Vraagstukken van den dag
MANTSJOERIJE GEHEEL BEZET
m
Aantreden!
-=VRIJ ONVERY =-
Partijen en N.V.B.
gaan confereeren
Qok Z. Sachalin
bezet
Tien doodvonnissen
in
Vrijdag 24 Augustus 1945
ONAFHANKELIJK DAGBLAD VOOR ROTTERDAM EN OMSTREKEN 5e jaargang nummer 124
"N
Schermerhorn bespreekt
Het zedelijk peil van de vrouwen
van het geld. Wat gaat er-
politieke gevangenen
Saneering
met. de
Radiorede minister Vos
mé i
WEERBERICHT
Bibllotheca Rosenthaliana
teruggevonden
Werk in 't bouwvak
„Staakt het vuren" in Birma Zondag
ook capitulatie in Rangoon
Opheffing Leen-_r^
7} .Pachtwet
.Londen keurt het
Handvest goed
Redactie cn Ad minis fr.t
EEKDRACHTSWEG 42
i'y Tel 25430 (3 üjnen)
Abonnementsprijs p. week
0.31, p. kwartaal ƒ4.—
•'1 o s e nummer» 0.10
Advertentie»;
EENDRACHTSWEG *2
Tel. 25430 (3 lijnen)
Inlichtingendienst:
K.L.M.-C EBOOW
COOLS1NGEL
Telef. 27839 en 24399
De minister Tan handel en
nijverheid, ir. H. Vos, zal a.s.
Dinsdagavond om 9 uur voor de
radio spreken over het onder
werp; Hoe staan wij er in.eco
nomisch opzicht voor?
Naar schatting negen duizend
ménschen, onder wie burgemees
ter; Oud, hebben gisteravond in
het Sparta-stadion geluisterd naar
ren rede van minister Schermer
horn. In zijn betoog, dat onge
veer een uur duurde, heeft de
oud-voorzitter van de Nederland-
sche Volksbeweging verschillende
vraagstukken van den dag de
revue laten passeeren.
Spr. begon met cr op te u-ijzen,
dat wc den wcrkelljkeu vrede nog
moeten veroveren. Somber ziet bet
ztnog om ons heen uit. Wc leven
m een staat van verwildering. Het
ccdelijkv peil, waartoe dc vrouwen
geraakt zijn, is zeer laag. Van dezen
toestand kan men het Canadceschc
legér onmogelijk dc schuld geven»
De mannen spelen in dc huidige we
reld geen betere roj, S/:*?:-
Er zijn duizenden oorzaken te noe-
men, dat we het spoor bijster ge
raakt zijn, We hebben tijdens dc
oezetting dingen gedaas, die in het
Qormale leven onaanvaardbaar wa«
'•.'ren*'- .\fV '-'.v'f --V.
We beseffen nog niet* .dat bet
cwaad inderdaad gestraft moet yw or*
Jen.L••••-• ':V.:r "l-i'w
De N.V.B. streeft' dan ook mar
ren geestelijke vernieuwing. Er moet
jjifi&t- een bese/^ ontMtaan; 'van goed
"en kwaad, van recht cu krom.;
De regccring: zaD niet .schromén
harde maatregelen tc ncracn rom den
zwartctf4-handel deh'kop! in ir- «ïruÉr-
fceni'.;W-.?
Men inoct begrijpen, dat cr regels
tun.vdïc; een beschaafd volk niet
can overtreden. De geld saneering
noct eerst worden doorgevoerd, an
ders-is de bestrijding van den zwar
ten" handel ccn onbegonnen werk»
Het nieuwe bankpapier cii de zil
verbons zijn nog niet klaar. Dc be
stelling, voor dit nieuwe geld is in
Januari van dit jaar door den inmid
dels afgetreden minister Huisman ge-,
daan. - .j.
Voordien hod men tot die zuivering
schijnbaar niet besloten, Verder, al-
:dua spreker, is de belasting bezig in
samenwerking met de recherche en
de illegaliteit, een dienst in elkaar
te zetten om uit te peuteren, wat
onrechtmatig bezitis, bovendien is
het noodzakelijk, dat ons ambtena
rencorps. 2tjn goede reputatie van
vóór, den oorlog herkrijgt.
Eertijds was dit corps een voor
meld voor heel dc wereld. Vandaag
kan mén dat niet meer zeggen„
Voor harde maatregelen zullen we
ook niet .terugdeinzen, Een heel
rijksbureau "is een tijd geleden geheel
uitgemest: .De kop zit achter de tra
lies én-de rest is de straat opge-,
ituurd.y,-■?V;y;,?
