Naar een^Waardige behiiifirig
Avonturen Van dé Vv2w3fte Zee';
VerradersiberecH
Annexatie
Hulp illegaliteit
I
Nederlanders om trotsch op te zijn
Kapitein v. d. Vet
vertelt
Pél
«S-SpltS
Bezetters
HOT T.E R DAM SOU W T
SiSlfi4Ï.W'
)g|pp
Nieuwe wegen bij
woningbouw
Maar hoe?
•Documentatiedienst.
Altijd bereid
r
|.>:*:r.:j^Óerfer^er#
Uitspraken Tribunaal',;
Stal in 'sbu ïtenïan dsèhe politie
gH?
A
^ÉÉri^MÉ^mÊ^tmm^tmtt»ÈttÊtttÈiÊitÈttÊtÊÊÈÊÊÈtÊttltÊÉtÈÊÊItÊmtltÊ^
Mi/>'t 'CIS #-d£«U '---•■'"
BO nadere beschouwing moet 'het
steeds weer verwondering wekken,
dat by allen vooruitgang dien het
maatschappelijk leven kan tooneo,
bet vraagstuk van een goede volks
huisvesting tot op heden zoo stief
moederlijk behandeld is. Slechts
onder de uiterste drang van de by-
zonder slechte' toestanden aan het
eind van de vorige eeuwIa er ver
betering in' gekomen*
'.V; ;-•.■/ k
Dezo verbetering zette echter zoo
lzcgzaaiu door, .'.dat er nog steeds
toestanden zijn aan ta wijzen, die
met allo begrippen van een sociale
woningvoomening spotten. Dit is na.
tuurlijk bet gevolg van het strikt een.
zijdig bezien van het woningvraagstuk
n.L alleen van de commercieel» zijde,
heigeen wij zouden willen noemen de
comraereicoie woningvoorziening. Zulke
in Ugenstelüng 'met de idcfele wo-
nlngvoorziening, die. zonder verwanr.
loozing evenwel van de materieele
zijde,- uitgaat van de eischcn welke
aan de woning gesteld moeien en
mogen worden als tehuis en niet b.v.
als beleggingsobject.
Gedurende de bezettingsjaren hebben
do architecten, als voorbereiding voor
den te verwachten grootcn aanbouw
van woningen, bet woningvraagstuk op
grondige wijze bezien. Uitgangspunt
van de beschouwingen was daarbij
een meiiébwaardije buisvestingvan
ous volk. onder vaststelling, dat een
woning voorziening die het economi
sche en commerdeeie principe voorop.
stelt en -. het sociale 'en, culturcelc
eerst op iet .tweede plan beschouwt,
;niet langer'aanvaardbaar is.
Behalve het opheffen van hygiSnt.
scho en technische tekorten, moet bo.
vendien tiaar die verbeteringen ge-
streefd worden, welke aan onzeinto,
rienrs en dorps- of stadsgezichten
datgene..zullen geven wat het leven
verblijdt ;eu verrijkt, en kunnen bij.
dragen tot, de culiureeie' verheffing
.van ons Tolk.
In de efgeloopen jaren, vooral na
den vorigen oorlog, Is wel bewezen
dat het vrije spel. van de economische
krachten niet in staat was een goed
resultaat te. waarborgen. Daartoe zal
noodjg zijn een voor het geheele tand
systcmetisch opgezet voorzicnlogs-
pion.
Dit., plan zal. breed opgezet, tijdig
i ter discussie gestold' en "krachtig uit.
gevoerd moeten worden. Van overwe
gend belang zal daarbijzijn, dat J er
een tijdige 'coördinatie plaats heelt
van' alle belangen en inzitten op dit
gebied. - De architecten:.?. hebben rzich
daarbij op het standpunt gesteld dat
Sde woningbouw zalmoéten geschieden;
in aanpassing met de* behoeden van
het gezin en met de draagkracht
van do volksgemeenschap ats'geheel?:
Zij -stelden, uitgaande van het. be.
grip «cnschwaardige woning,.een tien-
lal principicele 1 uitgangspunten'.op.
