Hoe gaat het nu met Indië
ilü
Nederland maakt films
Sympathie voor het
buitenland
N.I.C.A. iijkt op
het M.G.
Jtondom de
Vlo afweek I
Welke groote mogendheid ligt U het best?
Waardeert U Roosevelt meer of Staiin?
Weer luchtpost
Herstel
onderwijs
Indië
in
KITELBINKIE
A Vï
Wii
Schermerhorns
toespraak
Werkgemeenschap
gesticht
Het plan van de drie R's, dat reeds twee jaar
geleden tot stands kwam, moet Indonesië
weer op gang brengen
De Indonesische regeering, ze-
tdead in camp Columbia te
Brisbane, generaal MacArthurs
hoofdkwartier heeft m de laatste
jaren allerminst stilgtieten, al
heeft men hier in Nederland dan
ook weinig van haar activiteit
bespeurd, aldus verzekerde ons
dr. J. E* van Hoogstraten» direc
teur van het departement van
Economische Zaken, toen wij
dezer dagen een gesprek met
hem hadden* Er valt veel te
doen en er wordt veel gedaan
onder de bezielende leiding van
den luitenant-gouverneur-gencraal
dr. H* J* van Mooie.
Twee je ar geleden reeds, zoo ver
namen wij dan, is een p]an van
„Relief, Rehabilitation cn Recon
struction tot stand gekomen, met
de ■uitvoering waarvan reeds na de
de bevrijding van een gedeelte
van het Indonesische grondgebied
een begin is gemaakt. Relief as het
bieden van onmiddellijke hulp m
den vorm van het aanvoeren en ver
strekken van de allereerst noodza
kelijke hoeveelheden levens- en ge
neesmiddelen en kleeren. Rehrbilita-
tïonis het weer op gang brengen
van bedrijven voor zoover noodig
is om het reliëfwerk voort te zet
ten zonder alles van buiten af in
te voeren, Reconstruction Is het her
stel van groots bedrijven, enz.,
waarvan het belang verder strekt
dan de locale en onmiddellijke be
hoeften. zooals het herstel van de
olie-inatallatie op Tarakon.
Dit werk is de taak Van de Niet,
d.w.z, Netherlands IndifcsiJ«ÈivH'7Ad
ministration. ren gemilitariseerd
korps van In wezen burgerlijke be*
stuursimbtenharen. gesticht door de
Indonesische régeefing en ter be
schikking staande van de Supreme
Headquarters. Aequi valenten van
dit lichaam zijn de. Angau, de
Australian New Guinea Administra
tion Unit, en de Phica, d.w.z» de
Philippine# Civil Administration. De
Nica zal optreden,- zoolang de ge
welddadige bevrijding van het ge
heel e Indonesische gebied vqorf*
duurt. Theoretisch I» aarigenomenV
dat dit aal zijn tot ic« maatiden ns*
dat de Japansche hoofdmacht op de?
v^grootc eilanden Is verslagen, maat,
Het kan langer, of korter jrfjn, -ïir
elk geval staan de zaken geenszins
zoo, dat gedurende tenminste drie
Jaren geen particulieren in Iodone-'
sic zullen worden toegelaten om
hun aaken te behartigen, gelijk wel
la - beweerd.-y- -
'f Co- en Sonica'B
Telkens als de geallieerde com
mandanten dat zijn lord Louis
Mountbatten voor het gebied, waar
ronder Sumatra ressorteert* en gene
raal MacArthur voor het gebied,
waartoe alle overige eilanden ven
den Indischen Archipel vallen
opdracht gaven ergeüs een landing
uit te voeren* werd *an die expre»
dUiemacbt. bestaande uk land-,
zee- en luchtstrijdkrachten, benevens
1 koopvaardij-eenheden, een Nica-
detachenient toegevoegd. staande
onder leiding van een conïca, d.w.z.
een commanding officier Nica. Is de
macht zoo omvangrijk, dat meer dan
een detachement moet worden, toe
gevoegd, dan staat het geheel onder
leiding van een sotfica, een senior
officer Nica. Menige sonlca of td-
nicala een volbloed Indonesiër. On-
der een conica staan afdeelingicoit-
mandanten. belast mat tahvou en
distributie van goederen, van fl»
nancieele zaken, van gezondheid»-
zorg, vai\- welfare, van repatfltering
De zaken staan dus zoo, dat het
bestuurd over Indonesië ook na de
bcvrüaing van het geheeïe grondge
bied nog een tijdlang in handen is
van de Supreme Headquarters; deze
hebben dit evenwel toevertrouwd
aan de Nica en de practijk heeFt
reeds geleerd, dat zij er. zich in
feite hoegenaamd niet mee bemoeien.