Teer onderwerp
Minister "Schermerhorn komt nu
aan een teer onderwerp, waarover,
□aar hij constateert, ècn massa leu
gens verteld zijn, nadat hij verleden
weck voor de radio heeft gesproken.
Duizenden Nederlanders zijn geïnter
neerd cn zitten in voorarrest, en
vele duizenden wacht- een zelfde lot.
De berechting is een buitengewoon
moeilijk vraagstuk. Een aantal van
hen zal zwaar worden gestraft. Een
ander deel zal voor jaren uit de sa
menleving moeten Worden gebannen.
De deportatie maakt een punt van
onderzoek uit.' Een deel echter zul
len 'we in de maatschappij moeten
terugbrengen. Het is een onjuiste
voorstelling van zaken, als: men zegt.
dat dc regcering een groep van 60.000
menschcn wil loslaten. Wel wordt
het ondcrzockingsapparaat hérzien,
zoodot in een snel tempo alle geval
len kunnen worden bekeken. De re-;
gccring. moet, dit doen op een wijze
die vecantiyoórd is. Aan het verwijt*
dat de berechting niet snel genoeg
Winderig, koel, in den avond en
nhcht eenige regen. Morgen overdag,
wisselende bewolking. Plaaiselijk
enkele buien. Matige, tijdelijke, krach,
tige Westelijke - wind. Koèl weer.
gaat, 2al worden tegemoet; geko
men. Samen roet.? denminister van
Justitie en de Grootè Advies-Com
missie van de illegaliteit zullen we
dit probleem tot oplossing brengen.
Maar nooit mag hierbij macht boven
recht gaan.
Arbeid,in dienst van de
gemeenschap
Vervolgens over. het productie
proces sprekend, merkt spr. op, dat
hij niet gelooft aan een klasscnlooze
maatschappij. Er zullen uyoorloopig;
,tcgcn,stpUingen .blijven besta an jr Maar
men moet bedcQken, dat-'arbeid het
middel is Orn zich' ccn bestaan te
verschaffen; dat zonder - arbeid dc
mcnschclijke persoonlijkheid niet tot
hAar recht kan komen,' fen dat het
ccn dienst is, aan dc gemeenschap.
Dit laatste bréngt ";n?ec -Jve rant woor
delijkheid, Dit heeft? dc.yE, V. B.
begrepen, toen zij zitih in Rotterdam
bereid verklaarde; dc bemiddeling
van den Rtjksbcniiddelaa? éc Aan
vaarden. y y
Hiermede heeft zij eet|'off^yge-
bracht cn -tevens ervaTiifl<^van
mede de verantwoordelijkheid'- te
draegn voor het wel* en- wee vande
bede arbeidsgemeenschap. Een? tegen
elkaar opbieden van etschen is hier
door voorkomen!
üe regeering is van plan een ar
beid seom mi ssaris voor arbeidszaken
van de haven, te benoemen,?
Tenslotte de politieke ontwikkeling»
De besprekingen tussehen de partijen
en dc N.V.B. zullen weldra begin
nen» Met de richtlijnen 'de Ni
V.B. voor bogen. 2ü1 een "socialistisch
program worden samen gesteld. 7 dat
samenvalt met het? beginselprogram
van dc S.D.A.P, van 163?.l>c .N,V.
B. is bereid op deze wijze samen te
werken met hen,1 die willen streven
naar ccn verbetering van ons maat
schappelijk bestel. .s.
1 Een zeer groote verzameling
joodsclie bofken én ceremu-
nieele voorwerpen, gestolen door
do nazi's in -een 'half dozijn lan-
den, welke o.a. 1.250.000 boe
ken - omvat, is ih veiligheid ge
bracht in Frankfurt. Deze ,ver-
zameling is eer.st gediirende de
laatste weken- onldekt In; ver
borgen opslagplaatsen in de Arne-
rikaansche zöno.
Onder de' wereldberoemde
waarden van joödsche cultuur
dio. in de collectierertegcn-
woord:gd zijn,* bevindt zich ook
de Uosenthatia: corectie''van de
Amsfenl. Gemeentelijke :Univer-
Minister-president Schermerhorn
tijdensT dê~ rede, dié hij. -gisteravond
in het. 5psrt»-stadion< heelt gehou
den. -•
Groot aantal karweien
uitgevoerd
Met de thans voor Rotter
dam beschikbare bouwmaterialen
wordt gewoekerd. Zij worden be
stemd voor een; groot aantal
kleine werken en voor herstel
van op. velerlei wijze ontstane
schade.