Hiervan' noemen wij:wÖie;'woning
moet3 zij n de waardigebehuizing van
-.hot gezin". Niet alleen aan het. ge.
ziusleveri, doch ook aan do woning
zelf móet men later inet genoegen,
kunnen terugdenken-„De. zelfstandige
persoonlijkheid moet bewaard blijven'.
Op eenvoudige wijze moet In ruim.
Ion voor rust of .studie worden voor.
zien. „Het leven van eiken bewoner
móét. met "'de'-- élementen' green .en
buitten'.uchl: - verhonden blijven": Hij
moet. het gras on do'bladeren kunnen
TUikeii.'ch.dê wisseling, der jaargetijden
v kunnen" volgen, ditmoet behooren,tot
het dngeiijksche leven. „De woning,
bouw moet -gelegenheid bieden voor.
':een' gezonde, geestelijke en, lichame.
lijke activiteit van de bewoners".
r - 7
'Als rosultaat van de hierboven sum
mier"; geschetste^ beschouwingen kvral
men. zij tot de slotsom dat de nieuwe
woningveorzicning zal moeten uitgaan
van een grondige ontleding van do be.
vtaande en komende woonbehoeften
en de soeiaie .en cnitureele menseh.
waardigheid' van de woning. Zulks
ondervaststelling, dat deze mcasch.
waardigheid -ligt zoowel lnhet Indi.
Vidueele als in het.sociale, in het na.
luurlijke, zoowel ais in het cultu-
rcele en in bet stoffelijks zoowel
als in het geestelijke. FO.
Het Rotterdamsch "comité va» actie
tot annexatie - van WeöUDuitoch terri.
toritun, heeft dezer-»dagen in een vx>r,
gaderinj in <de cantinezaal van bet
Stads timmerhuis het vraagstuk van
de gebiedsuitbreiding aan de orde
gesteld. - Ki, I JZn<lerl's'.D?'verkwijnen de
W.-.W» ^r.oens van /os".
eenkomst löjddo, zeide dat het onze
nationale en mondiale plicht is voor
n v irzetters
„PUI JESGRA VERS
- „Phxtjesffroters". noemden t£tf Rotter
dammers de lieden die bezweken voor
de hoe ge loentn, petwden door oe Mo/jen
voor Set boren der" goten woann de
sprtnpeto/ladinp zou -worden aanpe-
bretcht, waarmee kademuren, kranen,
dokken, veemen en loodsen moesten
worden opgeblazen,-
Deze hulp aan den Hof was pan
alle normen »an collaboratie wet een
ran de onsympathiekste handlangere--
diensten en ze geschiedde dan ooft
onder, leiding van KM.B.-ers en wel
van den aannemer Knvff, wens
„Oitbau"-hantoor aan den Heemraais-
■JtUISIWVl O - - --1
sinpef 223 stond, een paar hutzen naast
den S.D., die er ooft recht tegenover
een' bureau had.,
Zaterdagochtend.De „Vutjesgraven
komen hun loon halen. Op hun ^belten
daal de deur buiten op een hier open,
„Moet tt. bil Kniiff zijn. Kom dan
maar binnenZij wurmen zich door-
den kier, krijgen dan lot hun pijnlijke
verbazing een schop, worden,
vertrekgedirigeerd, waar al tientallen
menschen [met de handen- J*™*1*®
staan: personeel ran de overige op
jVr. 223 gevestigde kantoren plus reeds
eerder gearriveerde puljescraceTS, alten
in bedwanp gehouden door de-pistolen
der jongens rcm de knokploeg van
Jot". Het geheele kaart-
susteem, waarop de namen van alle
vutjesgravers genoteerd sta%nt
een ddo ran. vele duizenden
vide: jrdt meegenomen, en op dm
laar-en Zaterdagmorgen^ onder
onnéxatie te ijveren. HeL koijt erop
aan Pruisen, dat* Europa steeds; met
oorlog to verdort bedreigd heeft. te
VC^C.,RWweeS iS-Srlïtfe
behandeling van zijo onderwerpIJOnderden er nog maar vier of vuf zien
dcrland tot aan- den' Wösct,' op» dat nmr^bmptdm. dat er twee 0€~
we ona van do golodon schade^ moeten
'^nfmerdere dag wordl doorgebracht
met het uittikken van circulaires aan
de putt'essravers, waarin ran ken
wordt geeischt dal zij hum onvader-
landsch gedoe zullen laten.. Vervolgens
worden de brieven netjes by hen in de
brievenbus' gedeponeerd en het resullaot
Wt5 vun ---
kunnen hersteüen. Noodzakelijk is
•laarbij dat veiligheid, vrede enweb
vaart gewaarborgd zijn. Goedwillende
Duitschers zal1 men tot Noderianders
willen maken en ze bijvoorbeeld in
Oost.en WestlndiS te 'werk' stellen.
