen een steeds be-
langrijkere plaats innemen. Terwijl er
in 1975 nog maar een kleine 152.000
fietsen onze landsgrenzen werden af-
gezet, lag dit aantal in 1978 met bijna
206.000 stuks voor het eerst boven de
grens van 200.000. Daarna is de uit-
voer vrij explosief gegroeid. Zo kwam
het totaal voor 1980 uit op ruim
417.000 stuks, meer dan een verdub-
beling ten opzichte van 1978. Het
heeft er alle schijn van dat de groei
zich ook in 1981 heeft voortgezet. Dit
kan worden afgeleid uit de voor de
eerste negen maanden van het jaar ter
beschikking staande cijfers, die onge-
veer vijf procent hoger liggen dan het
in dezelfde maanden van 1980 bereik-
te resultaat.
Enige cijfers over de bedrijfstak
worden gegeven in de Produktiesta-
tistiek rijwiel- en motorrijwielindus-
trie van het Centraal Bureau voor de
Statistiek; de in 1981 gepubliceerde
overzichten gaan helaas niet verder
dan 1978. Het blijkt dat er in dat jaar
vijftien bedrijven met in totaal ruirn
2.400 werknemers waren die zich be-
zig hielden met de produktie van
hoofdzakelijk fietsen en enkele brom
fietsen. Daarnaast waren er ook nog
21 bedrijven in de sector van de twCe-
wieler-onderdelen en -toebehoren.
Na de autowereld hebben nu ook de grote motorfietsfabrikanten de tur
bo of uitlaatgascompressor ontdekt. waarmee op betrekkelijk eenvoudige
wijze de prestaties en het rendement van een motor opgevoerd kunnen
worden.
De bromfiets is in de stud een snel vervoermiddel. Niet voor niets ge
bruiken koeriers veelvuldig de brommer.
Voor de teruggang die de bromfiets
de afgelopen tien jaar heeft doorgc-
maakt, kunnen de volgende oorzaken
worden aangegeven:
de massale opkomst van de auto;
- de functie van de auto als ,,status-
symbool";
de reputatie van de bromfiets,
vooral veroorzaakt door het ge-
drag van een bepaalde groep berij-
ders.
De invloed van deze factoren lijkt
op het ogenblik echter van minder be-
tekenis. Wel'zal het autopark nog toe-
nemen, maar de grootste groei ligt
achter ons. Daarmee samenhangend
is de betekenis van de auto voor de
mensen veranderd Van symbool van
de welvaartsstaat is het een vervoer
middel geworden.
Omgekeerd is ook de betekenis van
de andere vervoerrniddelen gewijzigd.
De tijd dat degene die zich op een
fiets verplaatste, sociaal lager werd
geklasseerd, ligt achter ons. Ook de
motorfiets heeft een herwaardering
ondergaan en de beurt is nu aan de
bromfiets
A1 jaren wordt in Nederland ge-
studeerd op een tweewieler-categon-
sering die zowel de verkeersveiligheid
als de mobiliteit verbetert. Een pro-
bleem daarbij is dat do deskundigen
die het vraagstuk bestudoren maar
zelden motor- en bromfietservaring
hebben. Oplossingen echter die van-
achter het auto-, het fietsstuur of de
schrijftafel worden bedacht, zullen de
bromfiets met helpen
Wat nodig is, is een verandering in
de wetgeving die een stroomlijning
van de technische ontwikkeling mo-
gelijk maakt Onnodige voorschriften
die kostenverhogend, belemmerend of
zelfs gevaarlijk zijn, moeten worden
afgeschaft. De wettelijke bepalingen
die in ons land gelden voor bromfiet
sen maken die tweewieler duurder
dan nodig is Achterhaalde construc
tive verplichtingen (o.m. het trapas-
stelsel) maken voor de grote tweewie-
lerfabrikanten ons land een minder
interessante markt, hetgeen de ont
wikkelingen niet bevordert Geen
fietspedalen dus, maar vaste voet-
steunen (de moderne telefoon is toch
ook niet meer voorzien van een slin-
ger?). Ook een elektrische starter
moet worden toegestaan, althans voor
de zwaardere categoric
Voor de lichtere bromfiets. die dan,
met 25 km/u maximum snelheid. in de
plaats van de huitlige snorfiets zou
kunnen komen, zou het gebruik van
een valhelm (evenals thans bij de
snorfiets) niet verplicht gesteld die-
nen te worden. Wanneer dit soort wij-
zigingen in de wetgeving wordt door-
gevoerd, krijgt de bromfiets meer
kansen dan thans het geval is
Bij een turbo of uitlaatgascompres
sor wordt de bewegingsenergie van de
uitlaatgassen benut om de turbo aan
te drijven. De circa 800°C hete uit
laatgassen komen samen in een uit-
laatbuis, waarin de turbo is opgeno-
men. Met name de Japanse fabrieker.
