Logemann over Indonesië
Koningin bezichtigde de
havens
-= VRIJ ONVERVEERD
Belofte van H.M.
wordt ingelost!
Tweeërlei macht
IN HANDEN DER
JAPPEN
Zaterdag/6 October 1945
ONAFHANKELIJK DAGBLAD VOOR ROTTERDAM EN OMSTREKEN
5e jaargang nummer 160
V
weerbericht
Soekarno controleert
Java
Uitsluiting van Argentinië
Bij het monument
voor gefusillèerden
V -x-ri
ISliliii
Redactie en Administf.ï
EENDRACHTSWÊG 42
Tel. 25430 (3 lijnen)
Abonnementsprijs p week
0,31, p, kwartaal
losse nummers ƒ0.10
Advertenties en
Inlichtingen-
dienst:
SCHIEDAMSCHE-
SiNGEL 42
Telef.nrs. 27S39 24155
24156 24399
Advertenties uitsl. 24155
Inlichtingendienst: 24156
„In deze ernskge dagen metu
te spreken over Indië valt niet
licht", zoo ving minister Loge-
inann zijn radiopraatje „Op de
/brug" aan/ waaruit wij verder
ontieenen
Zes weken na het aanbod tot
overgave van Japan zijn er niet
voldoende geallieerde troepen,
niet voldoende schepen, niet vol
doende rekefgoederen beschik
baar om de bevrijding voor
Indië tot een blijde waarheid
te maken.
Bitterheid, aldus de minister,
bevangt me, als ik bedenk, boe
het dringend noödige herslelwcrk
week na week blijft liggen, ten
gevolge van het uitblijven eer,er
effectieve gezagsovername en
herstel van het wettig gezag.
In afwachting daarvan slelt
het geallieerd opperbevel de Ja
panners verantwoordelijk voor
rust en orde. Maar onder hun
hoede ontwikkelt zich een on-.
-' gebreidelde haatcampagne,ge:
leid door lieden, die men toe
laat/zich regeering tenoemen.
//■Laten we nochlhans-het hoofd
koel .houden. De Britsehe/regèb/
ring is vóór onze aanhoudende
r'cir vVletmneride vertoogori niet
ongevoelig gebleken. Wij hebben
h,iar ondubbelzinnig doen' welen,
dat onderhandelingen met de
z.c. Sockamo regecring voor ons
uitgesloten is en wij instrueerden
de Indische regeering dienover
eenkomstig.
In de houding der bczettings-
autoriteiten komt merkbaar meer
kracht en meer lijn. Onze luite
nant G. G. en onze bevelheb
ber zijn thans to Bataria en
ik verwacht, dat. nu spoedig een
eind zal komen aan de ver
warde berichtgeving.
Belo/ten zouden tegenover de
Soekarno heweging even onwaar
dig als - onvrnchtbaar zijn. De
voornemens met Indië en het
koninkrijk zijn duidelijk uiteen
gezet. liet stuit tegen de borst,
telkms te moeten "herhalen, dat
de Kroon Haar woord gesproken
heeft en dezê regcering zich on
dat woord ais program heeift
vastgelegd.
Beloften ca daden.
..Men vraagt ons beloften en
vergeet, dat er beloofd' is over
Indië's en des rijks staatkundige
structuur om de rondo tafei to
spreken. Men vergoot, dat een
ieder' dit redelijk en democra
tisch vond. Nu -wil men beslis
singen, die dc bevoegdheid dor
regecfing verre te buiten zouden
gaan..- Men vraagt om beloften
en vergeet, dat er Tocds daden
rijn... Er is b.w een doorslaande
Indonesische meerderheid in- don
volksraad. Er is' een Indonesisch
^sident en meerdere -andere.- In
donesische bestuursamVcaron.
Men waarschuwt,, dat het ge-
Tjw Soekamo niet gelijk te- stel-
tó" is met het geval Mnssert.