Hc-t Plaatselijk Bureau voor
den Wederopbouw en voor de
Bouwnijverheid te Rotterdam ver
strekte ons hierover enkele in
teressante cijfers. O.a. werden
van 20 Mei tot I Augustus 19-15
3200 kleine werken benede<u de
f 500.door genoemd bureau
behandeld, waarvan 45 siuks in
do eerste week van deze pe
riode, met eea regelmatige stij
ging tot 700 siuks in do week
van 2330 Juliin totaal werd
hiervoor ca, 600.000 kg. cement
-uitgegeven..
Wanneer het aantal arbeiders
per werk op twee wordt ge
schat, dan werd hierbij dus aan
G400 bouwvakarbeiders werk ver
schaft.
Max Croiset zal ,iDe Gedachte"
nogmaals voordragen; Vrijdag ju de
Blauwe Zaal van do Beurs en Zate!
dag ju Lommerrijk op Hiltegersberg
3-M.UW j
voordat 'de geallieerden de - kampen
bereikt: hebben, allo mógelijke hulp
iebieden, totdat de respectieve re.
jeeringen contact met hcei hebben
vcikregen. De Fejo heeft gedurende
den oortog ruim vijftig miliioen stroof.
biljetten ia* tien vcrsaliillonde talen
te, Brisbane klaar gemaakt.
De' „Gerard Dju'' van :tle Rott.
Lievd. is 21 dezer van Albany (e
Ne W.York'- nangrkpnien;-'Pe ,,i.e'>r.
dam" van de H.A.t,. beeft 3lV Jer-T
Yew.York met bestemming Rotterdam
verlaten.
Generalissimo Staün heeft in
een dagorder van den commandant
van dc .Sowjet-strijdkrachten In het
Verre Oosten, maarschalk Alexander
Vassllewski, verklaard, dat Mand-
sjoerjjc geheel hpret is. Ook Zuid-
Sachalin is Jgdrêel bezet, evenals
Ptiramoerisjo .Tpedt; Koerllen.
Luitenant,generanl Kimoera, bevel
hebber van de Japansche troepen ia
Birma, heeft in een boodscltap nan
den geallieerden bevelhebber in Birma,
bevcsliging gegeven van zijn bevel
„slaakt het vuren". Dit was dc
cersle reclilslreck'scbei mededeeling van
het ...Japansche commando in dit
geliied. -V
Maarschalk TerauLtji heeft den bc.
vclhebbcr van Seac, er van jn kennis
gesteld, dat gevolmachtigden van liet
Japansche leger, a-s- Zoudiig naar
Rangoon zullen komen, om do cnpL
luialio te, teekenen.
„Dropped" radio'
Het vrcrpeTi van kleine radio.tcé-
8 tell en in de krijgsgevangenkampen^
waar dc geallieerden ophun bevrij.
ding wacblen, vormt een onflerdeel
van dén' jovaricordon arbeid, die door
hel verbimlïn^skardoor in liet? Yerre
Ooaleh,- dat, als do „Felo" bekend
staat, vrordt ..verricht. - De bedoeling
van. dit werpen van radiotoestellen
is de gevangenen in slaat te stellen
alle berichten op Ie vangen ïn do
periode, die aan de bevrijding? vooraf*
gaat./.i?-.■:
Den Indonesiërswordt ïn strooi,
biljetten toïi de Felo gezegd, dat
de Geallieerden bezorgd .zijn over
de geallieerde krijgsgevangenen, die
zich jn Japansche banden Levïndwi?
Hen W'drdt verzocht, dén krijgsge,
vanpenen, die vrijgelaten?mochten zijn.
Tien -der personen, die deel
genomen hebben aan den moord
op oud minister Hiomaux, zijn
door den krijgsraad te Charleroi
ter dood -veroordeeld;
President Truman heeft ten
stelligste het bericht ontkend, dat
het opheffen van de Leen- en
Pachtwet bedoeld zou zijn als een
slag tegen de Engelsche Labour-
regeering. Do Leen- en Pachtwet
was eeu oorlogswapen, aldus de
president, en do regeering was
verplicht haar te beëindigen, zoo
dra de oorlog geëindigd was. Hij
herinnerde er aan, dat, toer.
hij vice-president onder Roose
velt en voorzitter van den senaat
was, hij persoonlijk aan het Con
gres beloofde, dat do Leen- en
Pachtwet zoo spoedig mogelijk na
den VJ-dag zou .worden ingotrok-
ksju.'
De ArtKtrikaanschö publieke opi
nie staat achter de Amcrikaan-
sche hulp aan door den oorlog
geteisterde landen, aldus senator
Sheridan Downey, lid van de
senaatscommissie voor het bank
wezen en ^monetaire aangelegen
heden. Hij" voegde daaraan toe:
„De landen, die getroffen wor
den door het beëindigen van
de leveranties ïn het kader van
de Leen-, en Pachtwet,, zullen
gerust gesteld zijn door' de ver
klaring van Byrnes, den -minsi-
ter van buitenlandsche zakon,
dat de toevoer van voorraden
zal worden voortgezet en dat
de Vereenigde Staten zulten
voortgaan met hel; afleveren van
goederen, wanneer daar voor be
taald wordt.
Engelaii'l heeft aan Je Berlijn,
rche Dank „Stadt Kontor" ren creJiet
verleend von 62S.0CW p at.
Ïn zijn laatste praatje op de brug
goed I belangrijk, al willfeTt
wij niet zeggen, dat de minister,
president als Brngmans spreekt i
heelt Schermerhorn do illegaliteit een
bandschoen toegeworpen;, en natuur,
lijk: oprapen is de bondschap! De
minister heeft namelijk moeten klagen
steen en heen, over de moeilijk.'
heden, ondervonden bij da bszeiiing
van cd Tribunalen. Daarvoor willen
maar heel weinigen zich beschik,
baar stellen, hang als de meeston
zijn om er hun populariteit hif
in te Echjcten of zich ïn de vingers
to snijden. De klacht is niet nieuw.
Reeds in December 19J4 deed do
minister van justitie een dringend
beroep op de oud Jllegale werkers
om hen voor hot Tribunaalwerk moe
to krijgen, en liet was oen goedo
start toen mr. II. S. Holla,, illegaal
werker van belang, het presidium
van het Bossche Tribunaal aanvaard,
de, terwijl daarin als leden «nkclo
uitnemende illegale werkers zitting
namen. Helaas, bet slakkentemp? der
berechting cn het langdurig gesol
met het Trihunaalbesluit zelf zullen
do geestdrift der nu eenmaal voort,
varende illegaliteit niet hebben aan.
gewakkord, anders had minister
Schermerhorn, staande op de brug,
niet nog eens de telegraaf op „volle
kracht .vooruit" behoeven over te
halen.
Wij onderschrijven en ondersten,
nen zijn appèl van ganscher
harte. Het werk, dat door de Tri.
bunalett moet worden verzet, is
nationaal in den besten zin van het
woord en het vormt het 'praelddium
van de symphonic helaas voor.'
loopïg - meer een cacophonje .$«V
■vernieuwing. .Volkomen terecht schroef
Van Randwijk op -30 October 1944
nog onder... den daifc der bezelling
derhalve: „"Wanneer ons volk zijn
kans en rijn verantwoordelijkheid wel
begrijpt en werkelijk de besten, da
edeisten onder ons tot rechters in het
Tribunaal geroepen worden, dan is
daarmede do maatschappelijke ver,
nieuwing aan de orde gesteld op een
punt, waar tevens ons volk een nicu.
wen standaard van goed en kwaad
zal moeten vinden".
En de minister van Justitie, het
Bredascbo Tribunaal in Februari van
dit jaar insfalleerend, liet er als liet;
w-are op volgen: „Alle rechtspraak is
tevens rechtsvorming, alle bcodrdceling
is tevens het scheppen van normen.
Wie vaderlandscbe miBdragingen fe
toetsen heeft aan eer en geweten,
nauwgezet, en als goede vaderlander,
gelijk de zoo straks door U afgelegde
eed dat van u Traagt, die treedt
daarmee op als maker van die stan.
daatden, waaraan goed vadcrlandsch
gedrag kan worden gemeten. Welnu,
ook daiteau is behoefte.'!
Geen Irvyg vnn Nedwlandere, die.
méér geleden heeft van verraad
en geknoei, meer gestreden heeft
tegen slapheid en gebeul dan die
der illegaliteit. Geen laag* ook, die
een zuiverder opvatting van vader,
landsch gedrag heeft vastgehouden
dan deze. Uit de illegale gelederen
moet daarom een sterke bereid,
vaardigheid komen om het werk vnn
dc Tribunalen ter band te nemén.
Die bereidvaardigheid is de afronding
van het Illegale werk, en zij be.
tcekent een pionierschap aanvaarden
voor de vernieuwing. Want eerst
nadathet kankergezwel van verraad
en gehetü grondig Is uitgesneden.-
kan do Nederiandsche pntlFht zich
waarachtig bcvriid, - opgelucht,, ver.
nteuwd gaan voelen.
Wie ooren heeft om te hooretj......
G, J, VAN TIF,IWFY GOEDHART.
Het Engelsche Lagerhuis heeft
gisteravond het Handvest der.
Vereenigde Volken zonder •tea
ming goedgekeurd. Reed* eerder
had het Hoogerhuls hef handover
goedgekeurd.