MacArthur met name is zeer ingeno
men met de wijze, waarop de Nica
te werk gaat. Zoodra de omstandig
heden het toelaten wordt de Nica,
welker taak mïn of meer: vergeleken
kan worden met die van het G.
hier te lande, ontbonden om plaats
te maken voor het burgerlijk bè-
stuur. dat dan zijn zetel ongetwij
feld weer vim Btiabtne naar Java
zal hebben overgebracht. De Nica-
officieren zullen dan burgerlijke
ambtenaren worden in dienst van
de Indonesische regeering.
Dr. Hekman neemt afscheid
Pr- Hekman heeft Dinsdag
een officieclo plechtigheid afscheid ge
nomen als directeur-geneesheer van
het gemeenteziekenhuis aan den Berg
weg te Rülterdam-
Tégeiljkertijd werd zijn opvolger, de
bekende internist dr. P. H- Kramer,
als directeur geïnstalleerd,
Burgemeester Oud, die samen met
enkele leden van de sectio „Volksge-
zondheid" tegenwoordig was, roemde
in zijn toespraak de uitstekende ver
standhouding, die altijd tufschcn hctn
en dr. Hekman bestaan heelt
Deze dankte op zijn beurt den bur
gemeester, dat dezq hem in staat
gesteld heeft oan omaiddeïjijk na de
bevrijding weer in dienst-te treden.
Jmmetif, dr. Hekman heeft tijdens de
bezetting ontslag moeten nemen-
In een geestige speech teekende de
Coppens de karaktereigenschappen van
zijn directeur en bowl hem namens
het geheele personeel een schilderstuk
aan van Mevr. Centa.
noemt overige personen als Eisen
hower, Montgomery, Gcrbrandy en
Van Kieffens.
Onderstaand overzicht geeft een.
waardeerincsoordeel van de groepen,
die vóór den oorlog op verschillende
politieke partijen stemden.
Politieke
gezindte van Röose- Chur- Sta-
vóór den oorlog velt chili lln
Vrijz. democraat 56 29 2
S. D. A. P. 56 19 7
Liberaal 51 32 1
Chr. Hist. 49 30 0
R. K. Staatspartij 48 27 I
Geen 48 20 5
A.R., S.G„ H.G. 47 31 1
Communist 21 4 62
V oor welke groote mogendheid
- hebt U de grootste svmpafhie?"
Deze vraag werd a on yele duizenden
gesteld door enquêteurs van de Ne-
derlmdache Stichting voor Statistiek,
die in samenwerking met de Verec-
niging voor Opinie-onderzoek Lo.,
onderzoekingen instelt naar de open
bare mccning. De antwoorden op
deze vraag wezen uit, dat de bevol
king yan Noord- cn Zuid-Holland
:n Utrecht 48 pCt» Amerika het
sympathiekst vindt, 22 pCt. Enge
land, 9 pCt. Rusland cn 4 pCt. Ca
nada. Eveneens 4 pCt. der bevolking
noemt óverige landen, terwijl 13
pCt. geen voorkeur voor cénige
groote mogendheid aan den dag legt.
Opvallend is. dat peraonen mét
leidende beTüepen in veel sterkere
mate (hl. voor 36 pCt.)* de voorkeur
geven aan Engeland dan de geheele
bevolking. Daarentegen hebben boe
ren fn 57 pCL de> gevallen de
gtootate sympathie voor Amerika^
Interessant in ook de verdeeling
vgn de voorkeur voor de groote
mogendheden over de groepen' die
vóór den oorlog op verschillende po
litieke partijen stemden:
'Politieke.:-
gezindte van A me r. Enge L Rust
vóór den oorlog - V«
A.R., 3.G., H. C, - 58 23/ 2
Liberaal 54 27 r 4
Chr. Hïst. 54 26 2
Ri K. Staatspartij 53 25 3
Vrijz. .Democraat 50 26 5
S D, A, P, 46 18 17
Geen v 44 19 9
Communist 1.6,!; 6 82
Een andere vraag luiddei ^Voor
■welken persoon, die de laatste 5 jaar
op het wereldtooneel een rol speel
de, hebt U de grootste waardee»
ring?" Deze vraag werd midden
Juli dua vóór net bekend wor
den der EngeUche verkiezingsuitsla
gen eveneens In dt drie genoemde
provlncicB gesteld. Hierbij bleek, dat
Roosevelt de meeste waardeering
ontmoet (50 pCt.1. - Churchill volgt
met 23 pCt, e».. Stalin komt on de
derde, plaats met 5pCt. 12 pCt.
