Koos Vorrink verhaalt ons
zijn ervaringen
VRIJ ONVERVEERD
MIJNS BROEDERS
HOEDER
DINSDAG 5 JUNI (945
ONAFHANKELIJK DAGBLAD VOOR ROTTERDAM EN OMSTREKEN
5e JAARGANG NUMMER 57
door Tine Lepoutre
„Radio Oranje" zwijgt
sgevangenen
Buitenland
Churchill tegen de socialisten
Voldoende voedsel tot
eind December
SCHIEDAM
Kleeding inzameling
Roode Kruiswinkels
in verband
K E T E L BIN KI E
U. Ui
wn w\ 1
Redactie' en AdmtnVratie
EEND KACHTS'WEG 4*
TcVoou 09039
«:K.LM.GE0OUW
COOtSINGEL
Telefoon 34399
(Inlichtingendienst)
Abonnementsprijs p. week
f 0-3L per kwartaal f 4.
Losie nuramers 0.10
HEI PARGDL
We zijn weer
BAAS
in e ig én "J
„KORF
„DE BIJENKORT'
W ie in dezen winter nooit in
zichzelt iets van net roof
dier heeft bespeurd, als hij een
ander zag eten, dié heeft óf
nooit echten honger gehand, óf
hij kan zich verheffen boven
zijn materiecle behoeften. Tot
do laatste categorie behooren
slechts weinigentot de eer
sten behooren de: zwarte hande
laren, do menschep, die koo-
pen en ruilen konden, en zij,
dio een voorraad hadden. Zij
behooren niet tot één maat
schappelijke klasse, zoomin als
degenen die honger hadden. Er
werd in de Jordaan zoowol als
in het dure Zuid zwart ge
handeld, en er werd Ln beide
wijken honger geleden. Ik denk
aan do oudjes in de Rozenstraat,
die in. bod bleven om de kou
en den honger niet to voelen,
die de bonnen lieten verloopen,
omdat ze geen fut meer hadden
om in de rij te staan voor
dingen, die er misschien toch
niet zouden zijn, terwijl de boter
werd verhandeld: voor f150 per
pond of voor drie pakjes Consi.
Ik denk aan het vrouwtje op
de ApóUolaan, dat hartverscheu
rend hoestte en dat zichzelf en
haar kinderen voedde roet suiker
bieten en aardappelschillen. Die
schillen kreeg ze van de dienst
bode van de buren, als voer voor
een' konijn, 'dat er" al lang fniët
meer was. Die buren hadden
een Voorraad met een groote
V! aangelegd „op advies van
Dr. Coiijn".
Het is merkwaardig, hoe vér
strekkend dat advies van Coiijn
is geweest; na 4!/s jaar oorlog,
en maanden na zijn tragischen
dood in ballingschap, had men
nog steeds voorraden op zijn
raad! „Weest uws broeders hoe
der", zei de radio, „weest uws
broeders hoeder", schreef de
illegale pers, „weestuws broe
ders hoeder", staat in den Bij
bel. Utvs broeders hoeder? Daar
liggen ze, onze broeders, onze
zusters in nog versche graven,
daar liggen ze onder de dekens
der noodhospitalen, die de scha
mele resten van roensclielijke
lichamen bedekken; dokters en
verpleegsters pogen die lichamen
weer tot normale proporties terug
te brengen en de doffe gersten
weer lot leven. Daar liggen zo,
de vergetenen, die te oud of te
zwak waren om den boer op
te gaan, die goon geld hadden
voor exorbitan'o prijzen en geen
goed om te ruilen.
Daar liggen de kindertjes, die
te vroeg geboren werden uit ver
zwakte moeders, die geen melk
konden krijgen, omdat die f 10
per liter kostte. De kinderen, die
geen weerstand hadden en die
ten prooi vielen aan infecties,
zo zijn gestorven als ratten en
de rest moet later, mot het
handicap eoner jeugdondervoe-
dtng, het nieuwe Nederland hel
pen opbouwen I
Als niet iedere boerderij, waar
nu een overvolle linnenkast en
een museum vol antiek en "goud
is, dezen zomer twee tot twintig
kinderen opkweekt om een mo
reel© schuld te delgen, dan ziet
do toekomst van het nieuwe
Nederland er donker uit. We
kunnen niet alles aan do geal
lieerden overlaten, Zoo goed als
de bepsgdiflg van tódië onze
Zis 9ttrvclg peg. 2 (5e kolom}
Amsterdam, 31 Mei. Koos
Vorrink, de voorzitter van de
S.D.A.R., die op 1 April 1943
op het Stalionsplein te Eindho
ven door agenten, van den S. D.
gearresteerd werd en 'sindsdien
in verscheidene gevangenissen
en concentratiekampen opgeslo
ten heeft gezeten, is gisteren in
Amsterdam teruggekeerd, ln den
loop van den dag bracht hij
een bezoek aan de redactie van
„Het Parool'V het blad, dat hij in
Januari: 1941 heeft helpen op
richten. Het deed hem zeer veel
genoegen te mogen zien, dat
bet bescheiden illegale blaadje
van. weleer,* .dat een bijna hope-,
loozen strijd aanbond tegen land
verraders, collaborateurs enaan-
pappèrs met den vijand, thans
dagelijks in een groote oplage
verschijnt.