Wij moeten bovendien Rotterdam een
Uitstekend •„"achterland verschaffer:
nonaei-ucu er i,™ n.™ -«• -^v.
op het werk-melden, dal er tv.ee.be-
grafenisten plaats vinden en dat er nu
in de harten van vele ex-putjesgravers
ongerustheid zal of is ontstaan, dat zij
binnenhort nogmaals loon voor hun
oatenboren zullen ontvangen
Voor Knijff is dat geen vraag meer:
die werkt nu met andere gemillimeterde
rotgenooten aan vliegvelden en barakken-
bouw in Rotterdam' en omgemng.
Ditmaal niet als aannemer
- om je voorzien in een dringende
behoefte;',? is opgericht „de „NeliomJe
DocumentaUediensllderjIUégalitelt-ïTe
Rotterdam is dezedienst gevestigd:
(tijdelijk) Boschje 8, 2e étage. hnraex
43 Telefoon «780, Postbus fit».
lliecaio werkers en verzettors, zoo.
wel gewérkt hebbende .in greepsver.
band als individucol,zoowel continu,
als icidenteel, kunnerf btj^dezen
dienst vrijwillig hun antecedempn la
ten docomenteeren. .zulks opdat:
je. Degenen, die vanwege het uit
voeren'van liquidatie-opdrachten in re.
babiiitatie- of strafprocessen mochten
geraken en wierhandelingen nocn-
tans bonafide zijn geweest, op de hulp
van den Documentatiedienst kunnen
rekenen en bijgestaan znllen worden
door advocaten uit eigen gelederen,
teneinde hun goeden naain in eere
te 'houden. ;'y V:;
2e. Degenen, aan wie groote geld
sommen zijn.toevértróawd geweest.en
over' do aanwending daarvan kunnen
norden aangesproken, bijv. door de
gevers of door hun opdrachtgevers en
wier handelingen nochtans .bonafide
zijn geweest op de hulp van den. Do.
ciimentatlediensi kunnen rekenen om
hun goeden naam in eero te honden.
Se Degenen, jie: nu of later gullen
solliciteeren?en op; grond van nun
illegale' werkzoainheden 'op voorrang
mogen bogen* bij gelijke capaciteiten,
eventueel gebleken geschiktheid, "door
den Documentatiedienst kunnen worden
geftggesteund.
,'.4e. Degenen, die- aanspraak meenen
te mogen maken cp vergoeding van
have en goed - verspeeld, door ille
gale actie. als werkelijk illegalen kun
nen worden gekwalificeerd dóór den
Documentatiedienst- ,''Jrf
5e- Do Overheid te allen „tijde
óumiddellijk allé gewerischte inlichtin
gen kan, krijgen-omtrent de gedragin.
gen tn hazéttingslijd van .zekere per.