'lJriijtc krachtig» wind tus-
hnir ^J^-West «n 'Noord, zwaar tot
hnL enkoio regen.
- a}cn-1 zeJrdo temperatour.
:rp>S^v ®m ên^pbfdrecfitiïe^
ct.bbèv ffs&'rJA-'Hi'
I - Dor^rri-lf? 1 ÜÜ-S4 U- 2e W 1718
4 - n <w
Inderdaad, de regceriug heeft be
grip voor het feit, dat Indone
sisch nationalisme wegens het
koloniale verleden in oen andere
psychologische situa ie verkeert
dan het Néder Jaruhscho, maar ai
liet water van de zee vascht niet
af, dat een wettige regoering, die
haar plicht voor *s-!ands. ont
wikkeling, stoffelijk, gees'c'tjk en
staatkundig, deed en doet, ver
beneden haar vcrantwoordclijk-
heid zou blijven, indien zij zich
inliet met "lien die in beginsel
loos opportunisme juist dat alles
lieten verkrachten.
Het zou kunnen zijn, dat het
gerucht', rondom het incident.
Soekarno de scheiding deed val
len tusschen hen, die bezonnen
verantwoorde vernieuwing' wi'len
in oprechte samenwerking en
hen, die het koninklijk woord
van December j 1912 slecht heb
ben begrepen of slechts heb
ben aangegrepen. De regeering;
vervolgt haren weg. -
Dc nationalisten schijnen thans ge
heel Java te controleerca met uit
zondering van Batavia, meldt United
Press. De geallieerden zijn het
oogenblïk machteloos om iets hier
tegen te doen. Tot de steden, die
sich in handen der nationalisten be
vinden, behooren Bandoeng en Soe-
rabaya. Voorarm Soerabaya Js dc
toestand ernstig'. Volgens de „Daily
Express" z\)h in deze stad verwoede
gevechten gaande tusschen Japanners
sn Indonesiërs. Verder hebben de
nationalisten bet kamp der vrouwe
lijke geïnterneerden in Socrabaya jn
bezit genomen en behandelen zij de
vrouwep hVals gijzelaars. De Neder-
landsche>koIonel Huyser zou in Soe-
rabaya gearresteerd zijn.
Gisteren zijn 1000 man Nederland-
sche troepen in Tandjong Priolc aan
gekomen, ^waardoor. het/.aantat geal
lieerde troepen in' BataviaT tot.5000
Is toegenomen. Ook Brltsch-Indische
troepen zijn aangekomen en andere
afdcelingtn- zyn nog op weg. De be
zetting van Batavia verloopt vlot- Er
hebben 'slechts enkele gcYdrlen van
plundering plaats, In het binnenland
werken wel op. verschillende -plaatsen,
geallieerde [hulpgroepen ten behoeve
.van krijgsgevangenen en; gemterncec-'
den^ maar- «U- kt-jjgenr ondanks de -ge
dane beloTten, weinig „steun van de
nationalisten. 4..
Negentien tmderc Amcrikaan-
scho republieken blijken vrijwel
klaar te slaan om zich bij de
Ver. Staten aan to sluiten en
do „quarantaine-vlag" to hij-
schen aan de oevers van de
Rio do ia Plata, do noord
grens van Argentinië. Do re
publieken schijnen vast van
plan een defensief pan-Ameri-
kaansch verdrag op te stellen,
waarvan Argentinië, geen deel
zal uitmaken.
SOEKARNO,
Baron Sjideharu, heeft den post
vuit Jupansch minister -president aan
vaard. liij wordt de opvolger van den
afgetreden premier Higasjikocni.
Gistermiddag heeft de Ko
ningin 'haar tweede bezoek
aan Rotterdam gebracht.
Hoewel dit bezoek niet
aangekondigd was, hebben de
kranten-bulletins uitgewerkt, dat
zich langs de route vele dui
zenden menschen hadden ge
posteerd, hetgeen, naar de Ko
ningin, aan burgemeester Oud
vertelde, haar zeer getroffen
heeft.