zijn er in geslaagd turbo's te ontwik-
kelen die niet veel groter zijn dan een
flinke mannenvuist. De uitlaatgassen
drijven een schoepenwiel aan, dat
dank zij speciale materialen en aparte
lagering met een toerental van maxi-
maal 210.000 toeren/min. kan draai-
en. Het turbowiel zit op een door-
gaande as, welke aan de andere zijde
een compressorwiel bevat. De com-
pressorkant zuigt buitenlucht via het
luchtfilter aan, en blaast deze lucht
onder druk in de cilinders. Het zal
duidelijk zijn dat naarmate er meer
brandstof in de cilinders terecht
komt, er meer vermogen uitgehaald
kan worden. Een conventionele motor
zonder turbo ..inhaleert" circa 80
procent van de theoretische cilinder-
mhoud aan brandstof. Bij een turbo
wordt deze hoeveelheid circa 150 pro-
cent! Eon duidelijke vermogenswinst
zal dus het gevolg zijn.
Met de turbo zijn tevens heel wat
nieuwe constructies gelanceerd. Zo
maakt de Honda CX500 Turbo ge
bruik van elektronische benzine-in-
jectie en deed bij Yamaha de boord-
computer zijn intrede. Uit de racerij
werden moderne ontwikkelingen als
anti-duik voorvorken en monoshock
achtervering overgenomen. Honda,
Yamaha. Suzuki en Kawasaki bren-
gen alle een turbo op de markt of zul
len dit binnenkort doen. In Europa is
Moto Morini het verst gevorderd met
de turbo-ontwikkehng. Anti-duik
voorvorken hebben als voordcel. dat
een motorfiets bij het afrrmmen niet
te ver voorover duikt. De motorfiets
blijft vlakker. hetgeen gunstig is voor
de stuureigcnschappen (bij het mve-
ren van de telescoop verandert de
stuurgeometrie, waardoor instabili-
teitsverschijnselen kunnen optreden).
De monoshock veersystemen die
bij de diverse fabrikanten allerlei
fraaie namen hebben gekregen zoals
Pro-link (Honda), Full-Floater (Suzu
ki), Uni-trak (Kawasaki) en Mono-
cross (Yamaha) werken alle met
een centraal veerelement, dat door
middel van hefbomen aan de achter-
vork verbonden is. Dank zij dit hef-
boomsysteem heeft de achterwielve-
ring een meer progressief karakter
gekregen, waardoor de vering aan het
begin van de slag erg soepel kan zijn
en aan het eind van de slag toch vol-
doende stug is om doorslaan van de
vering te voorkomen. Gegoten wielen
en tubeless-banden zijn allang met
nieuw meer in de motorwereld. WeJ
nieuw is de ontwikkeling en toepas-
sing van geventileerde remschijven,
xiverigens ook een ontwikkeling die
uit de autowereld stamt. Met name
Honda is op dit gebied erg actief. De
Honda CBX550 heeft zelfs een heel
aparte voorrem: de schijf is volledig
ingekapseld, zodat er geen vuil en
het belangrijkste geen regen op de-
schijf kan komen.
Opmerkelijk is ook dat de grote mo
torfietsfabrikanten zich niet langer
beperken tot een bepaald motortype
(bijvoorbeeld de viercilinder lijnmo-
tor of de boxertwin), maar een zo
breed scala van modellen en motorty-
pen bouwen, dat er voor elk wat wils
is. Elke fabrikant bouwt (althans de
vier Japanse reuzen, die samen ruim
80 procent van de Nederlandse markt
in handen hebben) een-cilinders,
twins, vier-cilinders, twee- en vier-
takten. wegmachines. terreinmachi-
nes, off-roads, choppers, kortom u
kunt het niet zo gek bedenken, of het
wordt door de Japanse merken ge
maakt. De onderhnge concurrence as
hevig.