Vorrink heeft ©en moeilijken
tijd achter zich. Door toedoen
van 'een provocateur, zekeren
De Wilde, die zich bij hem en
zijn omgeving had weten- in te
dringen, viel hij in handen van
de Gestapo. De Duitsche spion
had i bijna.alles, wat -Vorrink
illegaal 'deed, aan het Licht ge
bracht. De S.D. was op de hoog
te van zijn contact met Londen,
vanzijn .spiounage-arbeid, van
zijn organisatorische rol in de
verzetsbeweging, van .zijn samen-,
werking met geheime zenders en
van duizend andere dingen. Toch
heeftmen hem niet ter dood
veroordeeld. Hoe dat mogelijk
was, heeft niemand eigenlijk
ooit begrepen.j.' - -
- Toch is het .een eenvoudige
zaak, deeldeVorrink ons roede.
Als men. een proces had willen
beginnen, dan had men een groot
aantal: bekende figuren uit het
Neder landsche politieke leven
van voor den oorlog in de ver-
dacktenbank moeten zetten. Dat
had tot tientallen doodvonnis
sen aanleiding gegeven en daar
wilden de nazi's niet aan. Ze
waren bang, dat daardoor te veel
onrust in het land verwekt zou
worden. De Gestapo-agenten heb
ben me ten slotte openlijk ge
zegd, dat ik hieraan m'n leven
had te danken.f
Een proces tegen Vorrink heeft
dan ook nooit plaats gehad. Men
heeft hem na verloop van tijd
naar het concentratiekamp Sach-
senhausen gebracht, waar hij tus-
schen een paar duizend Russen
opgesloten ©n afgezonderd ge
houden werd.
Ik heb veel vrienden on
der de Russen gemaakt,- Er wa
ren nobele kerels onder. Toch is
De uitzendingen onder den
naam „Radio Oranje" zullen
vervallen, daar de redenen van
bestaan zijn verdwenen, aldus
A.N.P.-Aneta. Zij zullen een
onderdeel uitmaken van „Her
rijzend Nederiand'M
lederen Vrijdagavond zal A,
L. de Jong het binnëhlandsch
weekoverzicht behandelen, de
heer Sandberg zal den' toestand
in Frankrijk bespreken, Don
derdagsavonds zai Joh. Fabri-
cius bijzondere aandacht beste-
den;aan Indonesië, terwijl men
Zaterdagsavonds een vast pro
gramma '„Uit de oude doos"
zal geven.
het verschil tusschen den Rus
en den VVesteuropeaan opvallend.
Van begrippen als democratie
en gewetensvrijheid, zooals wij
in West Europa die kennen, heb
ben zij volkomen anderedenk
beelden dan wijl
Met 25.000 andere gevangenen
is Vorrink 21 April jX toen het
Roode Leger het kamp in Sack-
senhauseo begon te naderen,
door de S.S. weggevoerd. De
meesten die uitvielen, werden
onderweg met een schotin. den
nek afgemaakt. Enkele duizenden
vielen uit. Het Internationale
lloode Kruis maakte ten slotte
een eind aan deze moordpartijen.
Samen met mijn broer, die
er heel erg aan toe was, heb
ik me ten slotte ergens aan den
wegkant- neer laten vallen.1 \Vp
waren uitgeput eu bonden niet
verder meer. Na veel omzwervin
gen ben ik via Heerlen in Ne
derland '"terechtgekomen..-'
Op do vraag of hij het afgeloo-
pen jaar eenigazias op de hoogte
was gebleven van het wereldge
beuren, antwoordde Vorrink: V
Er was in het kampeen
Noor, die gelegenheid had om
naar de Engelsche radio te: luis
teren. Af en toe stelde hij me op
de hoogte. :Sóms kwamen er
nieuwelingen' in het kamp, die
mij langs allerlei sluipwegen be
richten dedèn toekomen. Een
paar maal is „Het Parool" in
Sachsenfaausen binnen gesmok
keld. Geloof me, dat hebben we
verslonden.... Maar ik ben me
ervan bewust, dat de langdurige
gevangenschap oorzaak is, dat ik
thans slecht op de hoogt© ben.
Ontelbare vrienden heb ik door
dezen oorlog verloren. Maar mijn
geestkracht heb ik behouden. En
het werk, dat m'n hand te doen
zai vinden, hoop ik met m'n
oude energie te zullen kunnen
aanvatten.
Met één oogopslag ziet men,
dat dit niet te veel gezegd is.
Vorrink is onder geworden, maar
niettemin is hij de Oude, gebleven
Churchill richtte over de radio
een bitteren aanval op de socia
listische politiek, die hij noemde:
„tegenstrijdig aan de Britsche
denkbeelden van vrijheid.": Vol
gens Churchi! duldt een socia
listische staat geen oppositie en
is hij onhalscheidelijk verbonden
met totalitarisme.