sonen. -
l
1 Heel Maassluis was uHgeloppen»
toen na een afwezigheid van rulin
vijf jaren - dc Zwarte 2ee,r /binnen-
stoomde, een van de beroemde zee
sleepers, die reeds Jarenlang Hol
lands ch Clorle over de wereldzee
uitdraagt. r--' :-y -
Omniddellük na den verraderlijken
invol der Duitschers to,, ons land
had het 6chip zich ln dienst van de
gealliêerde oortogvoerenden;:; gesteld;
en zijn bemanning heeft daarbij ".een
moed en onverschrokkenheid: getoond
'nisnooitte yoren>j>ifc'-rï
'V^In "de eerste drie jarenvan den
ooriog 'slaagde dei ..Zwarte Zeever
in 228.0W ton aan scheepstnlmte voor
de geallieerden te behoudeiu^^-:^;;,
Kapitcin-iX ':,..Vctr': een eenvoudig
zeerob,man - van> - wctoig .r. woorden
maar van grootei daden, vertelde, dat
hij i reeds op lii„ Mei 1^940 actief, .op
trad/. In Vlissingen lag de nog^ niet
afgebo uwde „<;Vtorpedoj ager, ..Isaak
Sweeps". 4let„ nog tw«e onderzee-
booten" zou hij die In veiligheid naar
EngelandStrengen.Maar '- de^ Duit-:
schers hadden er de lucht.vange
kregen. Des nachts om 1 fuut .begon
het lieve devenj-Dultsche vliegtuigen
doemden op en schoten hetschip; in
brand.Nauwelijks had men het,vuur.
onder v de knie cn wilde de ,»Zwarte
Zee";: opstoomen, -• toen de aanwezig
heid van magnetische mijnen- werd
opgemerkt» Kapitein Vet Wachtte tot
het water hoog stond, nam zijn koers
óm de boeien heen en waagde toen
den overtocht, die1 prachtig gelukte.
In Falmouth werd het schip fecate-
lyk: binnengehaeJd; Daar-:*. de
".Zwarte Zee" voorlooplg gestation-
ncerd blijven: het ktecg bewapening
aan' boetd en voer van toen et iu
dienstvan de Engelsche Admirali-
,elOp 20 Augustus .d.a.v. werd 'het
evenwel «en fatale dag. Een vBeë*
migbom ontplofte, vlak aaast de boot
cn beschadigde haar zoo' ernstig, dat
zij zonk- Gelukkig bracht de .gchecle
18-koppige bemanning het; leven
af, maar hetduurde zevendagen
voor de reparatie voltooid was. -Van
dien tijd «f werd het eenc-schip.ara
ttl,. maar iici u»u»„v -
voor de reparatie voltooid was. -
dien tijd al werd het:.eenc schip -
het andere geborgen.; vaak- onder
moeilijke omstandigheden, want over
al loerde de doodr van de luch; uit
en door de aanwezigheid van Duit-
sche onderzeeërs. -
Regelmatig kwamen dc mededelin
gen, dat hier- en daar een schip ge
torpedeerd WftSf soms dichtbij, v may
vaak op honderden ar stand.
Dan ging de sleepbootnaar "deaan
gegeven plaats en veelal werd ^net
schip aangetroffen zonder boeg -yot
achtersteven, diepliggend door net
binnenstroomende v/ater, or haUj ge
kapseisd en zoo7 goedals _alUjd^door
détibemanning verlaten;- Da^begon
hét moeilijke karwei der - berging «n
maar .^weinigen zullen .besef f en- hoe
veel zeemanschap-V er. noodlg_jsom
zulk een gevaarte weer ia veilige ha
ven te brengen.nog afgezien .van dc
vele gevaren, die rïi.ch op de" meest
ongelegen i,tijdstippen voordedenfge-
fvaren van den oorlog- ten 2ee; Steeds
ging er echter een escorte vaartuigen
mee. doch dat dit ook geen veiligheid
waarborgde^ bewees het gebeurde met
*de t.Antinoua'V een Amerikaansch
schip dat bij Trinidad getorpedeerd
was en waarvan de bemanning in de
/reddingsboot werd aangetroffen. Zoo-
K T L B I N K IÉ
door Wim Meuldijk
IRDÊRuA:
CVi-Tou «.tiboZ 5
"iji A X ïl'. p'ROPA A fi OA
Tti nW a*c'i come y
CiriKwK
weea,
F1UMS
A fAW K 4 wan a
BL'JVEN Hü OC
FJUMS 1\\y
y GOLD
I'tfluSH-
ME© \K
Zo JAfté GtiArot
OOK' Al- frE2«N
Vol verwachting klopt ons hart*.
dfa de „Zwarte Zee'1, naderbij kwam,
gingea, er enkele. schepelingen aan
boord tczug om do trossen vast te
maken, doch tot hun- ücooten schrik
verscheen er plotseling een Duitsche
onderzeeër, die het hulpclooze
wrak opnieuw, met. een torpedo_ door
boorde. Voor dc „Zwarte.. Zce_ was
deze situatie^nict gunstig; de .kanon
nen konden nietgebruikt worden.