Maandags, Woéhsdsg en Vrijdags
is het mogelijk weer luchtpost. te
verzenden naar Dehenijtrkeni Noor
wegen, Zweden, Finland; V de Vtr,
Sowjettep., Polen en Tajeeho-Slowa-
tijè; bovendien naar Gr.-BfltMtnïë'en
Ierland, den Vrijstaat Ierland enüz*
land. Portugal, Spanje en vati Parijfl
af naar Zwitserland. v;y i'-'
Verzonden mogen wordenbrief
kaarten en brieven t:nu 200 grami
na# I Cr.-BritBonte en Ierland en.: naar
fjsiand bovendien drukwerken ,en
zakenpapier; t.m. 200 gram.';
Bij de postkantoren zijn nadert
inlichtingen Verkrijgbaar. W
Duizenden Icerhruchxan te hort
Alleen reeds voor het onder
wijs aan scholen met Neder-
landsch ais voertaah zullen i\
0000 onderwijskrachlen 'noodig
zijn. De leerstof zal moeien wor
den beperkt, teneinde tot een.
redelijke urerlwugRing te kutmen
komen. Er zal een ernstig tekort
aan leerboeken en onderwijsma
terialen: zjjn.
Ziehier eenige dor yoomaam-
ste punten uit de problemen,
waarmede het Rederlandsch-Ttidi-
schc i Gouvernement te kampen
zal hebben.
Daarbij komt nog do VTaag,
hoe men"de onderwijsinrichtingen
zal moeien huim'esten; - Ovérwo-
gen. wordt reeds, om b.v. insti
ll) ten als Mulo. HBS en db lycea
tot aan een beoanlde klasse-
grens samen te trekken.
Voor technisch- en. hooger
ondertviis zijn büz.ondere rogp-
l'ngen in voorljereiding. lletjon-
derwljs zal, in algemeenen zin
en over de ueheele linie, door
zooveel mogeliike oractische -r re-
gelineen opgovanceiT worden, jen-
cinde de ,donr de; .Tannnsche
beze'tine on'stane, schnd-, chaos
en achterstand, ten spoedigste
te niet te doen.
door Wim Mtuldljk
M zou ACV V/w
fJAQVCPgïM of
OPVCRF
Ais oooarwi
t wé TC N MA O OAT
W1 %0O H QÉÏWO
o-oukauCfiNi
KAO H'J
evtascHiÉM vjtfc
OgToAtMy*
DüCHtNWAUO. 5«NSAHfe
VÖOQ étri KvVAflftÉTJÉ
CCMMHT
CQICZCV
Citerataar en beeldhouwknnat
(Vervolg van pag. IJ
in aanmerking komen, dan ligt de
conclusie voor de ftand, dat men
moet nagaan op welk tijdstip men
dit wertseht te doen en wcjkc het
ettect zal zijn op de toekomstige
geestelijke gesteldheid van deze
menseden, veroorzaakt door de om
standigheden, w&arin zij thans la. hun
kampen ver keer en.
in vele gevallen tijn ook tegen
zulke, men sen tn economische maat
regelen getroiien. In bun bedrijven
zijn beheerders gtplaatst, in ver
schillende gevallen zijn huizen ge
vorderd, zijn meubelep weggehaald
verdeeld, vaak terecht, maar hier
en daar misschien Ook wel wat ai te
vlot. Het verdwijnen van deze goe-:
deren levert weer een vraagstuk "op.
by het te «eniger tijd ontslaan van
rechtsvervolging ot ontslaan uit
hechtenis na uitzitten .van de uitge
sproken straf van al die lichte ge
vallen.
Men kan zeggen: ,»Nu zijn zij eens
aan de beurt". Volkomen juist.
Maar dit is een gevaarlijke redenee
ring. Wie consequent zoo doorpraat
verlaagt zich zeil tefliloite tot het
Duitscne peil.
Op die maniej eindigt men met
goed te praten een uitzonderingsge
val, waarin in een Nederlandsch
kamp een geïnterneerde slecht wordt
behandeld op een manier, die nog
maar in de verte Jijkt op het
geen de Duitschtrs ons aandeden.
iVeen. luisteraars, zoo mogen wij
niet denken, noch redenecten. Indien
ïn het kamp „Erica" te Ommen nu
typhus hcencht cn in een ander
kamp diphterie *n dc zieken niet in
een ziekenhuis kunnen worden op
genomen, omdat daar de verpleeg
sters hun heil elders zochten, cn
bedden ongebruikt staan, dan zijn
wij ci niet mee uit te zeggen, dit
de Duitschcrs onze mcnschen bij
duizenden hebben laten sterven.