Het bezoek was onofficieel.
Do auto reed onmiddellijk door
naar dé Veerhaven, waar het ge
zelschap zich inscheepte op do
„Stad Rotterdam". Met dit schip
waarop zich ook burgemeester
Oud, de commissaris van de
Koningïrt in Zuid-Holland, dé
(Hstrictshavéncommïssaris, de
voorzitter van de K. v. Iv. en
do directeur van het gemeente
lijk havenbedrijf bevonden, werd
een rondvaart langs de ergst ge
troffen haveninstallaties gemaakt.
De Koningin liet zich uitvoerig
inlichten.
Aan de Wilhelmir.akade ging
het gezelschap"TOadtT -rival. en
maakte vervolgen s een ri t naar
hbt monument voor de gefusil;
leerden aan den Pleïuwcg. Dui
zenden hadden zich hier ver
zameld en juichton de Koningin
luid toe. Hare Majesteit legde
bij het monument een krans van
witte chrysanten en dahlia's.
Een peloton Gezagstroepen pre
senteerde do geweren. De Ko
ningin onderhield zich cenigen
tijd met dr. J, 11. Lamberts,
den voorzitter van het Pleinweg-
comité en vroeg hizonderheden
over de executie. Daarna wendde
zij zich tot den commandant van
het peloton, en zei het zeer op
prijs te. stellen, dat de collega's
der .terechtgestelden hier nu de
eerewa^ht betrokken hadden.
De rit werd langs don Plein-
weg, door dc Maastunnel, langs
H.M. dc Koningin bracht gisteren
onverwacht een tweede bezoek aan
Rotterdam. Hoewel dit ccn zakelijk
karakter droeg onze Koningin
maakte ccii tocht per boot door dc
haven was dc publieke belang
stelling zeer. groot.
Heemraadssingel en Vroozcnpark
voortgezet. Tot aan den rand
der gemeente reden de Rolter-
damsche autoriteiten mee. Hier
werd 'dé kap van den wagen
gesloten, en was -dit tweede be
zoek, dal in tegenstelling tot
het eerste,, door prachtig herfst
weer werd begunstigd, ten einde.
ACHTER HET NIEUWS
De Daily Mail klaagt. Alle ver
velende karweitjes dc Le
vant, Indo-China, Ncd.-Indië
vullen ons tóe en niemand is
er ons dankbaar voor. Inderdaad
na de capiiulaüo vatt'. -.Tapan'
word hot werkterrein verdoe)'!:
Engeland neemt de conlróle op
zich over het traditioneelé kolo-
nialo - machtsgebied - - van bet
Westen: de Middel; zeo, de Ind.
Oceaan en de Aziatische'wateren
rondom Australië lot'aan Indo-
China. Amerika ging om dit
machlsgebicd heen, het vestigde
in de hem toegevallen ruimte
steunpunten voor zijn vloot,
maar geen- koloniaal gezag. Het
steltoveral de deuren- open en
vertrouwt verdor de superioriteit
van zijn productie-apparaat en
zijn rijkdom aankapitaal, Dit
imperialisme' van de opén dour
veroorzaakt veel minder wrijving
met dc ontwapende volkeren-
Engeland tracht zijn oude
machtspositie te handhaven.
■Minder- zeker, van -zijn eco-
norrische kracht, telt,het poli
tieke en ecoiiomisthe macht hij
eikaar. Amerika ia het offensief
brengt in Azië een zekere mate
van vrijheid; en kapitaal; Enge
land in hot defensief brengt een
zekere mate van onvrijheid en
zijn eigen zorgen. Het is ge
makkelijker een duidelijke lijn
te trekken voor een offensief,
dan voor een defensief.
Niettemin zal Engeland tot
oen vaste lijn móeten komen.
Het' kan 'de oude toestanden her-
.stollen, maar dan moet hot door
zetten met alle geweid, dat daar
voor noodig is.