Snel handelen was evenwelnoodza
kelijk; wilde men. niet zelf naar den
kelder gaan.
..Volle kraeht vooruit comman
deerde kapitein Vet, met de bedoe-
I ling den vijand tc rammen. Ten ovér-;
vioede werd de onderzeeër met een
aantali',dieptebommenbestookt 'met
hetgevolg dat - hij 'niet meer aan de
oppervlakte verschèen.;::l(ieen. dood-.1
gewone Hollandsehe .sleepboot had
hij zijn meerdere; moeten' erkennen.
Vérvólgens konden,:alle: schepelingen,
niet één -uitgezonderd, worden opge-
Dit zlja slechts enkele van de vele
staaltjes'- welke: kapitein Vet - ons
mededeelde enwaarvan:; romanschrij
vers boekdcelen kunoen maken.-La
ten wij besluiten met ln het kort het
aandeel te memorecrcn, dat bij mei
rijn boot heeft gehad bijde Invasie
in. Normandlë. Niet alleen bracht;' hij
zinkstukkeo. besiemd voar; de kunst
matige havensnaar het:' strand;" maar
ook sleepte hijoen groot Engeisch
oorlogschip zoo ver, aat het In'; een
geschikte positie kwam te liggen om
Le Hfivre te beschieten. -
Spoedig brandde rondom, betn de
hel los want het Engelsche vuur werd
van 'de kust afniet onbeantwoord
gelaten en voor, zoowel als echter de
„Zwarte 'Zee", sloegen series grana
ten? in. Tot overmaat van ramp ver
schenen ook nog de vliegtuigen en
de éentn ons onderzeeër, doch de Hól-,
landers zijn er daarbij'zonder kleer
scheuren afgekomen.:'-;'; 'i-
Tien dagenthuis
Kapitein Vet, wien H.- M. de Ko-
.ningia 'destijds zelf het 'kruis van
verdienste op de borst spelde en die
ook zijn verdienste door -Engeland cn
Amerika, zag erkend, f blijft niet. lan
ger dan tien'dogen thuis. Opnieuw
is er zwaar werk.dat hem wacht.en
de geheele. bemanning gaat weer mee'
want niemand van .hen wil aanspraak
maken op zijn, twee «naanden verlof,
want Nederland moet inde sleep-
vaart' blijven wat het was. de primus
Inter pares. Er?is namelijk concur
rentie in zicht omdat zoowel Enge
land, als Amerika-booten lieten bou-,
wen gelijk aan de „Zwarte Zee" en
de buitenlanders nu'ook in het ber
gen van schepen 'ervaring 1;. hebben
opgedaan. Maar men. despereért n:c(,
daar ervoordit werk zoowel,Vak
kennis als .geduld"noodig,Is en men
daarbjj vooral opgewassen moet* zijn
tegen teleurstellingen. In ieder geval:
Holland Iaat zich ook: hier niet de
kaas van het'brood eten. .ór
HM
^In2agé||
^uuuiiiiinHiiuintuuiuitnmiioniimnnumjuiirt
Weet U, dat wij aan"-ons"ih
Iriichliugenbureau, K. L;
1 gebouw, ;:.ï-„CooIsingei,ó„èen"È
I ling- „Koeriersiers. tcc'j:
verbonden hebbónT:.„;fe^ife
Het: .'doel ia, ."nn..- door -o»,
stelpendoóidruMe.'.voorloopi/ri^.-.