Immers, wij zijn Nederlanders cn
geen Duitschcrs. Daar ligt nu juist
het verschil. Daarom moeten wij
ook de zaak van de kampen van 'een
volstrekt anderen gezichtshock nit
bekijken en dienen'wij ons de waar
borgen te verschaffen, dat overal
redelijke toestanden bpstaan. Indien
wij daarin niet slagen, dan mogen
wij ons niet op onmacht beroepen,
en zijn andere misschien onprettige
regelen volstrekt geboden. Dan. gaat
het otn het kiezen van het kleinste
kwaad, dan zou hetVqokkunnen aijn*
dat' vrijlating zou ""'Jhocten worden
overwogen, r ook indien deze uit an
deren hoofde op bezWaren «ttiii. H";
Het uitoefenen van: macht van den
eencn mehsch over den ander Is
uitermate gevaarlijk, wanneer zedelijk
tegenwicht ontbreekt. Ook dat is
een! kant, waarover mij talrijke klach
ten bereiken. Aan dèn eencn kimt
slapheid van bewakers en aan deii
anderen kant Mor en da ar excessen.
College's van regenten
Het zal noodig zijn, dat in het bij
zonder zorg wordt besteed a«n hét
geven van geestelijke leiding aan de
internccrlngikampcn als geheel. De
regeering hectt het voornemen naast
en behalve Linddijke Advïescom-,
missie, over eik interneeringskamp
evenals; over gevangenissen. een
soort college van regenten aan te
stellendie plaatselijk worden geko^
zen en plaatselijk werkzaam zijn.- Zij
kunnen .vrijelijk met alle gedetineer
den spreken én hun belangen behar
tigen, waar zij meen en dat zulks
noodzakelijk ia. Zij hebben bovenal
tot taak de ontspoorde landgenooten
den rechten weg te wijzen en hen.
die?, bestemd zijnomweerln de sa
menleving te worden Opgenomen»
daarop voor te- bereiden,
Dit is niet voldoende om aan den
noodtoestand, die op allerlei gebied
heerscht, een einde te maken.-f,
Er zal moeten worden getracht,
hier en daaH nieuwe kampen te bou
wen. Helaas is de materiaalposïtie
zoodanig, dat dit wuarichijniijk tèn
3Vij, die lange jaren als het warc|
in bet duister hebben geleefd. kon-J
den torn niet vermoeden wcIfc een?'
enorme ontwikkeling het modcrael
wapentuig onderging. Op de ten toon-
stelling in het gebouw van Gcrzoa.t
li^t bijvoorbeeld een magneti schat-
mijn. afkomstig van dc Duitscherii.
Het ding is tijdens den oorlog aifl-ï;
gespoeld in de monding: van déi
Theems en werd daftr gevonden dootJ;
een Engelsch Marine-commando. EeaJ
Engelsen officier heeft toen met dei
grootste voorzichtigheid het rae^
chanisme gedemonteerd en spoedigï
was er een methode gevonden, o%
het magnetische ^vcld van de mijn|
te neutraliscercn. Of lïitict '.dri;
doodstraf voor deze gedeserteerde^
mijn heeft bevolen, weten wij niet.i^;
Ook de accoustische miin. dié re-J
ageert op het- wervelen van - de-
schccps-schrocven, werd odschidey
i ijk gemaakt. De En gel schen Hete?
schepen bouwen, die voor aan dt
plecht, ver vooruit, een meleaü
instrument bezaten. De mijnen kw»*-
men op dit valsche alarm gretijt
naar boven en werden laconiek(e*;,
vccgd,
En mogen we geen respect hebbeE'
voor de vrouwelijke leden van dej
W.R.N.S.? Ze hebben speciaal on*;
dcrwjja gehad in. allerlei oorlojE
verrichtingen Er zijn seinsters. telfr
grafisten, radio-experts. installatn*;
ces, boord-mccano's, en al de»;
vrouwen zijn ook werkelijk ;U
dienst, zo vliegen en varen mee, it
helpen overal in de wereld, wi*r
mannen van het Kngelschc leg
vechten,,.. Haar opleiding, die gi
woonlijk t^vcc jaar duurt, hebben
in acht maanden ontvangen. Dit rp®
vrouwen van Stavast!