Het is de vraag of het lukt
en in het gunstigste geval zaait
men een ontevredenheid, waar
van Amerika straks den rijken
oogst binnen haalt. Engeland kan
ook niet halverwege blijven
staan. Terugkrabbelend in de ge-'
bieden/die anderen toebehooren,
des te sterker zich vastklampend
in do eigen' koloniën, want do
concessies opkosten van an
deren, -koeren' zich tegen het
eigen koloniaal gezag.
Blijft den vcrcenigden nat:es niets
anders, over, dan een bondgenoot-
scap te hworden ter onderdruk
king;?Geenszins Alen; zal er een
planbureau van kunnen maken.
clat de Aziatische/welvaart orga-
niseért door middel van een plan.
dat Aziatisch en'Europeesch po
tentieel harmonischvereenigL
Een "directe breuk zon ongetwij
feld Europeesche belangen schok
ken. Alen moet een weg vinden
om die directe schade voor
Europa op te vangen: alleen op
die basis is een politiek mogelijk;
van vrij wording zonder geweld.
Ook die vrijwording zou-plan
matig moeten geschieden, of men;
moet ook een politiek plan heb
ben gebaseerd.' op welvaart en
vrijheid,kortom - op een progres
sief ideaal.. Een internationaal
plan zou dó Aziaten al veel
meer vertrouwen inboezemen dan
een nationale belofte, die - te vee!
chnnnect aan de verkeerde na
tionale. tradities. Het-, zou ook
het vernederende wegnemen, dat
er voor ons.in schuilt te steu
nen op de machtsmiddelen van
anderen. Er is een socialisti
sche regeéring in Engeland, er
zitten'-socialisten..- in. de onze.
Waarom zóu de samenowrking
tusschen. hen moeten geschieden
door middel van Indische, gene
raals, waarom niet door middel
van gemeenschappelijk socialis
tische ideën /Komaan, excellen
tie Drees, laat zien, dat uw
ideaalnog- internationalistisch is.
Do lo luitenant der mare
chaussee, Borst, door de Jap
pen bij Bodjong pitjoong krijgs
gevangene gemaakt/ vertelt ;iu
een brief .aan zijn' hier wo
nende' ouders, .hoe hij in Thai
land te werk gesteld werd bij
dén' aanlog van. een spoorlijn
van Bankok naar Moutmeïn.
llet 'is, schrijft bij. 'één lange,
■lange lijdensgeschiedenis geweest,
één worsteling met den dood,
zóó wreed, dat niemand bet mis-
schica goloovcn zal. r
We kregen meer slaag dan
eten; medicijnen warén er 'niet.
We sliepen in lekkende- tenten;
werden opgegeten/ door do
wandhuzen en' liepen geheel
naakt in dit moordend klimaat.
Weldra braken besmettelijke
zieklen uit: dysenterie, malaria,
beri-beri, tropenzwcren, cho
lera. Als jo op het work van
uitputting in elkaar zakte, werd
jo van alle kanten door dc
Jappen besprongen en net zoo
lang' geschopt" on bevuild, tot jc
weer bijkwamof -bezweek.
Er .zijn*.menschen OP het werk
ingegraven, doodgeslagen. Toen
do cholera uitbrak, werden zie
ken met een bij l den schedel
ingeslagen, ja, lovend verbrand.
Volgens, de Jappen uit voorzorg!
Bij de briig.van Damarkan staat
ccn naald voor hen, die bezwe
ken; .49.000 slachtoffers vielen
ér, waaronder .15.000 Engel-
sclieil, Aiislraliërs en Amerika
nen en 3000 Hollandscho en Ia-
discho jongens.
Do heerBorst, die de ont
beringen te boven is gekomen;
verklaart aan. het slot van zijn
briefnog eens en k nadrukke
lijk, ten volle voor de waarheid.
vandeze lugubere feiten In t«
staan.