Een paar dagen geleden kwam
zijn moeder bij ons in/ormeeren, of
er iels bekend teas over haar zoon
die twee jaar geleden dis krijgsgevan
gene naar Duitsehiand was weg
gevoerd. Zijn naam kwam op de
lijsten niet voer.
Dezer dagen, hêêI" vroeg
de heele familie sliep nog werd
er hard met de brievenbus geklep
perd: daar stond Ariél Nog in
het lompenpak, da! hij in het Duit
sche kamp droeg. Met de eerste
groep ex-krijgsgevangenen was hij
uit Weert in Rotterdam aangeko
men. -
Eerst drie maanden bij boeren
te werk gesteld, waar hij bestolen
werd op zijn karige rantsoenen,Toen
in strijd met de internationale
wetten- in een munitie fabriek ge-
arestmet weinig eten en veel ge-
pllieerde bommen. De Roode Kruis-
paketten verdwenen geheimzinnig
en in het laatste half jaar kwamen
die vrijwel heelemaal niet door.
Toen hei doorsijpelende nieuws
over de aanrukkende Amerikanen
weggesleept in oostelijke richting
maar daar naderden de Ruwen.
Weer een anderen kant op, maar
de geallieerde tang kneep toeDan,
op een heerlijken ochtend, zes
„jeeps" met khaki-uniformen: be
vrijd!
Gebaad, ontluisd, gevoed, per trein
via Frankrijk, Luxemburg cn België
naar Weert, Opnieuw in quaran
taim, een•aoorlaatpasje, een auto,
een .wandeling door de nachtelijke
stad, (dat er uit het Bergtoegzieken-
huis een aardig verpleegstertje uit
haar zoete droomen van een Arie,
die al twee jaar weg was, gehaald
werd, is een hoofdstuk op zichzelf
dat alleen dat verpleegstertje en
Arie aangaat) en toen: tkuis!
Moeder blij met haar weergekeer-
den toont; vader ook, maar óók blij
met de meegebrachte cigaretten, en
Six, dc hond, eerst even snuffelend
en 'oen kwispelend en zoo van
vreugde blaffend, dat de heele buurt
gauw merktedat er iets bijzonders
aan de hand was.
En niet alleen voor Ariel
Nukeeren in veie woningen de
Jannen, Pieten, Henken en Dirken
terug,
Tien miltioen menschen moeten
uit Duitsehiand naar hun vader
land terug. Hiervan zijn 375.000
Nederlanders. Deze volksverhuizing
kan niet in één dag haar beslag
krijgen, dus men uiorde niet onge
duldig als vader of zoon niet. mor
gen al aan de bus kleppert!
Dricbonderdvijftig Duitsche di
plomaten cn consulaire ambtenaren
zullen uitZweden naar Duitsehiand
terug gezonden worden.
Nederland is thans verzekerd
van voldoende voedsel om het
bestaanspeil lot emde December
te handhaven, aldus SHAEF-
aaioriiettcn tn Den Haag vol
gens B.U.P. Dit is dank zij de
geallieerde hulp, regeertngsaan-
kapen en de binnentandsche
productie. De autoriti. ten waar
schuwden echter, dat men den
toestand niet te rooskleurig mag
zien,
Nederlands Volksherstel zal bin
nenkort op de Schiedamscbe be
volking een beroep doen om
kleeding ai te staan, teneinde
ook in dit opzicht hulp te kun
nen bieden aan de noodlijdenden.
Het is gebleken, dat vooral aan
mannenkleeding groote behoefte
bestaat. -
Een aantal z.g. Roode Kruis
winkels heeft zich samengevoegd,
tot een combinatie ter beharti
ging. van hun belangen. In die
kringen zijn namelijk bezwaren
gerezen tegen het feit, dat zij, na
maanden geheel belangeloos de
distributie van Roode Kruis-ar-
tikelen te hébben verzorgd, ge
passeerd worden, nu er wa
ren worden uitgereikt, waar
voor het publiek dient te be
halen. Een deputatie dezer win
keliers heeft de bezwaren in
middels te bevoegder plaatse ge-j
deponoerd. -jj
- Vertegenwoordigers van zestien
naties w.o Nederland, komen ta
Londen bijeen op een driedaagsche
conferentie ter bespreking van mid
delen. Otn het opsporen van Euro-
pcesche; en .Tapenschc oorlogsmisda
digers te bespoedigen cn te verbete:
ren. -
De Fransche delegatie 'in San
Francisco beeft een plan ingediend
voor een billijke berverdeeling der
bekende hulpbronnen van grondstofr
fcn. ;ter, wereld onder controle van
een. internationale commissie. j
De Nederlandsche Regeering zal
edrag
jaren.
Té San Francisco hebbende
kleine staten het verzet der vijf
groofen: overstemd nopens het recht
der aigemeenevergadering, om alle
kwesties op het gebied der intema'-
tionalebetrekkingen te behandelen.
De Britsche ambassadeur. Sir
Archibald Clark Kerr, .is in Moskou
aangekomen. i;
Radio New-York meldt, dat de
Duitsche voedselvoorraden nog voor
4 weken toereikend zijn.
- Jifc
1,
J
Volkstuintje
1 r» *_W,-"VrVI