Koeriersters voor Plaatsingó'
da ;kraTit kunnen wordenr-aan,»5
nomen, gegadigden' tóch tok:^
kander le ljrengëm';":. "7„ :7
Tot uafiiu'; orstcr küht U
I rierstersr;ter Inzage" "van 9V1
uur' (ook désZaterdags) iaÜ'Sy!
I K- „Ié Rl-gelmuw,dooktor,?!
opgeven.
7 'Déze liggen gedurende éën wét?!
g r a t i sVterjtg inzage. Ki,S|
van inschrijving bedragen nSr?
.per."
f Teksten dienen zo^ hekr^
mogelgk t® '-Worden, gesteld7"S
s kunnen ni et telefonisch
aangenomen. - ,r"™
miiuuiiiintiimiiMMiuuiwnwniniaMni'iunL,,,,
Het Bredascho tribunal|^§|
uitspr<aak gedaan tégen jcef-laï
tal landverraders yan gering.fo:
maatEea landivackter, dief-"
van ti; 'zij £0 medeburgera'IJiii^,
Dultscb concentrati©Vajjnp,..'%
geholpencn die:zg"n land mof
te dieneii 'door huisz
te doen wepl tot jtiédójaar?:.
temeering veroordttód Ji^'Tyg!
beurdverklaiing -. van*
zittingen. 7 v
Een S-S„ die een. tijdlang1?
vangenbowaarderte Vugï/w,
kreeg voorioopig ook tfl/j'a
interneering, maar' zal npH^,;
een--ander - gerechtshof
Tcrschrjnen;'v
Een -' ^bandeisreizigor,'i die"?
chauEfeur bij de Duitsche we
macht gediend hee!^ kreeg
iaar. évenals' een chef der
registratie; bg ;det'KS;BrrS^..',7^£|
Een „vrouw,„ie 7 zich <m}e3ig-'v!i
hield met hét breien vafesob'
ken voor=Oostfroht:'Dnitsch%i;'y[
tevenslid - van de 'N.S.BiS waS
kreeg oen boete v;m filO-ÓOOT^
welke zn'.*- miuichóóts ■Cikaaïi"
talen. - yi//;„:c
-Een' aantal'„leden
N.A.F, iN.S K.K. en N.S'.DAlP.
kregen interheefingsstraileh^i^
rieC-reride van éón tot „vier jaa^
;'w(;Vrijdagavond^'hield
C-W. ,'doi yries;'..;de;>"eersto$''"
oen tweéta!lezingen, over, ;.Rb
land en de buitenlandsché^js
litiek van, Stalin"; in- de ;aufö|
van Museum Bd>Tnatis.;.":,Na?J^
licht te hebben hoe de vroégê
tsaren steeds onder Doi'scKoii
invloed stonden, woes sptóoj
den. afkeer, diehet" Russischt
volkvobr do^ Westersclie„i^|
vloeden had." Ifet Russis
volk is niet oorlogzuchtig-^StS^
•lm, welke naam j,man;yan;'ish
beteekent,: is buigzaam' eni' hfint,^
hij'heeft zichontwikkeld
den man van' hetraidden
verschoofvan. „uiterstlinks;nizt|
'gematigdheid, zoóalszoovecl|it
Rusland minder radicaal
eniiadérdo. tot do .oeroiif'
orthodoxe Russischeopvattinge
De buigzameStaiin 'maakte|v
'hoeren .soldaten én liet 'dé j
vervangbare'; arbeiders i in' dé'yfajj
'brieken voor de oor!ogsindustn|
doch' de overtuiging 'dat Rusiaiï
een culturuleelé missiè.;in?s>7
ker .mate bezitdan een: militain
exparisiezucht, gaf spreker,„dg
stellige verwachting,' dat' oödo
gevaarniet in dc eerste„p!aifi|
uit- den Russischen, hoekii
worden; tegemoet, ^czieh-"/i
Boeiend voorgedragen"' verb
delingen over depósitie/if
man 'tot, vrouw,van „arhêids
onderling' en. andere* aspects,
Van.' hety Russische i leven,fymaakl
ten 'de voordracht van' prof,-^
Vries, tot 'een;: boeiend geheel.;
kÉriMÉÉMÉÉMÉ:
