m
m
m
i
OVER PACHTEN EN PRIJZEN
Grondige reorgani
satie noodig
Radio's zijn kapot
I
Pg&ÏS&Wtty!
J. TV. MATTHIJSEN
Ons lieve geidje
VOOR DE VROUW
gsSPr^gï::
ïKë-i
"f?®?-'
ERDAL is intact gebleven 1
Wat willen de Indonesiërs?
Tweede Handelconcert
De Wijze Maagden
oZk oSït CTmei{'es'
Inlevering Joodsche
bezittingen
m.
Wie na eeaige jaren afwezig
heid den Frieschcn grond weer
betreedt, wordt getroffen door
ecu bijzonderheid, die over den
bedrijfstocstand In het jongste
verleden en in het beden meer
zegt dan een dik verslag met
tabellen: de boeren klagen niet.
Oostelijk van de lijn Leeu
wardenZwolle staat hef graan
er slecht bijt hier ca daar zal het
zelfs de moeite niet looaen den
oogst binnen te halen. In de
greidestreek daarentegen is de
toestand uitmuntend; nooit heb
ben de boeren zooveel gras op
het land gezien. Ondanks het
ontbreken van kunstmest, staan
de gewassen er ook ia de bouw-
strcck gunstig voor.
Natuurlijk is er meer noodig
om den boer van beklag to
weerhouden. Bit meerders heb
ben, hem do drie laatste.oorlogs
jaren gebracht. Ongekend kooge
prijzen! Maar do loonen zijn ook
gestegen, en niet zuinig. Mop
perden 2o arbeiders voor den
oorlog over loonen van 1618
gulden, nu zijn ze met 40 nau
welijks tevreden. En sommigen
komen eerst bij het dubbele, ja
hij het driedubbele in beweging.
Er is-, arbeidsschuwheid onder
de boerenarbeiders. Wat, niet
hoeft te verbazen. fCóör den.
oorlog, was de; werkdag van een
arbeider in de veehouderij de
hëlft langer dan die van oen
fabrieksarbeider, die de helft
meer verdiende en nog moer. En
hij moest het doen'met een vrijen
Zondag om do vier weken. Nu
verlangt hij zelfs oen vrijen Za-
terdagmiddag. Neen, heeieraaal
tevreden, kan de boer niet zijn,
al keert do melkfabriek hem 15
cent den. liter uit legen. 4 of
5 cent vroeger, don steun inbe
grepen.
Koeien geven minder
Obk geven do koeien minder.
Pat was vroeger 40(h) L,; sUun-
boekve.e zelfs 4400 L. en nu
26 h 2700 L. Als gevolg, zegt
de boer, vaa het ontbreken van
krachtvoer. Waarop achterdoch
tige zielen vragenen waar
komt de zwarte boter dan van
daan"? Het verschil .is,, dat' vroe
ger alle melk naar do fabriek
ging en nu of tot voor kort
niet. Men zou het aa moeten
melen om to bepalen, hoever
de waarheid van hot midden ligt. i
Nu nemen de arbeiders hun
kans waar. Ze hebben een beetje
zwarten handel gedreven en wat
verdiend met het spinnen van
schapenwol, en ze gaan nu lie
ver bij de „Rijksuitvoering Wer
ken", den aanleg van de vlieg
velden bij Leeuwarden, aan den
slag dan bij den boer. Of ze
teren bp hun spaarpot en schar
reien er wat hij.
Een ideale werkgever isde
boer niet. Siraks, by den oogst,
komt hij arbeidskrachten tekort
•De o.rsie vrrjwiMigers] roe.' slaag
de ook af niet. Van de Am*
sierdamsche ploeg is driekwart
terug. Een Joodscho vriend vim
•me heert het eenpaar jaar uit
gehouden bij oen boer, als onder
duiker. Ilij bolaalde slechts een
matig bedrag voor kost en in
woning, werkte in den zomer 12
uur per dag, wurgde de bnrino
boenen naar binnen, en is den
man nog altijd dankbaar.
Vette jaren
Dat magdo boer ons en den
bezetters van "40 tot "45 ook
zijn. Het „overschot",' dat do bo-
d rij Es rekening aanwees, bedroeg
gemiddeld, in do Friéscho bedrij
ven achtereenvolgens sinds 193S
—•39 per H A.-: 136.50- f63.80—
f 143.40—f 209,40. Dit laatste be
trof 1941/"42 en het. was het
maximum, dat ooit werd be
reikt. Het volgendo jaar was
het 153.50. Toen verdween een
zóó groot doel van de productie
in den zwarten handel, dat de
verantwoorde ontvangsten
schrikbarend daalden. En daarop
beeft do Landbouwboekhouding
de verzameling en uitwerking van
gegevens maar gestaakt.
Prijzen
Nu er schcepsruimtc vrij komt
en de invoer kan worden hervat,
is de boer weldra niet meer al
leen aan bod op onze markt. De
prijzen zullen dalen en zij moe
ten een heel stuk dalen. Want
het heele Nederladschc bedrijfs
leven zal zich moeten instellen
op de internationale markt, en
dat kan niet, indien de kosten
van levensonderhoud hooger zijn
dan elders. De arbeiders begin
nen een stormloop naar den hoo-
gcren levensstandaard. Alleen
bij betrekkelijk lage loonen, maar
loonen met groote koopkracht,
is de rust in het land verzekerd
ea kan tevens een solide positie
op de exportmarkt verkregen
worden. Wat het landbouwbe
drijf betreft: de grondrente naar
beneden of, het andere alter
natief: de gulden aanzienlijk la
ger in verhouding tot franc ea
pond; en dan. waarschijnlijk de
grondrente ook nog wat.
Voor de regeering breekt een
heet moeilijke tijd-"aan, waarin
het niet mogebikf zal zijn, hst
ede reen naar den zin te ma
ken. en *t allerminst den boer.'
BUKSEM-tN TERVIEW
Het wordt dns toch nieis
met dat plan van Bella
my, tof- afschaffing van het geld,
hoezeer I de ruilbeurzen er ook
op aa.'islunjf) Het .geld blijft be
staan. Maar duiten, die wc
nog in vaatzak of op do bank
Teleurstellende boodschap
uit Delfzijl
Van de zijde der Delfzjjlsche
politie, gewerd óns het volgende,
teleurstellende bericht:- In ue ha
ren van Delfzijl is, zoóals u
schroef, inderdaad een schip van
90 ton aangekomen, galadon met
hobbën, moeten .vervangen wor-radiotoestellen en onderdeden-
den door echt. nieuw, waarde- j De-e locstdlen ver err n een cr
vol. N.ederiandsch geld.'- V in zpodauigen staat, dat. men
O neen, wc kunnen u nietmoeilijk meer van toesteden kan
precies zoggen, wanneer en hoe; spreken. Alles is stuk ue voor
dat zal gaan; zelfs de diroc- naamste onderdooien zyn ermit-
teur van de bank dien we er
over spraken, kon slechts 'vage
vermoedens uitspreken hóe-
wel, toch niet on.-interess.mt,
„Ik denk", zeide hij, „dat zoo-
moteen alles ingeleverd zal moe
ien worden. Eens op een dag
moet iedereen met zijn lieve
gejdjo naar de bank, als hij
tenminste durft."
En dan?
„Ja dan; ik; wéét hot niet, j
maar ik fantaseer: iedereen J|g™
krijgt -dan (dénk ik !j zoowat j|ps|;
de Helftvan wat hij inlevert §g|§
torug mogelijk met eenmaxi-
mum."
Hoe kan dat; dan zon
overal, in ieder gehucht nieuw
geld klaar' moeten liggen..."
„Dat moet ook inderdaad
pssst, ik geloof dat hot ook al
klaar lig t.) Keken' dan verder
maar uit. Als, globaal gespro-,
km, de volwassen Nederlander
per hoofd f 100.— ontvangt en
rekenen daii extra voor du be
drijven, dan komen we tot on
geveer oen milliard. Op den
duur komt daar dan nog een
bedrag van plm. oen..half mil
liard bij voor hot ui tbelalen der
loon®, en dergelijke."
De rest?
„AVordt geblokkeerd óp bank
en giro en komt naast de hon
derdjes te staan
Be'éekent dat haast niet
gehaald lof zoodanig beschadigd,
dat zij niet: moer lo gebruiken
z-jn, Voorloopig blijft net schip
in deze haven liggen, in al-
wachting van een nadero rege
ling.'
PRINSES JULIANA bezocht giste
ren de loods Canada san de Mass-
l\
HMf|S
Zoo gauw bet maar kan. gaan wij
weer voor U werken! Dan komt
er weer glans op Uw schoenen;
dan kunt U weer schoonmaken,
wrijven en boenen en alles nieuw
houden met de oude, vertrouwde
ERDAL-producten.
Censuur een censor geopend en gekeerd het raeerendeel
gelezen zijn. Het is Met veel bloedverwanten
- - - "t verloren. Waarotn
be-
IN oorlogstijd Is brier- heclemaal duidelijk, >vat heeft verloren. Waarorn
1 censuur een onver- hiervan de, bedoeling Is. deze menschen niet
mjjdelijke maatregel;het Herstel van. onze de-, last met de opvoeding
Is een noodzakelijk on'- mocraliscbe vrijheden van de Joodsche, kinde-
derdcsl van den strijd sluit o,i.: In, dat het ren?Bovendien zouden
tegen vijandelijke spion- briefgeheim weer gc-fer- er, zoo er een niet vol-
nage. bledigd -wordt. Handha- doend aantal pleeg-
De oorlog - tegen vin™ van binnenland- ouders te vinden zou
DuitscUand is ten e!n- sche censuur zou den In- zijn, goede weeshuizen
dc, maar niettemlnwordt druk kunnen wekten, kunnen worden opge-
er hier te lande nog dat wij nog steeds onderricht, waar zij In hun
steeds briefcensuur toe-' een polttlereglme leven, eigen godsdienst kun-
gepast. Voor zoover dit' dat te veel aan den nen worden grootge
bet briefverkeer met Dultscben tijd Herinnert bracht,
het buitenland betreft, Het blijkt, dat er In-
kan men daar vrede mee derdaad vrij veel Jood-
hebben. ?oo!ang de Joodsche wëeZSn sche gezinnen zijn, die
oorlog met Japan nog M gaarne een Joodscb
niet definitief, afgeloo- WAAR aanleiding van wetsje willen opnemen
pen w-as er bovendien. de opmerking die Voor een klein deel kan
nog steeds toezicht ge- wij .onlangs te dezer hierdoor voorzien wor-
oefend moestworden op plaatse maakten over den In de moeilijkheid,
het doen en laten van Joodsche weeskinderen, Het lijkt ons echter niet
geheime handlangers van die men o.l. het beste in het belang van de
de Wehrwolf-nazi's, va- zou kunnen opvoeden nog overblijvende kln-
lutaknoelers, smokke- volgens de opvattingen deren om ze ultslul-
laars en dergelijke lieden, van «1e menschen, die tend ter wille van den
Is het ongetwijfeld ver- zich het lot dezer kin- godsdienst in een ge
antwoord, dat cr toezicht deren hebben aange- sticht onder te brengen,
gehouden wordt op de trokken, schrijft de rah- Tallooze pleegouders
correspondentie met het bljn dr. Neuwjrtb ons: hebben zich aan de ben
buitenland. Het blijkt Zooals overat elders In toevertrouwde kinderen
echter, dat het binnen- Europa, waar de Nazi's gehecht en het zou ze-
landsch briefverkeer ook bun sadisme hebben ker niet In het belang
HOOIT- «-n LAAfr WATER j nog steeds onder eensuur kunneu botvieren, vor- van de kinderen zijn,
j staat.Het komt berhaal- men ook in Nederland deze banden nu opzette-
té Rotterdam, 25 Aug. 1945. dclijk voor, dat men in de Joden de bevolklngs- lijk te verscheuren. Ook
lé HW 6 53 u lé LW 2 42 u I Eindhoven of Groningen groep, die bet meest is tegenover de pleegouders
Q' brieven ontvangt uit uitgedund, terwijl van zou dit schromelijk on-
HW. Lü.oo u. 2o LVV. 15.03 a. Amsterdam, die door degenen, die zijn terug- dankbaar zijn.
helpt Den Bosch?, zijn opgehaald.
De heer G, H. L. Schouten van
N.V.I1. toont de Prinses een tcspec-
tabcle hoeveelheid pannen
opheffing vtüt hét hankgéhé:nt J w-flar ;een gedeelte van de
..Kon'., kom in feite IS .het! ppf[jeren is opgeslagen, "die als re-
dién kant toch til lang op Sv* seltaat van de actie „Rotterdam
gaan!"
- En dan verder?
_„Dan zat men per week een
bepaald bedragje mogen opne
men en. voor speciale dingen
aanvragen kunnen indienen."
Het lijkt nog a! erg ingewik
keld moet ik, zeggen...
„Ja, u wilde zeker in een
paar regels zeggen wat wij in
wn dik boek nog met moeite
op papier kunnen brengen..."
Ajpropos, wanneer gaat het
in In ver rouwen natuurlijk I
„Natuurlijk,wei eli, en zoo
komen we dan tenslotte- weer
tot een gezond geldwezen. Ik
heb do eer!"
Voor het eerst ainds het be
staan hield de Perhimpoenan
Indonesia, hior in de Schippers-
beurs onder groote belangstrlT.ng.
eon i openbare vergadering. Ir. De
Jong, odd-burgemééster. van Se-
murang en oud-directeur van
Gouvèrnomeiilh Bedrijven meen
de, dat in 'do eerste jaren ons
streven gericht moot zijn op de
drie r's, relief; rehabilitation en
reconstruction. De heer Xl.ochtnr
riep alle Nederlanders op mede
te werken aan hot vutvulten
van het programma, der, P.L,
dat. omvat: snelle berechting van
ocriogsm'sdad'gers, waaronder
vooral de Japnnsche keizer en
do Samuraikaste móeten gere
kend Iwonlèn; volledige zuive
ring, waarbij aan de', lridoné-
sië'm medezeggenschap^ wordt ge
geven,- daar dit in de eerste
plaats een zaak is, die hun aan
gaat; samenwerking van alle;In
donesiërs voor: "Tien democrati
sche Indor.es's'.tv? .maatschappij
snelle, hulp aan dc bevolking
niet voedsel, kleeding, medische
- en ecqncm sclie hulpwaardige
vertegenwoordiging van het In
donesische volk op de rijks
vredesconferentie.
Gisteravond beluisterden wij in de
niet overbezette Konio^ïnnekerk het
tweede van de drie Hilndelconcerten.
Wij genoten van de door Adolphe
Poth meesUrlijk vertolkte vtootsonote
in D dar no.- 4. en vooral <lio in
A dar no. b. Jaap Lüijcndijk bracht
do sonaten in G dur no. 3 on in
C dar co. 4 ten gehooro, terwijl
do bi"«*r J. H. Besselaar Jr., de
solisten begeleidde en nog do orgel,
ooncortoo in D en in F groot «peelde.
Ons artikeltje van orUan q$
IDwaze Maayden'^ eindigende met dl
vraag-, „WW Wpvan de Wjti-MuoZit
een 7 hetji cmige lezeressen aanbSl
'linr, gegeven tot commentaar. Geluil f„,
Door eedocMtnwisselmg komen EV
altijd verder. Een der schr1jtetm"JS
m haar antwoord op de ,-raag vaar*1v
Wijze maagden Mijten, (Ael vin, all. --
la uitgebreid om in zijnath J'V *-
bunnen worden., opgenorhm)- jit-f
schrijfster van het stukje beschreef'irE^
belaas;-een groote xfnnli. -Swk
Maarwat dat haar
raring mei - y
Heeft zij nooir de andere vrouwen L S
meirjes ontmoet., die zich
meldden? Die mders 'of renS""
verforen m de vyf jaren .tfJfêS'm?
dte in deze (Wil (jevtns niet "verder :'-v
en toch terder willen? Die
of familie in Indit lubbwZ,'^
mannen of verloofden ook diZ,
gaan; Kortom, die fndië willen tj:
bevrijden van slavernij ne<pcn
en die col" onperfuld wadif.„ ?an?ie ;;-;-
dag waarop zij zullen u-oivf.»™ 5lSS
renden, wetende hge m-aot
is, die In het verrnogcn rarl ,i, krocht i j
ligt. Misschien hebt u ons -f?•P'£"n,l
moet", besluit zij, omdol
wochlen". -wUbwrf
Een tweede, inzendster
„Cf vraagt waar de -
blijven? Welnu, hter ij c„,Jf..rnr-asden
die ooh graag naar inAit "-TWl!as4
u-iï werden. crstjnaar i~?I''ltn
maar wat jammer de'. rU,nl r!''r'*
ifto«t. floon' dragen';leufar Wwm
dan te. trekken ,Jje }JZ'['^jurk
Ka. verloop van tijd omvif'y''ai'rerL -
India, dat leeggeroofd, remi-feW
wamt is, dat verlangend ui
de hulp van riff'JWar
dat re. .daar„heel hard ml Y."
verleen en dal ra! boar zvïSi-^u™
door de warmte waaraatzTn^^
wend is, cn die haar uiterliil 3%:
ten goede zal, komen. Zij ;al ÖL"-"£
bouw ran fndië met wal te
meisjes cn cromeen,- die he ate w
/°„Xn9of0f.,^r Vpii':A! vaar
f}der$ te gaan. ITO hebban
voor. dezulken, die weten dat
tr-ecfffn, alle
respect, en, oyn onze eerste antxvoord- v-7'
te stellen, wij AeAöm
Acen, onder de \,dv>aze maagden*"
a^5e? tearydii u-eg uilfwi
T?an hier, -omdat- zij ftvWtwur-.- "«n
WTï^m^elust sijhTDiewiUen
omdat zy ceviwiidtg geen zin hebben''
om het vele-werh," dat zij 'hier hunwén
doen, fer hand Ie 'nemm, omdat hél
„roo gewoon Is". Zij werken mee, -'
door haar domme houdfno om', dm
chaos nog ehaotiecher, de;antredderi»o:
nog ontreidender te mahen.;,;jh'*jni('
heel ceel gevallen alleen omdatzfj'jiijjSl
doordenken en haar lecreij? aleélcu.
leven bij het Qogenblik, Tot dezulftoj'>;:
behooren onze antwoordschrijfflers niet!'
Maar nogmaals stellen wij de vraast'
Waar blijven de wijze Maagden..
de meisjes, die inzien en begrijpen,
dal ook en juist in Nederland,.'en j
speciaal op huishoudelijk gebied, ten
groot 'en mooi arbeidsveld ligt? Möje
haar fiantüt igrooler worden don dat
der. Dwaze.
J, DE BOERv.Strien
f
AlIe 'rocmiQe goodorea en de
eigendomsbewijzeu. en andere
«tukken op onroerende goede
ren bctrekking hebbend, afkem"
stig van afwezige r Joden, moe
ten wórden ingeleverd aan het
Bureau voor "Recktslierstol, Ma:
thwiessc rlaan 20S, Rotterdam;:ijii
Afgifte ervan mag alleen
plaatsvinden aldaar, of. aan be-
windvcerdoTS, aangötteld dept'
bet Militair Gezag.
Ook inlichtingen en aanzf-
zingen omtrent het vermogen';
van afwezig*' Joden, moeten cv if
het oog .op opsporing: en: otièr
bewindstelling aan het Bun ar.: -:
yobr Reciitsherstel plaatsvipdaaS;
Alle volmachten, van welken
aard ook, sluiten deze verpliidp
ting niet uitl
S£I£R \vé«JORGD6 WAAR
'0C
Mv.
y&im-