Honderden staan tc luisteren nait
de Band van do Koninklijke
celsche Marine, de „Kings-Squad
Weet men, dat deze Band reeds
1803; werd gevormd cn het stzti^T
orkest van den Engclschcn komag
was? Captain Vivian Dunn, de lev
der, heeft heel wat kennis van za
ken noodig. want: het orkest bcstaAt
uit cén. Militaire Kapel, een bym-
phonisch orkest cn niet mf«der .dan
drie dansbands, Woensdag 2-?Aug.
zullen de „Kings-Sqtiif''.-.een ,pop£
laire uitvoering geven in net mena-
theater. In Ramenwerking met oc
ENZA heeft men zich ^c_tne
king verzekerd van een EngelStnej,
bariton-zanger. Sir Allan P*»-ïlü'M
ko#te zal moeten gaanvan het ."-be
stel van woonrulmtë^i'Aan den
deren kant zullen op
al diegenen moeten W'orden-Tuftjj
schift, waarvoor termen tót .vrijl
ting zij het voorwaardelijk,- in
wochting van hun berechting Jn ove'
weging kan worden genomen'/-
Dc Groote Adviescommissie dd
Illegaliteit maakte hierover op verf
vzoekt, reeds een mcenlng kenboan.
die in groote trekken de.mstemminit
v#h de regccrinö heeft/
Deze causerie v*n vanavond heelt;
niet meer willeniloeti-;dati blljfc er
van geven, dut ook dc regeermg
doordrongen is van de wenschcüjk^
hefd. om op "'korten termijn een aam
tal maatregelen te nemen, die leidétf;
tot ook in dezen winter houdbati
toestanden in de kampen, die hef
NederJandsche volk: waardig i zijn. en
die in geen enkel opzicht doen dêii;
ken aan hetgeen het - afschuwelijke
Nazidom de wereld te zien gaf./
O E31U.A GD v VOO It f DZhfi CT en
/"V gestoffeerde kamers
met badkamer en keuken Rebrdij
daarvan) door dame
No,7t>If bur; V/
I1UI2K BlIItTHA vraagt;^///
leerling verpleegster
Zij, die als xuddanig werkzaam lijd
geweest, genieten de voorkeur. Aar1
melden Berglustlaan 14, Hlliegersberg
(Van «nier Haagschcn
correspondent}
Evenals de pers,*; heeft ook de
fllnf. ln Nederland decoinmer-
cieele basis verlaten. Onze voor
naamste cineasten hebben zich
vereenigd tot: een coöperatief; ge
organiseerde Nederl. Werkge
meenschap voor Filmproductie,
onder leiding van E. J. Ver-
schueren, Paul Schultema. Lou
Lichtveld en J. C. "Bowaan. Het
doel van deze gemeenschap is te
komentot. een aesthetisch en cul
tureel verantwoorde nationale
filmproductie.
Of eU' dlt schoon e cn Cioote dóei
ooit :iaf. bereiken, zal: voor een Croot,
deel ;?»an de ;otnstandlghcdcn i afhan-
(en; 'v(««ronder 'ilJ'ilch moet otit-
>'ikkeien.®;H<t jr beuln: is punatig,
waiit |*U i startj; meti: een belangrijke
nndtfcht van bet deparlement van
Upenb«re 'Wetkrn;: Voot den. Dienst
van den Wederopbouw vervaardig
ei) namcltik .een reeks documental
res. gewijd aan den .v-
de verwoeste gebieden en
on, Tand., Bekwame erv ervaren lie
den als Monnus b'^nken.
üaas. Paul Schultema. H«msn
der Horst. Ailan ernkt Jtf
Hin hebben eraan "i«sewerkt tr
wordt voorts gewerkt un
verwoeste bruggen, boerderijen.
ken en haven». D»n sl" „..rn™ -a
programma nog
een paerV,document8 re speelBirtts.,|
De fiims worden awUgf"d,.op(:t
nomen cn v nagesynchroniseerd
Haarlem. Dcrer dagen rtln
eenigc vertoond. kewb.';,. neer
cheren, Arnhem. de Wreringermed
en Venio. Alle vier gaven b!t)k van
goed vakmanschap.
w,B O.I., dat ri! uitsluitend M'
lichtelijk Verstarde beeld Vaihi
droeve reaultalen .der. verwoesu
toonen. Van wederopbouw is^ng
geen sprake: daar kon nog-mets V
op het celluloid worden vastgeleg
maar het verdient wel overwegi t
dcre iiims niet als een efgesiot
hoofdstuk te beschouwen. -iet v!
aaak zt naderhand aan te' ;V»i
met het werkeihkc beeld van
wederopbouw/' Haar waarde.' rat
aanmerkelijk door toenemen.
